История армянского языка и лингвистика

Магистерская программа

Учебный план

Тип:
Магистр
Профессия:
023101.03.7 - Հայոց լեզու և գրականություն
Специализация:
023101.03.7 - Հայոց լեզվի պատմություն և լեզվաբանություն
Присвоенная квалификация:
Բանասիրության մագիստրոս
Учебный год программы:
2023/2024
Форма обучения:
Полная занятость
Язык обучения:
Հայերեն

Общеобразовательный модуль

Код кафедры Название обязательного курса Кредиты
1-ին
2 ժամ
2 ժամ գործնական
Обязательный
0309/Մ20
1. Цель курса
· ներկայացնել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հիմնական կիրառություններից օգտվելու հմտությունները
· սովորեցնել իրենց մասնագիտական ոլորտում համակարգչային տեխնիկայի օգտագործման հմտությունները:
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1.գիտակցել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ աշխատելու սկզբունքները,
2.ներկայացնել հոդվածները, գիտական աշխատությունները և այլ փաստաթղթերը կառուցելու ձևերը,
3.ընտրել էլեկտրոնային աղյուսակներ կազմելու առավել արդյունավետ տարբերակները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1.օգտագործել դիագրամներ և գրաֆիկներ կազմելու, հաշվարկներ կատարելու նորագույն մեթոդները,
2.հաշվարկել և համադրել նախագծեր և տվյալների բազաներ ստեղծելու հնարավորությունները,
3.կատարել հարցումներ, ի մի բերել կատարվաշ հաշվետվությունները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1.առաջարկել ներկայացումներ ստեղծելու, օբյեկտների վրա անիմացիոն և ձայնային էֆեկտներ կիրառելու նոր միջոցներ,
2.նախագծել պարզագույն web-կայքեր՝ օգտագործելով նշագրման լեզուներ:
3. Описание
· ներկայացնել տեղեկատվական տեխնոլոգիաների հիմնական կիրառություններից օգտվելու հմտությունները
· սովորեցնել իրենց մասնագիտական ոլորտում համակարգչային տեխնիկայի օգտագործման հմտությունները:
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով:
2. Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով:
5. Методы и критерии оценки
Ստուգարքն անցկացվում է ընթացիկ ստուգումների արդյունքների հիման վրա՝ 8 միավոր առավե­լագույն արժեքով,
դասընթացին մասնակցության հիման վրա` 2 միավոր առավելագույն արժեքով,
եզրափակիչ աշխատանքի հիման վրա` 10 միավոր առավե­լագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 5 հարց, յուրաքան­չյու­րը՝ 2 միավոր: Միավորների քայլը 0.5 է: Ստուգարքը ստա­նալու համար անհրաժեշտ է հավաքել առնվազն 13 միավոր: (Ընթացիկ և եզրափակիչ ստուգումները անցկացվում են համակարգչի միջոցով):
6. Список основной литературы
  • Д. Колесниченко, Самоучитель работы на компьютере
  • И. Квинт, Создаем сайты с помощью HTML
  • Основы Javascript,
  • Ю. Бекаревич, Н. Пушкина, MS Access 2013
  • Shelly Cashman, Microsoft Office
7. Основная часть курса
1. փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ,
2. տվյալների վերլուծության տեխնոլոգիաներ - տվյալների տիպեր, հասցեներ, ֆունկցի­աներ, աղյուսակներ, դիագրամներ, գրաֆիկներ,
3. տվյալների բազաներ - տվյալների բազաների նախագծում և ստեղծում, հարցումներ, հաշվետվու­թյուններ,
4. ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ - ստեղծում և ցուցադրում,
5. Web-տեխնոլոգիաներ - նշագրման լեզուներ, պարզագույն web-կայքերի ստեղծում:
1-ին
2
1 ժամ դասախոսոթյուն/1 ժամ գործնական
Обязательный
1401/Մ65
1. Цель курса
սովորողներին ծանոթացնել բանասիրական հետազոտություններ կատարելիս աշխատանքի կազմակերպման առանձնահատկություններին, ուսումնասիրման մեթոդներին, հետազոտական աշխատանքի փուլերին, գիտական հետազոտության էթիկային։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ընտրել բանասիրական հետազոտություն կատարելու հիմնական մեթոդները,
2. գիտակցել կիրառած մեթոդի առավելություններն ու թերությունները,
3. գրանցել կատարած հետազոտության վերջնարդյունքները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործել տարբեր միջոցներ հետազոտություն իրականացնելու համար,
2. լուսաբանել հավաքված ու վերլուծված նյութը,
3. ընդհանրացնել կատարած հետազոտության արդյունքները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. ցուցաբերել մասնագիտական կողմնորոշում գիտական աշխատանքներ կատարելիս,
գործնականում իրականացնել տարբեր հետազոտություններ։
3. Описание
սովորողներին ծանոթացնել բանասիրական հետազոտություններ կատարելիս աշխատանքի կազմակերպման առանձնահատկություններին, ուսումնասիրման մեթոդներին, հետազոտական աշխատանքի փուլերին, գիտական հետազոտության էթիկային։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. դասախոսություն՝ լուսապատկերների ուղեկցությամբ,
2. քննարկումներ և վերլուծություններ,
3. գործնական աշխատանքներ՝ տարբեր միջոցների ու մեթոդների կիրառմամբ:
5. Методы и критерии оценки
1. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 8 միավոր։
2. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
6. Список основной литературы
  • Ավետիսյան Յու. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2016։
  • Գաբրիելյան Վ., Գրավոր խոսք, «Լիմուշ» հրատ., Երևան, 2012։
  • Գիտահետազոտական աշխատանք կատարելու հիմնական սկզբունքները. մեթոդական ցուցումներ, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2014։
  • Ղազարյան Ա., Գիտական հետազոտության մեթոդաբանական առանձնահատկությունները, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2015։
  • Арнольд И.В., Основы научных исследований в лингвистике, М., Высшая школа, 1991.
  • Винокур Г.О., Введение в изучение филологических наук, М., 2000.
7. Основная часть курса
Գիտության սահմանումը, առարկան, նպատակները, խնդիրները։
Գիտությունների ընդհանուր դասակարգումը։
Հետազոտության էմպիրիկ և տեսական մակարդակները։
Մտահանգման ձևերը՝ դեդուկցիա, ինդուկցիա և տրադուկցիա (արտածում, մակածում և համաբանություն)։
Գիտական գիտելիքի հիմնական առանձնահատկությունները։
«Գիտական հետազոտություն» հասկացությունը։
«Մեթոդ», «Մեթոդիկա», «Մեթոդաբանություն» հասկացությունները։
Գիտական հետազոտության ընդհանուր մեթոդների կիրառությունը բանասիրական ուսումնասիրություններում։
Հումանիտար գիտությունների մեթոդների առանձնահատկությունները. բանասիրության մեթոդների առանձնահատկությունները։
Գրական-քննադատական մեթոդներ։ Լեզվաբանական մեթոդներ։
Հիպոթեզ, վարկած, կանխադրույթ։
Պատմական վարկածի առանձնահատկությունները։
Ստեղծագործություն, հայտնագործություն, գյուտ:
Գիտական հետազոտության կազմակերպման գործընթացը. գիտական հետազոտության հիմնական փուլերը։
Գիտական հետազոտության օբյեկտը և առարկան։
Գիտահետազոտական աշխատանքի աշխատանքային ծրագրի կազմումը:
Գիտական տեղեկատվության հիմնական աղբյուրները։
Բանասիրական ուսումնասիրման աղբյուրների առանձնահատկությունները։
Հետազոտական ​​աշխատանքի կառուցվածքը։
Գիտահետազոտական աշխատանքը շարադրելու հիմնական սկզբունքները։
Գիտական աշխատանքի շարադրման լեզուն և ոճը։
Հղումներ. հղումներին ներկայացվող հիմնական պահանջները։ Մեջբերումներ, հղումներ և ծանոթագրություններ կատարելու ձևերը։
Օգտագործված գրականության և աղբյուրների ցանկերը կազմելու ընդհանուր սկզբունքները։
Գիտահետազոտական աշխատանքի ներկայացման ձևերը։
Գիտահետազոտական աշխատանքները ուսումնական գործընթացում։
Գիտահետազոտական աշխատանքների ձևավորումը։
Գիտական էթիկայի նորմերը։ Գիտական էթիկան և գրագողությունը։
Գիտական հետազոտության գնահատման չափանիշները։

Специализированный модуль

Код кафедры Название обязательного курса Кредиты
1-ին
4 ժամ
2 ժամ դասախոսություն, 2 ժամ գործնական
Обязательный
1603 /Մ03
1. Цель курса
· ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մեմա­տա­կան լեզվաբանության հիմնախնդիրների, լեզվական ցե­ղակցութ­յունը և ծագում­նային ընդհանրությունները պարզելու, դրանք տիպաբա­նա­կան և այլ կար­գի լեզվա­կան ընդհանրություններից սահմանազատելու մեթոդա­բա­նական սկզբունք­­­ների վերաբերյալ,
· բնութագրել հնդեվրոպական նախալեզվի ընդհանուր կառուցվածքը և լուսաբանել հայե­րե­նում հնդեվ­րոպական լեզվական երևույթների արտացոլման առանձնա­հատ­կութ­յուն­ները,
· բացատրել հայերենի և ցեղակից այլ լեզուների փոխհարաբերությունը և լեզվական մեր­­ձա­վորու­թ­յան աստիճանը։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բնութագրել ավանդական հնդեվրոպական լեզվաբանության հիմնա­դրույթ­ները և արդի հնդեվրոպաբանության նորագույն նվաճումները, հայկական անձնանունները ըստ ծագման՝
2. ներկայացնել լեզուների համեմատական ուսումնասիրության հիմնական մեթոդաբանական սկզբունքները,
3. բացատրել հայերենում հնդեվրոպական նախալեզվի լեզվական երևույթների արտացոլման առանձնահատկությունները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում կիրառելու տեսական գիտելիքները և լեզուների համեմատական ուսումնասիրության կարևորագույն մե­թո­դաբանական սկզբունք­ները,
2. վիճահարույց հարցերի և կանխադրույթների առկայության պայման­նե­րում դրսևորել վերլուծական-քննադատական վերաբերմունք գոյու­թյուն ունեցող տար­բեր մոտեցումների նկատմամբ,
3. սահմանազատելու հայերենի և ցեղակից այլ լեզուների ծագումնային ընդհան­րու­թ­յուն­­ները տի­պաբանական և այլ կարգի լեզվական ընդհանրություններից,
4. դիտարկելու համաժամանակյա լեզվական երևույթները նաև պատմա­համե­մա­տա­կան տեսանկյունից, որը կնպաստի համաժամանակյա լեզվական երևույթ­նե­րի առավել խոր ու համակողմանի ըմբռնմանը:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգելու հնչյունական և քերականական իրողությունների վերաբերյալ տվյալներ,
2. մեկնաբանելու պատմահամեմատական վերլուծության ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները,
3. ստեղծագործաբար կիրառելու և զարգացնելու իր ունեցած գիտելիքները։
3. Описание
· ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մեմա­տա­կան լեզվաբանության հիմնախնդիրների, լեզվական ցե­ղակցութ­յունը և ծագում­նային ընդհանրությունները պարզելու, դրանք տիպաբա­նա­կան և այլ կար­գի լեզվա­կան ընդհանրություններից սահմանազատելու մեթոդա­բա­նական սկզբունք­­­ների վերաբերյալ,
· բնութագրել հնդեվրոպական նախալեզվի ընդհանուր կառուցվածքը և լուսաբանել հայե­րե­նում հնդեվ­րոպական լեզվական երևույթների արտացոլման առանձնա­հատ­կութ­յուն­ները,
· բացատրել հայերենի և ցեղակից այլ լեզուների փոխհարաբերությունը և լեզվական մեր­­ձա­վորու­թ­յան աստիճանը։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. Ինտերակտիվ դասախոսություններ,
2. գիտական սեմինարներ և խմբային աշխատանքներ,
3. փոքրիկ գիտահետազոտական-վերլուծական աշխատանքներ։
5. Методы и критерии оценки
1. 1-ին ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր.
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր.
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
4. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
6. Список основной литературы
  • Աճառյան Հ., Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի համեմա­տու­թյամբ 562 լեզուների. Եր., հ. 3. 1957, հ. 4 Ա. 1959, հ. 6. 1971։
  • Ջահուկյան Գ., Հայոց լեզվի պատմություն. Նախագրային ժամանակա­շրջան, Երևան, 1987 :
  • Ավետյան Ս., Լեզուների համեմատական ուսումնասիրության հիմ­նական սկզբունք­ները (համեմատական լեզվաբանության դասախոսութ­յուն­ներ), Եր., 2014:
  • Герценберг Л. Г., Краткое введение в индоевропеистику. СПб., 2010.
  • Джаукян, Г. Б., Сравнительная грамматика армянского языка, Ереван, 1982.
  • Красухин К. Г., Введение в индоевропейское языкознание, М., 2004.
  • Clackson, J. Indo-European Linguistics: An Introduction , Cambridge University Press, 2007.
  • Fortson, B. W. IV, Indo-European Language and Culture: An Introduction, Wiley: Blackwell, 2004.
  • Lamber­terie Ch. de, Introduction à l’arménien classique. // Actes des sessions de linguistique et de litérature, 10, Paris, 1992.
  • 0. Meier-Brьgger M., Indo-European Linguistics , Walter de Gruyter, 2003.
  • Meillet A., Esquisse d’une grammaire comparée de l’arménien classique, Vienne, 1936.
  • Szemerenyi O. J. L., Introduction to Indo-European Linguistics. Oxford, 1996.
  • Schmitt R., Grammatik des Klassisch-Armenischen mit sprachvergleichenden Erläuterungen, 2., durchge­sehene Auflage, Innsbruck, 2007.
7. Основная часть курса
Բաժին I. Ընդհանուր (ներածական) մաս։
1. Լեզուների պատմահամեմատական ուսումնասիրության և տիպաբանական ուսում­­նասիրության մեթոդաբանական և հայեցակարգային հիմնական առանձնահատկությունները։ Համեմատական լեզվաբա­նության մեթոդները:
2. Համեմատական լեզվաբանութ­յան ձևավորման և զարգացման հիմնական փու­լերը:
3. Հնդեվրոպական լեզվաբա­նության արդի փուլի ընդհանուր բնութագիրը։
4. Հայերենի դիրքը հնդեվրոպական լեզուների շարքում: Հնդեվրապական միասնության ժամանակի և նախահայրենիքի հարցերը։
Բաժին II. Հիմնական մաս։
5. Հնդեվրոպական նախալեզվի վերականգնման արդի վիճակը:
6. Հնդեվրոպական հնչյունական համակարգը և նրա արտացոլումը հայերենում։
7. Հնդեվրոպա­կան արմատի և բառի կառուցվածքը և նրանց հետագա փոփոխությունները հայերենում։
8. Հնդեվրոպական նախալեզվի բառապաշարը. հիմնական ձևաիմաստային խմբերը։
9. Հնդեվրոպական քերակա­նական տիպը և քերականական արտա­հայտության միջոցները. նրանց հետագա զարգացումը հայերենում: Հնդեվրոպական շեշտաձայնդարձային հարացույցների տեսությունը:
10. Հնդեվրոպական անվանական քերականական կարգերը և նրանց արտացոլումը հայերենում: Հնդեվրո­պական հոլովման համակարգի հիմնական առանձնահատ­կություն­ները և նրանց արտացոլումը հայե­րենում:
11. Հնդեվրոպական բայական քերականական կարգերը և նրանց հետագա զարգացումը հայերենում։ Հնդեվրոպական խոնարհման համակարգի հիմնական առանձնահատկու­թ­յուն­ները և նրանց արտա­ցոլումը հայերենում:
12. Հնդեվրոպական նախալեզվի շարահյուսական առանձնահատկությունների ընդհանուր բնութագիրը և նրանց հետագա զարգացումը հայերենում։
2-րդ կիսամյակ
2
2 ժամ դասախոսություն
Обязательный
1603 //Մ05
1. Цель курса
· Ուսանողներին ներկայացնել հայերենի խոսքի մասերի վերաբերյալ առկա տեսակետները, քերականագիտական ըմբռնումները՝ Դիոնիսիոս Թրակացու «Քերականական արվեստի» հայերեն թարգմանությունից մինչև արդի հայ լեզվաբանություն,
· ուսումնասիրել խոսքի մասերի դասակարգման տարբեր չափանիշները, լեզվաբանական ըմբռնումների փոփոխության հիմնական միտումները,
· դասակարգել և վերլուծել հայերենի խոսքի մասերի համակարգը,բացահայտել դրանց ծագումնաբանական շերտերը, բառակազմական կաղապարները, իմաստաբանությունը վաղնջահայերենից գրաբար, ապա միջին հայերեն և արդի արևելահայերեն ու արևմտահայերեն գրական լեզուներում։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել և տարբերակել անուն խոսքի մասերի վերաբերյալ տեսությունները հայերենի զարգացման բոլոր փուլերում
2. զուգադրել և համեմատել հայերենի խոսքի մասերի քերականագիտական ըմբռնումները տարժամանակյա կտրվածքով:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. ստեղծագործաբար կիրառել ունեցած գիտելիքները անուն խոսքի մասերի առումով տարբեր լեզունե­րի զուգադրական քննության ժամանակ,
4. ներկայացնել և վերլուծել հայերենի խոսքի մասերի վերաբերյալ տեսությունները:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5.ընդհանրացնել հայ քերականագիտության հին և նոր ուղղությունների փոխադարձ կապերը:
3. Описание
· Ուսանողներին ներկայացնել հայերենի խոսքի մասերի վերաբերյալ առկա տեսակետները, քերականագիտական ըմբռնումները՝ Դիոնիսիոս Թրակացու «Քերականական արվեստի» հայերեն թարգմանությունից մինչև արդի հայ լեզվաբանություն,
· ուսումնասիրել խոսքի մասերի դասակարգման տարբեր չափանիշները, լեզվաբանական ըմբռնումների փոփոխության հիմնական միտումները,
· դասակարգել և վերլուծել հայերենի խոսքի մասերի համակարգը,բացահայտել դրանց ծագումնաբանական շերտերը, բառակազմական կաղապարները, իմաստաբանությունը վաղնջահայերենից գրաբար, ապա միջին հայերեն և արդի արևելահայերեն ու արևմտահայերեն գրական լեզուներում։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. հայ քերականագիտության մեջ խոսքի մասերին առնչվող անցյալ և ներկա գնահատականների, հայերենի խոսքի մասերի ուսումնասիրությունների մասին դասընթացներ,
2. նշանավոր լեզվաբանների հայացքների ու մոտեցումների վերաբերյալ
գիտական զեկուցումներ, ռեֆերատներ,
3. հանձնարարվող թեմաների շուրջ քննական վերլուծություններ և բանավեճեր:
5. Методы и критерии оценки
1. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 8 միավոր։
2. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
6. Список основной литературы
  • Աբեղյան Մ., Հայոց լեզվի տեսություն, Երևան, 1965,
  • Աբրահամյան Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962,
  • Այտընյան Ա., Քննական քերականություն աշխարհաբար կամ արդի հայերեն լեզվի, Երևան, 1987,
  • Բարսեղյան Հ., Հայերենի խոսքի մասերի ուսմունքը, Երևան, 1980,
  • Աբրահամյան Ս., Հայերենի չթեքվող խոսքի մասերը, Երևան, 1959,
  • Ջահուկյան Գ., Գրաբարի քերականության պատմություն, Երևան, 1974:
7. Основная часть курса
1. խոսքի մասերի տարբերակումը հայ հին և միջնադարյան քերականություններում,
2. խոսքի մասերի տարբերակումը 17-19-րդ դարերի հայերեն լատինատիպ և ինքնուրույն քերականություններում,
3. խոսքի մասերի տարբերակումը նոր և նորագույն շրջանի հայ քերականականական և լեզվաբանական աշխատություններում,
4. հայերենի խոսքի մասերի համակարգը:
2-րդ
2
2 ժամ դասախոսություն
Обязательный
1603 /Մ09
1. Цель курса
· ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ արդի լեզվաբանության և ավանդական լեզ­վա­­բա­­նու­­թ­յան հա­յե­ցակարգային հիմ­նական առանձնահատկությունների, հա­­մա­ժա­­մա­նա­կու­թ­յան և տարա­ժամանա­կու­թյան, լեզվի և խոսքի փոխհարա­բերու­թ­յան, նշույթավորվածության և կիրառահաճախականաության արդի ըմբռնման վերաբերյալ,
· բացատրել լեզվի յուրացման, լեզվագործածության և ճանա­չո­ղա­կան գործ­ըն­թաց­ների փոխ­հա­­րաբերությունը, լեզվի բնականության հարաչափերը և նրանց պայ­մա­նա­վոր­­վա­ծու­­­­թ­յունը հնչյու­նա­կան-ար­տասանական, ճանաչողական և նշանագիտական գործոն­նե­րով,
· բնութագրել համաբանության հարաչափերը և ընդհանրական մի­տումները։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել արդի լեզվաբանության, հատկապես կիրառահեն լեզվա­բա­նութ­յան, բնական լեզվաբանության և ճանաչողական լեզվա­բանութ­յան վերջին շրջանի կարևորագույն նվա­ճումները և առանցքային հիմնադրույթները,
2. բնութագրել լեզվի բնականության հարաչափերը և ընդհանուր լեզվական միտումները,
3. բացատրել ճանաչողական և հոգելեզվաբանական գործոնների դերը լեզվայուրացման և լեզվագործածության, ինչպես նաև լեզվի պատմական փոփոխությունների հարցում,

