Data processing in physics and artificial intelligence

Տվյալների մշակումը ֆիզիկայում և արհեստական բանականություն

Բակալավրի կրթական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Կրթական մակարդակը՝
Բակալավր
Մասնագիտություն՝
055101.04.6 - Ֆիզիկա
Մասնագիտացումը՝
055101.04.6 - Տվյալների մշակումը ֆիզիկայում և արհեստական բանականություն
Շնորհվող որակավորումը՝
Ֆիզիկայի բակալավր
Ծրագրի ուստարին՝
2023/2024
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1901/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապաշարային առանձնահատկությունները,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու
հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու թուրքերենի հնչյունական համակարգը,
2. սահմանելու թուրքերենի քերականական առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերարտադրելու թուրքերեն պարզ նախադասություններ,
թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն պարզ տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապաշարային առանձնահատկությունները,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ,
· զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու
հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. երկխոսությունների կազմում և բանավոր խոսք,
3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբանություն։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1. գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վրա),
2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015:
  • Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980.
  • Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999.
  • Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը:
Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում: Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը:
Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում:
Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում: Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը:
Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում:
Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
4-րդ` գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1106/Բ10
1. Դասընթացի նպատակ
հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող
քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հարցերը,
2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները,
3. բացատրելու հայոց պետականության վերականգնման համար մղվող ազատագրական պայքարի ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները,
4. վերլուծելու նորագույն ժամանակաշրջանում հայոց պետականության վերականգնումն ու զարգացումը՝ վերարժևորելով և իր գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները,
կիրառելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույնհիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու,
նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի գիտակցության մեջ ազգային- ազատագրական պայքարի և հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորման արմատավորմանը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող
քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. սեմինար,
3. քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով,
որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2012:
  • Ժամկոչյան Հ, Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Ե., 1975:
  • Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ.,Ե., ՀՀ
  • ԳԱԱ պատմ. ինստ., հ. III, գ. I, 2010, հ. III, գ. II, 2015, հ. IV, գ. I, 2010, հ. IV, գ. II, 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հայ ազատագրական շարժումը XVI դ. կեսերից մինչև XVIII դ.:
2. Ազատագրական պայքարը Սյունիքում և Սյունիքում 1722-1730 թթ.:
3. Ռուս-թուրքական և ռուս-պարսկական պատերազմները և Հայաստանը XIX դ. առաջին երեսնամյակում: Հայկական հարցի միջազգայնացումը:
4. Հայ քաղաքական կուսակցությունների առաջացումը և հայ ազատագրական շարժումը XIX դ. վերջին - XX դ. սկզբին:
5. Հայոց ցեղասպանությունը:
6. Մայիսյան հերոսամարտերը: Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը (1918- 1920 թթ.):
7. Խորհրդային Հայաստանը (1920-1991 թթ.):
8. Հայերի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին:
9. Արցախյան շարժումը (1988-1991 թթ.) և պատերազմը (1991-1994 թթ.):
10. Հայաստանի երրորդ հանրապետությունը (1991 թվականից):
3-րդ` աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ
դաս.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1106/Բ07
1. Դասընթացի նպատակ
· հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների
դաստիարակմանը նպաստելն է:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն`
1. ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը,
2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները,
3. բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ`
1. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները,
2. կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ՝
1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու,
2. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված
ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների
դաստիարակմանը նպաստելն է:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Սեմինար,
3. Քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2012:
  • Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1975:
  • Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ.,
  • Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., 2014:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները:
Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական
լեռնաշխարհում:
3. Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.):
4. Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք:
5. Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.):
6. Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք:
7. Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.):
8. Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան:
9. Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը:
10. Հայաստանը ուշ միջնադարում:
2-րդ` գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1608/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· ձարգացնել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողությունները,
· ձևավորել մասնագիտական տեքստերի գրավոր թարգմանության հմտություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարորոշելու մասնագիտական տեքստերի լեզվաոճական ցուցիչները,
2. տարբերակելու մասնագիտական տեքստերի համընդհանուր և տերմինային բառաշերտերը,
3. բացատրելու մասնագիտական տեքստերի թարգմանության դժվարությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. մենախոսելու և երկխոսել մասնագիտական թեմաների շուրջ,
2. թարգմանելու (գրավոր և բանավոր) մասնագիտական տեքստեր,
բանավիճելու մասնագիտական թեմաների շուրջ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ձարգացնել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողությունները,
· ձևավորել մասնագիտական տեքստերի գրավոր թարգմանության հմտություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· գործնական պարապմունք,
· հանձնարարված գրականության ընթերցում, քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտություն, խմբային աշխատանք,
դասավանդման նորարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր հարցման ձևով` անցած նյութի հիման վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Djoulhakian M., Méliksétian R., Mouradian A., Manuel de francais, Erévan, 2013.
  • Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, niveau
  • intermédiaire, CLE internationale, Paris 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Les professions - les métiers
· La technologie
· La communication
· L’argent- la banque
· Le caractère et la personnalité
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ. -2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1205/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
· ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
· ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
· ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ
այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը,
2. նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները),
3. մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն),
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կառուցելու կապակցված խոսք,
2. գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում,
3. գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ,
4. վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները,
2. կառուցելու երկխոսություն,
թարգմանելու պարզ տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
· ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
· ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
· ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ
այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ,
2. կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով,
3. հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով,
4. հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի,
5. ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով,
6. գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց,
7. կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ,
8. հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով,
9. հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը,
10. թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք։
Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册， 北京语言大学出版社，2015年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》2学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》2练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》2学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》2练习册， 北京语言大学出版社，2015年
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1：第十二课 你在干什么呢（正在……呢，每……都……，星期的表达法）
Թեմա 2：第十三课 我去图书馆借书 （连动词，A不A/V不V）
Թեմա 3：第十四课 我喜欢浅颜色的（挺+adj，有点儿）
Թեմա 4：第十五课 明天是我朋友的生日（单元语言点小结）
Թեմա 5：第十六课 周末你干什么（太……了，动词中叠，地点状语）
Թեմա 6：第十七课 做客（（是）A还是B，就是，会）
Թեմա 7：第十八课 做客（得，反问句，如果……，就……）
Թեմա 8：第十九课 现在习惯了（了，还，年龄表达法）
Թեմա 9：第二十课 看病人（单元语言点小结）
Թեմա 10：第二十一课 我喝了半斤白酒（又，了，好像）
Թեմա 11：第二十二课 他感冒了（能，，最好，日期表达法）
Թեմա 12：第二十三课 你学了多长时间汉语（了，“就”的小结）
Թեմա 13：第二十四课 你吃了早饭来找我（反问句，了，时间状语、地点状语的语序）վ
2-րդ ՝գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1803/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու թուրքերենի տիպաբանական առանձնահատկությունները,
2. սահմանելու թուրքերենի եղանակներն ու ժամանակաձևերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերարտադրելու թուրքերեն երկխոսություններ և պարզ տեքստեր,
թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն միջին բարդության տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. տեքստերի և երկխոսությունների վերարտադրում,
3. բանավոր խոսքի զարգացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1. գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վրա),
2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան,«Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015:
  • Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980.
  • Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999.
  • Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը:
Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում:
Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը:
Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում:
Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում:
Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը:
Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում:
Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
2-րդ` գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները,
ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը,
2. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կառուցելու բանավոր կապակցված խոսք՝ հիմնավորելով իր տեսակետը,2. հանպատրաստից մասնակցելու երկխոսության՝ իրեն հետաքրքրող տեղեկություններ ստանալու նպատակով:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային)՝ տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով, և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտելու հարստացնել
իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները,
ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր.
1. Տարբեր բնույթի տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում:
2. Բառապաշարի ստուգում:
3. Զրույց թեմաների շուրջ:
4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022.
  • DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016.
  • Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max
  • Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում:
· Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները:
· Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2ժամ/ շաբ.
գործ. – 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1602/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ
բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
· հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
· մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ընկալել, հասկանալ, մեկնաբանել մասնագիտական տեքստերի բովանդակությունն ու կառուցվածքը,
2. կիրառել մասնագիտական և ընդհանուր բառապաշարի հենքային շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակադրմամբ,
3. ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում անգլերեն լեզվով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնել գրավոր և բանավոր մասնագիտական տեքստերի ընթերցում, վերարտադրում և թարգմանություն,
2. ձևավորել և ներկայացնել բանավոր կապակցված խոսք՝ ուսումնասիրվող մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ,
3. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք՝ երկխոսության մեջ մտնելով համակուրսեցիների հետ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր օտարալեզու աղբյուրներից
(ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու
և ներկայացնելու նպատակով։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ
բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
· հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
· մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1. գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վրա),
2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Avetikian M., Grigoryan A. «English for Students of Physics and Radiophysics» Yerevan 2006.
  • Mkhitaryan Ye. «Basic English for University Student» Yerevan 2008.
  • Margaryan Ye. «A Guide to Science» Yerevan 2014.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. մասնագիտական լեզվի բառապաշարարի առանձնահատկություններ,
2. անգլերենով մասնագիտական գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների վերլուծություն,
3. դասախոսության ընթացքում նյութի կարևոր առանցքային կետերի գրառում,
4. տարբեր աղբյուրներից մասնագիտական տեղեկատվության առանձին մասերի համադրում և շարադրում,
5. գրավոր տեքստերի վերաձևակերպում մասնագիտական բառապաշարի
օգտագործմամբ:
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1608/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· զարգացնել ծրագրային թեմատիկայի սահմաններում բառային և քերականական հմտություններ,
· ձևավորել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողություններ,
· ձևավորել մասնագիտական տեքստերի բանավոր և գրավոր թարգմանության
կարողություններ:վ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. մատնանշելու մասնագիտական տեքստերի լեզվաոճական առանձնահատկությունները,
2. տարորոշելու մասնագիտական տերմինները համատասխան տեքստերում,
3. սահմանելու մասնագիտական տեքստերի թարգմանության դժվարությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. մեկնաբանելու մասնագիտական տեքստերի բառաքերականական դժվարությունները,
2. մենախոսելու մասնագիտական թեմաների շուրջ,
3. թարգմանելու (գրավոր-բանավոր) մասնագիտական տեքստեր,
գ. փոխանցելի կարողություններ
1. թարգմանելու հմտություններ,
բառարաններից օգտվելու կարողություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· զարգացնել ծրագրային թեմատիկայի սահմաններում բառային և քերականական հմտություններ,
· ձևավորել մասնագիտական թեմաների շուրջ մենախոսական և երկխոսական կարողություններ,
· ձևավորել մասնագիտական տեքստերի բանավոր և գրավոր թարգմանության
կարողություններ:վ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· գործնական պարապմունք,
· հանձնարարված գրականության ընթերցում, քննարկումներ, ինքնուրույն հետազոտություն, խմբային աշխատանք,
դասավանդման նորարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր հարցման ձևով` անցած նյութի հիման վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Djoulhakian M., Méliksétian R., Mouradian A., Manuel de francais, Erévan, 2013.
  • Claire M., Vite et bien 2, niveau B1, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, Paris, CLE internationale, 2009.
  • Grégoire M., Thiévenaz O., Franco E., Grammaire progressive du français, niveau
  • intermédiaire, CLE internationale, Paris 2009.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Présentations et usages :
· La famille - les âges de la vie :
· Le temps qui passe :
· Le physique - l’apparence :
· Les activités quotidiennes :
1-ին՝ կիսամյակ աշնանային
2 ժամ/շաբ.
գործ.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1205/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
· ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
· ուսանողների մեջ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
ուսանողների մեջ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:վ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը,
2. նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները),
3. մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն),
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կառուցելու կապակցված խոսք,
2. գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում,
3. գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ,
4. վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները,
2. կառուցելու երկխոսություն,
թարգմանելու պարզ տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
· ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
· ուսանողների մեջ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
ուսանողների մեջ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:վ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ,
2. կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով,
3. հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով,
4. հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի,
5. ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով,
6. գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց,
7. կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ,
8. հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով,
9. հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը,
10. թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝
Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք։
Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն
իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册， 北京语言大学出版社，2015年]
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1：语音 （声母、韵母、声调）
Թեմա 2：语音 （声调、音变、拼写规则）
Թեմա 3：第一课 你好（“是”字句，“吗”疑问句）
Թեմա 4：第二课 你是哪国人（们、也、呢）
Թեմա 5：第三课 那是你的书吗（这、那，特殊疑问句，定语）
Թեմա 6：第四课 课图书馆在哪儿（在，是，哪儿，方位名词）
Թեմա 7：第五课 在北京大学的东边（语音点小结）
Թեմա 8：第六课 现在几点（钟点表达法，数字表达法）
Թեմա 9：第七课 明天你有课吗（“有”句子，吧，方位名词，时间名词做状语）
Թեմա 10：第八课 你的电话号码是多少（吧，呢，号码表达法，“几”和“多少”）
Թեմա 11：第九课 多少钱一瓶（“几”和“多少”，“二”和“两”，量词，钱数表达法）
Թեմա 12：第十课 你家有几口人（语音点小结）
Թեմա 13：第十一课 北京的冬天比较冷（怎么样，不A不B，形容词谓语）
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ. -2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1401/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
· նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխություննե-
րը։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները,
2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները,
3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը:
բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ,
2. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը:
գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ
1. ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
· նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխություննե-
րը։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· գործնական աշխատանք,
· լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում,
ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի
(ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016:
  • Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007:
  • Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները,
2. Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները,
3. Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ /շաբ.
գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական
առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-
A2 կամ A2-B1 մակարդակ),
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու
հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կազմելու մենախոսական և երկխոսական ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով,
2. ճիշտ օգտագործելու տարբեր իրավիճակներում բարեկիրթ խոսքի կաղապարները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնելու տարբեր տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն,
2. գրելու համառոտ տեքստեր՝ հիմնավորելով իր տեսակետը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային)՝ տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով, և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտելու հարստացնել իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական
առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-
A2 կամ A2-B1 մակարդակ),
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու
հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր.
1. Տարբեր բնույթի տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում:
2. Բառապաշարի ստուգում:
3. Զրույց թեմաների շուրջ:
4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der
  • Universität Jerewan, 2022.
  • DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016.
  • Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber
  • Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում:
· Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները:
Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
գործ. - 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1602/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում,
· մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում,
· հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների ներմուծում և ուսուցում,
մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և թարգմանում:վ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. բացատրել անգլերենի քերականության հիմունքները և ճիշտ կիրառել քերականական կառույցները,
2. ներկայացնել մասնագիտական բառային ֆոնդի հիմնական հասկացությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները,
2. հաղորդակցվել ընդհանուր և մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները,
գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել մասնագիտությանն առնչվող տեղեկատվական օտարալեզու
աղբյուրներից:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում,
· մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում,
· հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների ներմուծում և ուսուցում,
մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և թարգմանում:վ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
Գրավոր ստուգում (թեստ անցած լեզվական նյութի հիման վրա):
Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Toumanyan S. «Insight into the science of physics» 2006.
  • Хомутова Е.В. «Intensive Course of the English Language for Physicists and Radiophysicists» Моска, 1992.
  • , Kirsten A. H. , Katz D. M. «The Physics Toolbox» 2002.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
անգլերենի քերականական կառույցները,
ընդհանուր բառապաշարի զարգացում, մասնագիտական անգլերենի հիմնական բառապաշարը,
մասնագիտական անգլերեն լեզվով գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների ներմուծում:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-24 ժամ. սեմ. -6 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1311/Բ12
1. Դասընթացի նպատակ
· տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին,
· ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին,
· սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի
սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. դասակարգել փիլիսոփայության գիտական - մեթոդաբանական, աշխարհայացքային և արժեքաբանական գործառույթները,
2. բացատրել ճշմարտության և մոլորության, գիտելիքի և հավատի, ռացիոնալի և իռացիոնալի սահմանազատման սկզբունքները,
3. մեկնաբանել քաղաքակրթական զարգացումների օրինաչափություններն ու արդի միտումները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. հարցադրումներ կատարել էութենականի մասին, էականը տարանջատել երևութականից, առաջնայինը՝ երկրորդայինից,
2. համադրել երևույթների իմացաբանական և արժեքաբանական մոտեցումները,
3. վերլուծել հասարակության բնութենական և սոցիոմշակութային հիմունքները։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. կատարել ընդհանրացումներ՝ կիրառելով մտածողության համապատասխան մեթոդները,
2. իմաստավորել աշխարհի ամբողջական պատկերը և այս համատեքստում մարդու կոչումն ու կյանքի իմաստը,
ակտիվացնել քննադատական մտածողությունը, դրսևորել ինքնավերլուծության հմտություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին,
· ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին,
· սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի
սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ,
2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն,
տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի:
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան,
պատասխանների հիմնավորվածություն և ամբողջականություն, հարցերի առանցքային
կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, Եր. 2016։
  • Введение в философию, под ред. Фролов И.Т., М. 2012.
  • Канке В. А., Основы философии, М., 2014.
  • Губин В. Д. Философия, М., 2013.
  • Бучило Н. Ф., Философия, М., 2013.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Փիլիսոփայությունը որպես մարդու և աշխարհի միջև մշակութային միջնորդ:
2. Փիլիսոփայական մշակույթի առանձնահատկությունները:
3. Պատմափիլիսոփայական ակնարկ:
4. Կեցության փիլիսոփայական ըմբռնումը:
5. Մարդկային կեցության առանձնահատկությունները:
6. Հոգեկանի ծագման վարկածները:
7. Իմացության էությունը և կառուցվածքը:
8. Ճշմարտություն, մոլորություն, հավատ:
9. Գիտական ճանաչողության մեթոդները:
10. Գիտություն և բարոյականություն:
11. Մարդու և հասարակության ծագման վարկածները:
12. Հասարակությունը որպես ինքնապարտադրող համակարգ:
13. Պատմության փիլիսոփայական ըմբռնումը :
14. Մշակույթ և քաղաքակրթություն:
15. Հասարակական կյանքի ոլորտները:
16. Սոցիալական առաջադիմությունը և մարդկության ապագան:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. -2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0708/Բ09
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողների մեջ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին,
· ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ
զարգացման մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել էկոլոգիայի` որպես գիտության ձևավորման պատմությունը, բացատրել սոցիալական էկոլոգիայի հիմունքները և առանձնահատկությունները,
2. ձևակերպել էկոհամակարգի, կենսացենոզի և նոոսֆերայի ուսմունքները,
3. նկարագրել մարդկության կայուն զարգացման սկզբունքները,
4. լուսաբանել աշխարհում և Հայաստանում օդային, հողային և ջրային ռեսուրսների հիմնական էկոլոգիական խնդիրները,
բացատրել բնական և անթրոպոգեն էկոհամակարգերի զարգացման ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել և գործնականում իրականացնել ՀՀ կլիմայի փոփոխության,
կենսաբազմազանության և անապատացման դեմ պայքարի մասին ազգային զեկույցները,
2. մասնագիտական առանձնահատկություններից ելնելով՝ կիրառել բնապահպանական և էկոլոգիական գիտելիքները հասարակության կայուն զարգացման տարբեր ծրագրերում,
3. վերլուծել էկոլոգիական վիճակը և անել համապատասխան եզրակացություններ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծել փաստերը և կատարել հետևություններ,
կազմակերպել տրամաբանական և վերլուծական աշխատանքներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողների մեջ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին,
· ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ
զարգացման մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասավանդման ձևեր՝
համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ:
Ուսումնառության ձևեր՝
ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. Ստուգարքն անցկացվում է թեստային համակարգով online, տրվում է առավելագույնը 32 հարց նախապես կազմված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ., Ժամհարյան Հ.Գ., Խոյեցյան Ա.Վ., Մովսեսյան Հ.Ս., Փիրումյան Գ.Պ. «Էկոլոգիայի և բնության պահպանության հիմունքներ»: Ուսումնական ձեռնարկ, Զանգակ-97, Երևան, 2010, 224 Էջ:
  • Հովհաննիսյան Ն., Մելիքյան Ա., Դանիելյան Ա. «Ագրոկենսաբազմազանություն», Երևան:
  • «ԹԱՍԿ» ՍՊԸ, 2014, 136 էջ.
  • Եդոյան Ռ.Հ., Հովակիմյան Ժ.Հ. «Բնապահպանության դասավանդման մեթոդիկայի և լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ձեռնարկ», Երևան, Իրավունք, 2010թ., 222 էջ:
  • Մելքումյան Լ.Ս., Գալստյան Մ.Հ. «Բնապահպանության հիմունքներ», Երևան, 2010թ., 311 էջ:
  • Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ. Տեր Մինաս քահանա Մարտիրոսյան
  • «Բնապահպանություն և Աստվածաբանություն», Վաղարշապատ, 2007, 215 էջ:
  • Հայրապետյան Է.Մ. և ուրիշներ «Շրջակա միջավայրի պահպանություն», Երևան, 2005թ.:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն: Էկոլոգիայի համառոտ պատմություն, կառուցվածքը, առարկան և օբյեկտը:
Օրգանիզմների գոյության միջավայրը և պայմաններին հարմարվելը: Կյանքի գոյատեվման հիմնական միջավայրերը:
Պոպուլյացիաների էկոլոգիա: Կենսացենոզներ: Էկոհամակարգեր:
Նյութերի շրջանառությունը էկոհամակարգերում: էկոհամակարգերի ինքնազարգացում: Կենսոլորտ:
Մարդու փոխազդեցությունը բնության հետ:
Մթնոլորտի պահպանությունը: Երկրի կլիմայի փոփոխության և անապատացման հիմնախնդիրները:
Ջրային պաշարների պահպանությունը: Հողային պաշարների պահպանությունը:
Երկրի կենսաբանական բազմազանությունը: Կենսաբազմազանության պահպանությունը:
Շրջակա միջավայրը և մարդու առողջությունը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1705/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մեջ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից,
2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը,
3. բացատրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը,
2. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան,
3. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները լեզվի տարբեր մակարդակներում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար կիրառել ունեցած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մեջ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ,
2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ,
3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք է վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002.
  • Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011.
  • Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013.
  • Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017.
  • Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012
  • Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003.
  • Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011
  • Розенталь, Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011.
  • Русский язык и культура речи. По ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010.
  • 0. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари.
  • www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык».
  • www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ձևաբանական նորմեր:
2. Շարահյուսական նորմեր:
3. Խոսքային գործունեության տեսակները:
4. Հաղորդակցական նորմեր:
5. Խոսքային էթիկետ (խոսքի մշակույթի էթիկական նորմերը):
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ. - 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1705/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից,
2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը,
3. նկարագրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը,
2. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան,
3. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները լեզվի տարբեր մակարդակներում։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ,
2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ,
3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք է վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ
գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002.
  • Введенская Л.А. Словарь ударений для работников радио и телевидения. Ростов-на-Дону, 2012.
  • Вербицкая Л.А. и др. Давайте говорить правильно! Трудности современного русского произношения и ударения: Краткий словарь-справочник. Москва, 2003.
  • Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011.
  • Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013.
  • Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017.
  • Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012
  • Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003.
  • Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011
  • 0. Розенталь Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011.
  • Русский язык и культура речи. Под ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010.
  • www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари.
  • www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык».
  • www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Խոսքի մշակույթ որպես լեզվաբանական առարկա: Լեզվի հասարակական դերը: Գրավոր և բանավոր խոսքի առանձնահատկությունները: Ռուս գրական լեզվի նորմերի համակարգը:
Հնչյունական (արտասանական) նորմեր: Բառագիտական նորմեր:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ. -2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1401/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
· նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխություննե-
րը։v
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները,
2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները,
3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը:
բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ,
2. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը:
գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ
1. ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
· նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփոխություննե-
րը։v
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· գործնական աշխատանք,
· լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում,
ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի
(ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016:
  • Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007:
  • Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների
  • ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Խոսքի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները։
2. Խոսքի գործառական տարբերակները։
3. ԶԼՄ-ների և գովազդի լեզու։ 4.Հրապարակային խոսք և բանավեճի արվեստ։
5. Խոսքի էթիկետ։
6. Գրագրության ձևեր։
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. – 10 ժամ (առցանց), գործ. – 20 ժամ (լսարանային)
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0002/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մեջ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների
դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ,
2. ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները,
3. գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները,
4. մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ,
2. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում,
3. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում,
վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մեջ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների
դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք:
2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ:
3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում:
4. Ուսումնամեթոդական վարժանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր»,
  • Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ:
  • Հեղինակների կոլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ:
  • Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ:
  • Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ:
  • Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և
  • քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ:
2. Քաղաքացիական պաշտպանություն:
3. ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
3-րդ՝աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա
սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմներին ծանոթացում,
· մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած
պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
· թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները
բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված
հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
2. ստեղծել մեդիաբովանդակություն սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
3. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
4. իրականացնել փաստերի ստուգում,
5. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. աշխատել գիտական գրականության հետ,
2. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
քննադատորեն վերլուծել:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա
սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմներին ծանոթացում,
· մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած
պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
· թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները
բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· սեմինար պարապմունք,
· քննարկում,
· պրակտիկ աշխատանքներ,
· հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում՝ ըստ առաջադրված հարցաշարի։ Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային
կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisationde l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll.
  • «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022.
  • z. ..
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
· Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
· Փաստերի ստուգում:
· Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
· Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
· Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը:
· Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. – 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1207/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին,
· ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին,
· ուսանողների մեջ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական
հմտություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը,
2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը,
3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ,
2. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում,
3. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ.
1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից,
պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին,
· ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին,
· ուսանողների մեջ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական
հմտություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ:
2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ
պատրաստում:
3. Սեմինար պարապմունքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում՝ ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային
կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006:
  • Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97:
  • Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։
  • Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997.
  • Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղաքագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։
Թեմա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտիմությունը։ Թեմա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։
Թեմա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։
Թեմա 5՝ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թեմա 6՝ Քաղաքական գաղափարախոսություններ:
Թեմա 7`Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. – 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1207/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին,
· ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին,
· ուսանողների մեջ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական
հմտություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը,
2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը,
3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ,
2. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում,
3. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ.
1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից,
պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել քաղաքագիտության ձևավորման տեսական և գաղափարական ակունքներին,
· ուսանողներին ծանոթացնել հիմնական կատեգորիաների ու քաղաքագիտության ուսումնասիրության առարկայական տիրույթին,
· ուսանողների մեջ ձևավորել քաղաքական իրականության վերլուծության գործնական
հմտություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ:
2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ
պատրաստում:
3. Սեմինար պարապմունքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում՝ ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային
կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006:
  • Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97:
  • Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։
  • Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997.
  • Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղաքագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։
Թեմա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտիմությունը։ Թեմա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։
Թեմա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։
Թեմա 5՝ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թեմա 6՝ Քաղաքական գաղափարախոսություններ:
Թեմա 7`Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողի մեջ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
· զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
· նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության հետազոտական
կարողությունների զարգացմանը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
ներկայացնել մտքի կառուցվածքը,
2. սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը,
3. բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ,
2. ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները,
3. պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից
բխող մասնավոր նորմերի պահանջները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողի մեջ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
· զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
· նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության հետազոտական
կարողությունների զարգացմանը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. անհատական աշխատանք:v
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով
Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով,
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987:
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998:
  • Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005.
  • Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002.
  • Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М.,
  • 005.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում:
Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները
ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1007/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ,
· ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի
տնտեսական քաղաքականության մշակման համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել սպառողի և արտադրողի վարքի հիմքում ընկած հիմնական տեսական գործոնները,
2. ներկայացնել շուկայի կառուցվածքը, տիպային մոդելները, հավասարակշռության և արդյունավետության պայմանները,
3. ձևակերպել տնային տնտեսությունների, ձեռնարկությունների և կառավարության տնտեսական վարքագծի հիմնական սկզբունքները,
4. ներկայացնել մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները և հավասարակշռության մոդելները,
5. ձևակերպել մակրոտնտեսական մոդելների միջոցով տնտեսական տարբեր քաղաքականությունների իրականացման ընդհանրական հետևանքները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. լուծել միկրո և մակրոտնտեսագիտական պարզ խնդիրներ,
2. կատարել տնտեսագիտական վերլուծություններ ու պարզ կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ,
էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ),
2. պատրաստել հետազոտություններ, ներկայացնել դրանց արդյունքները, վարել
մասնագիտական բանավեճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ,
· ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի
տնտեսական քաղաքականության մշակման համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն
2. խմբային աշխատանք
3. ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է 4 հարց նախապես տրամադրված
հարցաշարից։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • McConnell, Economics, 2021.
  • Сидорович А.В.-Курс экономической теории-2001.
  • Հ. Սարգսյան, Հ. Մարգարյան, «Տնտեսագիտության տեսություն», Երևան, ԵՊՀ հրատ.,
  • 017թ.։v
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տնտեսագիտության տեսության առարկան և մեթոդը: Շուկայական տնտեսական համակարգ: Սպառողական վարքի տեսություն: Արտադրության տեսություն: Արտադրական գործոնների շուկաները: Շուկայի կառուցվածքը՚ մենաշնորհ, բազմաշնորհ, մենաշնորհային մրցակցություն: Մակրոտնտեսական ցուցանիշների
սահմանումները և չափումը, համախառն եկամուտներ: Տնտեսական տատանումներ, զբաղվածություն և գործազրկություն: Ամբողջական պահանջարկ և առաջարկ: Փողը և վարկային շուկաները:
Ապրանքային և ֆինանսական շուկաները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
գործ.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2301/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ համակարգիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ,
· ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ
գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կատարելու համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
· աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ,
· կատարել հաշվարկներ, կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ,
· ինքնուրույն կատարել իր թղթավարությունը (կուրսային և ավարտական աշխատանքներ, հաշվարկների կատարում, զեկուցումների համար սլայդների
պատրաստում և այլն)։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ համակարգիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ,
· ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ
գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կատարելու համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով, հանձնարարվում են խնդիրներ և ինքնուրույն առաջադրանքներ:
Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով՝ փոխանցվում են էլեկտրոնային կրիչով կամ
ուղարկում էլ. փոստին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է համակարգչի միջոցով՝ ուսանողի ամփոփիչ աշխատանքի հիման վրա։ Առաջադրանքներն հիմնված են դասընթացի ընթացքում անցած թեմաների վրա։
Կամավորության սկզբունքով հնարավոր է ստուգարքը հանձնել առցանց եղանակով:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Серогородский В., Сурин Д., Тихомиров А., Microsoft Office 2016 / Office 365, 2017 Наука и техника.
  • Katherine Murray, First Look Microsoft Office 2010, Microsoft Press.
  • Ю. Стоцкий, А. Васильев, И.Телина, Microsoft Office 2010, Питер.
  • Առաջադրանքներ՝ էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1 - Համակարգչի կառուցվածքը և աշխատանքի հիմնական սկզբունքները։
Բաժին 2 - Windows օպերացիոն համակարգի գրաֆիկական ինտերֆեյսի հետ աշխատելու հիմնական սկզբունքները:
Բաժին 3 - Տեքստային փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ: Բաժին 4 - Հաշվարկներ էլեկտրոնային աղյուսակներում, դիագրամներ, գրաֆիկներ։
Բաժին 5 - Ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ՝ ստեղծում և ցուցադրում:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2203/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի
առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակելու սոցիոլոգիայի՝ որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները,
2. ներկայացնելու սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան,
3. նկարագրելու հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ,
4. նկարագրելու սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանելու
հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի
առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված
գրականության արտալսարանային ընթերցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման
հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005.
  • Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина.- М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с.
  • Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с.
  • Macionis J.J. “Sociology”// USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները
2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ
3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում
4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա
5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը
6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը
7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր
8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա
9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ
10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ
11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում
12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն
13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն
14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա
15. Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1705/ Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
● զարգացնել մասնագիտական թեմաների քննարկման և բանավեճի կարողությունները,
● ապահովել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի գերազանց իմացություն,
● ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը նոր տերմինների ընդգրկմամբ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ցուցաբերել մասնագիտական բառապաշարի հստակ իմացություն,
2. ցուցաբերել միջազգային չափորոշիչներով սահմանված В1 մակարդակին համապատասխանող ռուսաց լեզվի իմացություն,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կազմել մասնագիտական թեմայով զեկույցներ,
2. տիրապետել մասնագիտական լայնածավալ տեղեկատվությանը,
3. կատարել միջազգային չափանիշների B1 մակարդակին համապատասխանող թեստային աշխատանք,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. օգտագործել ձեռք բերած հաղորդակցման և լեզվական հմտությունները,
օգտագործել ձեռք բերած իմացությունները մասնագիտական ոլորտում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● զարգացնել մասնագիտական թեմաների քննարկման և բանավեճի կարողությունները,
● ապահովել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի գերազանց իմացություն,
● ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը նոր տերմինների ընդգրկմամբ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ,
2. ինքնուրույն աշխատանք,
3. թիմային աշխատանք,
4. բանավոր ներկայացում/զեկույց/,
5. բանավեճ,
6. ստուգողական աշխատանք,
7. թեստային աշխատանք,
8. վիկտորինա:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. թեստային առաջադրանք,
2. բանավոր հարցում,
3. ստուգարք:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Алексеенко Т.Н. Научный стиль речи. Учебное пособие для иностранных студентов. Харьков: ХНУ, 2005.
  • Андрюшина Н.П., Жорова А.П., Макова М.Н. Тренировочные тесты по русскому языку как иностранному. М., 2008-2010.
  • Балаян П.Б., Тер-Саркисян Л.А., Ходжумян Б.С. Учебник по русскому языку. Грамматика. Коммуникация. Речь. Ереван: ЕГУ, 2015.
  • Карапетян Н.Г., Королева Л.Б., Черненко Н.М.. Учебные задания по русскому языку.
  • Обучение дискуссионному общению. Для студентов-иностранцев. М.: РУДН, 2010.
  • Кирейцева А.Н., Селиверстова Е.И., Химик В.В. Сборник тестовых заданий по русскому
  • языку для иностранцев: Грамматика. Лексика. СПБ, 1998.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Շարահյուսական կառուցվածքներ: Սուբյեկտիվ գնահատման արտահայտման միջոցներ Պարզ և բարդ նախադասություններ: Կապեր և կապական բառեր: Գիտական ոճի ժանրերը և դրանց շարադրման սկզբունքները: Մասնագիտական լեզվին բնորոշ ոճաբանական
սկզբունքները: Մասնագիտական տերմինաբանության առանձնահատկությունները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս. -2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1107/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին,
· ուսանողների մեջ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև՝ իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ,
ուսանողների մեջ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթներիև ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածվածսահմանումները, մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները,
2. ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագմանև
զարգացման հիմնական օրինաչափությունները,
3. քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմականզարգացումների օրինաչափությունները, նկարագրել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ուդրսևորումները,
2. պատճառներն ու պայմանները,
3. զանազանել համաշախարհային մշակութայինգործընթացի պատմական և լոկալ դրսևորումները,
4. տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ,
ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքներըմշակույթի տարբեր ոլորտներում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը հետազոտող գիտակարգերին,
· ուսանողների մեջ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև՝ իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ,
ուսանողների մեջ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթներիև ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
գործնական պարապմունք,
դիդակտիկ նյութերի մատուցում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գուրևիչ Պ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002:
  • Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004:
  • Кравченко А. И. Культурология, М., 2003.
  • Розин В.М. Культурология. М., 1998.
  • Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ.
  • Press,2001.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները:
«Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները:
Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը:
Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները: Մշակութային գործընթացներ:
Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները:
Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման ևձուլման հասկացությունները:
Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը: Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում:
Մշակույթը և գենդերը:
Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը:
Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները:
Մշակույթը և լեզուն:
«Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։ Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ. – 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1602/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· լեզվական իրազեկության զարգացում ՝ գիտելիքների և կարողությունների բառապաշարի, քերականության, և անգլերեն լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
· հաղորդակցական գործընթացի և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
· մասնագիտական հասկացությունների և տերմինների ազատ կիրառում,
· մասնագիտական տեքստերի ընկալման և թարգմանության հմտությունների
տիրապետում։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
9. ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ,
2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ,
3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները,
2. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները,
գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողությունները
1. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից,
դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· լեզվական իրազեկության զարգացում ՝ գիտելիքների և կարողությունների բառապաշարի, քերականության, և անգլերեն լեզվի՝ որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
· հաղորդակցական գործընթացի և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
· մասնագիտական հասկացությունների և տերմինների ազատ կիրառում,
· մասնագիտական տեքստերի ընկալման և թարգմանության հմտությունների
տիրապետում։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վրա),
2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Edward R. Kolevzon, John A. Heine «Our world and Its People» the USA 1977
  • М.А. Васильева «English for the students of Geography part II « Издательство
  • «Менеджер», 2001
  • Walker R. and Harding K ., Tourism 2. Oxford English for Careers, Oxford University Press,
  • 007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. անգլերենի քերականական կառույցների կիրառում մասնագիտական տեքստերում,
2. մասնագիտական բառապաշարի օգտագործում,
3. մասնագիտության ոլորտում գրավոր և բանավոր խոսքի զարգացում:
4-րդ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ –– 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0102/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
· ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել 2,3,4,5,9 թվերի վրա բաժանելիության հայտանիշները, ամբողջ ցուցիչով աստիճանի, քառակուսի արմատի հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը,
2. ներկայացնել բնական, ամբողջ, ռացիոնալ թվերը, բազմություններով գործողությունները, դրանց պատկերումը թվային առանցքի վրա,
3. ներկայացնել թվի հակադիրը, հակադարձը, մասը, տոկոսը, բացարձակ արժեքը, գրելաձևերը,
4. ներկայացնել հիմնական երկրաչափական պատկերները, մակերեսը, ծավալը,
5. ներկայացնել աստիճանային ֆունկցիան, նրանց հիմնական հատկությունները և
գրաֆիկները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. լուծելու տոկոսով և մասնաբաժնով խնդիրներ,
2. լուծելու գծային, քառակուսային հավասարումներ, անհավասարումներ,
3. կառուցելու աստիճանային ֆունկցիաների գրաֆիկներ, հասկանալու հիմնական հատկությունները, գտնելու նրանց մեծագույն և փոքրագույն արժեքները,
4. հաշվարկելու պարզագույն երկրաչափական պատկերների մակերեսները, ծավալները,
5. տարբերերակելու պրոգրեսիաները այլ հաջորդականություններից և հետազոտել դրանք,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
կիրառելու յուրացված մեթոդների այլ տեսություններում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
· ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ,
2. դասախոսություններ,
3. ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բ. Նահապետյան, Ա.Աբրահամյան, Մաթեմատիկա-6, Հիմնական դպրոցի 6-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2016
  • Ս.Գոգյան, Վ.Դիլանյան, Հանրահաշիվ-7, «Մասնակցային դպրոց» ԿՀ, Երևան, 2023
  • Ս. Նիկոլսկի և այլոք, Հանրահաշիվ-7,8,9, դպրոցի 7-9-րդ դասարանների դասագրքեր,
  • Երևան, 2016, 2017
  • Գ.Գևորգյան, Ա. Սահակյան, Հանրահաշիվ և մաթեմատիկական անալիզի տարրեր-10, 11, 12, Հանրակրթական դպրոցի 10-12-րդ դասարաններիի դասագրքեր (ընդհանուր և հումանիտար հոսքերի համար), Երևան, 2017
  • Ն.Պողոսյան, Սովորենք մաթեմատիկա, Օժանդակ ձեռնարկ V-IX դասարաններ, Երևան, 2011
  • Ս.Փարվանյան, Մաթեմատիկա, 9-րդ դասարանի ավարտական քննության առաջադրանքներ, Շտեմարան, Երևան, 2022
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Բնական թվեր, ամբողջ թվեր, ռացիոնալ թվեր, նրանց գրառումը, համեմատումը, կլորացումը, բաժանումը մնացորդով, բազմապատիկ, բաժանարար, բաժանելիության հայտանիշներ, պարզ և բաղադրյալ թվեր։ Թեմա 2. Թվի ամբողջ և կոտորակային մասերը, տասնորդական կոտորակներ։ Մեծության բաժանումը տրված հարաբերությամբ։ Ուղիղ, հակադիր և հակադարձ համեմատականություններ։ Թվի մասնաբաժին, տոկոս: Թեմա 3. Երկրաչափության տարրեր՝ ուղիղ, հատված, բեկյալ, ճառագայթ, անկյուն, շրջան, շրջանագիծ, եռանկյուն, ուղղանկյուն, երկարություն, պարագիծ, մակերես։ Տարբեր չափման միավորներ։ Զուգահեռ, հատվող, փոխուղղահայաց ուղիղներ, համաչափություն: Թեմա 4. Խորանարդ, ուղղանկյունանիստ, գունդ, սֆերա, գլան, կոն, բուրգ, մակերևույթի մակերես, ծավալ: Թեմա 5. Տառային արտահայտություններ, մեկ անհայտով հավասարումներ և անհավասարումներ: Թեմա 6. Բնական ցուցիչով աստիճան, հիմնական հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը։ Ամբողջ ցուցիչով աստիճան։ Թեմա 7. Քառակուսի արմատ, գաղափար իռացիոնալ թվերի մասին, իրական թվեր, միջին թվաբանական և միջին երկրաչափական: Թեմա 8. Բազմանդամներ, գծային երկանդամ, քառակուսի եռանդամ, նրանց նշանը, արմատները, քառակուսի եռանդամի տարբերիչը, վերլուծումը գծային արտադրիչների, մեծագույն և փոքրագույն արժեքները։ Թեմա 9. Գծային և քառակուսային հավասարումներ և անհավասարումներ: Համակարգ, համախումբ։ Թեմա 10. Կոորդինատային հարթություն։ Պարզագույն ֆունկցիաների գրաֆիկները (գծային, քառակուսային, արմատ), պարաբոլ, հիպերբոլ: Ֆունկցիայի մեծագույն և փոքրագույն արժեքները, ֆունկցիայի աճ և նվազում: Թեմա 11. Թվաբանական և երկրաչափական պրոգրեսիաներ: Թեմա 12. Կարգավորություններ, տեղափոխություններ, զուգորդություններ: Գաղափար պատահույթի, պատահույթի հավանականության մասին:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1308/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման
ոլորտներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանելու հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնելու անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատկությունները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան,
3. թվարկելու միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծելու աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զարգացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գործոնների ազդեցության առանձնահատկությունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման
ոլորտներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. սեմինար պարապմունք,
3. քննարկում,
4. պրակտիկ աշխատանքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան,
Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ
  • Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ:
  • Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ
  • Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ
  • Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրությամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977.
  • Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002.
  • Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002.
  • Introduction to Psychology// https://ocw.mit.edu/ans7870/9/9.00SC/MIT9_00SCF11_text.pdf
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը:
2. Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները:
3. Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն:
4. Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում:
5. Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1306 /Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին,
· ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու
համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք,
2. վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ,
2. հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը,
3. մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպչական գործունեություն իրականացնելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին,
· ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու
համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. խմբային աշխատանք՝ քննարկում,
3. ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։
Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև
ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի
(ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Ա. Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007 թ.։
  • Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։
  • Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/
  • կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։
  • Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c.
  • Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012.
  • Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c.
  • Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c.
  • Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c.
  • Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом
  • «Бахран-М», 2005.-768с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները:
Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները:
Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում:
Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում:
Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում:
Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները:
Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։
Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2101/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին,
· տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ,
· ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային
առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ,
2. նկարագրելու ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու
զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը,
գլխավոր առանձնահատկություններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակարգումը,
3. լուսաբանելու Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկություններն ու ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծելու կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը,
2. դասակարգելու կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորելու և համեմատելու տարբեր կրոններ,
3. բացահայտելու և վերլուծելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամունքային, դավանաբանական առանձնահատկությունները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արժևորելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները,
կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին,
· տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ,
· ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային
առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների վերաբերյալ,
2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում թեմատիկ քննարկումներին,
3. ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. ստուգարքն անցկացվում է նախօրոք տրված հարցաշարով՝ բանավոր
ներկայացման հիման վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Կրոնագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Մաս 1, Կրոնագիտության ներածություն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2020, (համահեղ.` Անուշավան եպս. Ժամկոչյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Պարգև Բարսեղյան, Գոհար Սարգսյան):
  • Քրիստոնյա Հայաստան։ Հանրագիտարան, Երևան, Հայկ. հանրագիտ., 2002։
  • История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007.
  • Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013.
  • Основы религиоведения (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005.
  • Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաների համակարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տիպաբանությունը և պատմական ձևերի դասակարգման սկզբունքները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախնադարյան (վաղ) հավատալիքներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազմաստվածություն և միաստվածություն։ Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականության էությունը և բնութագրիչ առանձնահատկությունները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կաթոլիկություն. Բողոքականություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը,
դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր
բնութագիրը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործն. -2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0105/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդներին,
· սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները՝ գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժիններին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ,
2. կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ,
2. ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդներին,
· սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները՝ գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժիններին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանք,
3. ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գասպարյան Կ. Վ., <<Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու>>, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017,
  • Ивченко Г. И., Медведев Ю. И., “Математическая статистика’’, кн. дом “ Либроком’’, М., 2014,
  • Ն. Գ. Ահարոնյան, Ե. Լ. Իսրաելյան, <<Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք>>, ԵՊՀ, 2016,
  • Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, 2000։վ
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Նկարագրական վիճակագրություն:
· Նմուշային եղանակ:
· Գնահատման տեսություն:
· Միջակայքային գնահատականներ։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1901/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-
օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել
իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։վ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները,
2. տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը,
2. իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ,
3. դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները,
2. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ),
օժանդակել օրինականության ապահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-
օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել
իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։վ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Ինքնուրույն աշխատանք, գրավոր և բանավոր ստուգում հարցում, իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք.
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր կամ գրավոր:
Տրվում է առավելագույնը հարց նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ:
  • ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը:
  • Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
  • Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն իրավաչափ վարքագիծ իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական իրավունք:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1005/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
· ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական հասկացությունները, բնորոշիչները, գործարարության փուլային զարգացման առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել գործարարության տեսա-մեթոդական և տեսա-գործնական հենքերը,
3. լուսաբանել գործարարության կազմակերպման ձևերը, կառավարման սկզբունքները և մոտեցումները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծել և տարբերակել գործարարության համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները,
2. գնահատել ՀՀ-ում գործարար միջավայրը, ներկայացնել գործարարության զարգացման հնարավորությունները, խնդիրներն ու ռիսկերը, կանխատեսել գործարարության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները,
3. օգտվել բիզնես-պլանների մշակման գործիքներից, կիրառել Պորտերի մրցակցային հինգ ուժերի և SWOT վերլուծական գործիքները, կատարել բիզնես նախագծի արդյունավետության գնահատում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից՝
ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ,
2. կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
· ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ
2. ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի յուրացման առավել արդյունավետ միջոց,
3. անհատական և խմբային քննարկումներ,
4. իրավիճակային խնդիրների լուծում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. [Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր եղանակով՝ համաձայն հաստատված հարցաշարի:]
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2017 թ.։
  • Бекетова О.Н, В.И.Найденков, Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с.
  • Буров В.Ю. «Основы предпринимательства» Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с.
  • Питер Ф.Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: «И.Д.Вильямс», 2009, 432с.5.
  • Business Management, L. loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022
  • Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Գործարարության էությունը և զարգացման փուլային բնորոշիչները:
Թեմա 2. Ձեռներեցական որոշումների կայացման գործընթացը. ձեռներեցական հաշվարկներ:
Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները և եղանակները։
Թեմա 4. Ձեռներեցի գործողությունների տրամաբանությունը և ձեռներեցական գործընթացը:
Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները և դրանց չափորոշիչները:
Թեմա 6. Ձեռներեցության ձևերը և մոդելները:
Թեմա 7. Բիզնեսի ռազմավարական զարգացումը և բիզնես ռազմավարությունը:
Թեմա 8. Բիզնեսի ռազմավարական պլանավորումը և ռազմավարական կառավարումը. իրագործման փուլային առանձնահատկությունները:
Թեմա 9. Բիզնեսի ռազմավարական պլանի մշակման և ռազմավարական կառավարման գործնական
քննարկումներ՝ անհատական (խմբային) աշխատանքների շրջանակներում:
Թեմա 10. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպումը. բիզնես պլան:
Թեմա 11. Բիզնեսի իրավիճակային վերլուծություններ և խնդիրներ:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/ շաբ.
դաս.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողի մեջ ձևավորել պատկերացում գիտական ճանաչողության
մեթոդների, ժամանակակից բնագիտության՝ ֆիզիկայի, քիմիայի և կենսաբանության զարգացման ուղղությունների, արդի նվաճումների, ինչպեսնաև մարդու զարգացման և սիներգետիկայի սկզբունքների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. դասակարգել գիտական ճանաչողության մեթոդները,
2. պարզաբանել մակրոսկոպական և քվանտային համակարգերի, անկենդան համակարգերի և կենդանի օրգանիզմների՝ տարբեր եղանակներով նկարագրման անհրաժեշտությունը,ներկայացնել հասարակական և բնապահպանական արդի խնդիրներ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ՝
1. բնության երևույթները նկարագրորեն մոդելավորել և վերլուծել,
2. ձեռքբերված գիտելիքները կիրառել մասնագիտական գործունեության ընթացքում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ՝
1. զուգորդել և համադրել բնագիտական և հումանիտար գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողի մեջ ձևավորել պատկերացում գիտական ճանաչողության
մեթոդների, ժամանակակից բնագիտության՝ ֆիզիկայի, քիմիայի և կենսաբանության զարգացման ուղղությունների, արդի նվաճումների, ինչպեսնաև մարդու զարգացման և սիներգետիկայի սկզբունքների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. սեմինար պարապմունք, ուսումնառության ձևեր և մեթոդներ՝
3. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
4. խմբային աշխատանք,
5. մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. Անցկացվում է բանավոր հարցման ձեւով՝ անցած նյութի հիման վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Концепции современного естествознания. Под редакцией Л. А. Михайлова,Питер, 2008.
  • Концепции современного естествознания. Под ред. С.И. Самыгина, 4-е изд., Ростов н/Д, Феникс, 2003.
  • С.Х. Карпенков. Концепции современного естествознания. М., Академический проект. 2005.
  • А.П. Садохин. Концепции современного естествознания. Юнити-Дана, 2008.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Գիտական ճանաչողության մեթոդները:
2. Բնագիտությունը և հասարակության զարգացնան փուլերը:
3. Ֆիզիկական պատկերացումները և դրանց զարգացումը:
4. Քիմիայի հիմնական գաղափարները և պատկերացումները:
5. Կյանքի առաջացումը և զարգացումը:
6. Մարդու և բնության ներդաշնակությունը:
7. Ժամանակակից ֆիզիկայի հիմնախնդիրները:
8. Նանոտեխնոլոգիաներ:
9. Մեգաաշխարհի օրինաչափությունները: Արեգակնային համակարգի և տիեզերքի կառուցվածքը:
10. Ինքնակազմավորման տեսություն (սիներգետիկա):
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-2. ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1302/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
· կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:վ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը,
2. ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները,
3. մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները,
2. ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները,
3. գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը,
վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
· կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:վ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ,
2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն,
3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում՝ ըստ առաջադրված հարցաշարի, Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների ամբողջականություն և հիմնավորվածություն, հարցերի
առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Апресян Ю. Этика. М., 2004.
  • Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011.
  • Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014.
  • Фромм Э. Искусство любить. М., 2008.
  • Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը:
2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը
3. Կրոնական էթիկա:
4. Բիոէթիկա:
5. Քաղաքական էթիկա:
6. Սիրո մետաֆիզիկա:
7. Կյանքի իմաստը:

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ /շաբ.
դաս.-2, գործ.-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ19
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին տալ գիտելիքներ քվանտային դաշտերի և դրանց ուսումնասիրման
տեսական մեթոդների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել դաշտերի քվանտացման եղանակները,
2. ներկայացնել վերանորմավորման մեթոդները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. կիրառել Ֆեյմանի դիագրամային տեխնիկան մասնիկների ցրումը և ծնումը
ուսումնասիրելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին տալ գիտելիքներ քվանտային դաշտերի և դրանց ուսումնասիրման
տեսական մեթոդների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· գործնական պարապմունքներ,
· լաբորատոր պարապմունքներ
հանձնարարված գրականության ընթերցում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց եզրափակիչ գնահատման:
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։
Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր, յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.վ
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Л. Пескин, Д. Шредер. Введение в квантовую теорию поля, Москва, 2001.
  • Л. Райдер. Квантовая теория поля, Москва, 2001.
  • Н. Боголюбов, Д. Ширков. Введение в теорию квантовых полей, Москва, 1984.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Դասական դաշտի տեսության տարրերը, Նյոթերի թեորեմը: Ազատ դաշտերի քվանտացումը: Դիրակի դաշտը: Դիրակի պրոպագատորը: Փոխազդող դաշտերը և Ֆեյնմանի դիագրամները, մատրիցայի էլեմենտների հաշվարկումը։Ֆեյնմանի կանոնները ֆերմիոնների համար:
Ֆունկցիոնալ ինտեգրալի մեթոդը: Ֆեյնմանի դիագրամների վերանորմավորման մեթոդները։
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.–2 ժամ, գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ21
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել հավանականությունների տեսության և մաթեմատիկական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
· սովորեցնել կիրառելու հավանականությունների տեսության և մաթեմատիկական վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու ժամանակ,
· ուսանողների մոտ ձևավորել հավանականային մտածելակերպ,
· նրանց փոխանցել գիտելիքներ մաթեմատիկական վիճակագրության տարբեր
բաժիններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու տարբեր տիպի հավանականային մոդելներ, ձևակերպելու վիճակագրական տարբեր խնդիրներ,
2. հասկանալու բաշխումների կիրառումը հավանականային մոդելների կառուցման ժամանակ,
3. դիտարկելու վիճակագրական մոդելներ և գնահատելու դրանց անհայտ պարամետրերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու հավանականային մոդելները առաջարկված խնդիրների լուծման ժամանակ,
2. ստանալու բաշխման ֆունկցիայի տեսքը, օգտագործելու մեծ թվերի օրենքը, ինչպես նաև կատարելու վիճակագրական հետևություններ՝ ելնելով առկա տվյալների վերլուծությունից,
3. արդյունավետորեն օգտագործելու կցման և արտաքսման սկզբունքը, կենտրոնական սահմանային թեորեմը, մարկովյան շղթաները,
4. կիրառելով մաթեմատիկական վիճակագրության մեթոդները, ստանալու տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար կիրառելու ստացած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել հավանականությունների տեսության և մաթեմատիկական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
· սովորեցնել կիրառելու հավանականությունների տեսության և մաթեմատիկական վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու ժամանակ,
· ուսանողների մոտ ձևավորել հավանականային մտածելակերպ,
· նրանց փոխանցել գիտելիքներ մաթեմատիկական վիճակագրության տարբեր
բաժիններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն, քննարկում,
գործնական պարապմունք,
ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց եզրափակիչ գնահատման:
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր ։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։
Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր, յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ширяев А.Н., Вероятность, М., Наука, 2004.
  • Sheldon Ross, Introduction to probability Models, Academic Press, New York, 9th edition, 2007.
  • Боровков А.А., Математическая статистика, СПБ, Лань, 2010.
  • Ահարոնյան Ն․, Իսրաելյան Ե․, Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք, ԵՊՀ, 2016
  • Ивченко Г. И., Медведев И., Математическая статистика, Москва, 2014.
  • Д. Худсон. Статистика для физиков. М. Мир, 1970.
  • Ю. Н. Тюрин, А. А. Макаров, И. Р. Высоцкий, И. В. Ященко. Теория вероятностей и ста-
  • тистика. М. МЦНМО, 2008, 256стр.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հավանականության աքսիոմատիկ սահմանումը, հատկությունները։ Պատահույթների անկախություն։ Անկախ փորձեր։ Պոլինոմիալ բաշխում։ Պատահական մեծություններ և բաշխման ֆունկցիաներ։ Պատահական մեծությունների համատեղ բաշխումներ։ Պատահական մեծության բնութագրիչ ֆունկցիա։ Չեբիշևի անհավասարությունները և մեծ թվերի օրենքը։ Կենտրոնական սահմանային թեորեմներ։ Մարկովյան շղթաներ։
Պայմանական բաշխումներ։ Պայմանական մաթ․սպասումներ, մարտինգալներ։ Նմուշային բաշխում և բաշխման ֆունկցիա։ Հիստոգրամ և պոլիգոն։ Վիճակագրական վարկածների
ստուգում։ Համաձայնության և համասեռության հայտանիշներ։
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
դաս.- 6 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ26
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին սովորեցնել ազդանշանների թվային մշակման մաթեմատիկական
հիմոնքներն ու մեթոդները :
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անընդհատ ֆունկցիաները հանրահաշվական և
եռանկյունաչափական բազմանդամներով հավասարաչափ մոտարկող թեորեմները և այդ թեորեմների կապը,
2. նկարագրելու ֆունկցիոնալ տարբեր տարածություններում մոտարկող բազմանդամների առանձնահատկությունները, նմանություններն ու տարբերությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության ժամանակ,
2. կիրառելու դասընթացի ընթացքում ձեռք բերված հմտությունները խնդիրների լուծման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին սովորեցնել ազդանշանների թվային մշակման մաթեմատիկական
հիմոնքներն ու մեթոդները :
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ
ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման`
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք
կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։ Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր,
յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Խաչատրյան Ս. Հ. Ազդանշանների մշակման մաթեմատիկական մոդելներ: ՀՊՃՀ, Երևան 2007թ, 108 էջ
  • Խաչատրյան Ս. Հ. Գրաֆիկական ֆայլերի մշակման մաթեմատիկական Մոդելներ:
  • /ուսումնական ձեռնարկ/, Երևան, ՀՊՃՀ, 2008թ., 164 էջ:
  • Демидович Б.П., Марон И.А. Основы вычислительной математики. - Изд: Лань, 1966
  • L. Rabiner, B. Gould , Theory and application of digital signal processing , New Jersey 1975.
  • Harry Y.- F., Lam Analog and digital filters., Prentice - Hall, Inc., Englewood cliffs, New Jersey, 1973.
  • A.Oppenheim, R.Schafer, Discrete-time signal processing. Prentice-Hall, New Jersey, 1999.
  • Richard G. Lyons, Understanding Digital Signal Processing Prentice-Hall, 2004 .
  • Proakis, J. G., and D. G. Manolakis. Digital Signal Processing: Principles, Algorithms, and Applications. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1996
  • Eliott D.F., Rao K.R. Fast transforms: algorithms, analyses, applications. - London
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Դիսկրետ համակարգի մոդելը: Ազդանշանների թվային մշակման նշանակությունը,
կիրառման ոլորտները: Դիսկրետ ազդանշաններ: Անընդհատ ազդանշանի դիսկրետացումը, քվանտացում: Դիսկրետ համակարգի պարզագույն մոդելը: Հաստատուն պարամետրերով գծային համակարգեր (պատճառական համակարգեր): Դիսկրետ գծային համակարգեր: Փաթեթ: Համակարգի իմպուլսային բնութագիրը: Ելքային ազդանշանը, որպես մուտքային ազդանշանի և համակարգի իմպուլսային բնութագրի փաթեթ: Ֆիզիկապես իրագործելի համակարգեր: Համակարգի կայունություն, թեորեմ համակարգի կայուության մասին: Փոխադարձ կոռելյացիա, ինքնակոռելյացիա, փաթեթ: Փոխադարձ կոռելյացիա,
ինքնակոռելյացիա, փաթեթ: Թեորեմներ կոռելյացիայի , փաթեթի մասին: Կոտելնիկովի թեորեմը: Վերջավոր թվով հարմոնիկներ պարունակող ազդանշանի վերականգնումն իր արժեքներից վերջավոր թվով կետերում: Վերջավոր տարբերություններ: Առաջին կարգի
հաստատուն գործակիցներով գծային տարբերություններով:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-2 գործ.- 2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ24
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին սովորեցնել նեյրոնային ցանցերի աշխատանքի դրույթները,
· ձևավորել հմտություններ նեյրոնային ցանցերի վերարտադրման և տարբեր խնդիրներ
լուծելու նպատակով նոր ցանցերի ստեղծման համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու նեյրոնային ցանցերի աշխատանքի ընդհանուր սկզբնունքները, կիրառության ոլորտները,
2. տիրապետելու հիմնական նեյրոնային ցանցերի մաթեմատիկական մոդելներին, նրանց կառուցվածքների և ֆունկցիոնալության առանձնահատկություններին,
3. մշակելու նեյրոնային ցանցերի ուսուցման և պատրաստի ցանցերի աշխատանքի գնահատման մեթոդներ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելով python ծրագրավորման լեզուն՝ տարբեր տեսակի տվյալների բազաների վրա կատարելու հայտնի նեյրոնային ցանցերի ուսուցում (training),
2. մշակելու և իրագործելու նոր տեսակի նեյրոնային ցանցերի սխեմաներ, կիրառելով Tensroflow գրադարանը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. իրականացնելու պատկերների մշակում և այդ հմտությունը կիրառելու ֆիզիկայի
տարբեր ոլորտներում՝ փորձարարական վերլուծություններ կատարելու նպատակով։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին սովորեցնել նեյրոնային ցանցերի աշխատանքի դրույթները,
· ձևավորել հմտություններ նեյրոնային ցանցերի վերարտադրման և տարբեր խնդիրներ
լուծելու նպատակով նոր ցանցերի ստեղծման համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն, քննարկում, նախագծերի և ինքնուրույն աշխատանքների կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • L. Fausett, Fundamentals of Neural Networks: Architectures, Algorithms, and Applications, Prentice-Hall, 1994.
  • C. Bishop. Neural Networks for Pattern recognition, Clarendon Press, 1995.
  • C. Aggarwal, Neural Networks and Deep Learning: A Textbook, Springer, 2018.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Խորը ուսուցման ներածություն: Նեյրոնային ցանցերի հիմունքները։ Պարզագույն նեյրոնային ցանցեր։ Մեկ քողարկված շերտով (hidden layer) նեյրոնային ցանցեր: Մոտարկման
ճշգրտության և ծրագրի աշխատանքի արագության կապը։ Խորը նեյրոնային ցանցեր: Հիմնական ոչ֊գծային ֆունկցիաների կիրառում, նեյրոնների կապերի դիզայն։ Խորը ուսուցման պրակտիկ հիմունքներ: Ռեգուլարիզացիա, dropout, մուտքային տվյալների նորմավորում, կորող և պայթող գրադիենտների խնդիրը, պարամետրերի սկզբնական արժեքներ տալու
մեթոդներ։ Օպտիմիզացիոն ալգորիթմներ։ RMSprop, adam optimization, learning rate decay։ Հիպերպարամետրեր, ուսուցման առանձնահատկություններ, ծրագրային միջավայր։
Նեյրոնային ցանցեր ստեղծելու ստրատեգիաներ, աշխատանքի ճշգրտության բարելավման մեթոդներ։ Փաթույթային նեյրոնային ցանցեր, պատկերների եզրերի որոնում, փաթույթների տեսակներ: Խորը նեյրոնային ցանցեր, ResNets, Inception models. Փոխանցումային ուսուցում (transfer learning)։ Պատկերներում առարկաների ճանաչում (Object detection), softmax։ Մարդկանց դեմքերի ճանաչում։ Անդրադարձ նեյրոնային ցանցեր, LSTM, GRU, bidirectional RNNs, deep RNNs։ Հաջորդականային տվյալների մշակում, կիրառությունը լեզվաբանական վերլուծություններում։ Տվյալների բարձր ոչ֊ գծայնությամբ ներկայացումներ, autoencoders:
Հիբրիդ ցանցեր։
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Բ12
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել տիեզերքի` երկնային մարմինների և նրանց համակարգի
առաջացման, կառուցվածքի, շարժման և զարգացման մասին,
· ուսանողներին տրամադրել ինքնուրույն հետազոտություն կատարելու համար պահանջվող կարողություններ, ինչպես նաև գործնական նախագծեր կատարելու օգնությամբ խնդիրներ լուծելու մեթոդներ,
· խրախուսել ուսանողների ինքնուրույն աշխատանքը և պրակտիկ փորձի վրա հիմնված
ուսումնառությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. լուսաբանելու երկնոլորտում երկնային մարմինների(Արեգակի, արեգակնային համակարգի մոլորակների և նրանց արբանյակների, աստղերի, գալակտիկաների) բնույթը և շարժումների օրինաչափությունները,
2. ներկայացնելու աստղագիտության մասնագիտացման հիմնարար գիտելիք,
3. դասակարգելու աստղագիտության փորձարարական և կիրառական մեթոդները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տարանջատելու երկնքի վրա համաստեղությունները և նրանցում դիտվող պայծառ աստղերը,
2. հաշվարկելու տվյալ օբյեկտի լավագույն դիտման ժամանակահատվածը, մասնակցելու դիտողական աշխատանքների,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար զարգացնելու և կիրառելու ունեցած գիտելիքները,
2. վերլուծելու առկա խնդիրները հանձնարարականում և կատարելու
առաջարկություններ դրանց քննարկման կամ լուծման վերաբերյալ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել տիեզերքի` երկնային մարմինների և նրանց համակարգի
առաջացման, կառուցվածքի, շարժման և զարգացման մասին,
· ուսանողներին տրամադրել ինքնուրույն հետազոտություն կատարելու համար պահանջվող կարողություններ, ինչպես նաև գործնական նախագծեր կատարելու օգնությամբ խնդիրներ լուծելու մեթոդներ,
· խրախուսել ուսանողների ինքնուրույն աշխատանքը և պրակտիկ փորձի վրա հիմնված
ուսումնառությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպատակով, անհատական ռեֆերատներ և դրանց միասնական քննարկում սեմինար պարապմունքների ժամանակ,
լաբորատոր աշխատանքներ (այդ թվում նաև համակարգչային)
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման`
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ
ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։ Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր,
յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ս.Ներսիսյան Աստղագիտական խնդիրների և վարժությունների ժողովածու Երևան 2016
  • Э.В. Кононович, В.И. Мороз. Курс общей астрономии, Москва, 2014.
  • Э.В. Кононович, В.И. Мороз. Курс общей астрономии, Москва, 2004
  • Р.И. Бакулин,Э.В. Кононович, В.И. Мороз. Курс овщей астрономии, Издательство: "Едиториал УРСС" ,2001.
  • Б.А. Воронцов-Вельяминов. Сборник задач и упражнений по астрономии. Москва, 1985.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հիմնական տեղեկություններ սֆերիկական աստղագիտությունից, մոլորակների տեսանելի և իրական շարժումները: Կեպլերի օրենքները: Աստղաֆիզիկայի հիմունքները,
ջերմաստիճանների որոշման մեթոդները, սպեկտրալ գծերի դոպլերյան շեղումները, երկնային մարմինների քիմիական կառուցվածքը: Դիտակներ և ընդունիչ սարքեր: Տեղկություններ մեր գալակտիկայի մասին: Գալակտիկաներ, նրանցով կազմված զույգեր, խմբեր և գերկույտեր:
Մետագալակտիկա:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-1, գործ.-1
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողին տալ գիտելիքներ մեքենայական ուսուցման մեթոդների վերաբերյալ, որոնք ընկած են արհեստական բանականության ոլորտի հիմքում,
· ձևավորել հմտություններ այս ուղղության մեջ պրակտիկ խնդիրների լուծման և նոր
խնդիրներ ձևակերպելու համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու ռեգրեսսիոն անալիզը, գծային և կլաստիֆիկացիոն մոտարկման մեթոդները,
2. ձևակերպելու մեքենայական ուսուցման մոդելների անալիզի մեթոդները,
3. նկարագրելու գաուսիան խառնուրդների մոդելները, SVM (support vector machines)- երը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու տվյալների չափողականության իջեցում, կլաստերիզացիա
2. վերարտադրելու մեքենայական ուսուցման կլասիկ մոդելները python ծրագրավորման լեզվի օգնությամբ,
3. օգտագործելու TensorFlow գրադարանի հիմնական ֆունկցիաները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. կատարելու ձայնային, թվային ազդանշանների և ֆիզիկայի տարբեր ոլորտներում ի հայտ եկած թվային տվյալների մշակում,
2. կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները մեքենայական ուսուցման նոր մոդելներ
ստանալու համար։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողին տալ գիտելիքներ մեքենայական ուսուցման մեթոդների վերաբերյալ, որոնք ընկած են արհեստական բանականության ոլորտի հիմքում,
· ձևավորել հմտություններ այս ուղղության մեջ պրակտիկ խնդիրների լուծման և նոր
խնդիրներ ձևակերպելու համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
քննարկում,
նախագծերի եւ ինքնուրույն աշխատանքների կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց եզրափակիչ գնահատման:
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր ։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։
Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր, յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Goodfellow, Y. Bengio, A. Courville. Deep learning. MIT press. 2015.
  • C. Bishop. Pattern recognition and machine learning. Springer. 2013.
  • A. Geron. Hands-on Machine Learning with Scikit-Learn and TensorFlow. Concepts, Tools, and Techniques to Build Intelligent Systems. O'Reilly Media, 2017.
  • P. Norvig, S. Russell. Artificial Intelligence: A Modern Approach, Prentice Hall, 1994.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն, հիմնական գաղափարներ, Tensor Flow գրադարանը: «Ուսուցչով» ուսուցման պարզագույն մոդելներ, գծային ռեգրեսսիա։ Գծային հանրահաշվի կիրառությունը
մեքենայական ուսուցման մեջ։ Logistic ռեգրեսսիա։ Կշռավորված միջին քառակուսայինի մեթոդը: Գաուսսիան դիսկրիմինացիոն անալիզ, Support Vector Machines: Bias-Variance վերլուծություն: Տվյալների բազայի անալիզ, տվյալների նորմավորում, ուսուցման,
տեստավորման և վալիդացիայի համար նախատեսված տվյալների տրոհում, սինթետիկ
տվյալների գեներացում։ Ուսուցման տեսություն։ Գրադիենտի անկման ալգորիթմը։ Թամբի կետեր։ Stochastic և Batch գրադիենտային անկման ալգորիթմներ, գրադիենտի անկման ալգորիթմի մոդիֆիկացիաներ։ Կլասսիֆիկացիոն ծառեր։ Նեյրոնային ցանցեր, ընդհանուր դրույթները: Նեյրոնային ցանցերի ուսուցում։ Մոդելների աշխատանքի գնահատման մետրիկաներ։ Մոդելների ստեղծման պրակտիկ հարցեր։ K-means ալգորիթմը։ Գաուսսիան խառնուրդներ։ EM (expactation maximization) ալգորիթմը։ Տվյալների չափողականության իջեցում, գլխավոր կոմպոնենտների անալիզ: Reinforcement Learning: Փաթույթային ցանցեր։
Կիրառություններ ֆիզիկայում, ազդանշանների և պատկերների թվային մշակման մեջ։
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ, գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0501/Բ20
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ներկայացնել գծային շղթաների հաշվարկման եղանակները
· ծանոթացնել ժամանակային և հաճախային տիրույթներին հաշվարկման
մեթոդաբանության հետ,
· ուսանողներին ներկայացնել ոչ գծային շղթաների ուսումնասիրման եղանակները,
· ծանոթացնել ռադիոընդունիչ և ռադիոհաղորդիչ համակարգերում կիրառվող ոչ
գծային հիմնական հանգույցների հետ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպել ռադիոտեխնիկական շղթաների հաշվարկման մեթոդաբանությունը,
2. նկարագրել օգտագործվող ռադիոտեխնիկական սարքավորումները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. հաշվարկել պարզագույն գծային էլեկտրական շղթաները և նրանց բնութագրերը,
2. նախագծել և կառուցել ռադիոտեխնիկական շղթաներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
հայթայթել և վերլուծել ժամանակակից տեղեկատվություն:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ներկայացնել գծային շղթաների հաշվարկման եղանակները
· ծանոթացնել ժամանակային և հաճախային տիրույթներին հաշվարկման
մեթոդաբանության հետ,
· ուսանողներին ներկայացնել ոչ գծային շղթաների ուսումնասիրման եղանակները,
· ծանոթացնել ռադիոընդունիչ և ռադիոհաղորդիչ համակարգերում կիրառվող ոչ
գծային հիմնական հանգույցների հետ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում:
2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում
դասախոսություններից ստացած գիտելիքները:
3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության
հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8
միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • The Electronics Handbook, J.Whitaker, 2005.
  • А.А Харкевич, Основы радиотехники. М., 2007.
  • С.И. Баскаков, Радиотехнические цепи и сигналы, М. 2002.
  • М.Т. Иванов, А.Б. Сергиенко, В.Н. Ушаков, Теоретические основы радиотехники. М., 2002
  • W. Hayt, J. Kemmerly, S. Durbin, Engineering Circuit Analysis, McGraw-Hill, 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Փոփոխական հոսանքի անցումը ռադիոտեխնիկական շղթաների պարզագույն տարրերով:
2. Շղթաների հաշվարկը հաճախային և ժամանակային տիրույթներում:
3. Ֆունկցիոնալ ռադիոտեխնիկական շղթաներ (տատանողական կոնտուր, զտիչ և այլն):
4. Ալիքային պրոցեսները բաշխված պարամետրերով շղթաներում: Երկար գծեր, նրանց համաձայնեցման եղանակները:
5. Ոչ գծային շղթաների ուսումնասիրման եղանակներ:
6. Ֆունկցիոնալ ռադիոտեխնիկական ոչ գծային շղթաներ (մոդուլյատոր, դետեկտոր, հաճախության փոխակերպիչ, և այլն):
7. Հետադարձ կապի ազդեցությունը ուժերարարներում:
8. Գեներատորներ և նրարնց ուսումնասիրությունը տատանումների տեսության շրջանակներում, փուլային պատկեր:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2ժամ, գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ08
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին սովորեցնել մաթեմատիկական ձևակերպման և խնդիրների արդյունավետ լուծման հիմնական թվային մեթոդները,
· ներկայացնել հիմնական արդյունավետ մաթեմատիկական մեթոդները (միջարկում և ֆունկցիաների մոտարկում տարբեր ֆունկցիոնալ տարածություններում, թվային
ինտեգրում և դիֆերենցում, հանրահաշվական հավասարումների գծային և ոչ գծայինվ համակարգերի լուծում, ինտեգրալ հավասարումների արդյունավետ լուծում), ինչպես
նաև նրանց կիրառման հնարավորությունները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու հաշվողական մաթեմատիկայի մեթոդները և ալգորիթմները, հաշվողական ալգորիթմների կոռեկտության և կայունության հարցերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գնահատելու տրված ալգորիթմի սխալը, կառուցելու տրված պրոցեսի մաթեմատիկական մոդել և մշակելու նրա լուծման արդյունավետ մեթոդ,
2. տիրապետելու հաշվողական մաթեմատիկայի հիմնական ալգորիթմներին, նրանց իրականացման տարբեր եղանակներին, մտածելակերպի հմտություններին,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերած գիտելիքները, ինքնուրույն լուծելու տրված
առաջադրանքները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին սովորեցնել մաթեմատիկական ձևակերպման և խնդիրների արդյունավետ լուծման հիմնական թվային մեթոդները,
· ներկայացնել հիմնական արդյունավետ մաթեմատիկական մեթոդները (միջարկում և ֆունկցիաների մոտարկում տարբեր ֆունկցիոնալ տարածություններում, թվային
ինտեգրում և դիֆերենցում, հանրահաշվական հավասարումների գծային և ոչ գծայինվ համակարգերի լուծում, ինտեգրալ հավասարումների արդյունավետ լուծում), ինչպես
նաև նրանց կիրառման հնարավորությունները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ,
սեմինարներ՝ ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Н.С.Бахвалов, Н.П.Жидков, Г.М.Кобельков, Численные методы Москва, Наука, 2004
  • Демидович Б.П., Марон И.А. Основы вычислительной математики. - Изд: Лань, 1966
  • И.С.Березин, Н.П.Жидков Методы вычислений, т.1, М. Наука, 1966, т.2, Физматгиз, 1962
  • Колмогоров А.Н., Фомин С.В. Элементы теории функций и функционального анализа. М.:ФИЗМАТЛИТ, 2004
  • В.В. Воеводин, Вычислительные основы линейной алгебры, М. Наука, 1977
  • Г.И. Марчук, Методы вычислительной математики, М. Наука, 1989
  • W.H.Press, S.A. Teukolsky et al. Numerical Recipies in C. Cambridge University Press 2002.
  • Н.С. Бахвалов, А.В. Лапина, Е.В. Чижонков, Численные методы в задачах и упражнениях. М., Высшая Школа, 2000
  • А.А. Самарский, П.Н. Вабищевич, Е.А. Самарская, Задачи и упражнения по численным методам. М. КомКнига, 2007
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հանրահաշվական հավասարումների մոտավոր լուծում։
2. Սեղմող արտապատկերումների սկզբունքը և նրա որոշ կիրառություններ։
3. Միջարկում (ինտերպոլյացիա) և թվային դիֆերենցում։
4. Թվային ինտեգրում։
1-ին` կիսամյակ աշնանային
2 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/ Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել բազմությունների տեսության տարրերին, բազմությունների հետ կատարվող գործողություններին, ներկայացնել բինար հարաբերությունների հիմնական գաղափարները և հատկությունները,
լուսաբանել կոմբինատորիկայի տարրերը, կոմբինատոր մաթեմատիկայի հիմնական
մեթոդները,
· սահմանել n-չափանի միավոր խորանարդը, ներկայացնել հատկությունները, ծանոթացնել հայեցակարգային տրամաբանության և բուլյան հանրահաշվի հիմանական գաղափարներին, ներկայացնել հատկությունները, լուսաբանել
հայեցակարգային տրամաբանության և բուլյան ֆունկցիաների կիրառությունները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. լուսաբանել բազմությունների հետ կատարվող գործողությունները, արտածել բինար հարաբերությունների հատկությունները,
2. ձևակերպել կոմբինատոր խնդիրները, ներկայացնել դրանց լուծման հիմնական մեթոդները,
3. լուսաբանել հիմնական բուլյան ֆունկցիաները, նրանց հատկությունները, սահմանել բուլյան ֆունկցիաների փակ և լրիվ դասերը, պարզաբանել լրիվության անհրաժեշտ և բավարար պայմանը
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տիրապետել բազմությունների և բինար հարաբերությունների պարզագույն խնդիրների լուծմանը,
2. կոմբինատորիկայի մեթոդները (կցման և արտաքսման սկզբունք, կոդավորման եղանակ, նյուտոնի երկանդամ, անդրադարձ բանաձևեր և այլն) կիրառել խնդիրների լուծման ժամանակ
3. ստուգել բուլյան ֆունկցիաների դասի լրիվությունը, կառուցել բուլյան ֆունկցիաների կատարյալ կոնյուկտիվ և դիզյունկտիվ նորմալ ձևերը, ստանալ լավագույն
դիզյունկտիվ նորմալ ձևը, կառուցել ֆունկցիոնալ տարրերից սխեմա
գ. ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ
Կիրառել ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել բազմությունների տեսության տարրերին, բազմությունների հետ կատարվող գործողություններին, ներկայացնել բինար հարաբերությունների հիմնական գաղափարները և հատկությունները,
լուսաբանել կոմբինատորիկայի տարրերը, կոմբինատոր մաթեմատիկայի հիմնական
մեթոդները,
· սահմանել n-չափանի միավոր խորանարդը, ներկայացնել հատկությունները, ծանոթացնել հայեցակարգային տրամաբանության և բուլյան հանրահաշվի հիմանական գաղափարներին, ներկայացնել հատկությունները, լուսաբանել
հայեցակարգային տրամաբանության և բուլյան ֆունկցիաների կիրառությունները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ
գործնական աշխատանքներ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց եզրափակիչ գնահատման
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր ։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է
անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։
Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր, յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Edward R. Scheinerman. -Mathematics. A Discret Introduction. 3-rd edition, 2013
  • Kenneth H. Rosen.-Discrete Mathematics and its Applications. 7-th edition, 2012
  • Ռ.Ն.Տոնոյան, Դիսկրետ մաթեմատիկայի դասընթաց, Երևան 1999
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բազմություններ, բինար հարաբերություններ,ֆունկցիոնալ հարաբերություններ, համարժեքության հարաբերություններ։
Կոմբինատորիկայի տարրերը ( ընտրույթներ, կոդավորման եղանակ, Նյուտոնի երկանդամ, անդրադարձ առընչություններ, կցման և արտաքսման սկզբունք, pigeonhole principle)
n չափանի միավոր խորանարդ, բուլյան ֆունկցիա, բանաձև, հիմնական փակ դասերը,
լրիվություն և փակություն, Ֆունկցիոնալ տարրերից սխեմաներ։
1-ին աշնանային կիսամյակ
2 ժամ/շաբ.
գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսուցանել պիտոն (python) ծրագրավորման լեզուն և խորացնել ուսանողների գիտելիքները ալգորիթմների մշակման ասպարեզում,
· խորացնել ֆիզիկական պրոցեսների մոդելավորման գիտելիքները և ուսուցանել պիտոնի համապատասխան գրադարանների միջոցով դրանց իրականացումը,
· ուսանողներին ծանոթացնել դասընթացի ընթացքում ձեռք բերված գիտելիքների արդի
կիրառություններին և հեռանկարներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրելու ալգորիթմ առաջարկված խնդրի լուծման համար,
2. գնահատելու ալգորիթմի արդունավետությունը,
3. բարելավելու ալգորիթմի արդունավետությունը դասավանդված մեթոդների օգնությամբ ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու պիտոն (python) ծրագրավորման լեզուն արտադրական խնդիրների լուծման համար,
2. կիրառելու այն գիտական խնդիրների մոդելավորման համար,
3. օգտագործելու պիտոնի գիտական գրադարանները ժամանակակից թվային խնդիրների լուծման համար ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգելու գիտահանրամատչելի տեղեկատվությունը, վերլուծելու ստացված
արդյունքները, կատարելու եզրահանգումներ և անելու հետևություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսուցանել պիտոն (python) ծրագրավորման լեզուն և խորացնել ուսանողների գիտելիքները ալգորիթմների մշակման ասպարեզում,
· խորացնել ֆիզիկական պրոցեսների մոդելավորման գիտելիքները և ուսուցանել պիտոնի համապատասխան գրադարանների միջոցով դրանց իրականացումը,
· ուսանողներին ծանոթացնել դասընթացի ընթացքում ձեռք բերված գիտելիքների արդի
կիրառություններին և հեռանկարներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ, գործնականներ
ինքնուրույն աշպատանքներ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման`
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է
անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։ Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր,
յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Robert Sedgewick and Kevin Wayne, Algorithms, fourth edition, 2011
  • Thomas H. Cormen, Charles E. Leiserson, Ronald L. Rivest, Clifford Stein, Introduction to Algorithms, 2009
  • Դասախոսի կողմից տրամադրված սլայդեր և լրացուցիչ նյութեր։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն։ Ծրագրավորման հիմնարար գաղափարների հետ ծանոթացում` պիտոն (python)լեզվով: Դասավանդման ընթացքում օգտագործվող ծրագրավորման միջավայրի հետ ծանոթացում։
Տվյալների կառուցվածքներ։ Ծանոթացում որոշ տվյալների կառուցվածքների հետ։
Կիրառություններ ֆիզիկայում։ Տեսակավորման ալգորիթմներ։ «Բաժանիր և տիրիր» (divide and conquer) դասի ալգորիթմների հետ ծանոթացում: Խնդիրների լուծում։
Ալգորիթմների անալիզ։ Ալգորիթմների արագության խնդիրը մեծածավալ տվյալների հետ աշխատանքի կոնտեքստում։ Արագության և հիշողության ծախսի կարգի գնահատական։ Դերը ֆիզիկայում հանդիպող թվային խնդիրներում։ Քառակուսային (O(n2)) և համարյա գծային (O(n log n)) ալգորիթմներ։ Գաղափար պոլինոմիալ լրիվության մասին։ Թվի պարզ բաժանարարներ գտնելու ալգորիթմներ: Ակնարկ քվանտային համակարգիչների ու Շորի ալգորիթմի մասին։
Թվային մեթոդներ ու ալգորիթմներ։ Ծանոթացում պիտոնի գիտական բառարանների հետ։ Կիրառություններ ֆիզիկայում։ Խնդիրների լուծում։ Ծանոթացում պարզագույն սովորող
ալգորիթմների հետ՝ հիմնված ռեգրեսիայի վրա։ Ակնարկ նեյրոնային ցանցերի մասին։
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
12 ժամ/շաբ.
դաս.-6, լաբ-6
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0405/Բ25
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել բյուրեղների համաչափության հատկությունները,
· ծանոթացնել պինդմարմնային համակարգերի ցանցային դինամիկային և էլեկտրոնային վիճակներին, հնարավոր փոխազդեցությունների առանձնահատ- կություններին,
ծանոթացնել բյուրեղների ջերմային և մագնիսական հատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել պինդմարմնային համակարգերի ցանցային դինամիկան դասական և քվանտամեխանիկական մոտեցմամբ,
2. նկարագրել պինդմարմնային համակարգե ում էլեկտրոնային վիճակները և ֆոնոնային մոդերը,
3. նկարագրել թույլ և ուժեղ մագնիսական նյութերի կառուցվածքն ու դրանց հիմնական առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել դասական և քվանտային մեխանիկայի մեթոդները ցանցային դինամիկայի խնդիրներում,
2. հայտնի տեսությունների շրջանակներում հաշվել տարբեր (ատոմական, էլեկտրոնային) համակարգերի մագնիսացվածությունը և ջերմունակությունը,
3. կատարել տեսական արդյունքների համեմատում գոյություն ունեցող փորձարարական տվյալների հետ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. քննարկել բնագավառի զարգացման հեռանկարները և կիրառության հնարավորու- թյունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել բյուրեղների համաչափության հատկությունները,
· ծանոթացնել պինդմարմնային համակարգերի ցանցային դինամիկային և էլեկտրոնային վիճակներին, հնարավոր փոխազդեցությունների առանձնահատ- կություններին,
ծանոթացնել բյուրեղների ջերմային և մագնիսական հատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· գործնական աշխատանք,
· լաբորատոր աշխատանք,
· խորհրդատվություն, ուսումնառության ձևեր և մեթոդներ՝
խնդիրների լուծում,
· սեմինարների անցկացում,
մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման`
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։ Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր,
յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ա.Ա. Կիրակոսյան, Պինդ մարմնի ֆիզիկայի ներածություն, ԵՊՀ հրատ., մաս I, II, 2015։
  • C. Kittel, Introduction to Solid State Physics. 8th edn., Wiley, 2005.
  • Ա. Կիրակոսյան, Ա. Վարդանյան, Ա. Ասատրյան, Պինդ մարմնի ֆիզիկայի խնդիրներ, ԵՊՀ հրատ., մաս I, 2015։
  • U. Rössler, Solid State Theory: An Introduction. 2nd edn., Springer, 2009.
  • L. Challis, Electron-Phonon Interactions in Low-Dimensional Structures, Oxford University Press, 2003.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Բյուրեղային կառուցվածքներ: Հակադարձ ցանց: Դիֆրակցիան բյուրեղներում:
2. Բյուրեղային ցանցի դինամիկան: Ներդաշնակ մոտավորություն: Ցանցի տատանումների ձայնային և օպտիկական ճյուղեր:
3. Ֆոնոնները եռաչափ բյուրեղային համակարգերում:
4. Գաղափար վիճակների խտության մասին։
5. Բյուրեղային ցանցի ջերմային հատկությունները: Պինդ մարմնի ջերմունակության տեսություններ (դասական, Այնշտայնի, Դեբայի):
6. Տատանումների աններդաշնակությամբ պայմանավորված երևույթներ:
7. Պինդ նյութերի դասակարգումն ըստ մագնիսական հատկությունների:
Դիամագնիսականություն: Պարամագնիսականություն: Մագնիսական կարգավորվածություն: Ֆեռոմագնիսականություն: Հակաֆեռոմագնիսականություն: Ֆեռիմագնիսականություն:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-2, գործ.-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ23
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողին ներկայացնել նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում,
· ծանոթացնել վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափություններին,
· ներկայացնել արտաքին գործոնների ազդեցությամբ նյութում տեղի ունեցող ֆիզիկական պրոցեսները,
· ծանոթացնել հավասարակշիռ ջերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի օրինաչափություններին,
· գաղափար տալ կանոնական բաշխման մեթոդներին մակրոսկոպական համակարգերը նկարագրելու համար, դասական և քվանտային դեպքերում ծանոթացնել
ֆլուկտուացիաների տեսությունը։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը,
2. լուսաբանելու մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդը,
3. լուսաբանելու նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում, այդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունները,
4. ներկայացնելու վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական սկզբունքները,
5. թվարկելու կանոնական բաշխման մեթոդները դասական և քվանտային դեպքերում,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը,
2. կիրառելու մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդը,
3. վերլուծելու նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում,
4. լուծելու ստանդարտ խնդիրները տարբեր մակրոսկոպական օբյեկտների համար ,
5. օգտագործելու վիճակագրական ֆիզիկայի մեթոդները կոնդենսացված վիճակի ֆիզիկայի բնագավառում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու,
2. արդյունավետ օգտագործելու նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունները խնդիրներ
լուծելիս,
3. օգտագործելու վիճակագրության հիմնական օրինաչափությունները
անհավասարակշիռ ջերմադինամիկայում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողին ներկայացնել նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում,
· ծանոթացնել վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափություններին,
· ներկայացնել արտաքին գործոնների ազդեցությամբ նյութում տեղի ունեցող ֆիզիկական պրոցեսները,
· ծանոթացնել հավասարակշիռ ջերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի օրինաչափություններին,
· գաղափար տալ կանոնական բաշխման մեթոդներին մակրոսկոպական համակարգերը նկարագրելու համար, դասական և քվանտային դեպքերում ծանոթացնել
ֆլուկտուացիաների տեսությունը։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· քննարկում,
· գործնական պարապմունք,
լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բարխուդարյան Վ., Մոլեկուլային ֆիզիկա, ԵՊՀ հրատարակչություն, Երևան, 2014:վ
  • Վարդանյան Վ., Դալյան Ե., Վարդանյան Ի., Թումյան Վ., Մոլեկուլային ֆիզիկայի խնդիրների ժողովածու, ԵՊՀ , Երևան, 2009:
  • Матвеев А. Н., Молекулярная физика. Изд.Вышая Школа, 1981.
  • Сивухин Д.В., Общий курс физики, том 2, Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 1990.
  • Сивухин Д.В., Сборник задач по общему курсу физики.Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 1976.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.5, Статистическая физика, ч.1, М., Наука, 2013.
  • Квасников И.А., Термодинамика и статистическая физика, Теория равновесных систем, М.: Едиториал УРСС, 2002.
  • Базаров И.П., Геворгян Э.В., Николаев Н.П.,Термодинамика и статистическая физика, М., изд.. МГУ, 1986.
  • Кубо Р., Термодинамика, М., Мир, 1970.
  • 0. Кубо Р., Статистическая механика, М., Мир, 1976.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն: Վիճակագրական բաշխումներ: Ջերմադինամիկայի առաջին, երկրորդ և երրորդ սկզբունքները: Իդեալական և իրական գազեր: Փոխանցման երևույթները գազերում: Փուլային հավասարակշռություն և փուլային անցումներ: Հեղուկներ: Մակերևութային լարվածություն: Ջերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական գաղափարներն ու օրենքները: Կայունության պայմանները: Ջերմադինամիկական պոտենցիալների մեթոդը և հավասարակշիռ վիճակագրական ֆիզիկայի հիմունքները։ Կանոնական բաշխման մեթոդը դասական և
քվանտային դեպքերում, որոնք օգտագործվում են կոնկրետ խնդիրներ լուծելու համար։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-2, գործ.-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Բ22
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողին ներկայացնել դասական ֆիզիկայի օրենքների անկիրառելիությունը միկրոաշխարհում, ատոմային պրոցեսների ընդհանուր օրինաչափությունները, հիմնարար փորձարարական հետազոտությունները և դրանց մեկնաբանումը, որոնց հիմքի վրա ստեղծվեց և զարգացավ քվանտային ֆիզիկան,
· հաղորդել խորը գիտելիքներ ատոմի միջուկի կառուցվածքի, նրա հատկությունների և նրանում ինքնաբերաբար կատարվող պրոցեսների մասին, միջուկային փոխազդեցությունների և նրանց բնույթի մասին,
· ներկայացնել ատոմի միջուկը նկարագրող ժամանակակից մոդելները, հաղորդակից դարձնել տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմնախնդիրներին և մոդելային
պատկերացումներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. լուսաբանելու տարրերի պարբերական համակարգի կառուցման հիմնական դրույթները և տարրերի հիմնական հատկությունները,
2. բացատրելու ատոմային սպեկտրների (օպտիկական և ռենտգենյան) հիմնական օրինաչափությունները,
3. սահմանելու ատոմի միջուկի և տարրական մասնիկների կառուցվածքային առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու քվանտային ֆիզիկայի փորձարարական հիմքերը ներկայացնող հիմնարար հետազոտությունները,
2. հաշվարկելու անկայուն միջուկներում տեղի ունեցող պրոցեսները, ինչպես նաև միջուկ-միջուկ և մասնիկ-միջուկ փոխազդեցությունները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգելու գիտահանրամատչելի տեղեկատվությունը, վերլուծելու ստացված արդյունքները և փաստերը, կատարելու եզրահանգումներ և անելու հետևություններ,
գնահատելու հիմնարար և կիրառական բնույթի զանազան խնդիրներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողին ներկայացնել դասական ֆիզիկայի օրենքների անկիրառելիությունը միկրոաշխարհում, ատոմային պրոցեսների ընդհանուր օրինաչափությունները, հիմնարար փորձարարական հետազոտությունները և դրանց մեկնաբանումը, որոնց հիմքի վրա ստեղծվեց և զարգացավ քվանտային ֆիզիկան,
· հաղորդել խորը գիտելիքներ ատոմի միջուկի կառուցվածքի, նրա հատկությունների և նրանում ինքնաբերաբար կատարվող պրոցեսների մասին, միջուկային փոխազդեցությունների և նրանց բնույթի մասին,
· ներկայացնել ատոմի միջուկը նկարագրող ժամանակակից մոդելները, հաղորդակից դարձնել տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմնախնդիրներին և մոդելային
պատկերացումներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասավանդման ձևեր և մեթոդներ՝դասախոսություններ, գործնական աշխատանքներ, լաբորատոր աշխատանքներ, խորհրդատվություն,
ուսումնառության ձևեր և մեթոդներ՝խնդիրների լուծում, փորձերի կատարում հատուկ սարքավորումներով,
մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Э.В. Шпольский, Атомная физика. Введение в атомную физику, т. I, Лань, Санкт- Петербург, 2010.
  • Д.В. Сивухин, Общий курс физики. Атомная и ядерная физика, М.,Физматлит, 2002
  • C.J. Foot, Atomic Physics, Oxford University Press, 2005.
  • C.E. Burkhardt, J.J. Leventhal, Topics in Atomic Physics, Springer-Verlag New York, 2006.
  • Ա.Ս. Դանագուլյան, Միջուկային ֆիզիկա տարրական մասնիկներ,Երևան-2006
  • Ա.Ռ. Բալաբեկյան, Գ.Ս. Կարապետյան, Ջ.Ռ. Դռնոյան, Միջուկային ֆիզիկայի խնդիրների և թեստերի ժողովածու, Երևան-2009
  • К.Н.Мухин, Экспериментальная ядерная физика (в двух томах), Москва Энергоатом- издат, 2009
  • Ю.М.Широков, Н.П.Юдин, Ядерная физика, Москва «Наука», 1980
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ատոմի ֆիզիկայի ակունքները. դասական ֆիզիկայի դժվարությունները: Ատոմային վիճակների ընդհատությունը: Ֆրանկի և Հերցի փորձերը: Ատոմային սպեկտրներ: Ատոմի միջուկային մոդելը: Ջրածնի և ջրածնանման ատոմների տեսությունը (Բոր, Զոմերֆելդ):
Շտեռնի և Գեռլախի փորձերը: Ատոմի մագնիսական մոմենտը: Էլեկտրոնի սպինը: Մենդելեևի տարրերի պարբերական համակարգը: Զեեմանի երևույթը (պարզ և բարդ), Պաշեն-Բակի
երևույթը: Ռենտգենյան սպեկտրներ: Մոզլիի օրենքը: Քոմպտոնի երևույթը: Դը Բրոյլի վարկածը: Դևիսոնի և Ջերմերի փորձերը: Դը Բրոյլի ալիքների վիճակագրական մեկնաբանումը: Գաղափար սուբատոմային մասնիկների մասնիկային և ալիքային հատկությունների մասին: Ատոմային միջուկի կառուցվածքը և վիճակագրական
հատկությունները: Հիմնարար փոխազդեցությունները միջուկային ֆիզիկայում, միջուկային ուժերի բնույթը: Միջուկների սպինը և մագնիսական մոմենտը: Միջուկների բնական
ռադիոակտիվություն: Միջուկային ռեակցիաներ: Միջուկների բաժանումը: Տարրական մասնիկների հատկությունները, դրանց դասակարգումը լեպտոնների և հադրոնների:
Բարիոնային և լեպտոնային մուլտիպլետներ:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ, գործ.-2ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
ներկայացնել ‹‹Մաթեմատիկական անալիզ›› առարկայի հիմնական գաղափարները,
ուսանողներին տալ կոնկրետ խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ գիտելիքներ երեք հիմնական մոտեցումների մասին․
մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի անընդհատություն,
ածանցյալի գաղափարներ, դրանց կիրառություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու մեկ փոփոխականի ֆունկցիաների հաշվի հիմնական թեորեմները,
2. նկարագրելու այդ թեորեմների կապը, հասկանալու ֆունկցիայի անընդհատության և ածանցյալի գաղափարների էությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության ժամանակ,
2. օգտագործելու ստացած գիտելիքները խնդիրների լուծման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ներկայացնել ‹‹Մաթեմատիկական անալիզ›› առարկայի հիմնական գաղափարները,
ուսանողներին տալ կոնկրետ խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ գիտելիքներ երեք հիմնական մոտեցումների մասին․
մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի անընդհատություն,
ածանցյալի գաղափարներ, դրանց կիրառություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ, սեմինարներ
առաջադրանքների քննարկում և կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեսթ մինչ այդ անցած թեմաներիվերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Фихтенгольц Г. Курс дифференциального и интегрального исчисления, т. 1,2,3, Москва, 2003.
  • Ильин В., Садовничий В., Сендов Б., Математический анализ, Москва, 1985.
  • Кудрявцев Л. Курс математического анализа, т. 1, 2, Москва, 1981.
  • Գրիգորյան Մ.,Գալոյան Լ., Կոբելյան Ա., Իրական անալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Демидович Б., Сборник задач и упражнений по математическому анализу, Москва, 1972.
  • Գևորգյան Գ. և ուրիշներ, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք, I, II, Երևան, 1999:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թվային բազմություններ և նրանց հատկությունները: 2. Հաջորդականության սահման, նրա հատկությունները: 3. Ֆունկցիայի սահման, անընդհատություն, անընդհատ ֆունկցիաների հատկությունները: 4. Ածանցյալ, դիֆերենցիալ, դիֆերենցելի ֆունկցիաների
հատկությունները և նրա կիրառությունները: 5. Ֆունկցիայի հետազոտումը ածանցյալների
միջոցով, գրաֆիկի կառուցում:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-2, լաբ.-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0405/Բ18
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել դասական ֆիզիկայի օրենքների անկիրառելիությունը միկրոաշխարհում,
· ծանոթացնել ատոմային պրոցեսների ընդհանուր օրինաչափություններին, հիմնարար
փորձարարական հետազոտություններին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. լուսաբանել տարրերի պարբերական համակարգի կառուցման հիմնադրույթները և քիմիական տարրերի հիմնական հատկությունները,
2. նկարագրել ատոմային սպեկտրների առաջացման մեխանիզմները,
3. բացատրել ատոմային սպեկտրների (օպտիկական և ռենտգենյան) հիմնական օրինաչափությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու քվանտային ֆիզիկայի փորձարարական հիմքերը ներկայացնող հիմնարար հետազոտությունները,
2. մեկնաբանել ատոմային սպեկտրների կառուցվածքը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. համակարգել գիտահանրամատչելի տեղեկատվությունը, վերլուծել ստացված արդյունքները և փաստերը, կատարել եզրահանգումներ և անել հետևություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել դասական ֆիզիկայի օրենքների անկիրառելիությունը միկրոաշխարհում,
· ծանոթացնել ատոմային պրոցեսների ընդհանուր օրինաչափություններին, հիմնարար
փորձարարական հետազոտություններին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· գործնական աշխատանք,
· լաբորատոր աշխատանք,
· խորհրդատվություն,
ուսումնառության ձևեր և մեթոդներ՝
· խնդիրների լուծում,
փորձերի կատարում հատուկ սարքավորումներով, մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ
ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ․Ա․Ա. Կիրակոսյան, Ատոմի ֆիզիկա, ԵՊՀ հրատարակչություն,2019
  • Э.В. Шпольский, Атомная физика. Введение в атомную физику, т. I, Лань, Санкт- Петербург, 2010.
  • Д.В. Сивухин, Общий курс физики, т.V, Атомная и ядерная физика, М., Физматлит, 2002.
  • C.J. Foot, Atomic Physics, Oxford University Press, 2005.
  • C.E. Burkhardt, J.J. Leventhal, Topics in Atomic Physics, Springer-Verlag, New York, 2006.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ատոմային վիճակների ընդհատությունը: Ֆրանկի և Հերցի փորձերը:
2. Ատոմային սպեկտրներ: Ատոմի մոլորակային մոդելը:
3. Ջրածնի և ջրածնանման ատոմների տեսությունը (Բոր, Զոմերֆելդ):
4. Շտեռնի և Գեռլախի փորձերը:
5. Ատոմի մագնիսական մոմենտը: Էլեկտրոնի սպինը:
6. Քիմիական տարրերի պարբերական համակարգ:
7. Զեեմանի երևույթ: Քոմպտոնի երևույթ:
8. Դը Բրոյլի ալիքների վիճակագրական մեկնաբանումը:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գործ.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ17
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողին ծանոթացնել միկրոաշխարհում գործող օրինաչափություններին և քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին,
· գաղափար տալ ոչ ռելյատիվիստական քվանտային մեխանիկայի տեսական խնդիր-
ներին և նրանց հիմնավորումներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքները,
2. թվարկելու ոչ ռելյատիվիստական քվանտային մեխանիկայի օրինաչափությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. լուծելու քվանտային օբյեկտներին վերաբերվող ստանդարտ խնդիրները,
2. բացատրելու քվանտային երևույթների առանձնահատկությունները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտագործելու քվանտային մեխանիկայի սկզբունքները քվանտային վիճակագրության
շրջանակներում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողին ծանոթացնել միկրոաշխարհում գործող օրինաչափություններին և քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին,
· գաղափար տալ ոչ ռելյատիվիստական քվանտային մեխանիկայի տեսական խնդիր-
ներին և նրանց հիմնավորումներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ
գործնական պարապմունքներ
ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Սահակյան Գ.Ս., Չուբարյան Է,Վ., Քվանտային մեխանիկա, ԵՊՀ հրատ, 2009.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.3, Квантовая механика, М., Наука, 2003.
  • Флюгге З., Задачи по квантовой механике, т. I, II, Мир, 1974.
  • Галицкий В.М., Карнаков Б.М., Коган В.И., Задачи по квантовой механике, М., Наука, 1981.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Գաղափար ալիքային ֆունկցիայի մասին: Քվանտային մեխանիկայի մաթեմատիկական ապարատը: Անորոշությունների առնչությունները: Սեփական արժեքներ և սեփական ֆունկցիաներ: Քվանտային մեխանիկայի մատրիցական ձևակերպումը: Վիճակի փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում: Միաչափ շարժման որոշ խնդիրներ: Շարժման
քանակի մոմենտ: Մոտավոր մեթոդներ: Մասնիկի շարժումը կենտրոնահամաչափ դաշտում:
Ատոմներ: Ճառագայթման դաշտի ու մասնիկների փոխազդեցության կիսադասական տեսությունը: Մոլեկուլներ: Բախումների տեսություն: Շարժումը էլեկտրամագնիսական
դաշտում:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գործ.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել ֆիզիկայում հանդիպող խնդիրների մաթեմատիկական մոդելավորմանը և արդյունքում ստացվող գծային II կարգի մասնակի ածանցյալներով
հավասարումների լուծմանը,
· գաղափար տալ եզրային խնդիրների (ամբողջ տարածության, կիսատարածության և վերջավոր տարածության դեպքերում) լուծման համար գոյություն ունեցող
տեսությունների մասին ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու մաթեմատիկական ֆիզիկայի հիմնական մեթոդները,
2. կիրառելու մաթեմատիկական ֆունկցիաների տեսության հիմունքները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. մոդելավորելու ֆիզիկայում հանդիպող մեծ թվով խնդիրներ,
2. տիրապետելու մաթ․ֆիզ․հավասարումների լուծման տեխնիկային,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկույթ հայթայթելու և վերլուծելու նպատակով,
2. օգտագործելու ստացած գիտելիքները հետազոտական աշխատանքում և
աշխատանքային գործունեության ընթացքում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել ֆիզիկայում հանդիպող խնդիրների մաթեմատիկական մոդելավորմանը և արդյունքում ստացվող գծային II կարգի մասնակի ածանցյալներով
հավասարումների լուծմանը,
· գաղափար տալ եզրային խնդիրների (ամբողջ տարածության, կիսատարածության և վերջավոր տարածության դեպքերում) լուծման համար գոյություն ունեցող
տեսությունների մասին ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ,
գործնական և ինքնուրույն աշխատանք ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց եզրափակիչ գնահատման:
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր ։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեսթ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք
կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։
Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր, յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Тихонов А.Н., Самарский А.А. Уравнения математической физики, М.: Изд-во МГУ, 1999
  • Ս.Ղ. Աֆյան. Մաթեմատիկական ֆիզիկայի հավասարումներ, Երևան, 2007:
  • Robert C, Mc Owen. Partial defferential equations: methods and applications, New Jersey,
  • 003.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մասնակի ածանցյալներով հավասարումների բերվող ֆիզիկայի խնդիրներ: Առաջին կարգի մասնակի ածանցյալներով հավասարումներ: Երկրորդ կարգի գծային հիպերբոլական, պարաբոլական և էլիպտական տեսակի հավասարումներ: Անվերջ, կիսանվերջ և վերջավոր տարածությունների համար եզրային խնդիրներ: Փոփոխականների անջատման Ֆուրիեի մեթոդ: Կոշիի և եզրային խնդիրների լուծման գոյության և միակության թեորեմներ: Շիտակ
(կոռեկտ) և ոչ շիտակ դրվածքով խնդիրներ:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
դաս.-2, գործ.-2, լաբ-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· նկարագրել օպտիկական երևույթների հետ կապված հիմնարար փորձերը և պատկերացումների զարգացումը,
· ներկայացնել լույսի քվանտային բնույթը և նկարագրել փորձերը, որոնք հիմնավորում են դրանք,
· ծանոթացնել էլեկտրադինամիկայի և մագնիսաստատիկայի հիմնական օրենքներին, քվազիստացիոնար էլեկտրամագնիսական դաշտերին,
գաղափար տալ նյութի էլեկտրական և մագնիսական հատկությունների մասին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու օպտիկական երևույթներն ու դրանց հետ կապված հիմնարար փորձերը մարդկային մտածողության փոփոխության տեսանկյունից,
2. մեկնաբանելու լույսի քվանտային բնույթի հետ կապված դասական երևույթներն ու փորձերը,
3. թվարկելու էլեկտրադինամիկայի հիմնական դրույթները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու լույսի էլեկտրամագնիսական տեսությունը,
2. օգտագործելու օպտիկական երևույթներն առօրյայում և պաշտպանական համակարգերում,
3. լուծելու էլեկտրադինամիկայի ստանդարտ խնդիրներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկույթ հայթայթելու և վերլուծելու նպատակով,
2. օգտագործելու օպտիկական երևույթները հետազոտական աշխատանքում և կիրառելու օպտիկայի վերջին նվաճումները աշխատանքային գործունեության
ընթացքում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· նկարագրել օպտիկական երևույթների հետ կապված հիմնարար փորձերը և պատկերացումների զարգացումը,
· ներկայացնել լույսի քվանտային բնույթը և նկարագրել փորձերը, որոնք հիմնավորում են դրանք,
· ծանոթացնել էլեկտրադինամիկայի և մագնիսաստատիկայի հիմնական օրենքներին, քվազիստացիոնար էլեկտրամագնիսական դաշտերին,
գաղափար տալ նյութի էլեկտրական և մագնիսական հատկությունների մասին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
գործնական պարապմունք,
լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Е. И. Бутиков. Оптика, М. Высшая школа, 2003.
  • А. М. Саржевский. Оптика. Полный курс, 2018.
  • С. К. Стафеев, К. К. Боярский, Г. Л. Башнина. Основы оптики. Питер, М. 2006.
  • Д. В. Сивухин. Общий курс физики. Том IV. Оптика, 2006.
  • Г. С. Ландсберг. Оптика. Учебное пособие, 2017.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.2, Теория поля, М., Наука. 2003.
  • Бредов М.М., Румянцев В.В., Топтыгин И.Н., Классическая элект8одинамика, М., Наука, 1985.
  • Батыгин В.В., Топтыгин И.Н., Сборник задач по электродинамике, М., Наука, 1977.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Օպտիկայի զարգացման հիմնական փուլերը՝ համառոտ ակնարկ: Լույսի ֆիզիկական
բնույթը՝ լույսը որպես էլեկտրամագնիսական ալիք, լույսի բևեռացումը: Երկու միջավայրերի բաժանման սահմանում ընթացող երևույթներ: Լույսի ֆիզիկական բնույթը` լույսի քվանտ, Պլանկի հաստատուն: Լույսի կլանումը և ճառագայթումը ատոմների կողմից: Լույսի ինտերֆերենցիան: Լույսի դիֆրակտը: Լույսը միջավայրում, լույսի դիսպերսիան: Լույսի տարածման վերջավոր արագությունը` ՀՀՏ փորձարարական հիմունքները: ՀՀՏ տարրերը: Մաքսվելի հավասարումների համակարգը: Էլեկտրամագնիսական դաշտը նկարագրող 4- չափանի մեծություններ: Փոքրագույն գործողության սկզբունքը էլեկտրադինամիկայում:
Մասնիկների շարժումը էլեկտրական և մագնիսական դաշտերում: Հաստատուն էլեկտրական և մագնիսական դաշտերը վակուումում: Մակրոսկոպիկ էլեկտրադինամիկայի
հավասարումները: Ժամանակային և տարածական դիսպերսիա: Էլեկտրամագնիսական ալիքները միջավայրում: Քվազիստացիոնար էլեկտրամագնիսական դաշտեր: Սկին էֆեկտ:
Չերենկովյան ճառագայթում:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ
դաս.–2 գործ.–2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին, օրենքներին և նրանց կոնկրետ կիրառությանը տեսական և գործնական խնդիրներ
լուծելիս:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքների և օրենքների նրբությունները,
2. լուսաբանելու մեխանիկական երևույթները և դրանց առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ձեռք բերված գիտելիքները մեխանիկայի տեսական և գործնական խնդիրներ լուծելիս,
ցուցադրելու կինեմատիկ և դինամիկ օրինաչափություններ մեկնաբանող փորձեր
ուսումնական լաբորատոր սարքերի վրա:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու գրականության տարաբնույթ աղբյուրներից,
ստեղծագործաբար կիրառելու ունեցած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին, օրենքներին և նրանց կոնկրետ կիրառությանը տեսական և գործնական խնդիրներ
լուծելիս:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· քննարկում,
· գործնական պարապմունք,
լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Մ.Գ. Աբրահամյան: Մեխանիկայի ֆիզիկական հիմունքները: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 1997:
  • Մ.Գ. Աբրահամյան: Մեխանիկա. Դասախոսությունների և խնդիրների համառոտ ձեռնարկ: Երևան, Էդիթ Պրինտ, 2013:
  • И.В. Савельев. Курс общей физики. Т.1, Москва, 2004.
  • С.Э. Хайкин. Физические основы механики. Москва, Наука, 2008.
  • И.Б. Иродов. Задачи по общей физике. Москва, Наука, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Կինեմատիկա:
2. Նյուտոնի օրենքները:
3. Նյուտոնի օրենքների հետևանքները և կիրառոթյունները:
4. Աշխատանք և էներգիա:
5. Շարժման քանակի մոմենտ:
6. Ներդշնակ տատանումներ:
7. Պինդ մարմնի մեխանիկա:
8. Ձգողություն:
9. Շարժումը ոչ իներցիալ հաշվարկման համակարգերի նկատմամբ:
10. Առաձգական մարմինների մեխանիկա:
11. Հեղուկների և գազերի մեխանիկա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գործ.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ11
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսումնասիրել թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի զուգամիտությունը,
· ուսումնասիրել աստիճանային և Ֆուրիեի շարքերի զուգամիտությունը,
· ծանոթացնել կորագիծ, կրկնակի, եռակի և մակերևութային ինտեգրալներինև դրանց
կիրառություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի և բազմաչափ ինտեգրալների տեսության հիմնական թեորեմները,
2. նկարագրելու այդ թեորեմների կապը,
3. լուսաբանելու շարքերի և անիսկական ինտեգրալների նմանություններն ու տարբե- րությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության դեպքում,
2. օգտագործելու ստացած գիտելիքները խնդիրների լուծման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսումնասիրել թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի զուգամիտությունը,
· ուսումնասիրել աստիճանային և Ֆուրիեի շարքերի զուգամիտությունը,
· ծանոթացնել կորագիծ, կրկնակի, եռակի և մակերևութային ինտեգրալներինև դրանց
կիրառություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ,ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Մ.,Գալոյան Լ., Կոբելյաան Ա., Իրական անալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Գևորգյան Գ. և ուրիշներ, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք,I,II,Երևան, 1999:
  • Фихтенгольц Г. Курс дифференциального и интегрального исчисления, т. 1,2,3, М,2003.
  • Ильин В., Садовничий В., Сендов Б., Математический анализ, Москва, 1985.
  • Кудрявцев Л. Курс математического анализа, т. 1, 2, Москва, 1981.
  • Демидович Б., Сборник задач и упражнений по математическому анализу, Москва, 1972.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Թվային շարքեր, նրանց զուգամիտությունը և հատկությունները: 2.Ֆունկցիոնալ շարքեր,
3. Թեյլորի և Ֆուրիեի շարքեր, նրանց զուգամիտությունը և հատկությունները:
4. Կորագիծ և կրկնակի ինտեգրալներ, նրանց հատկությունները և կիրառությունները:
5. Մակերևութային և եռակի ինտեգրալներ, նրանց հատկությունները և կիրառությունները:
3-րդ՝ աշանանայի կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գործ.- 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ10
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին տալ գիտելիքներ կոմպլեքս փոփոխականի անալիտիկ ֆունկցիաների հիմնական տեսության մասին, այդ թվում՝ ինտեգրալ հաշվի, կոնֆորմ արտապատկերումների, մնացքների տեսության և դրանց կիրառությունների
վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու կոմպլեքս անալիզի հիմունքները,
2. թվարկելու կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության հիմունքները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու անալիտիկ ֆունկցիաների տեսության հիմունքները,
2. կիրառելու կոմպլեքս ինտեգրալ հաշվի հիմնական թեորեմները,
3. դասակարգելու կոմպլեքս շարքերի տեսության հիմնական թեորեմները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծելու փաստեր և կատարելու հետևություններ,
առաջարկելու առկա մասնագիտական խնդիրների լուծման հնարավոր եղանակներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին տալ գիտելիքներ կոմպլեքս փոփոխականի անալիտիկ ֆունկցիաների հիմնական տեսության մասին, այդ թվում՝ ինտեգրալ հաշվի, կոնֆորմ արտապատկերումների, մնացքների տեսության և դրանց կիրառությունների
վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ,գործնական և ինքնուրույն աշխատանք ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց եզրափակիչ գնահատման
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր ։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։
Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր, յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Е. С. Половкин. Теотия функций комплексного переменного. МФТИ, 2014
  • Лаврентьев, Шабат. Методы теории функций комплексного переменного, Москва,1973
  • Маркушевич. Краткий курс теории аналитических функций, Москва,1967.
  • Волковыский и др. Сборник задач по теории функций комплексного переменного, Москва,1975.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Կոմպլեքս փոփոխականի հաշիվ, բազմություններ և ֆունկցիաներ: Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների հաջորդականություններ, շարքեր, անընդհատություն, դիֆերենցելիություն,
Կոշի-Ռիմանի պայմաններ: Կոմպլեքս հարթության բազմությունների կոնֆորմ արտապատկերումներ, սիմետրիա, ինվերսիա և կիրառություններ: Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիայի ինտեգրալ: Կոշու ինտեգրալային թեորեմը: ԿՓ անալիտիկ ֆունկցիաների ներկայացումը աստիճանային և Լորանի շարքեր: ԿՓ ֆունկցիաների եզակի կետերը, մոդուլի
մաքսիմումի սկզբունքը: Մնացքների տեսությունը և դրանց կիրառությունները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
դաս.–2, գործ.–2, լաբ.-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Բ09
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրականության և մագնիսականության օրենքների հայտնագործմանը, դրանց առնչվող հիմնական փորձերին, ներկայացնել այդ օրենքները ինտեգրալային և դիֆերենցիալ տեսքերով, գաղափար տալ նրանց
հիմնական կիրառությունների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկելու էլեկտրականության և մագնիսականության հիմնական օրենքները, դրանց առնչվող կարևորագույն փորձերը, երևույթները,
2. ներկայացնելու այդ երևույթների, փորձերի, օրենքների կապը, օրենքների համակարգի ներքին տրամաբանությունը, այդ համակարգից բխող հիմնական հետևությունները և արդյունքները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության, խնդիրների լուծման ժամանակ,
2. ցուցադրելու էլեկտրամագնիսական հիմնարար օրինաչափություններ մեկնաբանող փորձեր ուսումնական լաբորատոր սարքերի վրա,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծելու փաստեր և կատարելու հետևություններ,
առաջարկելու առկա մասնագիտական խնդիրների լուծման հնարավոր եղանակներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրականության և մագնիսականության օրենքների հայտնագործմանը, դրանց առնչվող հիմնական փորձերին, ներկայացնել այդ օրենքները ինտեգրալային և դիֆերենցիալ տեսքերով, գաղափար տալ նրանց
հիմնական կիրառությունների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
քննարկում,
գործնական պարապմունք,
լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Դ. Սեդրակյան, Ա. Պապոյան. Էլեկտրականություն և մագնիսականություն, Էդիթ Պրինտ, Երևան, 2010.
  • Д.В. Сивухин. Общий курс физики: Электричество. Москва, Физматлит, 2009.
  • С.Г. Калашников. Электричество. Москва, Физматлит, 2003.
  • И.Г. Тамм. Основы теории электричества. Москва, Наука, 1989.
  • С.П. Стрелков, Д.В. Сивухин, С.Э. Хайкин, И.А. Эльцин, И.Я. Яковлев. Сборник задач по общему курсу физики; 6. 6. Электричество и магнетизм. Москва, Наука, 1977.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Էլեկտրաստատիկ դաշտը վակուումում և միջավայրում:
2. Էլեկտրական հոսանք:
3. Հաստատուն մագնիսկան դաշտը վակուումում և միջավայրում:
4. Էլեկտրամագնիսական մակածում: Քվազիստացիոնար երևույթներ:
5. Մաքսվելի հավասարումների համակարգը:
6. Էլեկտրական հոսանքը տարբեր միջավայրերում:
7. Լիցքավորված մասնիկների շարժումը էլեկտրամագնիսկան դաշտերում:
8. Էլեկտրամագնիսկան ալիքների ճառագայթումը:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ07
1. Դասընթացի նպատակ
· վեկտորական հանրահաշվի, առաջին և երկրորդ կարգի կորերի և մակերևույթների, մատրիցների և որոշիչների գաղափարները,
· գծային հանրահաշվական հավասարումների լուծման ճշգրիտ և մոտավոր մեթոդները, գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված արածությունները, գծային օպերատորների
տեսությունը:վ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տիրապետելու վերլուծական երկրաչափության հիմնական բաժիններին`վեկտորական հանրահաշիվ, հանրահաշվական գծեր, կորեր և մակերևույթներ,
2. ներկայացնելու գծային հանրահաշվի տեսության հիմունքները` մատրիցներ և որոշիչներ, գծային հանրահաշվական հավասարումների համակարգեր, գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածություններ, գծային օպերատորներ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. լուծելու խնդիրներ վերլուծական երկրաչափության տարբեր բաժիններից,
2. լուծելու գծային հանրահաշվական հավասարումների համակարգեր` կիրառելով լուծման ինչպես ճշգրիտ, այնպես էլ մոտավոր մեթոդներ,
3. հասկանալու գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածությունների, գծային օպերատորների ապարատի առանձնահատկություններն ու նրբությունները,
4. կիրառելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության և խնդիրների լուծման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծելու փաստեր և կատարելու հետևություններ,
առաջարկելու առկա մասնագիտական խնդիրների լուծման հնարավոր եղանակներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· վեկտորական հանրահաշվի, առաջին և երկրորդ կարգի կորերի և մակերևույթների, մատրիցների և որոշիչների գաղափարները,
· գծային հանրահաշվական հավասարումների լուծման ճշգրիտ և մոտավոր մեթոդները, գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված արածությունները, գծային օպերատորների
տեսությունը:վ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ,
գործնական և ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց եզրափակիչ գնահատման:
Նախատեսված 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր ։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։
Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր, յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • В.А. Ильин, Э.Г. Позняк. Аналитическая геометрия, Москва, 2006.
  • Д.В. Клетеник. Сборник задач по аналитической геометрии, Москва, 1980.
  • Գ. Ղազարյան. Վերլուծական երկրաչափություն, Երևան, 2010:
  • В.А. Ильин, Э.Г. Позняк. Линейная алгебра, Москва, 1999.
  • Գ. Հակոբյան, Ա. Պողոսյան, Գ. Ղազարյան, Գծային հանրահաշիվ և կիրառություններ, Երևան 2005:
  • Ղազարյան, Վերլուծական երկրաչափություն և գծային հանրահաշիվ, Երևան, 2015.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Վեկտորներ և դրանց կիրառությունները, հանրահաշվական կորեր և մակերևույթներ, երկրորդ կարգի կորերի և մակերևույթներ: 2.Մատրիցներ, մատրիցի որոշիչ, հակադարձ մատրից:
3. Գծային հանրահաշվական հավասարումների համակարգեր, դրանց լուծման ճշգրիտ և մոտավոր մեթոդներ: 3. Գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածություններ: 4. Գծային օպերատորներ: 5. Օպերատորի սեփական արժեք, սեփական վեկտոր։
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
դաս.-2, գործ.-2, լաբ.-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0407/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողին ներկայացնել նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում, ծանոթացնել վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափություններին և արտաքին գործոնների ազդեցությամբ նյութում տեղի ունեցող ֆիզիկական պրոցեսներին,
· ծանոթացնել հավասարակշիռ ջերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի օրինաչափություններին,
· գաղափար տալ կանոնական բաշխման մեթոդներին մակրոսկոպական համակարգերը նկարագրելու համար, դասական և քվանտային դեպքերում ծանոթացնել
ֆլուկտուացիաների տեսությունը։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը,
2. լուսաբանելու մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդը,
3. ներկայացնելու վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական սկզբունքները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը,
2. կիրառելու մասնիկների համակարգի ուսումնասիրման ջերմադինամիկական մեթոդը,
3. օգտագործելու վիճակագրական ֆիզիկայի մեթոդները կոնդենսացված վիճակի ֆիզիկայի բնագավառում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու,
2. օգտագործելու վիճակագրության հիմնական օրինաչափությունները
անհավասարակշիռ ջերմադինամիկայում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողին ներկայացնել նյութի ֆիզիկական հատկությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում, ծանոթացնել վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափություններին և արտաքին գործոնների ազդեցությամբ նյութում տեղի ունեցող ֆիզիկական պրոցեսներին,
· ծանոթացնել հավասարակշիռ ջերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի օրինաչափություններին,
· գաղափար տալ կանոնական բաշխման մեթոդներին մակրոսկոպական համակարգերը նկարագրելու համար, դասական և քվանտային դեպքերում ծանոթացնել
ֆլուկտուացիաների տեսությունը։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
քննարկում,
գործնական պարապմունք,
լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ԲարխուդարյանՎ, Մոլեկուլային ֆիզիկա, ԵՊՀ հրատարակչություն, Երևան, 2014:
  • Վարդանյան Վ., Դալյան Ե., Վարդանյան Ի., Թումյան Վ., Մոլեկուլային ֆիզիկայի խնդիրների ժողովածու, ԵՊՀ , Երևան, 2009:
  • Матвеев А. Н., Молекулярная физика. Изд.Вышая Школа, 1981.
  • Сивухин Д.В., Общий курс физики, том 2, Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 1990.
  • Сивухин Д.В., Сборник задач по общему курсу физики.Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 1976.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.5, Статистическая физика, ч.1, М.,Наука, 2013.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն: Վիճակագրական բաշխումներ: Ջերմադինամիկայի առաջին, երկրորդ և երրորդ սկզբունքները: Իդեալական և իրական գազեր: Փոխանցման երևույթները գազերում: Փուլային հավասարակշռություն և փուլային անցումներ: Հեղուկներ: Մակերևութային լարվածություն: Ջերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական գաղափարներն ու օրենքները: Կայունության
պայմանները: Ջերմադինամիկական պոտենցիալների մեթոդը և հավասարակշիռ վիճակագրական ֆիզիկայի հիմունքները։ Կանոնական բաշխման մեթոդը դասական և
քվանտային դեպքերում, որոնք օգտագործվում են կոնկրետ խնդիրներ լուծելու համար։
2 –րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գործ.-2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/ Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ներկայացնել ինտեգրալ հաշվի հիմնական գաղափարներն ու մեթոդները, այդ թվում անիսկական և պարամետրից կախված ինտեգրալները,
· տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ ինտեգրալ հաշվի կիրառությունների վերաբերյալ,
· ներկայացնել մի քանի փոփոխականների ֆունկցիաների դիֆերենցիալ հաշվի
հիմնական գաղափարները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տիրապետելու մաթեմատիկական անալիզի հիմնական դրույթներին, ինտեգրալների տեսության և մի քանի փոփոխականների ֆունկցիաների հաշվի հիմնական թեորեմ- ներին,
2. հասկանալու այդ թեորեմների կապը, մի փոփոխականի ֆունկցիաների հաշվի և մի քանի փոփոխականների ֆունկցիաների հաշվի նմանություններն ու տարբերու-
թյունները,
3. կիրառելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության,
խնդիրների լուծման ժամանակ, հետագայում ուսումնասիրելու ֆունկցիոնալ անալիզը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու գիտելիքները ֆիզիկայի տարբեր բաժիններում տարաբնույթ տեսական խնդիրներ լուծելու նպատակով,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
2. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերած գիտելիքները, ինքնուրույն լուծելու տրված
առաջադրանքները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ներկայացնել ինտեգրալ հաշվի հիմնական գաղափարներն ու մեթոդները, այդ թվում անիսկական և պարամետրից կախված ինտեգրալները,
· տալ անհրաժեշտ գիտելիքներ ինտեգրալ հաշվի կիրառությունների վերաբերյալ,
· ներկայացնել մի քանի փոփոխականների ֆունկցիաների դիֆերենցիալ հաշվի
հիմնական գաղափարները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ,
սեմինարներ՝ ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ :
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Фихтенгольц Г. Курс дифференциального и интегрального исчисления, т. 1,2,3, Моск- ва,2003.
  • Ильин В., Садовничий В., Сендов Б., Математический анализ, Москва, 1985.
  • Գրիգորյան Մ.,Գալոյան Լ., Կոբելյան Ա. , Իրական անալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Демидович Б., Сборник задач и упражнений по математическому анализу, Москва, 1972.
  • Գևորգյան Գ. և ուրիշներ, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք,I,II,Երևան, 1999:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1.Ռիմանի որոշյալ ինտեգրալը և նրա հատկությունները: 2.Անիսկական ինտեգրալ, հաշվման մեթոդներ, զուգամիտություն: 3.Ռիմանի որոշյալ ինտեգրալի կիրառությունները: 4.Մի քանի փոփոխականների ֆունկցիայի սահման, անընդհատություն և նրանց հատկություններ: 5.Մի քանի փոփոխականների ֆունկցիայի մասնակի ածանցյալներ, դիֆերենցելիություն և
էքստրեմումներ: 6. Պարամետրից կախված ինտեգրալներ, հատկությունները և նրանց
կիրառությունները: 7.Անբացահայտ ֆունկցիաներ:
1-ին՝ գարնանային կիսամյակ
6 ժամ/շաբ.
դաս.–2 գործ.–2 լաբ.-2
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Բ02
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին, օրենքներին և նրանց կոնկրետ կիրառությանը տեսական և գործնական խնդիրներ լու-
ծելիս:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքների և օրենքների նրբությունները,
2. լուսաբանելու մեխանիկական երևույթները և դրանց առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ձեռք բերված գիտելիքները մեխանիկայի տեսական և գործնական խնդիրներ լուծելիս,
2. ցուցադրելու կինեմատիկ և դինամիկ օրինաչափություններ մեկնաբանող փորձեր ուսումնական լաբորատոր սարքերի վրա:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու գրականության տարաբնույթ աղբյուրներից,
ստեղծագործաբար կիրառելու ունեցած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքներին, օրենքներին և նրանց կոնկրետ կիրառությանը տեսական և գործնական խնդիրներ լու-
ծելիս:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն, քննարկում, գործնական պարապմունք, լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Մ.Գ. Աբրահամյան: Մեխանիկայի ֆիզիկական հիմունքները: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 1997:
  • Մ.Գ. Աբրահամյան: Մեխանիկա. Դասախոսությունների և խնդիրների համառոտ ձեռնարկ: Երևան, Էդիթ Պրինտ, 2013:
  • И.В. Савельев. Курс общей физики. Т.1, Москва, 2004.
  • С.Э. Хайкин. Физические основы механики. Москва, Наука, 2008.
  • И.Б. Иродов. Задачи по общей физике. Москва, Наука, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Կինեմատիկա: 2. Նյուտոնի օրենքները: 3. Նյուտոնի օրենքների հետևանքները և կիրառությունները: 4. Աշխատանք և էներգիա: 5. Շարժման քանակի մոմենտ: 6. Ներդաշնակ տատանումներ: 6. Պինդ մարմնի մեխանիկա: 7. Ձգողություն: 8. Շարժումը ոչ իներցիալ հաշվարկման համակարգերի նկատմամբ: 9. Առաձգական մարմինների մեխանիկա: 10.
Հեղուկների և գազերի մեխանիկա:
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ.շաբ
դաս.- 3 ժամ, գործն.-1 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել ֆունկցիոնալ անալիզի հիմնական հասկացություններին՝ մասնաորապես գծային ֆունկցիոնալներին և օպերատորներին Բանախյան և
Հիլբերտյան տարածություններում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. իմանալ Լեբեգի ինտեգրալի սահմանումը և հատկությունները,
2. իմանալ լրիվ մետրիկական, Նորմավորված, Բանախյան տարածությունների հատկությունները,
3. ներկայացնել գծային օպերատորների և գծային ֆունկցիոնալների հատկություներնը,
4. պարզել գծային օպերատորների հաջորդականությունների թույլ և ուժեղ զուգամիտությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության և խնդիրների լուծման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել ֆունկցիոնալ անալիզի հիմնական հասկացություններին՝ մասնաորապես գծային ֆունկցիոնալներին և օպերատորներին Բանախյան և
Հիլբերտյան տարածություններում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ
ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց,
յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Колмогоров А., Фомин С. Элементы теории функций и фвункционального анализа, Москва, 1968.
  • Данфорд Н. и Шварц Д. Т., Линейные операторы, Москва, 1974
  • Գրիգորյան Մ.,Գալոյան Լ., Կոբելյաան Ա. , Իրական անալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Натансон И.П. Теория функций вещественной переменной. Москва, 1974.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մետրիկական և Տոպոլոգիական տարածություններ: Մետրիկական տարածությունների կոմպակտությունը լրիվությունն ու սեպարաբելությունը: Գծային տոպոլոգիական և նորմավորված տարածություններ: Համալուծ տարածություններ: Չափելի ֆունկցիայի հատկությունները։ Չափելի ֆունկցիաների կառուցվածքը։ Լեբեգի ինտեգրալի սահմանումը և հատկությունները։ Համարյա ամենուրեք և ըստ չափի զուգամիտություն։ Չափելի ֆունկցիայի հատկությունները և կառուցվածքը։ Մետրիկական տարածություններ: Սեպարաբել մետրիկական տարածություններ: Լրիվ մետրիկական տարածություններ: Գծային տոպոլոգիական տարածություններ: Նորմավորված տարածություններ: Համալուծ տարածություններ: Բանախյան տարածությունների բազիսներ։ Սեպարաբել մետրիկական տարածության ֆունկցիաների մոտարկումը։ Գծային ֆունկցիոնալներ և օպերատորներ: Ֆունկցիոնալների անալիտիկ ներկայացումներ; Գծային օպերատորների հաջորդականությունների թույլ և ուժեղ զուգամիտությունը: Սեպարաբել Բանախյան
տարածություններում բազիսների գոյությունը
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ.շաբ
դաս.- 3 ժամ, գործն.-1 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ02
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսումնասիրել անընդհատ ֆունկցիաների հավասարաչափ մոտարկումը,
· ուսումնասիրել չափելի ֆունկցիաների մոտարկումը,
· ծանոթացնել Բերնշտեյնի և Ֆեյերի բազմանդամներին և դրանց կիրառություններին,
· ուսումնասիրել անընդհատ ֆունկցիաների լավագույն մոտարկումը,
· ուսումնասիրել լրիվ մետրիկական տարածություններում ոչ գծային օպերատորներով մոտարկումը իրականացնող ալգորիթմներ,
· ծանոթացնել բանախյան տարածություններում նշանավոր բազիսներին և դրանց
կիրառություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անընդհատ ֆունկցիաները հանրահաշվական և
եռանկյունաչափական բազմանդամներով հավասարաչափ մոտարկող թեորեմները,
2. հասկանալու այդ թեորեմների կապը,
3. բացատրելու ֆունկցիոնալ տարբեր տարածություններում մոտարկող բազմանդամների առանձնահատկությունները, նմանություններն ու տարբերությունները,
4. ներկայացնելու մետրիկական տարածություններում ոչ գծային մոտարկող թեորեմները,
5. մատնանշելու այդ թեորեմների կապը,
6. հասկանալու և բացատրելու բանախյան տարածություններում լավագույն մոտարկիչ բազմանդամների առանձնահատկությունները. նմանություններն ու
տարբերությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության ժամանակ,
2. օգտագործելու ստացած գիտելիքները խնդիրների լուծման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսումնասիրել անընդհատ ֆունկցիաների հավասարաչափ մոտարկումը,
· ուսումնասիրել չափելի ֆունկցիաների մոտարկումը,
· ծանոթացնել Բերնշտեյնի և Ֆեյերի բազմանդամներին և դրանց կիրառություններին,
· ուսումնասիրել անընդհատ ֆունկցիաների լավագույն մոտարկումը,
· ուսումնասիրել լրիվ մետրիկական տարածություններում ոչ գծային օպերատորներով մոտարկումը իրականացնող ալգորիթմներ,
· ծանոթացնել բանախյան տարածություններում նշանավոր բազիսներին և դրանց
կիրառություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ
ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • R.A. DeVore, A. Kunoth (eds.), Multiscale, Nonlinear and Adaptive Approximation, DOI 10.1007/978-3-642-03413-8 6, © Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2009
  • Գրիգորյան Մ.,Գալոյան Լ., Կոբելյան Ա. , Իրական անալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Натансон И.П. Теория функций вещественной переменной. Москва, 1974.
  • Колмогоров А., Фомин С. Элементы теории функций и фвункционального анализа, Москва, 1968.
  • A. Barron, A. Cohen, W. Dahmen and R. DeVore, Approximation and learning by greedy algorithms, Annals of Statistics, 36(2008), 64-94.
  • Ronald A. DeVore Nonlinear approximation and its applications, 2009
  • М.Г.Григорян "Модификации функций, коэффициенты Фурье и нелинейная
  • аппроксимация", Матем.сборник. 2012г, т.203, N 3, стр.49-78.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Անընդհատ ֆունկցիաների հավասարաչափ մոտարկումը հանրահաշվական բազմանդամներով։ Բերնշտեյնի բազմանդամներ։ Վայերշտրասի թեորեմներ։ Անընդհատ ֆունկցիաների հավասարաչափ մոտարկումը եռանկյունաչափական բազմանդամներով։ Ֆեյերի թեորմները։ Բանախյան տարածությունների բազիսներ։ Սեպարաբել մետրիկական տարածության ֆունկցիաների մոտարկումը։ Չափելի ֆունկցիաների մոտարկումը անընդհար ֆունկցիաների հաջորդականության միջոցով: Անընդհատ ֆունկցիաների տարածությունում լավագուն մոտարկումը։ Բանախյան տարածություններում լավագույն մոտարկումը։ Լրիվ մետրիկական տարածություններում ոչ գծային օպերատորներով մոտարկումը իրականացնող ալգորիթմներ։ Ագահ ալգորիթմներ, բանախյան տարածություններում
նշանավոր բազիսներ։ Բանախյան տարածությունների բազիսներ, օրթոգոնալ բազիսներ։
6-րդ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-3 ժամ, գործն. -1 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել մեքենայական ուսուցման հիմունքները
· սովորեցնել մեքենայական ուսուցման մոդելների իրագործումը Python-ում, սովորեցնել մեծ քանակությամբ տվյալների մոդելավորումը և մեքենայական
ուսուցման մոդելների կիրառումը այդ տվյալների հիման վրա կանխատեսումներ
կատարելու համար
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու ռեգրեսսիոն անալիզը, գծային և կլաստիֆիկացիոն մոտարկման մեթոդները,
2. ձևակերպելու մեքենայական ուսուցման մոդելների անալիզի մեթոդները,
3. նկարագրելու գաուսիան խառնուրդների մոդելները, SVM (support vector machines)-երը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու տվյալների չափողականության իջեցում,
կլաստերիզացիա վերարտադրելու մեքենայական ուսուցման կլասիկ մոդելները
python ծրագրավորման լեզվի օգնությամբ,
2. օգտագործելու TensorFlow գրադարանի հիմնական ֆունկցիաները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. կատարելու ձայնային, թվային ազդանշանների և ֆիզիկայի տարբեր ոլորտներում ի հայտ եկած թվային տվյալների մշակում, կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները
մեքենայական ուսուցման նոր մոդելներ ստանալու համար։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել մեքենայական ուսուցման հիմունքները
· սովորեցնել մեքենայական ուսուցման մոդելների իրագործումը Python-ում, սովորեցնել մեծ քանակությամբ տվյալների մոդելավորումը և մեքենայական
ուսուցման մոդելների կիրառումը այդ տվյալների հիման վրա կանխատեսումներ
կատարելու համար
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
քննարկում,
նախագծերի եւ ինքնուրույն աշխատանքների կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • H. Rhys, Machine Learning with R, the tidyverse, and mlr. Munning Publications, 2020.
  • G. James, D. Witten, T. Hastie, and R. Tibshirani. An Introduction to Statistical Learning, with Applications in R by, Springer, 2013. https://statlearning.com
  • S. Theodoridis, K. Koutroumbas, Pattern Recognition. Academic Press, 2009.
  • C. M. Bishop, Pattern Recognition and Machine Learning. Springer, 2006.
  • T. Hastie, R. Tibshirani, J. Friedman, The Elements of Statistical Learning: Data Mining, Inference, and Prediction. Springer Series in Statistics, Springer, New York, NY, 2009.
  • P. Harrington, Machine Learning in Action,Manning, Manning, 2012
  • F. Chollet. Deep Learning with Python. Manning Publications, 2018 Tree and Ensemble
  • Methods ՚
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հիմնական գաղափարներ ռեգրեսիայի խնդիրների համար: Հիմնական գաղափարներ
դասակարգման խնդիրների համար: K-NN մեթոդը ռեգրեսիայի և դասակարգման խնդիրների համար: Մոդելների ընտրություն խաչաձև ստուգման միջոցով, հիպեր-պարամետրերի ընտրություն: Գծային ռեգրեսիա: Ռեգուլարիզացիա - LASSO, Ridge, Elastic Net: Ռեգրեսիայի այլ խնդիրներ: Լոգիստիկ Ռեգրեսիա: Դիսկրիմինանտ անալիզ - LDA, QDA: Ծառեր
դասակարգման համար: Ծառեր Ռեգրեսիայի համար: Անսամբլ մեթոդներ - Bagging, Random Forests, Boosting:
Դասակարգման այլ մեթոդներ:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 3 ժամ, գործ.-1 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել գրաֆների տեսության հիմնական գաղափարներին ու մաթեմատիկական ապարատին՝ դրանց հետագա կիրառման նպատակով,
· ուսումնասիրել գրաֆների տեսության հիմնական խնդիրները և դրանց լուծման մեթոդները,
· ուսանողին տալ խորացված գիտելիք որոնման և օպտիմալացման, դասական արհեստական բանականության տեսության հիմնական սկզբունքների, տեսական և
փորձարարական ուսումնասիրությունների ժամանակակից մեթոդների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա․մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել գրաֆների տեսության հիմնական հասկացությունները, խնդիրների դրվածքները, ալգորիթմները,
2. բնութագրել գրաֆների հիմնական դասերը, դրանց առանձնահատկությունները, ներկայացնել հիմնական արդյունքները,
բ․գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. որոշել գրաֆների կառուցվածքային և թվային բնութագրիչները,
2. լուծել գրաֆների տեսության պարզագույն խնդիրները,
գ․ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ
1. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել գրաֆների տեսության հիմնական գաղափարներին ու մաթեմատիկական ապարատին՝ դրանց հետագա կիրառման նպատակով,
· ուսումնասիրել գրաֆների տեսության հիմնական խնդիրները և դրանց լուծման մեթոդները,
· ուսանողին տալ խորացված գիտելիք որոնման և օպտիմալացման, դասական արհեստական բանականության տեսության հիմնական սկզբունքների, տեսական և
փորձարարական ուսումնասիրությունների ժամանակակից մեթոդների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ
գործնական աշխատանքներ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Edward R. Scheinerman. -Mathematics. A Discret Introduction. 3-rd edition, 2013
  • Kenneth H. Rosen.-Discrete Mathematics and its Applications. 7-th edition, 2012
  • Պ.Ա.Պետրոսյան, Վ.Վ.Մկրտչյան, Ռ.Ռ.Քամալյան, Գրաֆների տեսություն, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան 2015
  • Artificial Intelligence: A Modern Approach, 3rd edition by S.J. Russell and P. Norvig. Prentice
  • Hall, 2010.
  • The Handbook of Artificial Intelligence, Vol. 2 by A. Barr and E. A. Feigenbaum.Butterworth-Heinemann 1981
  • An Introduction to Optimization, 4th edition by E. K. P. Chong and S. H. Zak. Wiley, 2013.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հիմնական գաղափարներ և սահմանումներ, գրաֆների տրման եղանակները, իզոմորֆիզմ, ենթագրաֆ, լրիվ գրաֆ,համասեռ գրաֆ, ճանապարհներ և ցիկլեր, ցիկլիկ ռանգ և ցիկլոմատիկ թիվ։
Էյլերյան ճանապարհներ և ցիկլեր, գրաֆում էյլերյան ցիկլի գոյության անհրաժեշտ և բավարար պայմաններ։ Համիլտոնյան ճանապարհներ և ցիկլեր, գրաֆում համիլտոնյան ցիկլի գոյության անհրաժեշտ ու բավարար պայմաններ։
Ծառեր, սահմանումը, հատկությունները, Քելիի թեորեմը:
Հարթ գրաֆներ, հարթ գրաֆի նիստ։ Էյլերի թեորեմը կապակցված հարթ գրաֆի վերաբերյալ։ Կուարտովսկու -Պոնտրյագինի թեորեմը։
Գրաֆների ներկում, հիմնական արդյունքներ։ 1. Ագենտներ՝ ռացիոնալություն, միջավայր, դետերմինիստիկություն, դինամիկ և ստատիկ համակարգներ 2. հեվրիստիկաներ՝ որոնման ալգորիթմներ 3. Օպտիմալացում՝ անալիտիկ և թվային մեթոդներ 4. Սահմանափակման բավարարման խնդիրներ՝ քարտեզի ներկում, կամարային կայունություն 6. Արդի առաջատար
հաջողություններ՝ «Սթոքֆիշ», «Ալֆազիրո», «Ալֆասթար», «ԱլֆաԳո»
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, սեմ.- 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին սովորեցնել ազդանշանների թվային մշակման մաթեմատիկական
հիմունքներն ու մեթոդները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. Լուծելու վերջավոր թվով հարմոնիկներ պարունակող ազդանշանի վերկանգնումը
2. վերջավոր թվով կետերում իր արժեքների միջոցով,
3. նկարագրելու ֆունկցիոնալ տարբեր տարածություններում մոտարկող բազմանդամների առանձնահատկությունները, նմանություններն ու տարբերությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության ժամանակ,
2. կիրառելու դասընթացի ընթացքում ձեռք բերված հմտությունները խնդիրների լուծման ժամանակ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին սովորեցնել ազդանշանների թվային մշակման մաթեմատիկական
հիմունքներն ու մեթոդները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ
ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ
ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Խաչատրյան Ս. Հ. Ազդանշանների մշակման մաթեմատիկական մոդելներ: ՀՊՃՀ, Երևան 2007թ, 108 էջ
  • Խաչատրյան Ս. Հ. Գրաֆիկական ֆայլերի մշակման մաթեմատիկական Մոդելներ:
  • /ուսումնական ձեռնարկ/, Երևան, ՀՊՃՀ, 2008թ., 164 էջ:
  • Демидович Б.П., Марон И.А. Основы вычислительной математики. - Изд: Лань, 1966
  • L. Rabiner, B. Gould , Theory and application of digital signal processing , New Jersey 1975.
  • Harry Y.- F., Lam Analog and digital filters., Prentice - Hall, Inc., Englewood cliffs, New Jersey, 1973.
  • A.Oppenheim, R.Schafer, Discrete-time signal processing. Prentice-Hall, New Jersey, 1999.
  • Richard G. Lyons, Understanding Digital Signal Processing Prentice-Hall, 2004 .
  • Proakis, J. G., and D. G. Manolakis. Digital Signal Processing: Principles, Algorithms, and Applications. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall, 1996
  • Eliott D.F., Rao K.R. Fast transforms: algorithms, analyses, applications. - London
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Դիսկրետ համակարգի մոդելը: Ազդանշանների թվային մշակման նշանակությունը,
կիրառման ոլորտները: Դիսկրետ ազդանշաններ: Անընդհատ ազդանշանի դիսկրետացումը, քվանտացում: Դիսկրետ համակարգի պարզագույն մոդելը: Հաստատուն պարամետրերով գծային համակարգեր (պատճառական համակարգեր): Դիսկրետ գծային համակարգեր: Փաթեթ: Համակարգի իմպուլսային բնութագիրը: Ելքային ազդանշանը, որպես մուտքային ազդանշանի և համակարգի իմպուլսային բնութագրի փաթեթ: Ֆիզիկապես իրագործելի համակարգեր: Համակարգի կայունություն, թեորեմ համակարգի կայուության մասին: Փոխադարձ կոռելյացիա, ինքնակոռելյացիա, փաթեթ: Փոխադարձ կոռելյացիա,
ինքնակոռելյացիա, փաթեթ: Թեորեմներ կոռելյացիայի , փաթեթի մասին: Կոտելնիկովի թեորեմը: Վերջավոր թվով հարմոնիկներ պարունակող ազդանշանի վերականգնումն իր արժեքներից վերջավոր թվով կետերում ; Վերջավոր տարբերություններ: Առաջին կարգի
հաստատուն գործակիցներով գծային տարբերություններ;
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս 2 ժամ, գործ-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0504/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել թվային կապի հիմունքներին, ժամանակակից թվայի կապի սկզբունքների,
· ծանոթացնել անալոգային ազդանշանների թվայնացման հիմունքներին,
· ներկայացնել թվային կապի համակարգերում սխալների առաջացման պատճառները
և դրանց գնահատման մեթոդները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել թվային թվային կապի հիմունքները
2. տարանջատել հեռահաղորդակցական համակարգերում անալոգային ազդանշանների թվայնացման եղանակները
3. մեկնաբանել թվային կապի համակարգերում սխալների առաջացման պատճառները և դրանց գնահատման մեթոդները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնել թվային կապի համակարգի հիմնական հանգույցների հաշվարկ
2. գնահատել ազդանշանների թվայնացման որակը և այդ ընթացքում ի հայտ եկող սխալների հայտնվելու հավանականությունը
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել թվային կապի հիմունքներին, ժամանակակից թվայի կապի սկզբունքների,
· ծանոթացնել անալոգային ազդանշանների թվայնացման հիմունքներին,
· ներկայացնել թվային կապի համակարգերում սխալների առաջացման պատճառները
և դրանց գնահատման մեթոդները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
· ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված
գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001.
  • S. Haykin, “Modern Wireless Communications,” Pearson Pentice Hall, 2005.
  • Andrea Goldsmith, “ Wireless Communications,” Cambridge University Press, 2005.
  • M Pischella, D. Le Ruyet, “Digital Communications 1,2”, Wiley 2015.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ազդանշանների տեսակները՝ անալոգային, թվային, դրանց առանձնահատ- կությունները. համեմատություններ:
2. Անալոգային ազդդանշանի թվայնացում: Դիսկրետացում ըստ ժամանակի. Նայքվիստի չափանիշ:
3. Քվանտացում, քվանտացման աղմուկներ, կոմպանդացում:
4. PCM, PAM, PWM, PDM կոդավորումեր: PCM կոդերի տարատեսակները (NRZ, RZ, Բi- phi):
5. Դետերմինացված և պատահական ազդանշաններ:
6. Աղմուկներ, ադիտիվ սպիտակ գաուսյան աղմուկ (AWGN):
7. Թվային ազդանշանների ընդունում, մաքսիմալ ճշմարտանմանության չափանիշ, սխալ բիթ հայտնվելու հավանականություն (BER):
8. Համաձայնեցված զտում: Կոհերենտ և ոչ կոհերենտ ընդունման եղանակները:
9. Միջսիմվոլային վերադրում, դրա հաղթահարման Նայքվիստի եղանակը: Նայքվիսիտի իդելական զտիչ, Նայքվիսիտի իմպուլսներ: Բարձրացված կոդինուսոիդալ զտիչ (RC filter):
10. Շենոնի թեորեմ, Շենոնի սահման:
11. Թվային մոդուլման եղանակներ ( ASK, FSK, PSK, CPM, APSK, QAM, OQPSK, DQPSK, π/4 QPSK, GMSK, OOK); BPSK կոհերենտ և ոչ կոհերենտ ընդունում, բիթի սխալի հավանականությունը:
12. Կապուղիների դասակարգում: Կանալային կոդավորում: Բլոկային, փաթույթային կոդեր:
13. Բազմակի մուտքի իրականացումը թվային համակարգերում (TDMA, FDMA, SDMA, PDMA, CDMA- FHSS, DSSS)
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-1 ժամ, գրծ.-1 ժամ, լաբ.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0504/Բ02
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության համակարգերի ժամանակակից պաշտպանման միջոցներին,
· սովորեցնել համակարգչային ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի
անվտանգության ապահովման եղանակները
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բացատրել հեռահաղորդակցության համակարգերի ժամանակակից պաշտպանման միջոցները,
2. վերլուծել համակարգչային ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման եղանակները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծել հեռահաղորդակցման և տեղեկատվական համակարգերի ներքին կառուցվածքի անվտանգության ապահովման հիմնական սկզբունքները, ինչպես նաև հեռահաղորդակցման և տեղեկատվական համա կարգերի արտաքին պարագծի պաշտպանման եղանակները,
2. ներկայացնել պաշտպանված հեռահաղորդակցման կապուղիների կառուցման հիմնական եղանակները
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության համակարգերի ժամանակակից պաշտպանման միջոցներին,
· սովորեցնել համակարգչային ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի
անվտանգության ապահովման եղանակները
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է լաբորատոր աշխատանք, անց է կացնում քննարկում,
2. Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, լաբորատոր պարապմունքի ժամերին կիրառում
դասախոսություններից ստացած գիտելիքները,
3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության
հայթայթում,
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան- չյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • M.Harkins, Managing Risk and Information Security, Apress, 145 pages, 2016.
  • Turnbull Nigel ‘Foreword’ in Calder, Alan and Watkins, Steve, IT Governance: A Manager's Guide to Data Security & BS 7799/ISO 17799 (2nd edn), (2003).
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Տեղեկատվական համակարգի և հեռահաղորդակցման ցանցերի անվտանգության ապահովման հիմնական սկզբունքները:
2. Տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության քաղաքականություն:
3. Հեռահաղորդակցման ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի անվտանգության ապահովման միջազգային ստանդարտներ:
4. Հեռահաղորդակցման ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի ներքին կառուցվածքի անվտանգության ապահովում, ցանցային իրավասությունների տրամադրում, լիազորությունների տարանջատում:
5. Հեռահաղորդակցման ցանցերի և տեղեկատվական համակարգերի ներքին կառուցվածքի տրամաբանական բաժանում անվտանգության ենթահամակարգերի: VLAN-ների կառուցման եղանակները:
6. Հեռահաղորդակցման ցանցերի արտաքին պարագծի պաշտպանություն: Պաշտպանիչ միջցանցային էկրանների կառուցման և կիրառման եղանակները: DMZ ապառազմականացված տիրույթի կառուցման եղանակները:
7. Հեռահաղորդակցման կապուղիների պաշտպանվածության ապահովում: Էլեկտրոնային ստորագրության կիրառման և վերծանման եղանակներ: Վիրտուալ մասնավոր ցանցերի կառուցման նպատակներն ու եղանակները:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գործ.-1 ժամ, լաբ.-1 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0501/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել թվային սխեմաների և միկրոպրոցեսորների ընտանիքների առանձնահատկություններին, նրանց կառուցվածքին ու ճարտարապետությանը:
· ուղենշել ժամանակակից հիշասարքերի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները:
սովորեցնել միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. լուսաբանել թվային սխեմաների նկարագրման մաթեմատիկական ապարատը
2. ներկայացնել ստատիկ և դիմանիկ թվային շղթաների կառուցման սկզբունքները
3. ներկայացնել թվային սխեմաների և միկրոպրոցեսորների զարգացման հեռանկարային
ուղղությունները.
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կառուցել տարբեր թվային սխեմաներ տվյալ տեխնիկական առաջադրանքին համապատասխան
2. վերլուծել սխեմաների արագագործության, ցրաման հզորության և աղմկակայունության խնդիրները
օգտագործել միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել թվային սխեմաների և միկրոպրոցեսորների ընտանիքների առանձնահատկություններին, նրանց կառուցվածքին ու ճարտարապետությանը:
· ուղենշել ժամանակակից հիշասարքերի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները:
սովորեցնել միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում գործնական պարապմունքներ և քննարկումներ:
2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին:
3. ուսանողները լսարանում կատարում են գործնական աշխատանքներ՝ օգտագործելով
մոդելավորման արդի համակարգչային ծրագրերը:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են յուրաքանչյուրը 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2, 1, 1 միավոր: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3
հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • R. J. Baker, H. W. Li, D. E. Boyce. CMOS Circuit Design, Layout, and Simulation. 1998.
  • Д.А. Безуглов, И.В. Калиенко, Цифровые устройства и микропроцессоры, ЕНИКС, 2008.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Թվայի սխեմաների նկարագրման մաթեմատիկական ապարատ։
2. Երկբևեռ, մետաղ-օքսիդ-կիսահաղորդիչ (ՄՕԿ) տրանզիտորների հիման վրա տրամաբանական շղթաներ։
3. Համակցական գործողության կոմպլեմենտար տրամաբանական բջիջներ։ Մուլտիպլեքսորներ և դեմուլտիպլեքսորներ։ Թվային գումարիչներ։
4. Ստատիկ և դինամիկ տիրամաբանական շղթաներ։
5. Հաջորդական գործողության տրամաբանական բջիջներ։ Տրիգերներ։ Տակտային ազդանշանի մակարդակով և ճակատով ղեկավարվող տրիգերներ։ Առավելագույն տակտավորման հաճախություն։ Ռեգիստրներ և հաշվիչներ։
6. Փուլահաճախականային համակարգեր։
7. Կիսահաղորդչային հիշասարքեր։
8. Միկրոպրոցեսորների հրամանների համակարգը: Հիշողության կազմկերպում։ Միկրոպրոցեսորի մուտք/ելք ենթահամակարգեր։
9. Կառավարման համակարգ և սինքրոնացում։
10. Միկրոպրոցեսորի և կառավարման օբյեկտի հետ համագործակցության կազմակերպում։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
գործ.-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ,
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0504/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ներկայացնել իրերի ինտերնետի էությունը
· ծանոթացնել իրերի ինտերնետում ներգրավված սենսորների միջև կապի մեխանիզմները,
լուսաբանել անլար կապի համակարգով իրերի ինտերնետի կառուցման սկզբունքները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու իրենից ներկայացնում իրերի ինտերնետի կիրառությունները,
2. պարզաբանելու ինտերնետի կառուցման առանձնահատկություններն և դրանց կապն ամպային տեխոնոլոգիաների հետ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կատարելու իրերի ինտերնետի տվյալների փոխանցման հնարավորությունների գնահատում,
2. նախագծելու սենսորների մեշ ցանցեր,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
հայթայթելու և վերլուծելու ժամանակակից տեղեկատվություն:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ներկայացնել իրերի ինտերնետի էությունը
· ծանոթացնել իրերի ինտերնետում ներգրավված սենսորների միջև կապի մեխանիզմները,
լուսաբանել անլար կապի համակարգով իրերի ինտերնետի կառուցման սկզբունքները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ և գործնական պարապմունքներ:
2. Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները
տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են յուրաքանչյուրը 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2, 1, 1 միավոր: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3
հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Cuno Pfister “Getting Started with the Internet of Things: Connecting Sensors and Microcontrollers to the Cloud (Make: Projects)”, O’Reilly Media, 2011.
  • S. Greengard “The Internet of Things, Revised And Updated Edition” The MIT press, 2021.
  • R. Gravina et al., “Integration, Interconnection, and Interoperability of IoT Systems”
  • Springer, 2018
  • J. Batalla et al. “Beyond the Internet of Things” Springer, 2018.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Իրերի ինտերնետի (IoT) էության պարզաբանում
2. Իրերի ինտերենտը 5G ցանցերի համատեքստում, տվյալների փոխանցման սպեկտրալ առանձնահատկությունները
3. Իրերի ինտերնետի իրականացում ամպային տեխոնոլոգիաների կիրառմամբ
4. Սենսորների ցանցի կառաուցում, տվյալների անլար փոխանցման սկզբունքեր
5. IoT պրոտակոլներ
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.- 2 ժամ, գրծ.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0504/Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել անլար կապի ժամանակակից հիմնախնդիրներին և տեխնոլոգիաներին:
· սովորեցնել կապի տարատեսակները և իրականացման մեխանիզմները:
ուղենշել անլար կապի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել կապի զարգացման հեռանկարային ուղղությունները,
2. լուսաբանել անլար կապի ներկայիս խնդիրները, բացատրել ինֆորմացիայի հաղորդման անլար կապի եղանակները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. հաշվել ճառագայթիչի ստեղծած դաշտը ընդունման կետում։
2. գնահատել մթնոլորտի ֆիզիկական հատկությունների ազդեցությունը
էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածման վրա։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել անլար կապի ժամանակակից հիմնախնդիրներին և տեխնոլոգիաներին:
· սովորեցնել կապի տարատեսակները և իրականացման մեխանիզմները:
ուղենշել անլար կապի գործածության ոլորտները և զարգացման հեռանկարները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում սեմինար քննարկումներ,
2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն՝ մասնակցելով քննարկումներին,
3. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ՝ օգտագործելով արտապատկերման և մոդելավորման արդի համակարգչային միջոցներ,
4. լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության
հայթայթում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Ընթացիկ քննություններ։ Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան- չյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Г. Т. Марков, Д. М. Сазонов, Антенны, Москва, "Энергия," 1975.
  • T. Milligan, "Modern antenna design", Wiley & Sons, 2005,
  • Г.В. Мамчев, Основы радиосвязи и телевидения, «горячая линия-Телеком», 2007․
  • Изюмов Н.М., Линде Д.П. Основы радиотехники, Радио и связь, 1983.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Աղմուկներ, աղմուկի գործակից, աղմկային ջերմաստիճան:
2. Ալեարձակների տեսակները և պարամետրերը:
3. Էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածումը մթնոլոտում:
4. Ռադիոկապի հիմնական հավասարումը։
5. Ռադիոդիտում։
6. Ազդանշանի դիսկրետացում և թվային մոդուլացիա:
7. Ազդանշան-աղմուկ հարաբերության կախումը մոդուլման ձևից:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս- 2 ժամ, գրծ.-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0504/Բ07
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել ինֆորմացիայի տեսության և կոդավորման տարրերին,
· ծանոթացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կապուղու կոդավորման թեորեմներին,
· ներկայացնել թվային կապի համակարգերի տվյալների առանց կորուստների և
կորուստներով սեղմման եղանակները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել ինֆորմացիայի տեսության տարրերը (էնտրոպիան, փոխադարձ ինֆորմացիա և այլն) և թեորեմները
մեկնաբանել ինֆորմացիայի և էնտրոպիայի փոխհարաբերակցությունը, թվային կապի
համակարգերում կիրառվող կապուղու կոդավորման եղանակները.
3. ներկայացնել թվային կապի համակարգերի տվյալների առանց կորուստների և կորուստներով սեղմման եղանակները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. հաշվել էնտրոպիան և գնահատել կապուղու թողունակությունը.
2. գնահատել կոդավորման տեսակի ընտրության նպատակահարմարությունը, աղմկականունության աստիճանը, սխալների հայտնաբերման և ուղղման հնարավորությունները
3. կիրառել և տարանջատել տվյալների առանց կորուստների և կորուստներով սեղմման ալգորիթմները.
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել ինֆորմացիայի տեսության և կոդավորման տարրերին,
· ծանոթացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կապուղու կոդավորման թեորեմներին,
· ներկայացնել թվային կապի համակարգերի տվյալների առանց կորուստների և
կորուստներով սեղմման եղանակները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
· ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական և լաբորատոր պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված
գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են յուրաքանչյուրը 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2, 1, 1 միավոր: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3
հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Gallager, R. Information Theory and Reliable Communication. New York: John Wiley and Sons, 1968
  • Reza, F. An Introduction to Information Theory. New York: McGraw-Hill 1961. New York: Dover 1994.
  • James V Stone, “ Information Theory: A Tutorial Introduction” 2015
  • B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ինֆորմացիայի ներկայացման ձևերը: Հաղորդակցությունների ձևափոխություն:
2. Էնտրոպիայի հասկացությունը որպես անորոշության չափանիշ:
3. Աղմկող կապուղիների տեսակները, մոդելները (բինար, գաուսյան, առանց հիշողության և հիշողությամբ կաուղիներ)
4. Շենոնի թեորեմ, Շենոնի սահման:
5. Տվյալների սեղմման հիմնական դրույթները և ալգորիթմները:
6. FEC կոդեր: Գծայի բլոկային կոդեր:
7. Փաթույթային կոդեր:
8. Ցիկլիկ կոդեր
9. Ռիդ Սոլոմոնի կոդեր: Հաֆմանի կոդավորում:
10. Վիտերբիի կոդեր: Հեմինգի կոդեր:
11. Տուրբոկոդեր
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ, լաբ-2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0501/Բ08
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներին (VHDL, Verilog),
· ծանոթացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի, թվային համակարգերի մոդելավորման սկզգունքներին,
· ներկայացնել VHDL լեզվի կառուցվածքը, էլեկտրոնային համակարգերի տարրերի
նկարագրման եղանակները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պատկերացնել էլեկտրոնային սարքավորումները նկարագրող և ծրագրավորող լեզուների կիրառման սկզբունքները
2. ներկայացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի մոդելավորման առանձնահատկությունները
3. հասկանալ VHDL լեզվի կառուցվածքը, ալգորիթմական առանձնահատկությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել էլեկտրոնային սարքերի մոդելավորման և նախագծման գործիքներ (Xilinx ընկերության ISE14.7 միջավայրը)
2. տիրապետել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի մոդելավորման սկզբունքները
3. նախագծել էլեկտրոնային սարքերը կիրառելով ծրագրավորման VHDL լեզուն
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել,
2. պլանավորել ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների և հեռահաղորդակցության ոլորտների
հիմնական սկզբունքների արդյունավետ յուրացման ընթացքը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներին (VHDL, Verilog),
· ծանոթացնել անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգերի, թվային համակարգերի մոդելավորման սկզգունքներին,
· ներկայացնել VHDL լեզվի կառուցվածքը, էլեկտրոնային համակարգերի տարրերի
նկարագրման եղանակները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում,
տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Երկու ընթացիկ քննությունները գրավոր են յուրաքանչյուրը 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը համապատասխանաբար 2, 1, 1 միավոր: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3
հարց, յուրաքանչյուրը` համապատասխանաբար 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Douglas L. Perry, “VHDL: Programming by Example”, McGraw-Hill 2002.
  • Pter J. Ashenden, Jim Lewis, “The designer’s guide to VHDL, Third Edition,” Elseiver Inc. 2008.
  • Samir Palnitkar, “Verilog HDL: A Guide to Digital Design and Synthesis, Second Edition,”
  • Prentice Hall PTR 2003.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Էլեկտրոնային սարքավորումներ նկարագրող լեզուներ VHDL, Verilog:Անալոգային, թվային և խառը էլեկտրոնային համակարգեր,թվային համակարգերի մոդելավորում: Վարքային տարրեր: Կառուցվածքային տարրեր: Ստուգման համակարգեր: Վերլուծություններ և գործարկում
2. VHDL լեզվի համեմատությունը ալգորիթմական լեզուների հետ: Մեկնաբանություններ, նույնացուցիչներ, հանգուցային բառերը, տվյալների տեսակները:
3. Սկալյար տեսակներ: Ենթատեսակներ: Ամբողջ թվերի տեսակներ: Սահող ստորակետով թվերի տեսակներ: Ֆիզիկական մեծությունների տեսակներ, Ժամանակի տեսակներներ: Թվակրկվող տեսակներ: Նշաններ, Բուլյան, “Standard Logic” տեսակներ:
4. Հաջորդական արտահայտութուններ: Զանգվածի տեսակներ և օպերատորներ:
Մոդելավորման հիմնարար կառույցները, ենթածրագրեր:
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
12 ժամ/շաբ.
դաս.- 6 ժամ, գործ.- 6 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսումնասիրել չափելի բազմությունների գաթարը և հատկությունները,
· լուսաբանել չափելի ֆունկցիաների հատկություններն ու կառուցվածքը,
ծանոթացնել Լեբեգի ինտեգրալի հատկություններին և դրանց կիրառություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
ներկայացնելու անընդհատ ֆունկցիաները հանրահաշվական և
եռանկյունաչափական բազմանդամներով հավասարաչափ մոտարկող թեորեմներ,

2. նկարագրելու ֆունկցիոնալ տարբեր տարածություններում մոտարկող բազմանդամների առանձնահատկությունները;

3. բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
4. օգտագործելու ստացած գիտելիքները կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության ժամանակ,
5. կիրառելու ստացած գիտելիքները խնդիրների լուծման համար,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթելու և վերլուծելու:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսումնասիրել չափելի բազմությունների գաթարը և հատկությունները,
· լուսաբանել չափելի ֆունկցիաների հատկություններն ու կառուցվածքը,
ծանոթացնել Լեբեգի ինտեգրալի հատկություններին և դրանց կիրառություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ և սեմինարներ,
ուսանողների ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման`
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր։ Որպես ինքնուրույն աշխատանք կհանձնարարվի ծրագրային որևէ թեմա, ինչն ուսանողը պետք է հաղթահարի՝ օգտագործելով դասախոսի կողմից տրված նյութերը, ինչպես նաև առցանց ռեսուրսները։ Ինքնուրույն աշխատանքի ստուգումը կատարվելու է գրավոր, ստուգողական աշխատանքի ֆորմատով։ Հարցատոմսը կպարունակի առաջադրված թեմայի վերաբերյալ երկու հարց/խնդիր,
յուրաքանչյուրը 2 առավելագույն արժեքով։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Մ.,Գալոյան Լ., Կոբելյաան Ա. , Իրական անալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Натансон И.П. Теория функций вещественной переменной. Москва, 1974.
  • Колмогоров А., Фомин С. Элементы теории функций и фвункционального анализа, Москва, 1968.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Չափի տեսության հիմնական գաղափարները։ Չափելի ֆունկցիայի հատկությունները։ Չափելի ֆունկցիաների կառուցվածքը։ Լեբեգի ինտեգրալի սահմանումը և հատկությունները։ Համարյա ամենուրեք և ըստ չափի զուգամիտություն։ Չչափելի ֆունկցիայի հատկությունները և կառուցվածքը։ Մետրիկական տարածություններ: Սեպարաբել մետրիկական տարածություններ: Լրիվ մետրիկական տարածություններ: Գծային տոպոլոգիական տարածություններ: Նորմավորված տարածություններ: Համալուծ տարածություններ: Բանախյան տարածությունների բազիսներ։ Սեպարաբել մետրիկական տարածության
ֆունկցիաների մոտարկումը։ Գծային օպերատորներ:
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
12 ժամ/շաբ.
դաս.-3 ժամ, լաբ.-9 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0504/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության պրակտիկ լուծումներին,
· կոնկրետ օրինակների վրա առավել խորացված ներակայացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման/դեմոդոուլման իրականացման եղանակներին,
· ներկայացնել թվային կապի համակարգերում ընդունիչ/հաղորդոիչ հանգույցներում
առկա հիմնախնդիրները, դրանց լուծման ուղիները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել մի շարք հեռահաղորդակցման համակարգերի կառուցման հիմնական սկզբունքները.
2. մեկնաբանել հեռահաղորդակցական համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման եղանակները.
3. դասակարգել թվային կապի համակարգում սխալների գնահատման/չափման եղանակները.
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնել հեռահաղորդակցման համակարգերի՝ օրինակ համակարգչային ցանցերի նախագծում և կառուցում.
2. գնահատել թվային կապի՝ օրինակ օպտիկականի թողունակությունը, որակը, սխալների հայտնվելու հավանականությունը.
3. իրականցնել կապի հակարգի հաղորդիչ/ընդունիչ հանգույցների բնութագրերի լավարկում ըստ դրված խնդրի առանձնահատկությունների.
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. օգտվել տարբեր աղբյուրներից տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել հեռահաղորդակցության պրակտիկ լուծումներին,
· կոնկրետ օրինակների վրա առավել խորացված ներակայացնել թվային կապի համակարգերում կիրառվող կոդավորման և մոդուլման/դեմոդոուլման իրականացման եղանակներին,
· ներկայացնել թվային կապի համակարգերում ընդունիչ/հաղորդոիչ հանգույցներում
առկա հիմնախնդիրները, դրանց լուծման ուղիները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական և լաբորատոր պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
· ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում
դասախոսություններից ստացած գիտելիքները, լաբորատոր աշխատանքներում պրակտիկ աշխատանքների տեսքով կիրառում ստացված տեսական և գործնական գիտելիքները: Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում,
տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Առանց ընթացիկ քննությունների գնահատման
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է՝ 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3: Միավորների քայլը 0,5 է: Դասապրոցեսի մասնակցության համար տրվում է 3 միավոր, իսկ ինքնուրույն աշխատանքի համար՝ 8
միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • B. Sklyar, “Digital Communications: Fundamentals and Applications, 2nd Edition,” Prentice Hall, 2001.
  • S. Haykin, “Modern Wireless Communications,” Pearson Pentice Hall, 2005.
  • M Pischella, D. Le Ruyet, “Digital Communications 1,2”, Wiley 2015.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Կոդավորող հանգույցի ներդնում հաղորդչում և դեկոդավորման իրականացում ընդունիչում
2. Թվային I/Q մոդուլյատորի և դեմոդուլյատորի կառուցման առանձնահատկությունները:
3. Ընունիչ հանգույցում կրող հաճախության վերականգում և ժամանակի սինքրոնիզմի իրականացում:
4. Սխալ բիթ հայտնվելու հավանականության գնահատում և չափում eye diagram-ի օգնությամբ (չափումները կատարվում են օպտիակական կապի համակարգում)
5. Միջսիմվոլային աղավաղումների դեմ պայքարող տարատեսակ էկվալայզերների կառուցում:
6. SDR թվային ռադիոյի կազմակերպում և փորձարկում
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-2 ժամ, սեմ. 2 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ07
1. Դասընթացի նպատակ
սովորեցնել օպտիմիզացիայի մաթեմատիկական տեսության հիմնդրույթներն ու էքստրեմալ խնդիրների լուծման հիմնական եղանակները։ տալ օպտիմիզացիայի հիմնարար մեթոդների բավարար չափով համակարգված և ժամանակակյից
շարադրանք և ծանոթացնելու ուսանողներին այդ ալգորիթմների պրակտիկ իրականացումների հետ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել էքստրեմալ խնդիրների լուծման հիմնական մեթոդները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
2. կամզել գործնականում հանդիպող էքստրեմալ խնդիրների մաթեմատիկական մոդելներ,
3. ընտրել խնդրի լուծման համապատասխան օպտիմիզացիոն մեթոդը՝ կախված խնդրի մաթեմատիկական դրվածքից,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից և տեղեկատվական այլ աղբյուրներից։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
սովորեցնել օպտիմիզացիայի մաթեմատիկական տեսության հիմնդրույթներն ու էքստրեմալ խնդիրների լուծման հիմնական եղանակները։ տալ օպտիմիզացիայի հիմնարար մեթոդների բավարար չափով համակարգված և ժամանակակյից
շարադրանք և ծանոթացնելու ուսանողներին այդ ալգորիթմների պրակտիկ իրականացումների հետ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն, քննարկում, նախագծերի եւ ինքնուրույն աշխատանքների կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
(դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում).
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Пантелеев А.В., Летова Т.А. Методы оптимизации в примерах и задачах М.: Высшая школа, 2005.
  • Խաչատրյան Ռ. Ա. Օպտիմիզացիայի մեթոդներ, դասագիրք, ԵՊՀ հրատ., Երևան 2020.
  • Сухарев А. Г., Тимохов А.В., Федеров В.В., Курс метов оптимизации. М.: Наука, 1986.
  • Алексеев В.М., Галеев Э.,М., Тихомиров В.М., Зборник задач по оптимизации. М.: Наука,1984.
  • Edwin K. P. Chong, Stanislaw H. Zak, An Introduction to Optimization, 4th Ed, V. 76 of Wiley Series in Discrete Mathem. and Optimization, John Wiley & Sons, 2013.
  • David G. Luenberger, Yinyu Ye, Linear and Nonlinear Programming, Springer International Publishing, 2016
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Գաղափար օպտիմիզացիայի մեթոդների մասին:
Նախնական տեղեկություններ օպտիմիզացիայի թվային մեթոդների մասին:
ՄԻԱՉԱՓ ՕՊՏԻՄԻԶԱՑԻԱՅԻ ՄԵԹՈԴՆԵՐ
Պասիվ մեթոդը:
Դիխոտոմիայի մեթոդը:
Հատվածի ոսկե հատման մեթոդը:
ԲԱԶՄԱՉԱՓ ՕՊՏԻՄԻԶԱՑԻԱՅԻ ՄԵԹՈԴՆԵՐ
Գրադիենտային մեթոդները, Քայլի ընտրության կիսման, ապրիորի և ամենաարագ վայրէջքի եղանակները, Գծայնացման մեթոդը, Գրադիենտի պրոյեկտման մեթոդը: ՈւՌՈւՑԻԿ ԱՆԱԼԻԶԻ ՀԻՄՈՒՆՔՆԵՐԸ
Ուռուցիկ բազմություններ, Կուն-Տակկերի թեորեմը:
ԼԱԳՐԱՆԺԻ ԱՆՈՐՈՇ ԳՈՐԾԱԿԻՑՆԵՐԻ ՄԵԹՈԴԸ
Օպտիմալության առաջին և երկրորդ կարգի պայմանները
Լագրանժի անորոշ գործակիցների մեթոդը:Առանց սահմանափակումների վերջավոր չափանի օպտիմիզացիոն խնդիրներ, Հավասարումների ու անհավասարությունների տիպի սահմանափակումներով օպտիմիզացիոն խնդիրներ Երկագենտ համակարգներ՝ մինմակս ծառ, խաղեր, ալֆաբետա ալգորիթմ:
Օպտիմիզացիոն խնդրիների թվային լուծման ալգորիթմներ:
Գծային և դինամիկ ծրագրավորում
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
4 ժամ/շաբ.
դաս.-3 ժամ, սեմ.-1 ժամ
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0409/Բ08
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողին զինել գիտելիքներով, հմտություններով և ընդհանուր պատկերացումներով հաշվողական ֆիզիկայի դասական և ժամանակակից մեթոդների (մասնավորապես նեյրոնային ցանցերի) և պինդ մարմնի ֆիզիկայում դրանց կիրառությունների
հնարավորությունների մասին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք եւ իմացություն
1. ներկայացնելու Այզինգի, Հայզենբերգի, Հաբբարդի, Բոզե-Հաբբարդի և Փոթթսի մոդելները,
2. նկարագրելու Լանցոշի, խտության մատրիցի ռենոռմալիզացիոն խմբի, մատրիցական արտադրյալի վիճակի և Մոնտե-Կառլոի մեթոդները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու խորը և փաթույթային նեյրոնային ցանցերը, ինչպես նաև բոլցմանյան մեքենան վերոհիշյալ մոդելներով նկարագրվող համակարգերը լուծելիս,
2. կատարելու անալիտիկ և թվային հաշվարկներ Mathematica միջավայրում,
մասնավորապես փուլային անցումների դիագրամների կառուցում պարզագույն համակարգերի համար,
3. օգտագործելու Python ծրագրավորման լեզվի և TensorFlow նեյրոցանցային գրադարանները,
4. կիրառելու ցանցային մոդելների թվային հաշվարկների համար նախատեսված ALPS միջավայրը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները տարբեր բնագավառներում,
մասնավորապես՝ պատկերների կամ ձայների մշակման ժամանակ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողին զինել գիտելիքներով, հմտություններով և ընդհանուր պատկերացումներով հաշվողական ֆիզիկայի դասական և ժամանակակից մեթոդների (մասնավորապես նեյրոնային ցանցերի) և պինդ մարմնի ֆիզիկայում դրանց կիրառությունների
հնարավորությունների մասին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասավանդման ձեւեր եւ մեթոդներ՝
դասախոսություն, քննարկում
նախագծերի եւ ինքնուրույն աշխատանքների կատարում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Եզրափակիչ գնահատումով
Նախատեսված են 2 ընթացիկ գրավոր քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր, միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Կիսամյակի ընթացքում նախատեսվում է անցկացնել մեկ ընթացիկ ստուգում։ Առաջադրվելու է թեստ մինչ այդ անցած թեմաների վերաբերյալ՝ բաղկացած 10 հարցից ընտրովի պատասխաններով։ Յուրաքանչյուր ճիշտ ընտրություն գնահատվելու է 0,5 միավոր։
Մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ հետևյալ սանդղակի։
81-100 % մասնակցության դեպքում՝ 2 միավոր,
61-80 % մասնակցության դեպքում՝ 1 միավոր,
0-60 % մասնակցության դեպքում՝ 0 միավոր.
Եզրափակիչ քննությունը՝ 8 միավոր առավելագույն արժեքով:
Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Кашурников В.А, Красавин А.В. Численные методы квантовой статистики. Физматлит, 2010.
  • A. Avella, F. Mancini. Strongly Correlated Systems. Numerical Methods. Springer-Verlag, 2013.
  • Николенко С., Кадурин А., Архангельская Е. Глубокое обучение. Погружение в мир нейронных сетей. Питер, 2018.
  • G. Carleo and M. Troyer. Solving the Quantum Many-Body Problem with Artificial Neural
  • Networks. Science 355, 602 (2017)
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն: Պինդ մարմնի ֆիզիկան «առօրյայում»։ Պինդ մարմնի ֆիզիկայի սովորական և ամենաանհավանական տեսությունները: Ամենակարող նեյրոնային ցնացեր: Պինդ մարմնի ֆիզիկայի «Ստանդարտ Մոդել»՝ Հաբբարդի մոդելը: Հայզենբերգի XYZ-, Այզինգի և Փոթթսի մոդելները: Տրանսֆեր մատրից և դրա կիրառությունը Այզինգի միաչափ մոդելի լուծման մեջ: Երկչափ Այզինգի մոդել, դրա անալիտիկ լուծման որոշ ակնարկեր: Ծանոթություն Python ծրագրավորման լեզվին: Մետրոպոլիսի ալգորիթմը և Այզինգի միաչափ և երկչափ պարզագույն մոդելների թվային լուծումները: Մոնտե-Կառլոի (MC) մեթոդը, նրա պարզագույն կիրառությունը ինտեգրալները թվային հաշվելիս: Այզինգի երկչափ մոդելը, ստատիստիկ գումարի բարձաջերմաստիճանային վերլուծությունը, որդի ալգորիթմը (Worm Algorithm): Ճշտգրիտ անկյունագծայնացում և Լանցոշի մեթոդ: Բոզե-Հաբբարդի մոդել, նրա լուծումը ճշտգրիտ անկյունագծայնացման մեթոդով: Խտության Մատրիցի Ռենոռմալիզացիոն Խումբը (DMRG): Մատրիցական Արտադրյալի Վիճակ (MPS): Ծանոթություն ALPS միջավայրին: Հաբբարդի, Հայզենբերգի և Այզինգի համիլտոնիաններով նկարագրվող տարբեր համակարգերի ֆիզիկական պարամետրների հաշվումները ALPS-ի միջոցով և դրանց բացատրությունը: Մեքենայական ուսուցում: Նեյրոնային ցանցեր և դրանց կիրառման պարզագույն օրինակներ՝ ձեռագիր տառերի ճանաչում: Tensor Flow գրադարանը: Խորը և փաթույթային նեյրոնային ցանցեր (ՓՆՑ): Կիրառման օրինակ՝ մարդու դեմքի դետեկտում:
Այզինգի երկչափ մոդելում փուլային անցման դետեկտում և փուլային անցման
ջերմաստիճանի որոշում ՓՆՑ-ի միջոցով: Բոզե-Հաբբարդի հիմնական վիճակի որոշումը ՆՑ- երի միջոցով: ՓՆՑ-ի կիրառությունը Հաբբարդի համիլտոնիանով նկարագրվող համակարգերում: Փոթթսի մոդելի ուսումնասիրությունը ՓՆՑ-ի միջոցով: Բոլցմանյան մեքենա և նրա կիրառությունը սպինային մոդելները լուծելիս: Նեյրոցանցային մեթոդների
կիրառությունը գիտության և արդյունաբերության այլ բնագավառներում:

Կրթական այլ մոդուլներ

Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am