Type:
Master
Speciality:
054101.04.7 - Երկրաբանություն
Specialisation:
054101.04.7 - ՕՀՀ երկրաբանություն և հետախուզում
Qualification awarded:
Երկրաբանության մագիստրոս
Programme academic year:
2025/2026
Mode of study:
Full time
Language of study:
Հայերեն
1. Admission criteria/requirements
Ընդունելությունը կատարվում է ըստ «ԵՊՀ մագիստրատուրայի (առկա և հեռակա ուսուցման ձևերով) ընդունման կարգ»-ի (հաստատված ԵՊՀ ԳԽ 2022թ. մայիսի 26-ի N9/2 որոշմամբ):
2. Programme Objectives
Ծրագրի նպատակն է՝ պատրաստել բարձր որակավորմամբ, մրցունակ և աշխատաշուկայում պահանջարկ ունեցող մասնագետներ ՀՀ և միջազգային երկրաբանական, օգտակար հանածոների հանքավայրերի որոնման, հետախուզման, արդյունահանման և օգտակար հանածոների պաշարների ու ռեսուրսների տեխնիկա-տնտեսագիտական գնահատման ոլորտներում աշխատելու համար: Հմուտ մասնագետները կկարողանան կազմել օգտակար հանածոների որոնման և հետախուզման նախագծեր, կազմակերպել և ղեկավարել որոնողական հետախուզական աշխատանքներ, կատարել դաշտային նյութի վերլուծություն և գնահատել հանքավայրերի տեխնիկա-տնտեսագիտական ներուժը:
3. Educational outcomes of the programme
Այս ծրագրի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի․
- Մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
- համակողմանիորեն լուսաբանել և ձևակերպել մակերևութային և ստորգետնյա քարտեզագրման հիմունքները, լեռնային փորվածքների և հորատանցքերի փաստագրման և նմուշարկման արդյունքների մշակման եղանակներն ու սկզբունքները, հետազոտման երկրաբանակառուցվածքային մեթոդները,
- սահմանել և հիմնավորել հանքավայրերի շահագործման ընթացքում երկրաբանահետախուզական աշխատանքների կատարման առանձնահատկությունները և նրանց նկատմամբ ներկայացվող պահանջները, օգտակար հանածոների պաշարների և կանխատեսումային ռեսուրսների ուրվագծման, հաշվարկման ու գնահատման եղանակները,
- ինքնուրույնաբար ընտրել մետաղական ու ոչ մետաղական և տեխնածին հանքավայրերի արդյունաբերական տիպերը, բացատրել հանքավայրերի դասակարգման և մոդելավորման սկզբունքները,
- հիմնավորել հանքավայրերի տնտեսագիտական գնահատականը` հանքավայրերի իրացման երկրաբանատնտեսագիտական արժեքի և ներդրումների արդյունավետության գնահատումը,
- մանրամասն բնութագրել և մեկնաբանել տարածաշրջանների հանքահումքային հենքի գնահատման սկզբունքները, ընդերքօգտագործման նկատմամբ ներկայացվող բնապահպանական պահանջները,
- սահմանել և քննարկել ընդերքօգտագործման իրավագիտական հիմունքները, հարկավորման սկզբունքները, երկրաբանահետախուզական և արդյունահանող ձեռնարկությունների մենեջմենթի առանձնահատկությունները,
- ճանաչել և ներկայացնել արդյունաբերության միներալահումքային բնագավառի գործունեության առանձնահատկությունները, հանքային հումքի արդյունահանման համակարգերն ու հանքաքարերի վերամշակման տեխնոլոգիաները:
- Գործնական մասնագիտական կարողություններ
- կազմել հանքավայրերի և հանքային դաշտերի տարատեսակ երկրաբանական քարտեզներ, հետախուզական հորիզոնների երկրաբանական հատակագծեր, կտրվածքներ ու նմուշարկման պլաններ,
- ինքնուրույնաբար կատարել հանքավայրերի, հանքային մարմինների ուրվագծում, պաշարների հաշվարկ և երկրաբանատնտեսագիտական գնահատում,
- մշակել և կառուցել երկրաբանական համալիր գրաֆիկական եռաչափ մոդելներ,
- օգտագործել անհրաժեշտ տեղեկատվական համակարգերն ու տեխնոլոգիաները մասնագիտական ոլորտում բարդ խնդիրներ լուծելու, ելակտեային տվյալներ վերլուծելու և հավաստի եզրահանգումներ կատարելու համար,
- վերլուծել ուսումնասիրվող տարածքների մետաղաբերությունը և գնահատել հանքայնացման հեռանկարները,
- համակողմանիորեն վերլուծել տարածքների հանքահումքային հենքի իրավիճակը, նրանց ընդլայնման հնարավորությունները, հանքահումքային ոլորտի զարգացման ուղիները, ընդերքօգտագործման իրավագիտական նորմերը,
- ընդհանրացնել, վերլուծել հանքավայրերի, հանքային դաշտերի ու հանգույցների երկրաբանակառուցվածքային առանձնահատկությունները և անցկացնելու հանքային օբյեկտների փորձաքննություն,
- խորը և հիմնավորված մշակել առաջարկություններ երկրաբանահետախուզական և լեռնահանքային արդյունաբերության ոլորտի աշխատանքների արդյունավետությունը բարձրացնելու համար:
- Ընդհանրական (փոխանցելի) կարողություններ
- սինթեզել եղած փաստերն ու տեղեկատվությունը,
- ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները և քանակական տվյալներից անել որակական եզրահանգումներ,
- առաջադրել և զարգացնել նոր գաղափարներ, վարել գիտական բանավեճեր,
- մշակել և պատրաստել նախագծեր, հաշվետվություններ ու զեկուցումներ, ներկայացնել հետազոտությունների արդյունքներ,
- աշխատել և՛ թիմում, և՛ ինքնուրույն, կազմակերպել և առաջնորդել աշխատանքային թիմը, ցուցաբերել աշխատանքի բարձր արդյունավետություն:
4. Assessment methods
Գնահատումն իրականացվում է ըստ ԵՊՀ - ում գործող «Ուսումնական գործընթացի կազմակերպման կարգ»-ի:
Ելնելով բանավոր կրթական ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների աշխատածավալից, պարապմունքների ձևից, դասավանդման մեթոդից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝ դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են չորս խմբի՝
· Եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ,
· Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթացներ,
· Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման դասընթացներ,
· Ստուգարքային դասընթացներ:
Դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) արդյունարար գնահատականը/միավորը հաշվարկվում է որպես գնահատման առանձին բաղադրամասերով վաստակած միավորների գումար՝ ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգում, ինքնուրույն աշխատանք, մասնակցություն, եզրափակիչ քննություն: Մեկ մոդուլի առավելագույն արդյունարար գնահատականը 20 միավոր է, իսկ գնահատման դրական նվազագույն շեմը 10 միավոր:
Ելնելով բանավոր կրթական ուսումնական պլանով նախատեսված դասընթացների աշխատածավալից, պարապմունքների ձևից, դասավանդման մեթոդից և հաշվի առնելով դասընթացի կարևորությունը ուսանողի մասնագիտական գիտելիքների և կարողությունների ձևավորման մեջ՝ դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են չորս խմբի՝
· Եզրափակիչ գնահատումով դասընթացներ,
· Առանց եզրափակիչ գնահատման դասընթացներ,
· Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման դասընթացներ,
· Ստուգարքային դասընթացներ:
Դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) արդյունարար գնահատականը/միավորը հաշվարկվում է որպես գնահատման առանձին բաղադրամասերով վաստակած միավորների գումար՝ ընթացիկ քննություն, ընթացիկ ստուգում, ինքնուրույն աշխատանք, մասնակցություն, եզրափակիչ քննություն: Մեկ մոդուլի առավելագույն արդյունարար գնահատականը 20 միավոր է, իսկ գնահատման դրական նվազագույն շեմը 10 միավոր:
5. Graduates future career opportunities
«Օգտակար հանածոների հանքավայրերի երկրաբանություն և հետախուզում» մագիստրոսական կրթական ծրագրի շրջանավարտները կարող են աշխատանքի անցնել ԵՊՀ աշխարհագրության և երկրաբանության ֆակուլտետում, ՀՀ ԳԱԱ Երկրաբանական գիտությունների ինստիտուտում և այլ ակադեմիական ու գիտահետազոտական կազմակերպություններում, ՀՀ Շրջկա միջավայրի, ՀՀ Տարածքային կառավարման և էներգետիկ ենթակառուցվածքների, ՀՀ Արտակարգ իրավիճակների նախարարություններում, Քաղաքաշինության կոմիտեում, հանքարդյունահանող կազմակերպություններում և երկրաբանահետախուզական ընկերություններում, գեոէկոլոգիական և շրջակա միջավայրի պահպանություն ու մշտադիտարկումներ իրականացնող կազմակերպություններում և այլն՝ զբաղեցնելով հետևյալ պաշտոնները՝ դասախոս, գիտաշխատող, առաջատար մասնագետ, աշխատանքային խմբի ղեկավար, բաժնի վարիչ, ձեռնարկության տնօրեն և այլն: Ծրագրի շրջանավարտները կարող են շարունակել իրենց ուսումը ԵՊՀ, ինչպես նաև այլ բուհորի և գիտահետազոտական հաստատությունների ասպիրանտուրայում՝ այդ թվում նաև արտասահմանում:
6. Resources and forms to support learning
Ուսումնառության գործընթացում ծրագրում ընդգրկված մագիստրանտների համար հասանելի են հետևյալ օժանդակության ռեսուրսները. գիտական գրականության տպագիր և էլեկտրոնային ռեսուրսներ, ուսումնամեթոդական ձեռնարկներ և մեթոդական ցուցումների գրքույկներ, դասախոսությունների գործնական պարապմունքների, լաբորատոր աշխատանքների նյութեր՝ տպագիր, էլեկտրոնային, ֆոնդային նյութերից օգտվելու հնարավորություն, ժամանակակից սարքավորումներով և ծրագրային միջոցներով ապահովված լաբորատորիաներ ու կաբինետ-լսարաններ:
7. Educational standards or programme benchmarks used for programme development
ՀՀ բարձրագույն կրթության ՈԱՇ-ի կողմից մագիստրոսի որակավորմանը ներկայացվող պահանջները՝ գիտելիք, կարողություններ և հմտություններ: Մոսկվայի պետական համալսարանի «Երկրաբանություն» մասնագիտության մագիստրոսական ծրագիր: Մոսկվայի պետական երկրաբանահետախուզական համալսարանի «Օգտակար հանածոների հանքավայրերի որոնում և հետախուզում» մասնագիտության մագիստրոսական ծրագիր: Սանկտ-Պետերբուրգի պետական լեռնային համալսարանի «Օգտակար հանածոների երկրաբանություն և հետախուզում» մագիստրոսական ծրագիր:
8. Requirements for the academic staff
Ընդհանրական կարողություններ.
Դասավանդման/մանկավարժական՝
· դասընթացի աշխատանքային ծրագիր կազմելու հմտություններ,
· դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն,
· ակտիվ ուսուցման տեխնիկական կիրառման կարողություն:
Հետազոտական՝
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
· հետազոտական մեթոդների իմացություն, դրանց կիրառման հմտություն:
Հաղորդակցման՝
· լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու միջոցով հետազոտական հետաքրքրություններ առաջացնելու հմտություն,
· տեսական և փորձարարական հետազոտության արդյունքները ներկայացնելու, վերլուծության ենթարկելու և ընդհանրացնելու կարողություն:
ՏՀՏ կիրառություններ՝
· համակարգչային մասնագիտական ծրագրերի կիրառման հմտություններ,
· ցուցադրական նյութի պատրաստման և ներկայացման կարողություններ:
Այլ կարողություններ՝
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· ժամանակային ռեսուսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
Մասնագիտական կարողություններ՝
· երկրաբանական, հանքային դաշտի մոդելների կազմման կարողություններ,
· դաշտային հանույթային աշխատանքների, դրա հիման վրա քարտեզագրման կարողություններ,
· գիտահետազոտական և արտադրական աշխատանքների իրականացման, հետազոտությունների արդյունավետ մեթոդիկայի ընտրության, հետազոտության արդյունքները հաշվետվությունների ձևով ներկայացման կարողություններ:
Ընդհանուր պահանջներ՝
· գիտական աստիճան կամ կոչում, որոշ դեպքերում նաև մագիստրոսի կոչում
վերջին հինգ տարում առնվազն 3 գիտական կամ մեթոդական աշխատանքի հրատարակությունների առկայություն, որևէ օտար լեզվի, ցանկալի է անգլերենի իմացություն՝ A1 մակարդակի:
Դասավանդման/մանկավարժական՝
· դասընթացի աշխատանքային ծրագիր կազմելու հմտություններ,
· դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն,
· ակտիվ ուսուցման տեխնիկական կիրառման կարողություն:
Հետազոտական՝
· տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
· հետազոտական մեթոդների իմացություն, դրանց կիրառման հմտություն:
Հաղորդակցման՝
· լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու միջոցով հետազոտական հետաքրքրություններ առաջացնելու հմտություն,
· տեսական և փորձարարական հետազոտության արդյունքները ներկայացնելու, վերլուծության ենթարկելու և ընդհանրացնելու կարողություն:
ՏՀՏ կիրառություններ՝
· համակարգչային մասնագիտական ծրագրերի կիրառման հմտություններ,
· ցուցադրական նյութի պատրաստման և ներկայացման կարողություններ:
Այլ կարողություններ՝
· անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
· ժամանակային ռեսուսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
Մասնագիտական կարողություններ՝
· երկրաբանական, հանքային դաշտի մոդելների կազմման կարողություններ,
· դաշտային հանույթային աշխատանքների, դրա հիման վրա քարտեզագրման կարողություններ,
· գիտահետազոտական և արտադրական աշխատանքների իրականացման, հետազոտությունների արդյունավետ մեթոդիկայի ընտրության, հետազոտության արդյունքները հաշվետվությունների ձևով ներկայացման կարողություններ:
Ընդհանուր պահանջներ՝
· գիտական աստիճան կամ կոչում, որոշ դեպքերում նաև մագիստրոսի կոչում
վերջին հինգ տարում առնվազն 3 գիտական կամ մեթոդական աշխատանքի հրատարակությունների առկայություն, որևէ օտար լեզվի, ցանկալի է անգլերենի իմացություն՝ A1 մակարդակի:
9. Additional information about the programme
ԵՊՀ-ն ՀՀ միակ ԲՈՒՀ-ն է, որը պատրաստում է երկրաբանություն մասնագիտությամբ մասնագետներ: ՄԿԾ-ն միակն է ՀՀ-ում, որն Ավստրալիական MicroMine ընկերության հետ համագործակցության շնորհիվ, հնարավորություն է ընձեռում դասընթացների շրջանակում մագիստրոսներին ծանոթանալու MicroMine ծրագային ապահովումների փաթեթին (MicroMine GGIS, GeoBank) և տիրապետելու նրանց հետ աշխատելու սկզբունքներին, իսկ դասընթացների ավարտից հետո լավագույն ուսանողները հնարավորություն ունեն մասնակցելու ընկերության կողմից կազմակերպվող ամենամյա մրցույթներին, որի հաղթողները ստանում են ընկերության կողմից արժեքավոր մրցանակներ և ընկերությունում աշխատելու հնարավորություն:
