Կրթական մակարդակը՝
Բակալավր
Մասնագիտություն՝
056201.02.6 - Վիճակագրություն
Մասնագիտացումը՝
056201.02.6 - Կիրառական վիճակագրություն և տվյալների գիտություն
Շնորհվող որակավորումը՝
Կիրառական վիճակագրության և տվյալների գիտության բակալավր
Ծրագրի ուստարին՝
2024/2025
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն
1. Ծրագրի ընդունելության չափանիշները/պահանջները
«ՀՀ պետական և ոչ պետական բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ ընդունելության (ըստ բակալավրի կրթական ծրագրի) կարգ», ՀՀ կառավարության որոշում ( 7 ապրիլի 2022 թվականի N 476 -Ն)
Ընդունելության քննություններն են.
1. մաթեմատիկա - մրցութային,
2. ֆիզիկա կամ անգլերեն - մրցութային,
3. հայոց լեզու և գրականություն - ոչ մրցութային:
Ընդունելության քննություններն են.
1. մաթեմատիկա - մրցութային,
2. ֆիզիկա կամ անգլերեն - մրցութային,
3. հայոց լեզու և գրականություն - ոչ մրցութային:
2. Ծրագրի նպատակները
· պատրաստել հետազոտողներ արդի վիճակագրության բնագավառներում, ովքեր կկարողանան մաթեմատիկական մեթոդների և համակարգչային տեխնոլոգիաների միջոցով լուծել կիրառական խնդիրներ,
· ծրագիրն ավարտելուց հետո ուսանողները կաշխատեն և կմշակեն հմտություններ մի քանի ուղղություններում, ձեռք բերելով գիտելիքներ և հմտություններ բիզնեսի, ճարտարագիտության, կենսատեխնոլոգիայի և այլ ոլորտներից առաջացող զանգվածային տվյալների մշակման համար:
· ծրագիրն ավարտելուց հետո ուսանողները կաշխատեն և կմշակեն հմտություններ մի քանի ուղղություններում, ձեռք բերելով գիտելիքներ և հմտություններ բիզնեսի, ճարտարագիտության, կենսատեխնոլոգիայի և այլ ոլորտներից առաջացող զանգվածային տվյալների մշակման համար:
3. Ծրագրի կրթական վերջնարդյունքները
Այս ծրագրի ավարտին ուսանողն ունակ կլինի․
- Մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
- վերարտադրել հավանականությունների տեսության և մաթեմատիկական վիճակագրության հիմունքները,
- ներկայացնել մոդելավորման ուղղվածությամբ ծրագրային համակարգերի կառուցման եղանակները,
- կիրառել հավանականային և վիճակագրական եղանակները բնագիտական խնդիրներ լուծելու համար,
- կիրառել վիճակագրության մեթոդները տվյալների վերլուծության, մշակման և որոշումներ կայացնելու համար,
- վերլուծել և կիրառել հավանականային մոդելներ բնագիտությունում,
- Գործնական մասնագիտական կարողություններ
- կիրառել մաթեմատիկական մեթոդները մասնագիտական խնդիրների լուծման համար,
- կառուցել տարբեր բնագավառներում առաջացող խնդիրների համար վիճակագրական մոդելներ, հետազոտել տվյալների բազան և դրանց հիման վրա կատարել եզրահանգումներ,
- կառուցել արդյունավետ ալգորիթմներ ծրագրավորման գործիքների օգնությամբ զանազան խնդիրներ լուծելու համար,
- օգտագործել ծրագրավորման մաթեմատիկական փաթեթներ (Matlab, Matematica, R-programming) տեսական և կիրառական խնդիրների լուծման համար,
- կիրառել մաթեմատիկական վիճակագրության եղանակները տնտեսաչափության խնդիրներում,
- կիրառել R-programming վիճակագրական փաթեթները կիրառական վիճակագրության խնդիրների լուծման համար,
- Ընդհանրական (փոխանցելի) կարողություններ
- օգտվել տարատեսակ աղբյուրներից՝ անհրաժեշտ տեղեկատվությունը ստանալու համար,
- համակարգել և վերլուծել ստացած մասնագիտական տեղեկատվությունն ու կատարել հետևություններ,
- ստացված տվյալները մշակել և եզրակացություններ կատարել, մասնակցել քննարկումների, փաստարկել և ներկայացնել ստացված արդյունքները,
- հաղորդակցվել գրավոր և բանավոր մայրենի և օտար լեզվով մասնագիտական հանրության հետ,
- շարունակել կրթությունը մագիտրատուրայում՝ ֆինանսական և ակտուարական մաթեմատիկայի, տեղեկատվական տեխնոլոգիների, ծրագրավորման, համակարգչային գիտությունների, տնտեսագիտության ոլորտներում:
4. Գնահատման ձևերը
Գնահատումը ներառում է հետևյալ բաղադիչները.
1. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) ենթաբաժինների յուրացման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (2 ընթացիկ քննություն),
2. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում,
3. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում (ինքնուրույն աշխատանք),
4. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն և/կամ խմբային հետազոտական աշխատանքի կատարման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (հետազոտական աշխատանք, որը փոխարինում է ընթացիկ քննություններից որևէ մեկին),
5. դասընթացին մասնակցության գնահատում (մասնակցություն),
6. ամբողջ դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) եզրափակիչ գնահատում քննաշրջանում, որը ենթադրում է դասընթացի համար սահմանված կրթական վերջնարդյունքների ձեռքբերման մակարդակի գնահատում։
Դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են 4 խմբի՝ եզրափակիչ գնահատումով, առանց եզրափակիչ գնահատման,առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման և ստուգարքային:
1. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) ենթաբաժինների յուրացման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (2 ընթացիկ քննություն),
2. դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) առանձին թեմաների ընթացիկ ստուգումներ կիսամյակի ընթացքում,
3. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն առաջադրանքների կատարման և յուրացման ստուգում և գնահատում կիսամյակի ընթացքում (ինքնուրույն աշխատանք),
4. ծրագրով նախատեսված ինքնուրույն և/կամ խմբային հետազոտական աշխատանքի կատարման գնահատում կիսամյակի ընթացքում (հետազոտական աշխատանք, որը փոխարինում է ընթացիկ քննություններից որևէ մեկին),
5. դասընթացին մասնակցության գնահատում (մասնակցություն),
6. ամբողջ դասընթացի (ուսումնական մոդուլի) եզրափակիչ գնահատում քննաշրջանում, որը ենթադրում է դասընթացի համար սահմանված կրթական վերջնարդյունքների ձեռքբերման մակարդակի գնահատում։
Դասընթացները, ըստ գնահատման ձևի, բաժանվում են 4 խմբի՝ եզրափակիչ գնահատումով, առանց եզրափակիչ գնահատման,առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման և ստուգարքային:
5. Շրջանավարտների ապագա կարիերայի հնարավորությունները
Շրջանավարտները կարող են աշխատել
· ցանկացած բանկում, մասնավորապես ռիսկերի կառավարման բաժիններում, որպես ֆինանսական և վիճակագրական վերլուծաբաններ,
այն բոլոր հաստատություններում (պետական հիմնարկներ, առևտրական կազմակերպություններ և այլն), որոնք ունեն վերլուծական կամ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժիններ։
· ցանկացած բանկում, մասնավորապես ռիսկերի կառավարման բաժիններում, որպես ֆինանսական և վիճակագրական վերլուծաբաններ,
այն բոլոր հաստատություններում (պետական հիմնարկներ, առևտրական կազմակերպություններ և այլն), որոնք ունեն վերլուծական կամ տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժիններ։
6. Ուսումնառության օժանդակության ռեսուրսները և ձևերը
Տպագիր, էլեկտրոնային, համացանցային գրականություն, համակարգչային սենյակներ։
7. Կրթական չափորոշիչները կամ ծրագրային կողմնորոշիչները, որոնք օգտագործվել են ծրագիրը մշակելիս
1. ՀՀ որակավորումների ազգային շրջանակ, հաստատված ՀՀ կառավարության 2016թ., հուլիսի 7-ի N 714-Ն որոշմամբ:
2. <<Մաթեմատիկա>> որակավորումների ոլորտային շրջանակ, 2022թ.:
3. Որակավորումների եվրոպական շրջանակ, 2008թ.:
Օգտագործվել են Մոսկվայի, Սանկտ Պետերբուգի և արևմտյան առաջատար համալսարանների բակալավրիատի կիրառական վիճակագրություն և տվյալների գիտության կրթական ծրագրերը։
2. <<Մաթեմատիկա>> որակավորումների ոլորտային շրջանակ, 2022թ.:
3. Որակավորումների եվրոպական շրջանակ, 2008թ.:
Օգտագործվել են Մոսկվայի, Սանկտ Պետերբուգի և արևմտյան առաջատար համալսարանների բակալավրիատի կիրառական վիճակագրություն և տվյալների գիտության կրթական ծրագրերը։
8. Դասախոսական կազմին ներկայացվող պահանջները
1.Ընդհանրական կարողություններ
Դասավանդման/մանկավարժական
