ԲԱԶՄԱՎԱՍՏԱԿ ԳԻՏՆԱԿԱՆՆ ՈՒ ՄԱՆԿԱՎԱՐԺԸ ՏՈՆՈՒՄ Է ԾՆՆԴՅԱՆ 75-ԱՄՅԱԿԸ

Ծնվել է 1946 թ. հունիսի 30-ին Երևանում: 

Նրա՝ Հայոց ցեղասպանությունից մազապուրծ և բազմապիսի դժվարություններ հաղթահարած ծնողները երջանիկ էին, որ ի վերջո հանգրվանեցին Երևանում և իրենց զավակներին հայեցի դաստիարակություն տալու հնարավորությունը ստացան: Բազմանդամ ընտանիքի զավակները բոլորն էլ բարձրագույն կրթություն ստացան և իրենց մասնագիտական ոլորտներում հասան հաջողությունների: 

Գրեթե ամեն երեկո ընտանիքը հավաքվում էր ընթրիքի սեղանի շուրջը, և ծնողները հաճախ էին պատմում իրենց կորցրած դրախտային երկրի, ցեղասպանության զոհ դարձած մեր նահատակների, նաև հայ ժողովրդի անցած պատմական ուղու և նրա մղած ազգային ազատագրական շարժումների հերոսական էջերի՝ Աղբյուր Սերոբի, Զորավար Անդրանիկի, Գարեգին Նժդեհի և մյուսների մասին: Ապա հայրը բլուլով նվագում էր Մշո թախծոտ մեղեդիներ, իսկ մայրը, որ ծնունդով Գողթան գավառից էր և օժտված էր ձայնային լավագույն տվյալներով, երգում էր հայրենիքի սիրո ու կարոտի երգեր, ու երեխաները ձայնակցում էին: Ավագ քույրն իր անզուգական լիրիկական սոպրանոյով կատարում էր Կոմիտասի, Եկմալյանի, Կանաչյանի հոգեզմայլ երգերը՝ եղբոր դաշնամուրային նվագակցությամբ: Հետո սկսվում էր ասմունքը. արտասանում էին Սիամանթո, Տերյան, Իսահակյան, Չարենց… Վերջում հայրը պատգամում էր. §Սիրելի՛ զավակներ, դուք երբեք չկորցնեք ձեր պատմական հիշողությունը, քանզի արմատից կտրված կաղնին չի կարող երկար կյանք ունենալ: Հողի ու արյան կանչն է, որ ձեզ հայ է պահելու: Թող տառապանքից ծնված իմ հավատն ու վճռականությունը փոխանցվեն ձեզ, ապա ղողանջեն ի լուր աշխարհի, որ հայի հոգում անթեղված կարոտները երբեք չեն մոխրանալու, այլ հզոր ոգեղեն կանչով ու ձեր բազկի ուժով տեր են դարձնելու ձեզ ձեր հայրենի քար ու թփին, հող ու ջրին¦ (Տե՛ս Ք. Գասպարյան, Անթեղված կարոտներ, Եր., 2006): Եվ այսպես գրեթե ամեն օր, ու Սեդան մեծանում էր այս մթնոլորտում: 

1963 թ. գերազանցությամբ ավարտելով միջնակարգ դպրոցը՝ վերին մի մղումով նա ընտրեց «Անգլերեն լեզու» մասնագիտությունը, որն էլ նրա բեղմնավոր կյանքի անբաժանելի ուղեկիցը դարձավ: Դեռևս ուսանողական տարիներին իր հետազոտական ու ստեղծագործական ակնհայտ կարողությունների շնորհիվ նա արժանացավ ակադեմիկոսներ Գևորգ Ջահուկյանի և Էդուարդ Աթայանի բարձր գնահատականին և համալսարանն ավարտելուց հետո նրանց իսկ երաշխավորությամբ աշխատանքի անցավ ԵՊՀ ռոմանագերմանական բանասիրության ամբիոնում:

Ընդգծված մասնագիտական կարողությունների ու հետևողական տքնաջան աշխատանքի շնորհիվ նա ամբիոնի լաբորանտից հասավ ԵՊՀ անգլիական բանասիրության ամբիոնի վարիչի պատասխանատու պաշտոնին: 

1983 թ. Ս. Գասպարյանը Մոսկվայի Մ. Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանում պաշտպանել է թեկնածուական, 1994 թ.՝ դոկտորական ատենախոսություն՝ այնտեղ էլ գիտական իր բացառիկ խորաթափանցության շնորհիվ արժանանալով գործընկերների բարձր գնահատականին: 1989 թ. նրան շնորհվել է դոցենտի, 2002 թ.՝ պրոֆեսորի գիտական կոչում: 2014 թ. ընտրվել է ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ: 

Նրա ղեկավարությամբ ու խորհրդատվությամբ պաշտպանվել և գիտական շրջանառության մեջ է մտել 28 թեկնածուական և 6 դոկտորական ատենախոսություն: Այսօր արդեն փաստ է, որ պրոֆեսոր Ս. Գասպարյանի հիմնադրած անգլիագիտական հետազոտությունների լեզվաբանական դպրոցը պատշաճ համարում ունի ոչ միայն մեր հանրապետությունում, այլև նրա սահմաններից դուրս:

Նրա գիտական գործունեությունը նվիրված է լեզվի և ոճի հարցերին, լեզվապոետիկայի, գործառական ոճագիտության, վերասույթային հնչյունաբանության, տեքստի մեկնաբանության, թարգմանության տեսության, հայագիտական խնդիրների և հակահայկական քարոզչության լեզվական ռազմավարությունների քննությանը: Անգնահատելի է նրա ավանդը գիտության և կրթության զարգացման գործում: 

Հեղինակ է շուրջ 170 գիտական, գիտամեթոդական և ուսումնամեթոդական աշխատությունների. մենագրություններ, բուհական դասագրքեր ու ձեռնարկներ, գիտական հոդվածներ՝ հրատարակված ինչպես հայրենական, այնպես էլ արտերկրի առաջատար գիտական հանդեսներում: Հատկապես արժեքավոր են պրոֆեսոր Գասպարյանի հեղինակած մենագրությունները՝ նվիրված գեղարվեստական տեքստի ընկալման ու մեկնաբանման բազմաբարդ խնդիրների, դրանց մեթոդաբանության քննությանը: Առանձնահատուկ բարձր գնահատականի են արժանացել նաև (ինչպես հայրենական, այնպես էլ արտերկրի մասնագիտական շրջանակներում) Հայոց ցեղասպանությանը և դրան առնչվող բազմաթիվ հարցերի՝ լեզվաբանության արդի ուղղություններով կատարված քննության արդյունքները, որոնք ընթերցողին են ներկայացվել տարբեր մենագրություններով ու գիտական հոդվածներով՝ ըստ էության հետազոտական նոր արահետ բացելով ցեղասպանագիտական ուսումնասիրությունների դաշտում:

Ս. Գասպարյանը, բազմավաստակ գիտնական և վաստակաշատ մանկավարժ լինելուց զատ, նաև հմուտ գիտակազմակերպիչ է: Նրա նախաձեռնությամբ կազմակերպվել են հանրապետական ու միջազգային բազմաթիվ գիտաժողովներ, սեմինարներ ու քննարկումներ, որոնք լեզվի, գրականության ու մշակույթի ուսումնասիրության բնագավառում կարևոր ներդրում են ունեցել, նաև խթանել տեղի և արտերկրի գիտնականների համագործակցությունը:

Զեկուցումներով ու դասախոսություններով հանդես է եկել Անգլիայում, Իսպանիայում, Իտալիայում, Արգենտինայում, Հունաստանում, Սլովակիայում, Ռուսաստանում և այլուր: 

1995-2019 թթ. եղել է ԵՊՀ-ում գործող գիտական աստիճաններ շնորհող մասնագիտական խորհրդի նախագահ, 2000-2019 թթ.՝ ՀՀ ԿԳ նախարարության մեթոդմիավորման անգլերենի առարկայական հանձնաժողովի նախագահ: Նա ԵՊՀ, ինչպես նաև Եվրոպական լեզուների և հաղորդակցության ֆակուլտետի գիտական խորհուրդների անդամ է: 2003-ից Անգլերենի ուսումնասիրության եվրոպական ընկերության վարչության անդամ է և Եվրոպական դաշնության շրջանակներում գործող Անգլերենի ուսումնասիրության հայկական ասոցիացիայի հիմնադիր նախագահը: 

2005-ից “Armenian Folia Anglistika” անգլերեն հրատարակվող գրախոսվող միջազգային հանդեսի հիմնադիրը և գլխավոր խմբագիրն է, 2009-2018 թթ. եղել է «Լեզուն և գրականությունը գիտական իմացության ժամանակակից հարացույցում» հանդեսի հիմնադիրն ու գլխավոր խմբագիրը, 2006-2019 թթ.՝ անգլիագիտական հետազոտություն¬ների “European Journal of English Studies” (Routledge: Taylor & Francis Group) հանդեսի խմբագրական խորհրդի խորհրդատվական հանձնախմբի անդամ: Ներկայումս էլ համագործակցում է տարբեր գիտական հանդեսների հետ՝ «Բանբեր Երևանի համալսարանի. Բանասիրություն», «Օտար լեզուները բարձրագույն դպրոցում», «Բանբեր հայագիտության», «Հայագիտության հարցեր», “Science and Education: A New Dimension” (Hungary), “Cognition, Communication, Discourse” (Kharkov), “Professional Discourse and Communication” (Moscow State Institute of International Relations) և այլն:  

Ս. Գասպարյանի հետաքրքրությունների լայն շրջանակը և միջազգային ճանաչման արժանացած նրա բազմաթիվ աշխատանքները վկայությունն են այն հեղինակության, որ նա վաստակել է երկարամյա գիտական գործունեության ընթացքում:

Գիտության, կրթության բնագավառներում ներդրած նշանակալի ավանդի, նաև գիտական միջազգային կապերի զարգացման գործում մատուցած ծառայությունների համար նա արժանացել է ՀՀ գիտության վաստակավոր գործչի պատվավոր կոչման (2013 թ.), ՀՀ վարչապետի հուշամեդալի (2009 թ.), Համաշխարհային հայկական կոնգրեսի, Ռուսաստանի հայերի միության, ՀՀ Սփյուռքի նախարարության և ՀՀ ԳԱԱ «Լավագույն գիտական աշխատանք» մրցանակի (2009 թ.): Բազմիցս հաղթող է ճանաչվել ՀՀ գիտության պետական կոմիտեի հայտարարած «Արդյունավետ գիտաշխատող» մրցույթնե¬րում, պարգևատրվել է ԵՊՀ արծաթե և ոսկե հուշամեդալներով (1999 թ., 2006 թ.) և ՀՀ ԿԳ նախարարության պատվոգրերով (2004 թ., 2006 թ., 2008 թ. և այլն): 

 Նա ազնիվ, արդարամիտ ու սկզբունքային մարդ է և մեծ պատասխանատվությամբ, բծախնդրությամբ ու նվիրումով է վերաբերվում ձեռնարկած ցանկացած գործի, խստապահանջ է նախ իր, ապա դիմացինի նկատմամբ և չափազանց հոգատար իր շրջապատին: 

Մեծարգո՛ պրոֆեսոր Գասպարյան, շնորհավորում ենք Ձեզ ծննդյան հոբելյանական տարեդարձի առթիվ, մաղթում քաջառողջություն, երիտասարդական անսպառ ավյուն և ստեղծագործական նորանոր հաջողություններ: