Բուսաբանության և սնկաբանության լաբորատորիա

Երևանի պետական համալսարանի բուսաբանության ամբիոնին կից 1981 թ. գիտության և տեխնիկայի գծով ԽՍՀՄ պետական կոմիտեի ֆինանսավորմամբ ստեղծվել է լաբորատոր գիտական խումբը, որը հետագայում վերանվանվել է Բուսաբանության և սնկաբանության լաբորատորիա:

Լաբորատորիայի հետազոտությունների ոլորտն ընդգրկում է՝

• սնկերի և բույսերի բազմազանությունը,
• բժշկական սնկաբանությունը,
• կենսատեխնոլոգիան,
• դեղագործական կենսաքիմիան,
• ֆիտոպաթոլոգիան,
• սնկադիմացկունությունը,
• բուսական լուծամզվածքների հակասնկային ազդեցությունը,
• օդի միկոբիոտան,
• կենսաքայքայումը,
• կարիոլոգիան:

Լաբորատորիայում գործող հիմնական գիտական ուղղությունները

1. Կատարվում են սնկերի և բույսերի բազմազանության ուսումնասիրություններ և մոնիթորինգ ՀՀ տարածքում, մասնավորապես հատուկ պահպանվող տարածքներում: ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցված մակրոսկոպիկ սնկերի և բույսերի բազմակողմանի մոնիթորինգային ուսումնասիրությունները հնարավորություն են տալիս վերանայելու գրքում ընդգրկված տեսակների վտանգի կատեգորիաները և նախատեսվող նոր հրատարակվող ՀՀ Կարմիր գրքում կատարել փոփոխություններ: 
2. Հետազոտվում են Հայաստանում լայն տարածում և պոտենցիալ դեղաբանական ակտիվություն ունեցող սնկատեսակներ և բուսատեսակներ, որոնք հավաքվում են ՀՀ տարբեր ֆլորիստիկ շրջաններից։ Գնահատվում են սնկերի և բույսերի երկրորդային մետաբոլիտների հակասնկային, հակաօքսիդանտային ակտիվությունները: Կատարվում է ֆենոլային միացությունների և կարոտինոիդների քանակական և որակական բաղադրության գնահատում:
3. Արհեստականորեն աճեցվում են ամբողջ աշխարհում բժշկության մեջ լայնորեն օգտագործվող և կիրառական մեծ նշանակություն ունեցող որոշ դեղասնկեր:
4. Վնասակար ինֆեկցիոն և ոչ ինֆեկցիոն հիվանդությունների տարածումը վերահսկելու համար կատարվում են համակարգված հետազոտություններ, ինչը հնարավորություն է տալիս ժամանակին հայտնաբերելու մարդու, կենդանիների և բույսերի սնկային հիվանդությունները և ձեռնարկելու պայքարի և բուժման անհրաժեշտ միջոցներ:
5. Հետազոտվում են Հայաստանում աճող բույսերի տարբեր ցեղերի կարիոլոգիական ուսումնասիրություններ, ինչը հնարավորություն է տալիս ավելի լավ պատկերացում կազմելու տեսակների էվոլյուցիոն զարգացման և կարգաբանական պատկանելության վերաբերյալ՝ ըստ աշխարհագրական դիրքի:
6. Կատարվում են տարբեր ծագում ունեցող պոլիմերային թափոնների սնկադիմացկունության գնահատում և կենսաքայքայմանը նպաստող գործոնների ուսումնասիրություն: Բացահայտվում են կենսաքայքայող բարձր ակտիվությամբ օժտված միկրոմիցետները:  
7. Մարդուն շրջապատող միջավայրում բորբոսասնկերի առկայությունը կարող է ցուցաբերել տոքսիկ ազդեցություն և պատճառ դառնալ ալերգիկ տարբեր ռեակցիաների զարգացման համար, ինչպես նաև նպաստել միկոզների առաջացմանը՝ բարձրացնելով մարդկանց մոտ արդեն իսկ գոյություն ունեցող սոմատիկ տարբեր հիվանդություններ: Կանխարգելման նպատակով կատարվում են տարբեր նշանակության փակ տարածքների օդի միկոբիոտայի ուսումնասիրություն և վերլուծություն:

Համագործակցություններ

Լաբորատորիան համագործակցում է հետևյալ հաստատությունների հետ.

• Վիեննայի համալսարան, Ավստրիա,
• Գրացի Կառլի և Ֆրանցի համալսարան, Ավստրիա,
• Չեխիայի գիտությունների ակադեմիա, Կենսաբանության կենտրոնի Մակաբուծաբանության ինստիտուտ,
• ՀՀ ԳԱԱ Ա. Լ. Թախտաջյանի անվան բուսաբանության ինստիտուտ,
• ՀՀ ԳԱԱ «Հայկենսատեխնոլոգիա» գիտաարտադրական կենտրոն,
• ՀՀ ԳԱԱ կենդանաբանության և հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոն,
• ՀՀ ԳԱԱ Հր. Բունիաթյանի անվան կենսաքիմիայի ինստիտուտ,
• ՀՀ ԳԱԱ Գ. Ս. Դավթյանի անվան հիդրոպոնիկայի պրոբլեմների ինստիտուտ,
• Մեսրոպ Մաշտոցի անվան Մատենադարան,
• Հայաստան ծառատունկ ծրագիր (Armenian Tree Project):

 

Աշխատակիցներ

1. Նանագյուլյան Սիրանուշ Գերասիմի 

2. Էլոյան Ինեսսա Մակեդոնի      

3. Շահազիզյան Իրեն Վաչագանի 

4. Մարգարյան Լուսինե Վահանի 

5. Ադամյան Ռուզաննա Գեորգիի               

6. Սողոյան Եվա Յուրիի    

7. Գևորգյան Վահագն Սմբաթի       

8. Պետրոսյան Աիդա Միխաիլի   

9. Մկրտումյան Մարգարիտա Գևորգի 

 

Թոփ 5 հրապարակումներ (Scopus, Web of Science 2018-2023)

1. Siranush Nanagulyan, Narine Zakaryan, Nune Kartashyan, Renata Piwowarczyk, Łukasz Łuczaj Wild plants and fungi sold in the markets of Yerevan (Armenia) // Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine, 2020, 16 (1), 1-27.
2. George Fayvush, Lusine Hambaryan, Iren Shahazizyan, Arsen Gasparyan, Astghik Poghosyan, Siranush Nanagulyan, Anahit Ghukasyan, Alla Aleksanyan, Jacob Koopman & Helena Więcław. Flora of Armenia. In: Fayvush, G. (eds) Biodiversity of Armenia. Springer, Cham. - 2023. -  93–142. 
3. Nanagulyan, S., Margaryan, L. Mycobiota of Armenia. In: Fayvush, G. (eds) Biodiversity of Armenia. Springer, Cham. - 2023. -  143-164.  
4. George Fayvush, Karen Aghababyan, Alla Aleksanyan, Marine Arakelyan, Arsen Gasparyan, Mark Kalashian, Lusine Margaryan & Siranush Nanagulyan. Biodiversity Conservation Problems. In: Fayvush, G. (eds) Biodiversity of Armenia. Springer, Cham. - 2023. -  283–321. 
5. Ginovyan M., Hovhannisyan S., Javrushyan H., Sevoyan G., Karabekian Z., Zakaryan N., Sahakyan N., Avtandilyan N. Screening revealed the strong cytotoxic activity of Alchemilla smirnovii and Hypericum alpestre ethanol extracts on different cancer cell lines // AIMS Biophysics, 2023. 10(1):12–22.