·դասընթացի աշխատանքային ծրագիր (օրացուցային պլան) կազմելու հմտություն,
·դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
·տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
·ուսանողական հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
·լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
·հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
·մասնագիտական օտար լեզվի իմացություն
ՏՀՏ կիրառություն
·բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ,
·լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ
Այլ կարողություններ
·մասնագիտական էթիկայի նորմերի պահպանում,
·անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
·ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2.Մասնագիտական կարողություններ
·Վիճակագրության բակալավրական ծրագրի մասնագիտական առարկաների տիրապետում
·Դասավանդվող մոդուլի կատարյալ իմացություն
·Դասավանդվող մոդուլի հարակից մոդուլների հիմնական գաղափարների տիրապետում
·Դասընթացում հետազոտական բաղադրիչ ներառելու կարողություն
·Ավարտական աշխատանք ղեկավարելու կարողություն
3.Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
·գիտական աստիճան կամ մագիստրոսի աստիճան վիճակագրության կամ հարակից բնագավառում,
·վերջին 5 տարում առնվազն 2 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
·վերջին 5 տարում մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
·վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Այլ պահանջներ
·ԵՊՀ բարևավարքության կանոնագրքի դրույքների պահպանում,
·ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
Դասավանդման/մանկավարժական
·դասընթացի աշխատանքային ծրագիր (օրացուցային պլան) կազմելու հմտություն,
·դասավանդման ինտերակտիվ մեթոդների իմացություն, ակտիվ ուսուցման տեխնիկաների կիրառման կարողություն:
Հետազոտական
·տարաբնույթ գիտական աղբյուրների հետ աշխատելու, ինչպես նաև համացանցային տեղեկատվական ռեսուրսներից օգտվելու հմտություն,
·ուսանողական հետազոտական խումբ ղեկավարելու կարողություն:
Հաղորդակցման
·լսարանի հետ բանավոր հաղորդակցվելու հմտություն,
·հետազոտության արդյունքները գրավոր շարադրելու կարողություն,
·մասնագիտական օտար լեզվի իմացություն
ՏՀՏ կիրառություն
·բազային համակարգչային (MS Office փաթեթի ազատ տիրապետում՝ Word, Excel, Power-Point) հմտություններ,
·լուսացուցադրություններ պատրաստելու և ներկայացնելու հմտություններ
Այլ կարողություններ
·մասնագիտական էթիկայի նորմերի պահպանում,
·անհրաժեշտ ռեսուրսները գնահատելու և ծրագրերը արդյունավետորեն իրականացնելու կարողություն,
·ժամանակային ռեսուրսների պլանավորման և կառավարման կարողություն:
2.Մասնագիտական կարողություններ
·Վիճակագրության բակալավրական ծրագրի մասնագիտական առարկաների տիրապետում
·Դասավանդվող մոդուլի կատարյալ իմացություն
·Դասավանդվող մոդուլի հարակից մոդուլների հիմնական գաղափարների տիրապետում
·Դասընթացում հետազոտական բաղադրիչ ներառելու կարողություն
·Ավարտական աշխատանք ղեկավարելու կարողություն
3.Ընդհանուր պահանջներ
Գիտական աստիճան
·գիտական աստիճան կամ մագիստրոսի աստիճան վիճակագրության կամ հարակից բնագավառում,
·վերջին 5 տարում առնվազն 2 գիտական և/կամ մեթոդական հրատարակությունների առկայություն,
·վերջին 5 տարում մասնակցություն գիտաժողովների և/կամ աշխատաժողովների։
Մանկավարժական փորձ
·վերջին 5 տարվա ընթացքում մասնակցություն տեղական կամ միջազգային վերապատրաստումների և/կամ մասնագիտական որակավորման բարձրացման դասընթացների,
Այլ պահանջներ
·ԵՊՀ բարևավարքության կանոնագրքի դրույքների պահպանում,
·ուսանողական հարցման արդյունքներով ստացված գնահատականների միջինը՝ առնվազն 4,0 (գործող դասախոսների համար)։
9. Լրացուցիչ տեղեկատվություն ծրագրի վերաբերյալ
Հայաստանի ոչ մի բարձրագույն հաստատությունում չի դասավանդվում կիրառական վիճակագրությանը վերաբերող ծրագիր: Գոյություն ունեն սույն թեմային բնույթով մոտ մի քանի ծրագրեր, սակայն դրանք բոլորը իրագործվում են մագիստրատուրայում: