Ֆիզիկա

Ֆիզիկա

Բակալավրի կրթական ծրագիր

Ուսումնական պլան

Կրթական մակարդակը՝
Բակալավր
Մասնագիտություն՝
055101.01.6 - Ֆիզիկա
Մասնագիտացումը՝
055101.01.6 - Ֆիզիկա
Շնորհվող որակավորումը՝
Ֆիզիկայի բակալավր
Ծրագրի ուստարին՝
2023/2024
Ուսուցման ձևը՝
Առկա
Ուսումնառության լեզուն՝
Հայերեն

Ընդհանուր կրթական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
գործ. – 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1602/Բ 14
1. Դասընթացի նպատակ
1. ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում,
2. մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում,
3. հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների
ներմուծում և ուսուցում,
4. մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և
թարգմանում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. բացատրել անգլերենի քերականության հիմունքները և ճիշտ կիրառել քերականական
կառույցները,
2. ներկայացնել մասնագիտական բառային ֆոնդի հիմնական հասկացությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները,
2. հաղորդակցվել ընդհանուր և մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի
հիմնական հմտությունները,
գ . ընդհանրական /փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել մասնագիտությանն առնչվող տեղեկատվական օտարալեզու աղբյուրներից:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. ընդհանուր անգլերենի (General English) հիմնական լեզվական հմտությունների զարգացում,
2. մասնագիտական անգլերենի (Professional English) հիմունքների ներմուծում,
3. հիմնական մասնագիտական բառապաշարի, այնուհետև մասնագիտական տերմինների
ներմուծում և ուսուցում,
4. մասնագիտական ընթերցանության տիրույթում գլխավոր և աջակցող մտքերի տարբերակում և
թարգմանում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1. Գրավոր ստուգում (թեստ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ):
2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Toumanyan S. “Insight into the science of physics” 2006.
  • Хомутова Е.В. “Intensive Course of the English Language for Physicists and Radiophysicists” Моска, 1992.
  • Kirsten A. H. , Katz D. M. “The Physics Toolbox ” 2002.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. անգլերենի քերականական կառույցները,
2. ընդհանուր բառապաշարի զարգացում,
3. մասնագիտական անգլերենի հիմնական բառապաշարը,
մասնագիտական անգլերեն լեզվով գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների ներմուծում:
2-րդ կիսամյակ՝ գարնանային
գործնական-2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1608/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռքբերած գիտելիքները,
· ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
· ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
· ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ցուցաբերել օտար լեզվի իմացություն միջազգային չափորոշիչներին համապատասխան,
2. նկարագրել միջազգային թեստավորման և գնահատման սկզբունքները և պահանջները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կատարել թեստային աշխատանքներ` կազմված համաեվրոպական չափանիշների մակարդակին համապատասխան:
գ. փոխանցելի կարողություններ
արտահայտել մասնագիտական (ակադեմիական) գիտելիքները գրավոր և բանավոր խոսքով:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ամբողջացնել նախորդ մոդուլի օգնությամբ ձեռքբերած գիտելիքները,
· ծանոթացնել օտար լեզվի իմացության ստուգման և գնահատման պահանջներին,
· ներկայացնել լեզվի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և ծանոթացնել թեստավորման հիմանական սկզբունքներին,
· ներկայացնել լեզվի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. ինքնուրույն աշխատանք,
4, գրավոր փորձնական միջազգային թեստի անցկացում և գնահատում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է թեստավորման միջոցով:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Parizet, M.L., E. Grandef, M. Corsain Collection activités pour le cadre commun. Activités pour le cadre européen commun de référence. B. 1. ClE International, 2006.
  • Boulares, M., J.L. Frerot Grammaire progressive du francais Niveau avancé. ClE International, 2004.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ֆրանսերենի իմացության միջազգային թեստավորման յուրահատկությունները:
2. Ֆրանսերենի իմացության համաեվրոպական չափանիշները և թեստավորման հիմանական սկզբունքները:
3. Ֆրանսերենի թեստավորման հիմնական ռազմավարությունը և մարտավարությունը:
Միջազգային թեստերի առանձնահատկությունները:
2-րդ կիսամյակ՝ գարնանային
2 ժամ գործ.
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1205/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
· ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
· ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը,
2. նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները),
3. մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն)։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կառուցելու կապակցված խոսք,
2. գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում,
3. գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ,
4. վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
5. քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները,
6. կառուցելու երկխոսություն,
թարգմանելու պարզ տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին,
· ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները,
· ուսանողների մոտ ձևավորել գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար,
ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ,
· կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով,
· հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով,
· հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի,
· ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով,
· գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց,
· կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ,
· հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով,
· հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը,
· թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարք։
Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册， 北京语言大学出版社，2015年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》2学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》2练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》2学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》2练习册， 北京语言大学出版社，2015年
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1：第十二课 你在干什么呢（正在……呢，每……都……，星期的表达法）
Թեմա 2：第十三课 我去图书馆借书 （连动词，A不A/V不V）
Թեմա 3：第十四课 我喜欢浅颜色的（挺+adj，有点儿）
Թեմա 4：第十五课 明天是我朋友的生日（单元语言点小结）
Թեմա 5：第十六课 周末你干什么（太……了，动词中叠，地点状语）
Թեմա 6：第十七课 做客（（是）A还是B，就是，会）
Թեմա 7：第十八课 做客（得，反问句，如果……，就……）
Թեմա 8：第十九课 现在习惯了（了，还，年龄表达法）
Թեմա 9：第二十课 看病人（单元语言点小结）
Թեմա 10：第二十一课 我喝了半斤白酒（又，了，好像）
Թեմա 11：第二十二课 他感冒了（能，，最好，日期表达法）
Թեմա 12：第二十三课 你学了多长时间汉语（了，“就”的小结）
Թեմա 13：第二十四课 你吃了早饭来找我（反问句，了，时间状语、地点状语的语序）
2-րդ ՝ գարնանային կիսամյակ
գործ.-2
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1803/41
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու թուրքերենի տիպաբանական առանձնահատկությունները
2. սահմանելու թուրքերենի եղանակներն ու ժամանակաձևերը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. վերարտադրելու թուրքերեն երկխոսություններ և պարզ տեքստեր,
4. թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն միջին բարդության տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերեն,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելու ունակություններ,
զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. տեքստերի և երկխոսությունների վերարտադրում
3. բանավոր խոսքի զարգացում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1.գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ),
2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015:
  • Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980.
  • Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999.
  • Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը:
Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում:
Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը:
Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում:
Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում:
Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը:
Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում;
Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
2-րդ կիսամյակ՝ գարնանային
գործ.-2
Շաբաթական 2 ժամ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները,
ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1․ ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի բառակազմական հիմնական կաղապարների ու միջոցների գործածման ձևերը,
2. ճիշտ օգտագործելու ուսումնասիրվող լեզվի ժողովրդի մշակույթին բնորոշ հաղորդակցման, բարեկիրթ խոսքի կաղապարներն ու վարքի նորմերը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1․ կառուցելու բանավոր կապակցված խոսք՝ հիմնավորելով իր տեսակետը,
2․ հանպատրաստից մասնակցելու երկխոսության՝ իրեն հետաքրքրող տեղեկություններ ստանալու նպատակով:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1․ արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· հարստացնել ուսանողների բառապաշարը,
· խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել լսելու, հասկանալու, գրելու հմտությունները,
ձևավորել գերմաներենով հաղորդակցվելու կարողությունները և ունակությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր.
1. Տարբեր բնույթի տեքստի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում:
2. Բառապաշարի ստուգում:
3. Զրույց թեմաների շուրջ:
4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022.
  • DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016.
  • Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում:
· Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները:
Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
գործ. – 2 ժամ
2 ժամ/շաբ
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1602/Բ15
1. Դասընթացի նպատակ
1. լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
2. հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
3. մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ընկալել, հասկանալ, մեկնաբանել մասնագիտական տեքստերի բովանդակությունն ու կառուցվածքը,
2. կիրառել մասնագիտական և ընդհանուր բառապաշարի հենքային շերտերը՝ դրանց ճշգրիտ գործածության նպատակադրմամբ,
3. ցուցաբերել մասնագիտության ոլորտում անգլերեն լեզվով ինքնուրույն աշխատանք կատարելու սկզբունքների իմացություն
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնել գրավոր և բանավոր մասնագիտական տեքստերի ընթերցում, վերարտադրում և թարգմանություն,
2. ձևավորել և ներկայացնել բանավոր կապակցված խոսք՝ ուսումնասիրվող մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ,
3. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք՝ երկխոսության մեջ մտնելով համակուրսեցիների հետ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արդյունավետ օգտվել տեղեկատվական տարբեր օտարալեզու աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. լեզվական իրազեկության զարգացում՝ գիտելիքներ և կարողություններ բառապաշարի, շարահյուսության, ինչպես նաև օտար լեզվի որպես համակարգի այլ առանձնահատկությունների մասին,
2. հաղորդակցական գործընթացների և խոսքային գործունեության մեջ ուսանողների ներգրավման մակարդակի բարձրացում,
3. մասնագիտական բառապաշարի ուսուցման կարողությունների և հմտությունների զարգացում,
մասնագիտական տեքստերի ընկալման կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք,
ինքնուրույն աշխատանք:v
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ),
2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Avetikian M., Grigoryan A. “English for Students of Physics and Radiophysics” Yerevan 2006.
  • Mkhitaryan Ye. “Basic English for University Student” Yerevan 2008.
  • Margaryan Ye. “A Guide to Science” Yerevan 2014.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. մասնագիտական լեզվի բառապաշարարի առանձնահատկություններ
2. անգլերենով մասնագիտական գրավոր և բանավոր տեքստերի տեսակների վերլուծություն
3. դասախոսության ընթացքում նյութի կարևոր առանցքային կետերի գրառում
4. տարբեր աղբյուրներից մասնագիտական տեղեկատվության առանձին մասերի համադրում և շարադրում
գրավոր տեքստերի վերաձևակերպում մասնագիտական բառապաշարի օգտագործմամբ:
I կիսամյակ/աշնանային
գործն.՝ 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1608/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· զարգացնել գիտական տեքստերի ընկալման և մեկնաբանման ունակությունները,
· ծանոթացնել գիտական ֆրանսերենի տարբեր մակարդակներում (հնչյունական - հնչերանգային, բառային, ձևաբանական-շարահյուսական, ոճական) դրսևորվող առանձնահատկություններին,
· զարգացնել գիտական հաղորդակցման կարողություններ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. քննարկելու գիտական տարաբնույթ տեքստերի լեզվաոճական և կառուցվածքային առանձնահատկությունները,
2. մեկնաբանելու լեզվաբանական տերմինաբանությանն առնչվող տարբեր խնդիրներ:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կատարելու գիտական տեքստերի հաղորդակցական ներուժի վերլուծություն,
2. գործնականում կատարելու տարբեր գիտական տեքստերի ֆրանսերենից հայերեն և հայերենից ֆրանսերեն թարգմանություններ՝ այդ տեքստերի թարգմանության համարժեքության սկզբունքներին համապատասխան:
գ. փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվելու տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, գիտական հոդվածներ և այլն),
ձեռքբերված գիտելիքները կիրառելու նաև այլ՝ հարակից գիտակարգերի շրջանակներում կատարվելիք ուսումնասիրություններում::
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· զարգացնել գիտական տեքստերի ընկալման և մեկնաբանման ունակությունները,
· ծանոթացնել գիտական ֆրանսերենի տարբեր մակարդակներում (հնչյունական - հնչերանգային, բառային, ձևաբանական-շարահյուսական, ոճական) դրսևորվող առանձնահատկություններին,
· զարգացնել գիտական հաղորդակցման կարողություններ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք,
2. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
3. քննարկումներ,
4. ինքնուրույն հետազոտություն,
5. խմբային աշխատանք դասավանդման,
6. նորարարական մեթոդներ, ինտերակտիվ և այլն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Parizet, M.L., E. Grandef, M. Corsain Collection activités pour le cadre commun. Activités pour le cadre européen commun de référence. B. 1. ClE International, 2006.
  • Boulares, M., J.L. Frerot Grammaire progressive du francais Niveau avancé. ClE International, 2004.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Գիտական ոճ (բնորոշ գծերը, ժանրային առանձնահատկությունները, ենթաոճերը:
2. Գիտական ֆրանսերենի ձևաբանական-շարահյուսական առանձնահատկությունները:
3. Գիտական լեզվի նորմայի օրինաչափությունները:
4. Բառապաշարի դասակարգման հիմնական սկզբունքները ֆրանսերենում:
5. Բառապաշարի հարստացման հիմնական ուղիները:
6. Տարաբնույթ տեքստերի գիտական շարադրանքի լեզվաոճական առանձնահատկությունների քննություն:
7. Դարձվածքի մեկնաբանությունները ֆրանսիական աղբյուրներում: Դարձվածքը որպես ժողովրդի լեզվամտածողության առանձնահատուկ տարր:
1-ին կիսամյակ՝ աշնանային
2 ժամ գործ.
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1205/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, · ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, · ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, · ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպելու գրագետ խոսք, ինչպես նաև մեկնաբանելու չինարենով հնչող խոսքը,
2. նկարագրելու չինարենի քերականական համակարգին բնորոշ հիմնական օրինաչափությունները (պատմողական, ժխտական, հարցական, հրամայական նախադասությունների ռիթմը, արտասանության և ընթերցանության առանձնահատկությունները),
3. մեկնաբանելու չինարենի ընդհանուր և եզրույթային լեզվական միավորները (ըստ կիրառման ոլորտի, բառակազմական առանձնահատկությունների՝ կենցաղային, պաշտոնական և այլն),
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կառուցելու կապակցված խոսք,
2. գործնականում իրականացնելու պարզ իրավիճակներում օտար լեզվով հաղորդակցում,
3. գործածելու հաղորդակցական տարբեր ոլորտներում բանավոր խոսքի տարրական հմտություններ,
4. վերլուծելու և հակիրճ վերարտադրելու դյուրին մասնագիտական տեքստեր,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. քննարկելու անցած կամ դասախոսի կողմից առաջարկած թեմաները,
2. կառուցելու երկխոսություն,
թարգմանելու պարզ տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել չինարենի լեզվական, հանրալեզվաբանական, գործաբանական իրազեկության բաղադրիչներին, · ուսանողներին ներկայացնել ժամանակակից չինարենի հնչյունաբանական, ձևաբանական, շարահյուսական և տիպաբանական առանձնահատկությունները, · ուսանողների մոտ ձևավորել սկզբնական գիտելիքներ չինարենով ակտիվ հաղորդակցման և հետագա լեզվական հմտությունների զարգացման համար, · ուսանողների մոտ դասընթացի շրջանակներում ստեղծել նախնական պատկերացումներ այդ երկրի մշակույթի և քաղաքակրթության մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասընթացի ընթացքում ուսանողները հանդես են գալիս համառոտ գրավոր աշխատանքով՝ հանձնարարված թեմաների շուրջ,
· կատարում են հակիրճ թարգմանություններ համապատասխան թեմաներով,
· հանդես են գալիս բանավոր ներկայացմամբ հանձնարարված թեմայի մասին փոքր ելույթով,
· հանձնարարվում է գրել նամակ՝ ըստ հանձնարարված տարբերակի,
· ուսանողները հանդես են գալիս թեմայի շուրջ կարծիքների փոխանակմամբ և ելույթներով,
· գրում են թեմային համապատասխանող փոքր ծավալի զեկույց,
· կատարում են հանձնարարված տնային ընթերցանության շուրջ քննարկումներ,
· հանձնարարվում է գտնել դիվանագիտական նամակագրության նմուշներ՝ բառապաշարը յուրացնելու նպատակով,
· հանդես են գալիս ելույթներով՝ ամրապտդելով անցած բառապաշարը,
թեմայի շրջանակներում զուգահեռներ են անցկացնում իրենց երկրի՝ Հայաստանի, և Չինաստանի տոների առանձնահատկությունների վերաբերյալ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարք։
Ստուգման մեթոդը՝ գրավոր, բանավոր և լսողական հարցում, որն իրականացվում է թեստային առաջադրանքների ձևով: Առաջադրանքները 3-ն են, որոնցից առաջինը՝ գրավոր, երկրորդը՝ բանավոր և երրորդը՝ լսողական։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1学生书, 北京语言大学出版社，2006年
  • 刘珣著，《新实用汉语课本》1练习册, 北京语言大学出版社，2006年
  • 姜丽萍著，《HSK标准教程》1学生书， 北京语言大学出版社，2015年
  • , 姜丽萍著，《HSK标准教程》1练习册， 北京语言大学出版社，2015年
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1：语音 （声母、韵母、声调）
Թեմա 2：语音 （声调、音变、拼写规则）
Թեմա 3：第一课 你好（“是”字句，“吗”疑问句）
Թեմա 4：第二课 你是哪国人（们、也、呢）
Թեմա 5：第三课 那是你的书吗（这、那，特殊疑问句，定语）
Թեմա 6：第四课 课图书馆在哪儿（在，是，哪儿，方位名词）
Թեմա 7：第五课 在北京大学的东边（语音点小结）
Թեմա 8：第六课 现在几点（钟点表达法，数字表达法）
Թեմա 9：第七课 明天你有课吗（“有”句子，吧，方位名词，时间名词做状语）
Թեմա 10：第八课 你的电话号码是多少（吧，呢，号码表达法，“几”和“多少”）
Թեմա 11：第九课 多少钱一瓶（“几”和“多少”，“二”和“两”，量词，钱数表达法）
Թեմա 12：第十课 你家有几口人（语音点小结）
Թեմա 13：第十一课 北京的冬天比较冷（怎么样，不A不B，形容词谓语）
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
գործ.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1803/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապա­շա­րային առանձնահատկությունները,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ,
զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտու­թյուն­ները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու թուրքերենի հնչյունական համակարգը,
2. սահմանելու թուրքերենի քերականական առանձնահատկությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերարտադրելու թուրքերեն պարզ նախադասություններ,
թարգմանելու թուրքերենից հայերեն և հայերենից թուրքերեն պարզ տեքստեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· սովորեցնել ժամանակակից գրական թուրքերենի հնչյունական, քերականական, բառապա­շա­րային առանձնահատկությունները,
· ձևավորել թուրքերեն տեքստեր վերարատադրելո ունակություններ,
զարգացնել հայերենից թուրքերեն և թուրքերենից հայերեն տեքստեր թարգմանելու հմտու­թյուն­ները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. թուրքերեն տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն,
2. երկխոսությունների կազմում և բանավոր խոսք,
3. քերականական և բառապաշարային առանձնահատկությունների վերլուծություն և մեկնաբա­նու­թյուն։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1.գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ),
2. բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Սաֆարյան Ա., Սողոմոնյան Ա., Լոքմագյոզյան Տ., Թուրքերենի դասագիրք, Գիրք Ա, Վեցերորդ լրամշակված հրատարակություն (երաշխավորվել է ՀՀ ԿԳՆ կողմից որպես դասագիրք բուհերի ուսանողների համար), Երևան, «Տիգրան Մեծ» հրատ., 2015:
  • Ergin M., Türk Dil Bilgisi, İstanbul, 1980.
  • Hengirmen M., Türkçe öğreniyoruz, c. 1-3, Ankara 1999.
  • Щека Ю. В., Интенсивный курс турецкого языка: Учебник, М., 1996.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Ժամանակակից թուրքերենի հնչյունական համակարգը:
Թեմա 2՝ Գոյականի թիվը, հոլովը, պատկանելիության ածանցները թուրքերենում:
Թեմա 3՝ Հրամայական եղանակ, բայի անորոշ ձևը:
Թեմա 4՝ Անվանական ստորոգյալի կազմությունը թուրքերենում:
Թեմա 5՝ Ներկա-շարունակական ժամանակաձևը ժամանակակից թուրքերենում:
Թեմա 6՝ Գոյականների կապակցության առաջին ձևը:
Թեմա 7՝ Ներգոյական հոլովով դրված անվանական ստորոգյալն անցյալ ժամանակում;
Թեմա 8՝ Անցյալ կատարյալ ժամանակաձևը:
1-ին ՝ աշնանային կիսամյակ
գործ.-2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1604/Բ14
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ),
խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կազմելու մենախոսական և երկխոսական ընդհանուր հաղորդակցական տեքստեր ճիշտ հնչերանգով,
2. ճիշտ օգտագործելու տարբեր իրավիճակներում բարեկիրթ խոսքի կաղապարները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. իրականացնելու տարբեր տեքստերի իմաստային, կառուցվածքային և ոճական վերլուծություն և թարգմանություն,
2. գրելու համառոտ տեքստեր՝ հիմնավորելով իր տեսակետը:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արդյունավետ օգտվելու տեղեկատվական տարբեր աղբյուրներից (ներառյալ ինտերնետային) տեղեկատվություն քաղելու, քննադատաբար վերլուծելու և ներկայացնելու նպատակով և գիտակցելու օտար լեզվի իմացության կարևորությունն ուսման, ինքնակրթության ու ինքնակատարելագործման մեջ և ձգտի հարստացնել իր իմացությունը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել գերմաներենի հնչյունաբանական և քերականական առանձնահատկություններին և ելակետային բառապաշարին (ըստ թիրախային խմբի` A1-A2 կամ A2-B1 մակարդակ),
խորացնել և հնարավորինս կատարելագործել կարդալու, հասկանալու և վերարտադրելու հմտությունները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ,
2. անհատական և խմբային աշխատանք,
3. անհատական և թիմային աշխատանք,
4. ինքնուրույն աշխատանք,
5. բանավոր ներկայացում/ պրեզենտացիա (անհատական ինքնուրույն նախագծի իրականացում),
6. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
7. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով: Հարցեր.
1. Տարբեր բնույթի տեքստերի ընթերցում, թարգմանություն և վերարտադրում:
2. Բառապաշարի ստուգում:
3. Զրույց թեմաների շուրջ:
4. Ներկայացում (պրեզենտացիա) տարբեր թեմաների շուրջ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Meltonjan G., Soghomonjan K., Diwanjan N. Deutsch (für Stufen A2-B1). Jerewan, Verlag der Universität Jerewan, 2022.
  • DaF kompakt neu A1 - B1. Klett Verlag Stuttgart, 2016.
  • Dreyer,R. Schmitt. Lehr - und Übungsbuch der deutschen Grammatik. München: Max Hueber Verlag für Deutsch, 2001. - 320 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Քերականություն. հիմնական ձևաբանական և շարահյուսական կառույցներն ու տիպերը, նրանց առանձնահատկությունները խոսքում:
· Գերմաներենի բառապաշարային և ոճաբանական յուրահատկությունները:
Տեքստերի վերլուծությունը և դրանց իրացումը գերմաներենով /գրավոր ու բանավոր/:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
գործն. -2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1401/Բ01
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
· նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփո­խութ­յուն­նե­րը։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. առանձնացնել լեզվական մակարդակների յուրահատկությունները,
2. սահմանել լեզվի հիմնական գործառույթներն ու դրանց նպատակները,
3. ընտրել լեզվական ճիշտ ձևերը:
բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնել լեզվաոճական վերլուծություններ,
2. հիմնավորել լեզվական այս կամ այն միավորի ընտրությունը:
գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ
1. ցույց տալ լեզվական նորմային համապատասխան լեզվական ձևերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել լեզվի առանձին բաժինների առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել լեզվական նորմի չափանիշներին,
· նկարագրել լեզվական մակարդակներում տեղի ունեցող տեղաշարժերն ու փոփո­խութ­յուն­նե­րը։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· գործնական աշխատանք,
· լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում,
· ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016:
  • Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007:
  • Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ուղղախոսական, հնչյունափոխական, տառադարձման յուրահատկությունները,
2. Բառապաշարային փոփոխություններն ու զարգացումները,
3. Ձևաբանական և շարահյուսական համակարգերի առանձնահատկությունները:
4-րդ` գարնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1106/Բ10
1. Դասընթացի նպատակ
հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հարցերը,
2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները,
3. 3. բացատրելու հայոց պետականության վերականգնման համար մղվող ազատագրական պայքարի ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները,
4. 4. վերլուծելու նորագույն ժամանակաշրջանում հայոց պետականության վերականգնումն ու զարգացումը՝ վերարժևորելով և իր գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները,
2. կիրառելու հայոց պատմության նոր և նորագույն շրջանի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու,
նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի գիտակցության մեջ ազգային-ազատագրական պայքարի և հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորման արմատավորմանը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
հայոց նոր ու նորագույն դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Սեմինար,
3. Քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝
կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, Ե., ԵՊՀ հրատ., 2012:
  • Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Ե., 1975:
  • Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ.,Ե., ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., հ. III, գ. I, 2010, հ. III, գ. II, 2015, հ. IV, գ. I, 2010, հ. IV, գ. II, 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հայ ազատագրական շարժումը XVI դ. կեսերից մինչև XVIII դ.: 2. Ազատագրական պայքարը Սյունիքում և Սյունիքում 1722-1730 թթ.: 3. Ռուս-թուրքական և ռուս-պարսկական պատերազմները և Հայաստանը XIX դ. առաջին երեսնամյակում: Հայկական հարցի միջազգայնացումը: 4. Հայ քաղաքական կուսակցությունների առաջացումը և հայ ազատագրական շարժումը XIX դ. վերջին - XX դ. սկզբին: 5. Հայոց ցեղասպանությունը: 6. Մայիսյան հերոսամարտերը: Հայաստանի Առաջին Հանրապետությունը (1918-1920 թթ.): 7. Խորհրդային Հայաստանը (1920-1991 թթ.): 8. Հայերի մասնակցությունը Երկրորդ աշխարհամարտին: 9. Արցախյան շարժումը (1988-1991 թթ.) և պատերազմը (1991-1994 թթ.): 10. Հայաստանի երրորդ հանրապետությունը (1991 թվականից):
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1106/Բ07
1. Դասընթացի նպատակ
հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերը,
2. քննական (քննադատական) մոտեցմամբ մեկնաբանելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի հիմնահարցերի շուրջ եղած տարաբնույթ կարծիքները,
3. բացատրելու հայոց պետականության ձևավորման և զարգացման ընթացքն ու առանձնահատկությունները հին և միջին դարերում՝ արժևորելով և իր քաղաքացիական գիտակցության մեջ արմատավորելով հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների նշանակությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տարբերակելու շրջանառության մեջ գտնվող հակագիտական և կեղծ պնդումները,
2. կիրառելու հայոց պատմության հին և միջին դարերի պարբերափուլերի կարևորագույն հիմնահարցերի վերաբերյալ ձեռք բերած գիտելիքները հասարակական դիսկուրսում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. տարբեր սկզբնաղբյուրներից և ուսումնասիրություններից հուսալի տեղեկատվություն ձեռք բերելու, վերլուծելու, գնահատելու և փոխանցելու,
2. նպաստելու հանրության տարբեր խմբերի (ընտանիքի, ընկերների և այլոց) գիտակցության մեջ հայոց պետականության՝ պատմականորեն ձևավորված ավանդույթների արժևորմանն ու արմատավորմանը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
հայոց հին ու միջին դարերի պատմության առանցքային հարցերի վերաբերյալ ուսանողներին հիմնարար գիտելիքներ տրամադրելը և բազմակողմանիորեն զարգացած, կենսունակ ազգային գիտակցություն ունեցող քաղաքացիների դաստիարակմանը նպաստելն է:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն,
2. Սեմինար,
3. Քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով՝
կիսամյակի ավարտին նախատեսված է ստուգարք, որն իրականացվում է բանավոր հարցման միջոցով: Յուրաքանչյուր ուսանողի տրվում է երկու հարց: Ուսանողը «ստուգված» ստանում է հարցերը հիմնական գծերով, բավարար չափով ներկայացնելու դեպքում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Հովհաննիսյան Պ., Մինասյան Է. և ուրիշներ, Հայոց պատմություն, խմբ.՝ Հր. Սիմոնյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2012:
  • Ժամկոչյան Հ., Աբրահամյան Ա., Մելիք-Բախշյան Ս., Պողոսյան Ս., Հայ ժողովրդի պատմություն (սկզբից մինչև XVIII դարի վերջը), խմբ.՝ Ս. Մելիք-Բախշյանի, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1975:
  • Հայոց պատմություն, հ. II, գ. II, խմբ.՝ Ա. Մելքոնյանի և ուրիշների, «Զանգակ-97» հրատ., Երևան, ՀՀ ԳԱԱ պատմ. ինստ., 2014:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Հայկական լեռնաշխարհ. աշխարհագրական դիրքը, տարածքը և բնական պայմանները: 2. Հայ ժողովրդի ծագման հիմնահարցը և վաղ պետական կազմավորումները Հայկական լեռնաշխարհում: 3. Վանի թագավորությունը (Ք.ա. IX-VII դդ.): Հայաստանը Երվանդունիների հարստության օրոք (Ք.ա. VI-III դդ.): 4. Մեծ Հայքի թագավորությունը Արտաշեսյան (Ք.ա. 189-1 թթ.) և Արշակունյաց (66-428 թթ.) հարստությունների օրոք: 5. Հայոց մշակույթի Ոսկեդարը: Հայաստանը նախարարական համակարգի ներքո (428-885 թթ.): 6. Հայոց թագավորությունը Բագրատունյաց հարստության (885-1045 թթ.) օրոք: 7. Կիլիկիայի հայկական պետությունը (1080-1375 թթ.): 8. Քոչվորական ցեղերի արշավանքները Հայաստան: 9. Հայ-վրացական զինակցությունը և Զաքարյանների իշխանությունը: 10. Հայաստանը ուշ միջնադարում:
1-ին՝աշնանային կիսամյակ
դաս. – 1 ժամ (առցանց), գործ. – 1 ժամ (լսարանային)
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0002/Բ13
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. գնահատել տարաբնույթ ԱԻ-ը և ցուցաբերել նախընտրելի վարքագիծ,
2. ներկայացնել ԱԻ-ի և պատերազմի ժամանակ բնակչության պաշտպանությանն ուղղված միջոցառումները և քաղաքացիների գործառույթները,
3. գնահատել տուժածի վիճակը (առաջնային և երկրորդային զննում), վնասվածքի տեսակն ու ծանրությունը և ներկայացնել առաջին բուժօգնություն ցուցաբերելու հմտությունները,
4. մեկնաբանել համաճարակային իրավիճակներում վարակի տարածման հնարավոր ուղիները և պաշտպանության ձևերը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել անհրաժեշտ հմտություններ, տարաբնույթ ԱԻ-ներում նախընտրելի վարքագիծ դրսևորելու ուղղությամբ,
2. ցուցաբերել առաջին բուժօգնություն տարաբնույթ վնասվածքների և ախտահարումների դեպքերում,
3. օգտագործել ձեռք բերված կարողություները ԱԻ և պատերազմի ժամանակ պետության կողմից իրականացվող միջոցառումների ընթացքում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. կիրառել ձեռք բերված տեսական գիտելիքները գործնականում,
2. վերլուծել իրավիճակը և կատարել անհրաժեշտ գործողություններ իր և շրջապատի համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր պատկերացում արտակարգ իրավիճակների մասին, արտակարգ իրավիճակներում գործելու հմտություններ, փրկարարական աշխատանքների կազմակերպման վերաբերյալ հմտություններ և տարաբնույթ պատահարների ժամանակ հնարավոր վնասվածքների և այլ ախտահարումների դեպքում առաջին բուժօգնության ցուցաբերման անհրաժեշտ կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն, մեթոդական և գործնական պարապմունք:
2. Անհատական և ինքնուրույն աշխատանքներ:
3. Թեմատիկ ուսումնական խաղեր, ուսումնական տեսաֆիլմերի ցուցադրում:
4. Ուսումնամեթոդական վարժանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարք. անց է կացվում թեստային եղանակով (ուսումնառության արդյունքների համար նախատեսված կատարման չափանիշների բավարար մակարդակի ապահովում):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Մարկարյան Ռ.Վ., Ջանջուղազյան Ն.Ա., Օհանջանյան Մ.Մ.,Հարությունյան Ա.Ա., Հարությունյան Վ.Ս., Բաղդասարյան Լ.Լ., Հասրաթյան Ռ.Ց., Վարդանյան Ջ.Հ. «Քաղպաշտպանության և արտակարգ իրավիճակների հիմնահարցեր», Երևանի համալս. հրատ., 2006, 238 էջ:
  • Հեղինակների կոլեկտիվ, «Մինչբժշկական օգնությունը բնակչությանը արտակարգ իրավիճակներում», ուսումնական ձեռնարիկ, Երևանի համալս. հրատ., 2007, 224 էջ:
  • Կ.Ա.Մանասյան, «Սիրտ-թոքային վերակենդանացման մինչբժշկական մեթոդների ուսուցումը» (ուսումնամեթոդական աշխատանք), Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2007, 44 էջ:
  • Մ.Խ.Ադամյան, «Փոխադրական անշարժացում», ուսումնամեթոդական աշխատանք, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2011, 36 էջ:
  • Ս.Ա.Մանուկյան, Գ.Հ.Ճաղարյան «Արտակարգ իրավիճակների և քաղաքացիական պաշտպանության հիմնահարցեր», ուսումնական ձեռնարկ, Եր., Երևանի համալս. հրատ., 2017։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Արտակարգ իրավիճակներ ու պատահարներ:
2. Քաղաքացիական պաշտպանություն:
ԱԻ-ում բնակչության առաջին բուժօգնություն:
5-րդ աշնանային կիսամյակ
դաս.-1 ժամ. սեմ. -1 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1302/Բ12
1. Դասընթացի նպատակ
· տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին,
· ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին,
սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. դասակարգել փիլիսոփայության գիտական - մեթոդաբանական, աշխարհայացքային և արժեքաբանական գործառույթները,
2. բացատրել ճշմարտության և մոլորության, գիտելիքի և հավատի, ռացիոնալի և իռացիոնալի սահմանազատման սկզբունքները,
3. մեկնաբանել քաղաքակրթական զարգացումների օրինաչափություններն ու արդի միտումները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. հարցադրումներ կատարել էութենականի մասին, էականը տարանջատել երևութականից, առաջնայինը՝ երկրորդայինից,
2. համադրել երևույթների իմացաբանական և արժեքաբանական մոտեցումները,
3. վերլուծել հասարակության բնութենական և սոցիոմշակութային հիմունքները։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. կատարել ընդհանրացումներ՝ կիրառելով մտածողության համապատասխան մեթոդները,
2. իմաստավորել աշխարհի ամբողջական պատկերը և այս համատեքստում մարդու կոչումն ու կյանքի իմաստը,
ակտիվացնել քննադատական մտածողությունը, դրսևորել ինքնավերլուծության հմտություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· տալ ելակետային գիտելիքներ մարդ-աշխարհ փոխհարաբերությունների փիլիսոփայական ըմբռնման և փիլիսոփայական մտածողության առանձնահատկությունների մասին,
· ծանոթացնել փիլիսոփայական հիմնական հայեցակարգերի գիտական ու աշխարհայացքային հիմնախնդիրներին,
սովորեցնել գրագետ ձևակերպել և ներկայացնել սեփական աշխարհայացքի սկզբունքները և արժեքային կողմնորոշիչները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ,
2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն,
3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի:
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան, պատասխանների հիմնավորվածություն և ամբողջականություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բալայան Ա., Փիլիսոփայություն. դասախոսությունների համառոտագրեր, Եր. 2016։
  • Введение в философию, под ред. Фролов И.Т., М. 2012.
  • Канке В. А., Основы философии, М., 2014.
  • Губин В. Д. Философия, М., 2013.
  • Бучило Н. Ф., Философия, М., 2013.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Փիլիսոփայությունը որպես մարդու և աշխարհի միջև մշակութային միջնորդ:
2. Փիլիսոփայական մշակույթի առանձնահատկությունները:
3. Պատմափիլիսոփայական ակնարկ:
4. Կեցության փիլիսոփայական ըմբռնումը:
5. Մարդկային կեցության առանձնահատկությունները:
6. Հոգեկանի ծագման վարկածները:
7. Իմացության էությունը և կառուցվածքը:
8. Ճշմարտություն, մոլորություն, հավատ:
9. Գիտական ճանաչողության մեթոդները:
10. Գիտություն և բարոյականություն:
11. Մարդու և հասարակության ծագման վարկածները:
12. Հասարակությունը որպես ինքնապարտադրող համակարգ:
13. Պատմության փիլիսոփայական ըմբռնումը :
14. Մշակույթ և քաղաքակրթություն:
15. Հասարակական կյանքի ոլորտները:
Սոցիալական առաջադիմությունը և մարդկության ապագան:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
գործն. -2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1705/Բ06
1. Դասընթացի նպատակ
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից,
2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը,
3. բացատրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը,
2. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան,
3. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները լեզվի տարբեր մակարդակներում
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
ստեղծագործաբար կիրառել ունեցած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցները օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ
2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ,
3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքը անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք էէ վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002.
  • Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011.
  • Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013.
  • Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017.
  • Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012
  • Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003.
  • Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011
  • Розенталь, Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011.
  • Русский язык и культура речи. По ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010.
  • 0. www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари.
  • www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык».
  • www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ձևաբանական նորմեր:
2. Շարահյուսական նորմեր:
3. Խոսքային գործունեության տեսակները:
4. Հաղորդակցական նորմեր:
Խոսքային էթիկետ (խոսքի մշակույթի էթիկական նորմերը):
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
գործն. -2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1705/Բ04
1. Դասընթացի նպատակ
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել գրավոր և բանավոր խոսքը՝ հիմնական նորմատիվ, հաղորդակցական, էթիկական տեսանկյուններից,
2. ձևակերպել ռուս գրական լեզվի հիմնական նորմերը,
3. նկարագրել պարբերանշված լեզվական միջոցների կիրառումը տարբեր հաղորդակցական իրավիճակներում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել գրական լեզվի ժամանակակից նորմերը,
2. կառուցել խոսքը լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական նորմերին համապատասխան,
3. վերհանել և վերացնել սխալները և վրիպումները՝ լեզվի տարբեր մակարդակներում։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
ստեղծագործաբար կիրառել ձեռք բերած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· լեզվական և խոսքային կոմպետենցիաների մակարդակի բարձրացում՝ արդյունավետ հաղորդակցման համար,
· ուսանողների մոտ լեզվական փաստերը գնահատելու, վերլուծելու և լեզվական միջոցները ընտրելու կարողության ձևավորում՝ ըստ հաղորդակցման բովանդակության, ոլորտի և պայմանների,
· տարբեր խոսքային իրավիճակներում լեզվի միջոցներն օպտիմալ օգտագործելու կարողության ձևավորում,
խոսքի ընդհանուր մշակույթի զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ,
2. բանավոր խոսքի զարգացմանն ուղղված վարժություններ, քննարկումներ,
3. ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքը բաղկացած է 2 մասից՝ բանավոր և գրավոր: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով: Ուսանողներին տրվելու են վերլուծության համար տարբեր ժանրերի տեքստեր, որտեղ պետք է վերհանվեն և ուղղվեն սխալները՝ ըստ գրական լեզվի ժամանակակից նորմերի (լեզվական, հաղորդակցական և էթիկական):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Введенская Л.А. Русский язык и культура речи. Москва, 2002.
  • Введенская Л.А. Словарь ударений для работников радио и телевидения. Ростов-на-Дону, 2012.
  • Вербицкая Л.А. и др. Давайте говорить правильно! Трудности современного русского произношения и ударения: Краткий словарь-справочник. Москва, 2003.
  • Воронцова Т.А. Культура речи. Ижевск, 2011.
  • Голуб И.Б. Риторика: учитесь говорить правильно и красиво. Москва, 2013.
  • Розенталь, Д.Э. Большой справочник по русскому языку. Москва, 2017.
  • Розенталь, Д.Э. Словарь трудностей русского языка. 20000 слов: 20 000 слов. Москва, 2012
  • Розенталь Д.Э. Справочник по правописанию и литературной правке. Москва, 2003.
  • Розенталь, Д.Э. Справочник по русскому языку. Практическая стилистика. Москва, 2011
  • 0. Розенталь Д.Э. Русский язык. Орфография. Пунктуация. Орфографический словарь. (Классический справочник). Москва, 2011.
  • Русский язык и культура речи. Под ред. Максимова В.И., Голубевой А.В. Санкт-Петербург, 2010.
  • www.cultrechi.narod.ru - «Грамотная речь, или Учимся говорить по-русски». Словари.
  • www.gramota.ru - Справочно-информационный Интернет-портал «Русский язык».
  • www.slovari.ru - Электронная библиотека словарей русского языка.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Խոսքի մշակույթ որպես լեզվաբանական առարկա: Լեզվի հասարակական դերը: Գրավոր և բանավոր խոսքի առանձնահատկությունները: Ռուս գրական լեզվի նորմերի համակարգը: Հնչյունական (արտասանական) նորմեր: Բառագիտական նորմեր:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
գործն. -2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
1401/Բ03
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները,
· ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա) մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կազմել արտահայտիչ խոսք,
2. ներկայացնել խոսքի գործառական ոճերի առանձնահատկությունները,
3. կազմել գրագրության տարբեր նմուշներ:
բ) գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում կիրառել հրապարակային խոսքի կանոնները,
2. պահպանել խոսքի էթիկետը։
գ) ընդհանրական / փոխանցելի կարողություններ
1. կազմել բանավոր և գրավոր գեղեցիկ խոսք։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել լեզվի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները,
· ծանոթացնել խոսքի գործառական տարբերակներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· գործնական աշխատանք,
·լուսապատկերի (սլայդի) ցուցադրում,
·ինքնուրույն աշխատանք և հանձնարարություններ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. Ստուգարքը բանավոր է: Ստուգարքն անցկացվում է ուսանողներին նախապես տրված հարցաշարով. յուրաքանչյուր ուսանողին տրվում է 4-5 հարց: Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակի ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատներ, զեկուցումներ, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ավետիսյան Յու., Սարգսյան Ա., Թելյան Լ. և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ, Եր., 2016:
  • Եզեկյան Լ., Հայոց լեզու,, Երևան, 2007:
  • Յու. Ավետիսյան և ուրիշներ, Հայոց լեզու և խոսքի մշակույթ (Գործնական աշխատանքների ձեռնարկ հումանիտար ֆակուլտետների ուսանողների համար), Եր., 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Խոսքի պատկերավորման-արտահայտչական միջոցները։
2. Խոսքի գործառական տարբերակները։
3. ԶԼՄ-ների և գովազդի լեզու։
4.Հրապարակային խոսք և բանավեճի արվեստ։
5.Խոսքի էթիկետ։
6.Գրագրության ձևեր։
4-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0708/Բ09
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին,
ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրել էկոլոգիայի` որպես գիտության ձևավորման պատմությունը, բացատրել սոցիալական էկոլոգիայի հիմունքները և առանձնահատկությունները,
2. ձևակերպել էկոհամակարգի, կենսացենոզի և նոոսֆերայի ուսմունքները,
3. նկարագրել մարդկության կայուն զարգացման սկզբունքները,
4. լուսաբանել աշխարհում և Հայաստանում օդային, հողային և ջրային ռեսուրսների հիմնական էկոլոգիական խնդիրները,
5. բացատրել բնական և անթրոպոգեն էկոհամակարգերի զարգացման ընդհանուր սկզբունքները և օրինաչափությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառել և գործնականում իրականացնել ՀՀ կլիմայի փոփոխության, կենսաբազմազանության և անապատացման դեմ պայքարի մասին ազգային զեկույցները,
2. մասնագիտական առանձնահատկություններից ելնելով՝ կիրառել բնապահպանական և էկոլոգիական գիտելիքները հասարակության կայուն զարգացման տարբեր ծրագրերում,
3. վերլուծել էկոլոգիական վիճակը և անել համապատասխան եզրակացություններ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծել փաստերը և կատարել հետևություններ,
կազմակերպել տրամաբանական և վերլուծական աշխատանքներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողների մոտ ձևավորել աշխարհայացք և գիտելիք էկոլոգիայի` որպես գիտության, բնապահպանության, բնական համակարգերի գործունեության հիմունքների, համաշխարհային և Հայաստանի բնապահպանական խնդիրների մասին,
ձևավորել հիմնարար գիտելիքներ բնություն-հասարակություն համակարգում էկոլոգիայի հիմնախնդիրների, բնության հետ հասարակության համահունչ զարգացման մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասավանդման ձևեր՝
համակցված դասեր՝ հեռահար դասընթացներ /Moodle համակարգով/ և դասախոսություններ:
Ուսումնառության ձևեր՝
ինքնուրույն աշխատանք` գրականության ընթերցում, Moodle համակարգում զետեղված դասախոսությունների ընթերցում, առաջադրանքների կատարում և խմբային քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. Ստուգարքն անցկացվում է թեստային համակարգով, on-line, տրվում է առավելագույնը 32 հարց, նախապես կազմված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ., Ժամհարյան Հ.Գ., Խոյեցյան Ա.Վ., Մովսեսյան Հ.Ս., Փիրումյան Գ.Պ. «Էկոլոգիայի և բնության պահպանության հիմունքներ»: Ուսումնական ձեռնարկ, Զանգակ-97, Երևան, 2010, 224 Էջ:
  • Հովհաննիսյան Ն., Մելիքյան Ա., Դանիելյան Ա. «Ագրոկենսաբազմազանություն», Երևան: «ԹԱՍԿ» ՍՊԸ, 2014, 136 էջ.
  • Եդոյան Ռ.Հ., Հովակիմյան Ժ.Հ. «Բնապահպանության դասավանդման մեթոդիկայի և լաբորատոր-գործնական պարապմունքների ձեռնարկ», Երևան, Իրավունք, 2010թ., 222 էջ:
  • Մելքումյան Լ.Ս., Գալստյան Մ.Հ. «Բնապահպանության հիմունքներ», Երևան, 2010թ., 311 էջ:
  • Գրիգորյան Կ.Վ., Եսայան Ա.Հ. Տեր Մինաս քահանա Մարտիրոսյան «Բնապահպանություն և Աստվածաբանություն», Վաղարշապատ, 2007, 215 էջ:
  • Հայրապետյան Է.Մ. և ուրիշներ «Շրջակա միջավայրի պահպանություն», Երևան, 2005թ.:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն: Էկոլոգիայի համառոտ պատմություն, կառուցվածքը, առարկան և օբյեկտը:
Օրգանիզմների գոյության միջավայրը և պայմաններին հարմարվելը:
Կյանքի գոյատեվման հիմնական միջավայրերը:
Պոպուլյացիաների էկոլոգիա: Կենսացենոզներ: Էկոհամակարգեր:
Նյութերի շրջանառությունը էկոհամակարգերում: էկոհամակարգերի ինքնազարգացում: Կենսոլորտ:
Մարդու փոխազդեցությունը բնության հետ:
Մթնոլորտի պահպանությունը: Երկրի կլիմայի փոփոխության և անապատացման հիմնախնդիրները:
Ջրային պաշարների պահպանությունը: Հողային պաշարների պահպանությունը:
Երկրի կենսաբանական բազմազանությունը: Կենսաբազմազանության պահպանությունը:
Շրջակա միջավայրը և մարդու առողջությունը:
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2
2 ժամ/ շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1501/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
· մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
· թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել մեդիան, դրա բնույթն ու տեսակները,
2. ձևակերպել մեդիայի սկզբունքներն ու հիմնական գործառույթները,
3. ներկայացնել մեդիայի սպառնալիքներն ու դրա անվտանգությանն ուղղված հիմնական մեխանիզմները,
4. սահմանել մեդիաազդեցության հնարավորություններն ու մեդիայի սոցիալական դերը,
5. ներկայացնել փաստերի ստուգման ձևերն ու մեթոդները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. քննադատորեն վերլուծել մեդիահաղորդագրությունները,
2. ստեղծել մեդիաբովանդակություն՝ սոցիալական պատասխանատվությամբ և բարոյական սկզբունքների պահպանմամբ,
3. բացահայտել տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները, իրականացնել նշանագիտական վերլուծություն,
4. իրականացնել փաստերի ստուգում,
5. վերլուծել մեդիաազդեցության մեխանիզմները, չեզոքացնել տեղեկատվական սպառնալիքները, կիրառել անվտանգության ապահովման մեխանիզմներ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. աշխատել գիտական գրականության հետ,
2. կիրառել տեղեկությունը գրագետ ընկալելու, բանավոր/գրավոր ներկայացնելու և փոխանցելու հմտությունները,
քննադատորեն վերլուծել:վ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· մեդիայի, դրա տեսակների, դերի, սկզբունքների, մեդիամիջավայրում առկա սպառնալիքների և անվտանգության ապահովման մեխանիզմների հետ ծանոթացում,
· մեդիաազդեցության հնարավորությունների, հանրության առջև ունեցած պատասխանատվության և փաստերի ստուգման մեթոդների ուսումնասիրություն,
· թվային միջավայրում կողմնորոշվելու, տեղեկատվությունը քննադատորեն ընկալելու, տեքստային, տեսալսողական հաղորդագրությունների ենթաիմաստները բացահայտելու կարողությունների զարգացում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· սեմինար պարապմունք,
· քննարկում,
· պրակտիկ աշխատանքներ,
· հետազոտական աշխատանքների իրականացում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի։
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Տեղեկությունների ստուգման համառոտ ուղեցույց լրագրողների համար, Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն, 2017:
  • Bouchard Julie, Candel Étienne, Cardy Hélène, Gustavo Gomez-Mejia (dir.), La médiatisation de l’évaluation, Peter Lang, 2015.
  • Coutant Alexandre, Thomas Stenger (coord.), Identités numériques, L’Harmattan, coll. «Communication et civilisation», 2014.
  • Michael O'Shaughnessy, Jane Stadler, and Sarah Casey, Media and Society, 2016.
  • Stanley J. Baran, Introduction to Mass Communication, Bryant University, 2022. ...
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Մեդիա. սահմանումը, էությունը, տեսակները, սկզբունքները, գործառույթները, հին և նոր մեդիաձևաչափեր:
· Մեդիագրագիտության սկզբունքները. ինչպես քննադատորեն վերլուծել տեղեկությունը:
· Փաստերի ստուգում:
· Մեդիայի ֆինանսները. գովազդ:
· Տեղեկատվական սպառնալիքներ և տեղեկատվական անվտանգություն:
· Մեդիաազդեցության մեխանիզմներ: Մեդիայի սոցիալական դերը: Ապատեղեկատվություն և մեդիամանիպուլյացիա:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1207/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և ­գա­ղա­փա­րա­կան ա­կունք­նե­րին,
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
· ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը,
2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը,
3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ,
2. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում,
3. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ.
1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից,
պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և ­գա­ղա­փա­րա­կան ա­կունք­նե­րին,
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
· ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ:
2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում:
3. Սեմինար պարապմունքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի,
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006:
  • Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97:
  • Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։
  • Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997.
  • Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թե­մա 1՝ ­ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղա­քագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թե­մա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտի­մու­թյունը։ Թե­մա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թե­մա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թե­մա 5՝ ­ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թե­­­մա 6՝­ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թե­­­մա 7`­ Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ներկայացնելու անձի ճանաչողական գործընթացների աշխատանքի առանձնահատկությունները,
2. տարբերակելու մանիպուլյատիվ նարրատիվները, հայտնաբերելու դավադրապաշտական տեսությունները, օգտագործելու դրանց հակազդման միջոցները,
3. ձևակերպելու խոսքային և ոչ խոսքային հաղորդակցական «ալիքներով» եկող տեղեկատվության վերլուծության գործիքները։

բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
4. վերլուծելու անձի ճանաչողական ոլորտի անհատական առանձնահատկությունները,պարզելու քննադատական մտածողության զարգացման մակարդակը,
5. բացահայտելու ճանաչողական կողմնակալությունները և արատները, նույնականացնելու հանրային կյանքի տարբեր ոլորտներում դրանց դրսևորումները,
6. գնահատելու տեղեկատվության աղբյուրների արժանահավատությունը, տեղեկության ստուգելիությունը, ճանաչելու փաստերը։

գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
7. քննադատաբար վերլուծելու և եզրահանգումներ կատարելու մտածողության ուսումնասիրությունների և կիրառական հիմնախնդիրների վերաբերյալ,
8. համակարգայնացնելու սոցիալական, քաղաքական, գիտական և գործնական կյանքի վերաբերյալ խնդիրները, այդ խնդիրների լուծման համար մշակելու համակարգային ռազմավարություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել և զարգացնել քննադատական մտածողության հմտություններ և գործիքներ, ինչի շնորհիվ նրանք ունակ կլինեն ակադեմիական, հասարակական և առօրյա կյանքում քննադատաբար գնահատել ապացույցներն ու փաստարկները, ճանաչել հաղորդակցմանը վերաբերող տրամաբանական և արտատրամաբանական սխալները, նույնականացնել ճանաչողական կողմնակալություններն ու խաբկանքները, խուսափել ճանաչողական մոլորություններից և կողմնակալություններից։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. լսարանային քննարկում,
3. իրավիճակային վերլուծություն,
4. ներլսարանային խմբային բանավեճ,
5. իրական խնդիրների վերաբերյալ տեսանյութերի և այլ առցանց նյութերի դիտում և քննարկում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։ Գիտելիքների ստուգման համար նախատեսվում է գործնական աշխատանքների կատարում՝ մատուցված նյութի հիման վրա։ Գործնական աշխա­տանքների կատարումը նախատեսվում է իրականացնել դասընթացի գործնական ժամերի ընթացքում։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մտածողության առաջացումը և պատմական զարգացումը, մտածողության հիմնական տեսությունները։
2. Մտածողությունը իրական կյանքում, քննադատական մտածողության կարևորությունը որոշումների ընդունման գործընթացում։
3. Ճանաչողական կողմնակալություններ և աղճատումներ: Դրանց անխուսափելիությունը և պայքարը դրանց դեմ։
4. Ճշմարտություն և մոլորություն, փաստ և սահմանում, մտքի ձևեր։
5. Կանոնավոր կշռադատություն և փաստարկում։
6. Փաստարկմանը վերաբերող տրամաբանական սխալներ։
7. Փաստարկմանը վերաբերող արտատրամաբանական սխալներ։
8. Մտածողության «հիգիենա». նշանագիտություն և տրամաբանություն։
9. «Չհասկացման հերմենևտիկա». հուզական ինտելեկտը և միմիկրիան Մանիպուլյացիա-միմիկրիա-սուտ (II). Խոսքայինը և ոչ խոսքայինը։
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1207/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և ­գա­ղա­փա­րա­կան ա­կունք­նե­րին,
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
· ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. ձևակերպել քաղաքագիտական հիմնական հասկացություններն ու սահմանումները, նրանց իմաստն ու նշանակությունը,
2. ներկայացնել քաղաքագիտության տեսական և կիրառական նշանակություն ունեցող հիմնահարցերի էությունը,
3. ներկայացնել քաղաքագիտական բովանդակության օտարալեզու մասնագիտական տեքստերը և կատարել թարգմանություններ։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կատարել քաղաքագիտական վերլուծություններ,
2. կողմնորոշվել գործնական քաղաքականության առանձնահատկությունների մեկնաբանման հարցերում,
3. մատնանշել տեսական և կիրառական քաղաքագիտության արդի հիմնահարցերը։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ.
1. օգտվել մասնագիտական գրականությունից,
պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ձևա­վոր­ման տե­սա­կան և ­գա­ղա­փա­րա­կան ա­կունք­նե­րին,
· ու­սա­նող­նե­րին ծա­նո­թաց­նել հիմ­նա­կան կա­տե­գո­րիա­նե­րի ու քա­ղա­քա­գի­տութ­յան ու­սում­նա­սի­րութ­յան ա­ռար­կա­յա­կան տի­րույ­թին,
· ու­սա­նող­նե­րի մոտ ձևա­վո­րել քա­ղա­քա­կան ի­րա­կա­նութ­յան վեր­լու­ծութ­յան գործ­նա­կան հմտութ­յուն­ներ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ, այդ թվում երկխոսության բաղադրամասերի ընդգրկմամբ:
2. Արտալսարանային հաղորդակցություն դասախոսի հետ՝ քննարկումների համատեղ պատրաստում:
3. Սեմինար պարապմունքներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի,
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Քաղաքագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Երևանի պետ. համալս., Եր., 2006:
  • Միրումյան Կ. Ա., Քաղաքական ուսմունքների պատմություն: Ուս. ձեռնարկ բուհերի համար: Զանգակ-97:
  • Քաղաքական ուսմունքները նորագույն ժամանակներում։ Ուս. ձեռնարկ։ ԵՊՀ հրատարակչություն։
  • Антология мировой политической мысли в 5т. М., 1997.
  • Гаджиев К.С. Политическая философия. М., 1999.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թե­մա 1՝ ­ Քաղաքագիտության ձևավորումը որպես գիտություն: Քաղա­քագիտության օբյեկտը և առարկան: Քաղաքականության ծագումը և էությունը։ Թե­մա 2՝ Քաղաքական իշխանության էությունն, կառուցվածքը և լեգիտի­մու­թյունը։ Թե­մա 3՝ Հասարակության քաղաքական համակարգը։ Պետությունը քաղաքական համակարգի գլխավոր ինստիտուտ։ Թե­մա 4՝ Քաղաքական կուսակցությունները և կուսակցական համակարգեր։ Թե­մա 5՝ ­ Քաղաքական գործընթացներ: Ընտրություններ և ընտրական համակարգեր: Թե­­­մա 6՝­ Քաղաքական գաղափարախոսություններ: Թե­­­մա 7`­ Քաղաքական ընտրանի և առաջնորդություն:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. -2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1311/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
· զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
· նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել մտքի կառուցվածքը,
2. սահմանել-մեկնաբանել տրամաբանական ընդհանուր և մասնավոր օրենքները, որոնք ապահովում են կշռադատությունների կանոնավորությունը,
3. բացատրել տրամաբանական գիտելիքի ընդհանուր ճանաչողական և գործառնական տեսանկյունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. դրսևորել մասնագիտական գիտելիքների յուրացման և տեղեկատվության վերլուծության տրամաբանական պատշաճ հմտություններ,
2. ճիշտ կատարել և գնահատել հասկացությունների, դատողությունների, մտահանգումների հետ կապված, ինչպես նաև ապացուցման և հերքման տրամաբանական գործողությունները, նկատել ու շտկել սխալները,
3. պարզաբանել տրամաբանական գիտելիքի ու հմտությունների դերը գիտատեսական և գործնական ուսումնասիրությունների ժամանակ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
դրսևորել տրամաբանական մտածողության անհրաժեշտ մշակույթ` պահպանելով կանոնավոր մտածողության որոշակիության, անհակասականության, հիմնավորվածության և հետևողականության հիմնարար սկզբունքների ու դրանցից բխող մասնավոր նորմերի պահանջները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողի մոտ ձևավորել կանոնավոր մտածողության ձևական-տրամաբանական սկզբունքների վերաբերյալ համակարգված գիտելիքներ, տրամաբանական գործողությունների վերլուծության ու գնահատման կարողություններ,
· զարգացնել մասնագիտական գիտելիքների յուրացմանը նպաստող տրամաբանական որակներ,
· նպաստել ուսանողների քննական և վերլուծական մտածողության, հետազոտական կարողությունների զարգացմանը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. անհատական աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով
Գնահատման մեթոդները՝ առաջադրված հարցաշարի թեմաներով գրավոր աշխատանք՝ տեսական և գործնական կարողությունները վերհանող առաջադրանքերով,
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճանը, պատասխանների ամբողջականությունը և անսխալականությունը, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանության դասընթաց: Եր., 1987:
  • Բրուտյան Գ.Ա., Տրամաբանություն: Եր., 1998:
  • Ивлев Ю.В., Логика. Учебник. 3-е издание. М., 2005.