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում կիրառելու տեսական գիտելիքները, կիրառահեն լեզվաբանության և ճանաչողական լեզվաբանության կարևորագույն մե­թո­դաբանական սկզբունք­ները,
2. վիճահարույց հարցերի և կանխադրույթների առկայության պայման­նե­րում դրսևորել վերլուծական-քննադատական վերաբերմունք գոյու­թյուն ունեցող տար­բեր մոտեցումների նկատմամբ,
3. սահմանազատելու համաբանական պայմանավորվածություն ունեցող լեզվական փոփոխությունները հնչյունական-արտասանական պայմանավորվածություն ունեցող փոփոխություններից,
4. դիտարկելու համաժամանակյա լեզվական երևույթները նաև տարաժամանակյա տեսանկյունից և բացատրել լեզվական շեղումների և զուգաձևությունների առաջացման պատմական և հոգելեզվաբանական նախադրյալներն ու դրդապատճառային գործոնները, որը կնպաստի համաժամանակյա լեզվական երևույթ­նե­րի առավել խոր ու համակողմանի ըմբռնմանը:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգելու հնչյունական և քերականական իրողությունների վերաբերյալ տվյալներ,
2. մեկնաբանելու լեզվական երևույթների համաժամանակյա և տարաժամանակյա վերլուծության ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները,
3. ստեղծագործաբար կիրառելու և զարգացնելու իր ունեցած գիտելիքները։
3. Описание
· ուսանողներին տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ արդի լեզվաբանության և ավանդական լեզ­վա­­բա­­նու­­թ­յան հա­յե­ցակարգային հիմ­նական առանձնահատկությունների, հա­­մա­ժա­­մա­նա­կու­թ­յան և տարա­ժամանա­կու­թյան, լեզվի և խոսքի փոխհարա­բերու­թ­յան, նշույթավորվածության և կիրառահաճախականաության արդի ըմբռնման վերաբերյալ,
· բացատրել լեզվի յուրացման, լեզվագործածության և ճանա­չո­ղա­կան գործ­ըն­թաց­ների փոխ­հա­­րաբերությունը, լեզվի բնականության հարաչափերը և նրանց պայ­մա­նա­վոր­­վա­ծու­­­­թ­յունը հնչյու­նա­կան-ար­տասանական, ճանաչողական և նշանագիտական գործոն­նե­րով,
· բնութագրել համաբանության հարաչափերը և ընդհանրական մի­տումները։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. Ինտերակտիվ դասախոսություններ,
2. գիտական սեմինարներ
3. փոքրիկ գիտահետազոտական, վերլուծական աշխատանքներ։
5. Методы и критерии оценки
1. Ինքնուրույն աշխատանք՝ 8 միավոր։
2. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
6. Список основной литературы
  • Т. Кун, Структура научных революций, М., 1977.
  • А. А. Горбачевский, Теория языка. Вводный курс, М., 2011.
  • А. А. Гируцкий, Общее языкознание, изд. 3-е, Минск, 2003.
  • Г. Б. Джаукян, Общее и армянское языкознание, Ер., 1978.
  • Г. Б. Джаукян, Универсальная теория языка, М., 1999.
  • J. Bybee, C. Beckner, Usage-based theory, In: B. Heine, H. Narrog (eds.), The Oxford Handbook of Լinguistic Ana­lysis, Oxford University press, 2010, էջ 827-855.
  • J. Bybee, The diachronic dimension in explanation, In: J. Hawkins (ed.), Explaining Language Universals, Oxford, 1988, էջ 350-379.
  • J. Bybee, Markedness: iconicity, economy, and frequency, In: J. Jung Song (ed.), The Oxford Handbook of Linguistic Typology, Oxford University Press, 2010, Ch. 7, էջ 131-147.
  • J. Bybee, C. Beckner, Language use, cognitive processes and linguistic change, In: C. Bowern, B. Evans (eds.), The Routledge Handbook of Historical Linguistics, London and New York, 2015, էջ 503-518.
  • Joan Bybee, Frequency of Use and the Organization of Language, Oxford University Press, 2007.
  • Joan Bybee, Language, Usage and Cognition, Cambridge University Press, 2010.
  • John A. Hawkins, Efficiency and Complexity in Grammars, Oxford University Press, 2004.
  • J. H. Greenberg, Rethinking linguistics diachronically, Language, Vol. 55, No 2, 1979, էջ 275-290.
  • Henrich Hans Hock, Principles of Historical Linguistics, 2nd ed., Berlin, 1991.
  • B. MacWhinney, A. Malchukov, E. Moravcsik (eds.), Competing Motivations in Grammar and Usage, Oxford University Press, 2014.
  • M. Haspel­math, Creating economical morphosyntactic patterns in language change, In: J. Good (ed.), Linguistic Universals and Language Change, Oxford University Press, 2008.
  • Vyvyan Evans and Melanie Green, Cognitive Linguistics: An Introduction, Edinburgh University Press, 2006.
  • W. U. Dressler, W. Mayerthaler, O. Panagl, W. U. Wurzel, Leitmotifs in Natural Morphology, Amsterdam/Philadelphia, 1987.
  • W. U. Dressler, M. Kilani-Schoch, Natural Morphology, In: A. Hippisley, G. Stump (eds.), The Cam­bridge Handbook of Morphology, Cambridge University Press, 2016, Ch. 14, էջ 356-368.
7. Основная часть курса
1. Գիտական իմացության հարացույցը և գիտական հեղափոխությունները ըստ ամե­րի­կա­ցի փիլիսոփա Թ. Կունի:
2. Մեթոդ և մեթոդաբանություն: Գիտական մեթոդի տրամաբանական կառուցվածքը:
3. Ընդհանուր գիտական մեթոդներ (նկարագրություն, համեմատություն, վերլուծություն, դասակարգում, համադրում, վերացարկում, ընդհանրացում):
4. Գիտական տեսության և վարկածի էությունն ու առանձնահատկույթունները: Գիտա­կան հիմնավորվածություն, փաստարկում և հերքում:
5. Լեզվի ուսումնասիրության հիմնական մեթոդները: Կառուցվածքային լեզվաբա­նութ­յան մեթոդներ (նկարագրական մեթոդ, բաշխական մեթոդ, անմիջական բաղադրիչների վերծության մեթոդ, իմաստային բաղադրիչների վերլուծության մեթոդ):
6. Պատմահամեմատական մեթոդ (արտաքին և ներքին վերականգնման մեթոդ, բացար­ձակ և հարաբերական ժամանակագրության մեթոդ, լեզվաաշխարհագրության մեթոդ, լեզվահնէաբանության մեթոդ):
7. Տիպաբանական-զուգադրականմ մեթոդ:
8. Ճանաչողական լեզվաբանության և հոգելեզվաբանական մեթոդներ: Փորձառական մեթոդներ:
9. Արդի լեզվաբանության հիմնախնդիրների դիտարկումը կիրառահեն լեզվաբա­նութ­յան, բնա­կան լեզվաբանութ­յան և ճանաչողական լեզվաբանության լույսի ներքո:
10. Համաժամանակության և տարաժամանակության, լեզվի ու խոսքի փոխհարա­բե­րության ըմբռնումը արդի լեզվաբանության մեջ:
11. Կիրառահաճախականություն, կռահելիություն, նշույթավորվածություն և ճանա­չողական գործընթաց:
12. Լեզվի բնականության հարաչափերն ըստ բնական լեզվաբանության: Համընդհա­նուր լեզվական միտումների և ընդհանրույթների արդի մեկնաբա­նութ­յունը. հիմնական մոտեցումները:
13. Լեզվի յուրացման և լեզվագործածության գործընթացների փոխհարաբերությունն ու դերը լեզվակառուցվածքի համաժամանակյա գործառման և տարաժամանակյա փոփոխ­ման հարցում:
14. Տարաժամանակյա փոփոխությունների բնույթն ու ուղղվածությունը պայմանա­վո­րող հիմնական գործոններն ու ընդհանրական մեխանիզմները:
15. Քերա­կա­նական համաբանություն. հիմնական հարաչափերը և ընդհանրական մի­տում­ները: Համաբանական փոփոխությունների ուղղվածությունը պայմանա­վորող գոր­ծոն­­ները. տիպային հաճախականության (Type frequency), տեքստային հաճա­խա­կա­նու­թ­յուն (Token frequency/Text frequency) և նշույթավորվածության դերը:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2ժամ
2 ժամ դասախոսություն
Обязательный
1603/Մ02
1. Цель курса
· Ուսանողներին ներկայացնել գրաբարյան բնագրերի ժանրային և լեզվական առանձնահատկությունները, միջին հայերենյան բնագրերի ժանրային և լեզվական առանձնահատկությունները,
· դասակարգել և վերլուծել 5-17-րդ դարերիգեղարվեստական, գիտական, պատմականստեղծագործություններիհիմնականբնութագրումները:
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ճանաչել հայերենի զարգացման 2 փուլերում` գրաբարում և միջին հայերենում եղած բնագրերի լեզվական հիմնական բնութագրերը,
2. լուսաբանել հայ հին և միջնադարյան բնագրերի բառաքննական վերլուծությունները:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. ստեղծագործաբար կիրառել ստացած գիտելիքները, ըմբռնել նորերը,
4. կազմակերպել տվյալ բնագավառին վերաբերող մասնագիտական զեկուցում­ներ, հրա­պարակումներ, մագիստրոսական ատենախոսություն:

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5. օգտվել տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (համացանցային աղբյուրներ, թվային գրադարաններ, լեզվաբանական կորպուսներ, գիտական հոդվածներ),

3. Описание
· Ուսանողներին ներկայացնել գրաբարյան բնագրերի ժանրային և լեզվական առանձնահատկությունները, միջին հայերենյան բնագրերի ժանրային և լեզվական առանձնահատկությունները,
· դասակարգել և վերլուծել 5-17-րդ դարերիգեղարվեստական, գիտական, պատմականստեղծագործություններիհիմնականբնութագրումները:
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. գրաբարյան բնագրերի լեզվական առանձնահատկությունների մասին դասընթացներ,
2. հայ մատենագիրների գրական ժառանգության վերաբերյալ գիտական զեկուցումներ, ռեֆերատներ,
3. միջինհայերենյան բնագրերի լեզվական և ժանրային առանձնահատկությունների վերլուծություններ, հոդվածներ:
5. Методы и критерии оценки
1.Ինքնուրույն աշխատանք՝ 8 միավոր։
2. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
3. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ:
6. Список основной литературы
  • Աճառյան Հ., Պատմություն հայոց նոր գրականության, Ա, Վաղարշապատ, 1906,
  • Ղազարյան Ռ., Միջին գրական հայերենի բառապաշարը, Երևան, 2001,
  • Ղազարյան Ս., Հայոց լեզվի համառոտ պատմություն, Երևան, 2006:
  • Գրաբարյան և միջինհայերենյան գրականություն(ընտրովի)
7. Основная часть курса
1. Հինգերորդ դարի հայ գրականության նշանավոր երկերը
2. Գրաբարի բառապաշարը և նրա հարստացման հիմնական աղբյուրները
3. Միջնադարյան հայ գեղարվեստական գրականություն
4. Միջնադարյան պատմական գրականություն
5. Միջնադարյան գիտական գրականություն:
1-ին
4
2 ժամ դասախոսություն/2 ժամ գործնական
Обязательный
1603/Մ06
1. Цель курса
· Ուսանողներին ընդհանուր գիտելիքներ տալ դասական լեզուների (հին հունարեն, լատիներեն) հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ,
· լուսաբանել դասական լեզուների համաժամանակյա երևույթները նաև տարաժամանակյա տեսանկյունից,
· բնութագրել դասական լեզուների լեզվաբանական և բանասիրական դերը հնդեվրոպական լեզուների, այդ թվում՝ հայերենի պատմահամեմատական ուսումնասիրության հարցում։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բնութագրելու դասական լատիներենի և հին հունարենի հնչյունական և քերակա­նա­կան հիմ­նա­­կան առանձնահատկությունները,
2. բացատրելու դասական լեզուների դերը հնդեվրոպական լեզուների համեմա­տական քերականության, այդ թվում՝ հայերենի համեմատական քերականության բազմաթիվ երևույթների լուսաբանման հարցում։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տարբերակելու դասականլեզուներին (լատիներենին և հին հունարենին) բնորոշ հնչյունական և քերա­կա­նա­կան իրողությունները,
2. կատարելու լատիներեն և հին հունարեն որոշակի տեքստերի ոչ միայն թարգմանություն, այլև ձևաբանական և շա­­րա­հյուսական վերլուծություն,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. համակարգելու հնչյունական և քերականական իրողությունների վերաբերյալ տվյալներ,
2. մեկնաբանելու ձևաբանական և շարահյուսական վերլուծության ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները,
ստեղծագործաբար կիրառելու և զարգացնելու իր ունեցած գիտելիքները։
3. Описание
· Ուսանողներին ընդհանուր գիտելիքներ տալ դասական լեզուների (հին հունարեն, լատիներեն) հիմնական առանձնահատկությունների վերաբերյալ,
· լուսաբանել դասական լեզուների համաժամանակյա երևույթները նաև տարաժամանակյա տեսանկյունից,
· բնութագրել դասական լեզուների լեզվաբանական և բանասիրական դերը հնդեվրոպական լեզուների, այդ թվում՝ հայերենի պատմահամեմատական ուսումնասիրության հարցում։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. Դասախոսություն,
2. գիտական սեմինարներ և խմբային աշխատանքներ,
3. հին հունարեն և լատիներեն տեքստերի լեզվաբանական-համեմատական քննություն,
4. հին հունարենի և լատիներենի համաժամանակյա լեզվական երևույթների տարաժամանակյա վերլուծություն։
5. Методы и критерии оценки
1. 1-ին ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր.
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր.
3. Մասնակցություն՝ 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
4. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 9 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
6. Список основной литературы
  • В. Н. Ярхо, З. А. Покровская, Н. Л. Кацман и др., Латинский язык, 5-е изд., М., 1998.
  • Дж. Грешем Мейчен, Учебник греческого языка Нового Завета, М.,2012.
  • A. L. Sihler,New Comparative Grammar of Greek and Latin, New York - Oxford, 1995.
  • И. М. Тройский, Историческая грамматика латинского языка. Общеиндоевропейское языковое состояние (вопросы реконструкции). 2-е дополненное издание, - М., 2001.
7. Основная часть курса
1. Հոլովումը լատիներենում և հին հունարենում. համաժամանակյա և տարաժամանակյա դիտարկումներ։
2. Խոնարհումը լատիներենում. բայի չորս հիմնական ձևերը, ինֆեկտի հիմքից կազմվող սահմանական եղանակի ժա­մանակաձևերը (ներկա, անցյալ անկատար, ապառնի) և պեր­ֆեկտ ժամանակաձևի կազ­մու­թ­յունը. համաժամանակյա և տարաժամանակյա դիտարկումներ։
3. Խոնարհումը հին հունարենում. ներկայի, աորիստի և պերֆեկտի հիմքերը և նրանց հնդեվրոպական նախատիպերը։
4. Բայի անդեմ ձևերը լատիներենում և հին հունարենում (ինֆինիտիվ, սուպին, ներկա դերբայ, անցյալ դերբայ, պերֆեկտ դերբայ, գերուն­դի­վում, գերուն­դիում), նրանց կազմությունը և կիրառական առանձնահատկությունները:
5. Բայասեռը լատիներենում և հին հունարենում. համաժամանակյա և տարաժամանակյա դիտարկումներ։
6. Հոլովների շարահյուսական կիրառությունները լատիներենում և հին հունարենում. համաժա­մանակյա և տարաժամանակյա դիտարկումներ։
1-ին
4
2 ժամ դասախոսություն/2 ժամ գործնական
Обязательный
1603/Մ07
1. Цель курса
· ընդհանուր գիտելիքներ մատուցել հայերեն ձեռագիր ժառանգության, ձեռագրական արվեստի, գրչության հիմնական կենտրոնների մասին,

· տեղեկություններ հաղորդել պահպանված հայերեն ձեռագրերի ընդհանուր նկարագրի, թեմատիկայի, ժանրերի մասին,

· բնութագրել հայերեն ձեռագրերի հիմնական կենտրոնները միջնադարում, ձեռագրատների և գրատների ստեղծման պատմությունը,

· ուսումնասիրել հայերեն ձեռագրերի խոշորագույն շտեմարանները մեր օրերում:
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ճանաչել հայերեն ձեռագրերի հիմնական շտեմարանները, ձեռագրատներն ու հավաքածուների պաշարը,
2. բնութագրել տարբեր գրչության կենտրոններում ստեղծված ձեռագրերը,
3. կարողանալ ձեռագիր նկարագրել և կարդալ:

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործել ձեռագիր մատյանների վերածված տեքստերի նյութերը,
2. քննական բնագրեր կազմել,
3. վերականգնումներ կատարել։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
տարբերակել ձեռագրական-գրչության արվեստի ուղղությունները։
3. Описание
· ընդհանուր գիտելիքներ մատուցել հայերեն ձեռագիր ժառանգության, ձեռագրական արվեստի, գրչության հիմնական կենտրոնների մասին,

· տեղեկություններ հաղորդել պահպանված հայերեն ձեռագրերի ընդհանուր նկարագրի, թեմատիկայի, ժանրերի մասին,

· բնութագրել հայերեն ձեռագրերի հիմնական կենտրոնները միջնադարում, ձեռագրատների և գրատների ստեղծման պատմությունը,

· ուսումնասիրել հայերեն ձեռագրերի խոշորագույն շտեմարանները մեր օրերում:
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. Գիտահետազոտական աշխատանք հայերեն ձեռագրատների մասին հրապարակումների վերաբերյալ,
2. թարգմանություններ ձեռագիր մատյաններից,
3. գիտահետազոտական պրակտիկա Երևանի Մ. Մաշտոցի անվ. Մատենադարանում,
4. Հանդիպումներ հայերեն ձեռագրատների աշխատակիցների հետ և համատեղ քննարկումներ,
5. Գիտական պրակտիկա, ըստ հնարավորին՝ արտերկրի ձեռագրատներում, ինչպես նաև Հայաստանի և Արցախի:
5. Методы и критерии оценки
1. 1-ին ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր, ներկայացված ձեռագրի հատվածի քննություն.

2. 2-րդ ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր, Հայոց ձեռագրատների վերաբերյալ հետազոտական աշխատանք։

3. Ընթացիկ ստուգում(ներ). 1 միավոր

4. Ինքնուրույն աշխատանք. 1 միավոր

Մասնակցություն. 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։

5. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
6. Список основной литературы
  • Աբրահամյան Ա. Գ., Հայոց գիր և գրչություն, Եր., 1973:
  • Աճառյան Հր., Հայոց գրերը, Եր., 1968:
  • Հարությունյան Խ. Ա. , Հայերեն ձեռագրերի հիշատակարանները, Եր., 2019:
  • Հովսեփյան Գ., Գրչության արվեստը հին հայոց մեջ, Վաղարշապատ, 1913,
  • Ղաֆադարյանի Կ., Հայկական գրի սկզբնական տեսակները, Եր., 1939:
  • Մինասյան Թ., Ուտիքի գրչության կենտրոնները, Եր., 2020:
  • M.E. Stone, The Manuscript Library of the Armenian Patriarchatein Jerusalem, Jerusalem, 1969,
  • Ձեռագրացուցակներ հայերեն ձեռագիր գրադարանների (Մ. Մաշտոցի անվ. Մատենադարան, Վենետիկի, Վիեննայի, Երուսաղեմի և այլ)։
7. Основная часть курса
1. Միջնադարյան հայ գրչության արվեստը և ձեռագիր ժառանգությունը։
2. Գրչության կենտրոնները, առանձնահատկությունները, գրավոր ժառանգության բնութագիրը։
3. Ձեռագրատները և նրանցում ամբարված գիտական, գրական, պատմական ժառանգության վերլուծություն։
4. Ձեռագրերի ուսումնասիրման ներկա մոտեցումներն ու ընթացքը. ձեռագրական, մատենագրական, բանասիրական հայեցակարգեր։
5. Հայերեն ձեռագիր ժառանգության ուսումնասիրման նոր խնդիրները։
2-րդ
4
4 ժամ դասախոսություն
Обязательный
1603 //Մ08
1. Цель курса
· ուսանողներին ներկայացնել հայերենի հոլովման և խոնարհման համակարգերի զարգացման ընթացքը, ներքինտրամաբանությունը,
· ցույց տալ հոլովման և խոնարհման համակարգերի ընդհանրություններն ու տարբերությունները հայերենի զարգացման տարբեր փուլերում
· դասակարգել և վերլուծել հայերենի խոսքի մասերի համակարգը, բառակազմական կաղապարները, իմաստաբանությունը վաղնջահայերենից գրաբար, ապա միջին հայերեն և արդի արևելահայերեն ու արևմտահայերեն գրական լեզուներում։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ճանաչել հայերենի հոլովման և խոնարհման համակարգի յուահատկությունները,
2. զուգադրել և համեմատել հոլովման և խոնարհման համակարգերը տարժամանակյա կտրվածքով:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տարանջատել հայերենի հոլովման համակարգի առանձնահատկությունները,
2. վերլուծել հոլովման և խոնարհման համակարգերի զարգացման պատմական ընթացքը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. կիրառել ունեցած գիտելիքները տարբեր ոլորտներում։
3. Описание
· ուսանողներին ներկայացնել հայերենի հոլովման և խոնարհման համակարգերի զարգացման ընթացքը, ներքինտրամաբանությունը,
· ցույց տալ հոլովման և խոնարհման համակարգերի ընդհանրություններն ու տարբերությունները հայերենի զարգացման տարբեր փուլերում
· դասակարգել և վերլուծել հայերենի խոսքի մասերի համակարգը, բառակազմական կաղապարները, իմաստաբանությունը վաղնջահայերենից գրաբար, ապա միջին հայերեն և արդի արևելահայերեն ու արևմտահայերեն գրական լեզուներում։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. գիտական սեմինարներ
2. գիտահետազոտական պրակտիկա
3. տեքստերի կազմության աշխատանքներ, և մշակումներ, գիտական զեկուցումներ, ռեֆերատներ,
4. հանձնարարվող թեմաների շուրջ քննական վերլուծություններ և բանավեճեր:
5. Методы и критерии оценки
1. 1-ին ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր, ներկայացված ձեռագրի հատվածի քննություն.
2. 2-րդ ընթացիկ քննություն՝ 4 միավոր, Հայոց ձեռագրատների վերաբերյալ հետազոտական աշխատանք։
3. Ընթացիկ ստուգում(ներ). 1 միավոր
4. Ինքնուրույն աշխատանք. 1 միավոր
5. Մասնակցություն. 3 միավոր (ներկայություն դասերին)։
6. Եզրափակիչ քննություն. անցկացվում է բանավոր՝ 7 միավոր առավելագույն գնահատմամբ։
6. Список основной литературы
  • Ա. Աբաջյան, Հայերենի հոլովական համակարգի ըմբռնումը և պատմական զարգացումը հայ քերականագիտության մեջ, Երևան, 2006։
  • Մ. Աբեղյան, Հայոց լեզվի տեսություն, Երևան, 1965։
  • Ա. Աբրահամյան, Գրաբարի ձեռնարկ, Երևան, 1975։
  • Ակնարկներ միջին գրական հայերենի պատմության, հ. Բ, Երևան, 1976։
  • Հ.Աճառյան, Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի, Երևան, 1952- 1967։
  • Գ. Ջահուկյան, Հին հայերենի հոլովման սիստեմը և նրա ծագումը, Երևան, 1959։
  • Գ. Ջահուկյան, Հայոց լեզվի պատմություն. նախագրային ժամանակաշրջան, Երևան, 1987։
7. Основная часть курса
1.Գրաբարի հոլովման համակարգը,
2.Միջին հայերենի հոլովմանհամակարգը,
3. Ժամանակակից հայերենի հոլովման համակարգ,
4.Գրաբարի խոնարհման համակարգը,
5.Միջին հայերենի խոնարհման համակարգի առանձնահատկությունները,
6.Արդի հայերենի խոնարհման համակարգը:

Другие образовательные модули

Код кафедры Название обязательного курса Кредиты
1-3-րդ կիսամյակներ
2
2 ժամ գործնական
Обязательный
1603/Մ19
1. Цель курса
· ուսանողների ծանոթացնել գիտական, լեզվաբանական ուսումնասիրության կարևորագույն սկզբունքներին, գիտական աշխատանք իրականացնելու նախապայմաններին,
· ծանոթացնել գիտական աշխատություններից, գրքերից, հոդվածներից, տեղեկատվական աղբյուրներից և համացանցից օգտվելու սկզբունքներին,
· ներկայացնել գիտական զեկուցում և աշխատանք կազմելու և ձևավորելու սկզբունքները, ծանոթացնել գիտական էթիկայի նորմերին։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. որոշելու գիտական աշխատություն գրելու սկզբունքներն ու մեթոդները,
2. դասակարգելու ընտրված նյութի վերաբերյալ գիտական գրականությունը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու ստացած տեսական գիտելիքները,
2. կատարելու գիտահետազոտական աշխատանք։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգելու լեզվաբանության ոլորտի ուսումնասիրությունների վերաբերյալ տվյալներ,
2. մեկնաբանելու գիտահետազոտական աշխատանքի կատարման ընթացքը։
3. Описание
· ուսանողների ծանոթացնել գիտական, լեզվաբանական ուսումնասիրության կարևորագույն սկզբունքներին, գիտական աշխատանք իրականացնելու նախապայմաններին,
· ծանոթացնել գիտական աշխատություններից, գրքերից, հոդվածներից, տեղեկատվական աղբյուրներից և համացանցից օգտվելու սկզբունքներին,
· ներկայացնել գիտական զեկուցում և աշխատանք կազմելու և ձևավորելու սկզբունքները, ծանոթացնել գիտական էթիկայի նորմերին։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. լեզվաբանական նյութի քննարկումներ և վերլուծություններ,
2. լուսապատկերների ներկայացում,
3. գործնական աշխատանքներ՝ տարբեր միջոցների ու մեթոդների կիրառմամբ
5. Методы и критерии оценки
Գիտական սեմինարը գնահատվում է ստուգարքի ձևով։ Դրական (ստուգված) է գնահատվում այն դեպքում, եթե ուսանողը մասնակցել է սեմինարներին, կատարել հանձնարարված առաջադրանքները, սահմանված ժամկետում ներկայացրել ինքնուրույն աշխատանքը։
6. Основная часть курса
Տիտղոսաթերթ
Ստորագրությունների էջ
Համառոտագիր
Բովանդակություն
Ներածություն
Հիմնական մաս
Եզրակացություններ (և առաջարկություններ)
Օգտագործված գրականության ցանկ
Հավելվածներ
1-3-րդ կիսամյակներ
2
2 ժամ գործնական
Обязательный
1603/Մ19
1. Цель курса
· ուսանողների ծանոթացնել գիտական, լեզվաբանական ուսումնասիրության կարևորագույն սկզբունքներին, գիտական աշխատանք իրականացնելու նախապայմաններին,
· ծանոթացնել գիտական աշխատություններից, գրքերից, հոդվածներից, տեղեկատվական աղբյուրներից և համացանցից օգտվելու սկզբունքներին,
· ներկայացնել գիտական զեկուցում և աշխատանք կազմելու և ձևավորելու սկզբունքները, ծանոթացնել գիտական էթիկայի նորմերին։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. որոշելու գիտական աշխատություն գրելու սկզբունքներն ու մեթոդները,
2. դասակարգելու ընտրված նյութի վերաբերյալ գիտական գրականությունը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու ստացած տեսական գիտելիքները,
2. կատարելու գիտահետազոտական աշխատանք։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգելու լեզվաբանության ոլորտի ուսումնասիրությունների վերաբերյալ տվյալներ,
2. մեկնաբանելու գիտահետազոտական աշխատանքի կատարման ընթացքը։
3. Описание
· ուսանողների ծանոթացնել գիտական, լեզվաբանական ուսումնասիրության կարևորագույն սկզբունքներին, գիտական աշխատանք իրականացնելու նախապայմաններին,
· ծանոթացնել գիտական աշխատություններից, գրքերից, հոդվածներից, տեղեկատվական աղբյուրներից և համացանցից օգտվելու սկզբունքներին,
· ներկայացնել գիտական զեկուցում և աշխատանք կազմելու և ձևավորելու սկզբունքները, ծանոթացնել գիտական էթիկայի նորմերին։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. լեզվաբանական նյութի քննարկումներ և վերլուծություններ,
2. լուսապատկերների ներկայացում,
3. գործնական աշխատանքներ՝ տարբեր միջոցների ու մեթոդների կիրառմամբ:
5. Методы и критерии оценки
Գիտական սեմինարը գնահատվում է ստուգարքի ձևով։ Դրական (ստուգված) է գնահատվում այն դեպքում, եթե ուսանողը մասնակցել է սեմինարներին, կատարել հանձնարարված առաջադրանքները, սահմանված ժամկետում ներկայացրել ինքնուրույն աշխատանքը։
6. Основная часть курса
Տիտղոսաթերթ
Ստորագրությունների էջ
Համառոտագիր
Բովանդակություն
Ներածություն
Հիմնական մաս
Եզրակացություններ (և առաջարկություններ)
Օգտագործված գրականության ցանկ
Հավելվածներ
3-րդ
90
6 շաբաթ
Обязательный
1603/Մ20
1. Цель курса
· գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը,
· ձևավորել մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողություններ։
2. Результаты обучения по программе
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրելու մասնագիտական աշխատանքի հիմնական առանձնահատկությունները.
2. բացատրելու լեզվաբանական ուսումնասիրությունների հիմնական խնդիրները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու ստացած տեսական գիտելիքները,
2. կատարելու գիտահետազոտական աշխատանք։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգելու լեզվաբանական ուսումնասիրությունների վերաբերյալ տվյալներ,
2. մեկնաբանելու գիտահետազոտական աշխատանքի կատարման ընթացքը:
3. Описание
· գործնական աշխատանքների միջոցով զարգացնել ուսանողի մասնագիտական հմտությունները և փորձառությունը,
· ձևավորել մասնագիտական ոլորտում ինքնուրույն աշխատելու կարողություններ։
4. Стили и методы преподавания и обучения
1. բնագրերի լեզվի ուսումնասիրություն Մատենադարանում, գրադարաններում, գրողների թանգարաններում,
2. ձեռագրերի ընթերցում, համեմատական ուսումնասիրություն, վերծանում,
3. բնագրերի մշակման, խմբագրման, սրբագրման, ծանոթագրման աշխատանքներ հրատարակչություններում, ԳԱԱ գրականության ինստիտուտում,
4. մասնակցություն ամբիոնի գիտական աշխատանքին։
5. Методы и критерии оценки
Պրակտիկան գնահատվում է ստուգարքի ձևով։ Պրակտիկան դրական (ստուգված) է գնահատվում այն դեպքում, եթե ուսանողը մասնակցել է պրակտիկային, կատարել ծրագրով նախատեսված առաջադրանքները, սահմանված ժամկետում ըստ փուլերի ներկայացրել պրակտիկայի հաշվետվություն։
6. Список основной литературы
  • -
7. Основная часть курса
Պրակտիկան իրաանացվում է հետևյալ սկզբունքներով.
1. Ծանոթացում պրակտիկայի անցկացման վայրի աշխատանքային առանձնահատկություններին։
2. Ուսումնասիրվող նյութերի (ձեռագրեր, բնագրեր, հրատարակություններ և այլն) ներկայացում և դրանց առանձնահատկությունների մեկնաբանում։
3. Կատարելիք աշխատանքի հստակ նպատակադրում (տեքստի խմբագրում, հրատարակության պատրաստում, ձեռագրի վերծանում, բնագրի ծանոթագրում, բնագրերի համեմատում, նյութի որոնում տարբեր աղբյուրներում, բանավոր կամ գրավոր (գրական կամ բանահյուսական) նյութի հավաքում և դասակարգում, արխիվային նյութերի մշակում և այլն),
4. Կատարելիք աշխատանքի ժամանակացույցի կազմում և ըստ ժամանակացույցի անհրաժեշտ աշխատանքների կատարում,
Վերջնարդյունքների ամփոփում և գնահատում։
1-3-րդ կիսամյակներ
Ինքնուրույն աշխատանքի ժամաքանակը՝ 50 ժամ
Обязательный
1603/Մ21
1. Цель курса
Ուսանողին հնարավորություն տալ՝
· կատարելու գիտահետազոտական աշխատանք, հմտանալու գիտական փաստերի համակարգման և վերլուծության մեջ,
· կիրառելու լեզվաբանական մեթոդները սեփական ուսումնասիրություններում,
· գտնելու նյութի մշակման ինքնատիպ ուղիներ, կատարելու ինքնուրույն եզրահանգումներ,
· հարստացնելու գիտական միտքը և կիրառելու գիտական էթիկայի նորմերը։
2. Результаты обучения по программе
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ընտրելու գիտահետազոտական աշխատանքի արդյունավետ մեթոդաբանություն,
2. գործնականում իրականացնելու ուսումնառության ընթացքում ստացած գիտելիքները գիտահետազոտական աշխատանքում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
3. ի մի բերելու հավաքված նյութը, համադրելու նախորդ շրջանի գրականագիտական աշխատությունների դրույթների հետ,
4.կիրառելու ստացած գիտելիքների սեփական ուսումնասիրության մեջ։
3. Описание
Ուսանողին հնարավորություն տալ՝
· կատարելու գիտահետազոտական աշխատանք, հմտանալու գիտական փաստերի համակարգման և վերլուծության մեջ,
· կիրառելու լեզվաբանական մեթոդները սեփական ուսումնասիրություններում,
· գտնելու նյութի մշակման ինքնատիպ ուղիներ, կատարելու ինքնուրույն եզրահանգումներ,
· հարստացնելու գիտական միտքը և կիրառելու գիտական էթիկայի նորմերը։
4. Методы и критерии оценки
1. Աշխատանքի արդիականության հիմնավորումը և գրականության վերլուծությունը՝ առավելագույնը 2 միավոր,
2. հետազոտության իրականացումը և արդյունքները՝ առավելագույնը 6 միավոր,
3. աշխատանքի շարադրումը և ձևավորումը՝ առավելագույնը 4 միավոր,
4. աշխատանքի հրապարակային պաշտպանությունը՝ առավելագույնը 8 միավոր։
5. Основная часть курса
Տիտղոսաթերթ
Ստորագրությունների էջ
Համառոտագիր
Բովանդակություն
Ներածություն
Հիմնական մաս
Եզրակացություններ (և առաջարկություններ)
Օգտագործված գրականության ցանկ
Հավելվածներ
Адрес: Республика Армения, г. Ереван, 0025, Алека Манукяна, 1 (+37460) 710000 info@ysu.am