  • Ивин А.А., Практическая логика. Учебное пособие. М.,2002.
  • , Кириллов В.И., Орлов Г.А.,Фокина Н.И., Упражнения по логике. Учебное пособие. М., 2005.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տրամաբանության առարկան և նշանակությունը: Միտք և լեզու: Հասկացություն: Հասկացության ծավալը բովանդակությունը և տեսակները: Տրամաբանական գործողություններ հասկացությունների հետ: Հասկացության ծավալի բաժանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Սահմանման էությունը, տեսակներն ու կանոնները: Դասակարգման էությունը տեսակներն ու կանոնները: Դատողության էությունը և կազմը: Պարզ և բարդ դատողություններ, դրանց տեսակները: Տրամաբանական մտածողության հիմնական օրենքները: Անհրաժեշտ մտահանգումներ, դրանց տեսակները և կանոնները. պայմանական, բաժանանարար, լեմատիկ և անմիջական մտահանգումներ: Սիլլոգիզմ: Կրճատ մտահանգումներ: Հավանական մտահանգումներ: Ինդուկցիա և դեդուկցիա: Ոչ լրիվ ինդուկցիայի տեսակները: Ինդուկտիվ հետազոտման մեթոդներ: Հմանմանություն: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները հավանական մտահանգումների ընթացքում:
Ապացուցում և հերքում, տարրերը և եղանակները: Առավել հաճախ հանդիպող սխալները ապացուցման և հերքման ընթացքում: Պարալոգիզմ, սոփեստություն, սրամտություն, պարադոքս:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1007/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ:
· ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի
տնտեսական քաղաքականության մշակման համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել սպառողի և արտադրողի վարքի հիմքում ընկած հիմնական տեսական գործոնները,
2. ներկայացնել շուկայի կառուցվածքը, տիպային մոդելները, հավասարակշռության և արդյունավետության պայմանները,
3. ձևակերպել տնային տնտեսությունների, ձեռնարկությունների և կառավարության
տնտեսական վարքագծի հիմնական սկզբունքները,
4. ներկայացնել մակրոտնտեսական հիմնական ցուցանիշները և հավասարակշռության մոդելները,
5. ձևակերպել մակրոտնտեսական մոդելների միջոցով տնտեսական տարբեր քաղաքականությունների իրականացման ընդհանրական հետևանքները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. լուծել միկրո և մակրոտնտեսագիտական պարզ խնդիրներ,
2. կատարել տնտեսագիտական վերլուծություններ ու պարզ կանխատեսումներ, օգտագործել դրանց արդյունքները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. օգտվել գիտական տարբեր աղբյուրներից (ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ և հաշվետվություններ),
2. պատրաստել հետազոտություններ, ներկայացնել դրանց արդյունքները, վարել
մասնագիտական բանավեճեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին տրամադրել գիտելիքներ տնտեսագիտության տեսության միկրոտնտեսագիտական հիմնարար սկզբունքների վերաբերյալ:
· ուսանողներին ծանոթացնել տնտեսագիտության տեսության մակրոտնտեսական վերլուծության հիմնարար սկզբունքներին, որոնք և հիմք են հանդիսանում երկրի
տնտեսական քաղաքականության մշակման համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն
2. խմբային աշխատանք
3. ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր: Տրվում է 4 հարց նախապես տրամադրված
հարցաշարից։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • McConnell, Economics, 2021.
  • Сидорович А.В.-Курс экономической теории-2001.
  • Հ. Սարգսյան, Հ. Մարգարյան, «Տնտեսագիտության տեսություն», Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2017թ.։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տնտեսագիտության տեսության առարկան և մեթոդը: Շուկայական տնտեսական համակարգ: Սպառողական վարքի տեսություն: Արտադրության տեսություն: Արտադրական գործոնների շուկաները: Շուկայի կառուցվածքը՚ մենաշնորհ, բազմաշնորհ, մենաշնորհային մրցակցություն: Մակրոտնտեսական ցուցանիշների սահմանումները և չափումը, համախառն եկամուտներ: Տնտեսական տատանումներ, զբաղվածություն և գործազրկություն: Ամբողջական պահանջարկ և առաջարկ: Փողը և վարկային շուկաները:
Ապրանքային և ֆինանսական շուկաները:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
գործ.-2
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2301/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մա­կար­գիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ,
· ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կա­տարելու համար:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
· աշխատել տեքստի, գրաֆիկական օբյեկտների, աղյուսակների հետ,
· կատարել հաշվարկներ, կազմել դիագրամներ և գրաֆիկներ,
· ինքնուրույն կատարել իր թղթավարությունը (կուրսային և ավարտական աշխատանքներ, հաշվարկների կատարում, զեկուցումների համար սլայդների պատրաստում և այլն)։վ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին հաղորդել անհրաժեշտ գիտելիքներ հա­մա­կար­գիչների, դրանց տեխնիկական, ծրագրային և ինֆորմացիոն ապահովման վերաբերյալ,
· ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր համակարգչի օգնությամբ մասնագիտության մեջ գործնական հետազոտություններ ու վերլուծություններ կա­տարելու համար:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասերն անցկացվում են համակարգչի միջոցով, հանձնարարվում են խնդիրներ և ինքնուրույն առաջադրանքներ:
2. Ուսուցողական նյութերը և ինքնուրույն աշխատանքի առաջադրանքները տրամադրվում են ուսանողներին էլէկտրոնային տեսքով՝ փոխանցվում են էլեկտրոնային կրիչով կամ ուղարկում էլ. փոստին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է համակարգչի միջոցով՝ ուսանողի ամփոփիչ աշխատանքի հիման վրա։ Առաջադրանքներն հիմնված են դասընթացի ընթացքում անցած թեմաների վրա։
Կամավորության սկզբունքով հնարավոր է ստուգարքը հանձնել առցանց եղանակով:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Серогородский В., Сурин Д., Тихомиров А., Microsoft Office 2016 / Office 365, 2017 Наука и техника.
  • Katherine Murray, First Look Microsoft Office 2010, Microsoft Press.
  • Ю. Стоцкий, А. Васильев, И.Телина, Microsoft Office 2010, Питер.
  • Առաջադրանքներ՝ էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1 - Համակարգչի կառուցվածքը և աշխատանքի հիմնական սկզբունքները։
Բաժին 2 - Windows օպերացիոն համակարգի գրաֆիկական ինտերֆեյսի հետ աշխատելու հիմնական սկզբունքները:
Բաժին 3 - Տեքստային փաստաթղթերի ստեղծման և մշակման տեխնոլոգիաներ:
Բաժին 4 - Հաշվարկներ էլեկտրոնային աղյուսակներում, դիագրամներ, գրաֆիկներ։
Բաժին 5 - Ներկայացման մուլտիմեդիա տեխնոլոգիաներ՝ ստեղծում և ցուցադրում:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. 2
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2203/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություն­ներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակելու սոցիոլոգիայի որպես գիտության կառուցվածքային մակարդակները,
2. ներկայացնելու սոցիոլոգիայի` որպես գիտության կայացման նախադրյալները, գիտությունների համակարգում սոցիոլոգիայի տեղն ու դերը, սոցիոլոգիայի աշխարհայացքային և էթիկական առանձնահատկությունները, ուսումնասիրության առարկան,
3. նկարագրելու հիմնական սոցիոլոգիական մոտեցումները, մշակույթի տարրերը, ինչպես նաև հասարակության մեջ տեղի ունեցող մի շարք սոցիալական գործընթացներ ու հրատապ սոցիալական հիմնախնդիրներ,
4. նկարագրելու սոցիալական գործողության և հասարակության սոցիալական կառուցվածքի փոխկապվածությունը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտվելով սոցիոլոգիական հասկացութային գործիքակազմից` մեկնաբանելու հասարակական գործընթացներն ու հիմնախնդիրները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին փոխանցել գիտելիքներ սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքի և հետազոտական մեթոդների վերաբերյալ՝ ծանոթացնելով սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկայի և սոցիոլոգիական աշխարհայացքի առանձնահատկություն­ներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասընթացը ենթադրում է դասախոսություններ, լսարանում ուսանողների թե´ պասիվ ունկնդրում, թե´ մասնակցություն քննարկումներին, ինչպես նաև՝ հանձնարարված գրականության արտալսարանային ընթերցում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք՝ եզրափակիչ բանավոր ստուգման ձևաչափով: Բանավոր ստուգման հարցատոմսը պարունակում է 2 հարց:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Гидденс Э. “Социология”// 2-е изд., полн. перераб. и доп., М.: Эдиториал УРСС, 2005.
  • Миллс Ч. Р. “Социологическое воображение”// Пер. с англ. О. А. Оберемко. Под общей редакцией и с предисловием Г. С. Батыгина. - М.: Изда-тельский Дом NOTA BENE, 2001, 264 с.
  • Штомпка П. “Социология. Анализ современного общества” М.: Логос, 2005, 664 с.
  • Macionis J.J. “Sociology”// USA: Pearson Education, Inc., 14th ed., 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Սոցիոլոգիան որպես գիտություն. կայացման առանձնահատկությունները
2. Սոցիոլոգիայի օբյեկտն ու առարկան. մոտեցումներ և տեսական պարադիգմաներ
3. Սոցիոլոգիան գիտությունների համակարգում
4. Սոցիոլոգիական աշխարհայացք և սոցիոլոգիական էթիկա
5. Սոցիոլոգիական գիտելիքի կառուցվածքը
6. Ի՞նչ է հետազոտությունը, որո՞նք են հետազոտության տեսակները, ո՞վ է հետազոտողը
7. Մշակույթ, մշակույթի տարրեր
8. Հասարակությունը որպես սոցիոլոգիայի ուսումնասիրության առարկա
9. Հասարակության սոցիալական կառուցվածքը. սոցիալական ինստիտուտներ
10. Սոցիալական խմբեր և կազմակերպություններ
11. Հասարակություն և անձ. սոցիալական փոխազդեցություն և սոցիալականացում
12. Շեղվող վարք և սոցիալական վերահսկողություն
13. Սոցիալական անհավասարություն. շերտավորում և մոբիլություն
14. Ազգաբնակչություն, ուրբանիզացիա և միգրացիա
15. Սոցիալական փոփոխություններ, գործընթացներ և շարժումներ։
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
գործն.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1704/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
● զարգացնել մասնագիտական թեմաների քննարկման և բանավեճի կարողություն­նե­րը
● ապահովել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի գերազանց իմացություն
● ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը նոր տերմինների ընդգրկմամբ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
● ցուցաբերել մասնագիտական բառապաշարի հստակ իմացություն
● ցուցաբերել միջազգային չափորոշիչներով սահմանված В1 մակարդակին համապատասխանող ռուսաց լեզվի իմացություն
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
● կազմել մասնագիտական թեմայով զեկույցներ
● տիրապետել մասնագիտական լայնածավալ տեղեկատվությանը
● կատարել միջազգային չափանիշների B1 մակարդակին համապատասխանող թեստային աշխատանք
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
● օգտագործել ձեռք բերած հաղորդակցման և լեզվական հմտությունները
● օգտագործել ձեռք բերած իմացությունները մասնագիտական ոլորտում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
● զարգացնել մասնագիտական թեմաների քննարկման և բանավեճի կարողություն­նե­րը
● ապահովել մասնագիտական լեզվի բառապաշարի գերազանց իմացություն
● ընդլայնել մասնագիտական լեզվի բառապաշարը նոր տերմինների ընդգրկմամբ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ
2. ինքնուրույն աշխատանք
3. թիմային աշխատանք
4. բանավոր ներկայացում/զեկույց/
5. բանավեճ
6. ստուգողական աշխատանք
7. թեստային աշխատանք
վիկտորինա
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
1. թեստային առաջադրանք
2. բանավոր հարցում
ստուգարք
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Алексеенко Т.Н. Научный стиль речи. Учебное пособие для иностранных студентов. Харьков: ХНУ, 2005.
  • Андрюшина Н.П., Жорова А.П., Макова М.Н. Тренировочные тесты по русскому языку как иностранному. М., 2008-2010.
  • Балаян П.Б., Тер-Саркисян Л.А., Ходжумян Б.С. Учебник по русскому языку. Грамматика. Коммуникация. Речь. Ереван: ЕГУ, 2015.
  • Карапетян Н.Г., Королева Л.Б., Черненко Н.М.. Учебные задания по русскому языку. Обучение дискуссионному общению. Для студентов-иностранцев. М.: РУДН, 2010.
  • Кирейцева А.Н., Селиверстова Е.И., Химик В.В. Сборник тестовых заданий по русскому языку для иностранцев: Грамматика. Лексика. СПБ, 1998.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Շարահյուսական կառուցվածքներ: Սուբյեկտիվ գնահատման արտահայտման միջոցներ
Պարզ և բարդ նախադասություններ: Կապեր և կապական բառեր: Գիտական ոճի ժան­րերը և դրանց շարադրման սկզբունքները: Մասնագիտական լեզվին բնորոշ ոճաբա­նա­կան սկզբունքները: Մասնագիտական տերմինաբանության առանձնահատկությունները:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ դասախոսություն
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1107\Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը զտազոտող գիտա­կարգերին,
· ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ,
· ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
· վերարտադրել «մշակույթ» հասկացության ամենատարածված սահմանումները,
մշակույթի առաջացման և զարգացման տեսությունները,
· ներկայացնել մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, մշակույթի ծագման և
զարգացման հիմնական օրինաչափությունները,
· քննարկել համաշխարհային և հայ մշակույթների պատմական զարգացումների օրինաչափությունները, նկարագրել ժամանակակից մշակութային գործընթացները։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
· բացահայտել մշակութային երևույթների բաղադրիչներն ու դրսևորումները,
պատճառներն ու պայմանները,
· զանազանել համաշախարհային մշակութային գործընթացի
պատմական և լոկալ դրսևորումները,
· տարանջատել մերօրյա մշակութային երևույթները և գործընթացները։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
· վերլուծել փաստեր և կատարել հետևություններ,
ստեղծագործաբար կիրառել մշակույթի մասին ստացած գիտելիքները մշակույթի տարբեր ոլորտներում:վ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել մշակույթ ֆենոմենի բնութագրերին և մշակութը զտազոտող գիտա­կարգերին,
· ուսանողների մոտ ձևավորել ընդհանուր, ինչպես նաև իրենց մասնագիտության հետ առնչվող մշակույթի ոլորտների ու գործընթացերի մասին գիտելիքներ,
· ուսանողների մոտ գիտելիքներ ձևավորել հայ և համաշխարհային մշակույթների և ներկա մշակութային գործընթացների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
գործնական պարապմունք,
դիդակտիկ նյութերի մատուցում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը գնահատվում է ստուգարքի միջոցով: Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր:
Տրվում է առավելագույնը 4 հարց`նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գուրևիչ Պ. Մշակութաբանություն, Ե., 2002:
  • Арутюнов С. А., Рыжакова С. И. Культурная антропология, М., 2004:
  • Кравченко А. И. Культурология, М., 2003.
  • Розин В.М. Культурология. М., 1998.
  • Armenian Folk Arts, Culture and Identity. Bloomington and Indianapolis, Indiana Univ. Press,
  • 001.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մշակութաբանության ուսումնասիրման օբյեկտը, առարկան և խնդիրները:
«Մշակույթ» հասկացության սահմանումները, մշակույթի բնույթի, ծագման և զարգացման վերաբերյալ տեսությունները:
Մշակույթն ուսումնասիրող գիտակարգերը:
Մշակույթի կառուցվածքը, բաղադրիչները, գործառույթները և մեխանիզմները:
Մշակութային գործընթացներ:
Մշակութային նորմեր, պրակտիկաներ և մշակութային կապիտալ հասկացությունները:
Մշակութային ավանդույթը և նորույթը, ադապտացման, ինտեգրման և ձուլման հասկացությունները:
Մշակույթը և բնությունը, մշակութայինի և բնականի հարաբերակցութունը:
Մշակույթը «անհատ», «հասարակություն», «էթնոս», «քաղաքակրթություն» կատեգորիաների համատեքստում:
Մշակույթը և գենդերը:
Մշակույթը և սոցիալական կառուցվածքը:
Մշակույթի քաղաքական և տնտեսական չափումները:
Մշակույթը և լեզուն:
«Զանգվածային», «էլիտար», «քաղաքային» մշակույթ հասկացությունները։
Համաշխարհային մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
Հայ մշակույթի պատմական զարգացումները. մոտեցումներ, հարցադրումներ, օրինաչափություններ:
Ժամանակակից մշակութային գործընթացները և գլոբալացման խնդիրը:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
գործ. – 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1602/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն),
2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում
3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում,
4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
1. թարգմանել մասնագիտական տեքստը անգլերենից-հայերեն բառարանի օգնությամբ
2. զրուցել իր մասնագիտության ոլորտում. արտահայտել և հիմնավորել կարծիք մասնագիտական թեմաների վերաբերյալ
3. երկխոսության մեջ մտնել մասնագիտական թեմաներով։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ.
1. կիրառել գրավոր խոսքի հիմնական հմտությունները,
2. զրույց վարել մասնագիտական թեմաներով՝ կիրառելով բանավոր խոսքի հիմնական հմտությունները,
գ. ընդհանրական /փոխանցելի կարողությունները
1. օգտվել մասնագիտությանը առնչվող տեղեկատվական աղբյուրներից,
2. դասակարգել և բաշխել ստացած տեղեկատվությունը՝ կիրառելով առցանց միջոցները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. մասնագիտական տեքստերի թարգմանության հմտությունների զարգացում (անգլերենից- հայերեն),
2. մասնագիտական բառապաշարի զարգացում
3. հաղորդակցական հմտությունների զարգացում. մասնագիտական ոլորտում մենախուսության և երկխոսության հմտությունների զարգացում,
4. մասնագիտական տեքստերում հիմնական քերականական կարգերի ներկայացում։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունք դասախոսի ղեկավարությամբ
2. անհատական և խմբային աշխատանք
3. անհատական և խմբային հաղորդակցական առաջադրանք
4, ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացը ավարտվում է ստուգարքով, որն իրականացվում է գրավոր աշխատանքով և բանավոր ստուգմամբ:
1. Գրավոր ստուգում (թեստ՝ անցած լեզվական նյութի հիման վերաբերյալ),
2. Բանավոր ստուգում (կարդալ, թարգմանել և վերատադրել մասնագիտական տեքստը):
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Robin Walker and Keith Harding Tourism 2 Oxford University Press 2009.
  • Peter Strutt English for International Tourism (intermediate), Longman 2007.
  • Murphy R. English grammar in Use - Cambridge , 1990.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. անգլերենի քերականական կառույցների կիրառում մասնագիտական տեքստերում,
2. մասնագիտական բառապաշարի օգտագործում,
3, մասնագիտության ոլորտում գրավոր և բանավոր խոսքի զարգացում։
4-րդ գարնանային կիսամյակ
գործ –– 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0102/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
· ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
· ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել 2,3,4,5,9 թվերի վրա բաժանելիության հայտանիշները, ամբողջ ցուցիչով աստիճանի, քառակուսի արմատի հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը,
2. ներկայացնել բնական, ամբողջ, ռացիոնալ թվերը, բազմություններով գործողությունները, դրանց պատկերումը թվային առանցքի վրա,
3. ներկայացնել թվի հակադիրը, հակադարձը, մասը, տոկոսը, բացարձակ արժեքը, գրելաձևերը,
4. ներկայացնել հիմնական երկրաչափական պատկերները, մակերեսը, ծավալը,
5. ներկայացնել աստիճանային ֆունկցիան, նրանց հիմնական հատկությունները և
գրաֆիկները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. լուծելու տոկոսով և մասնաբաժնով խնդիրներ,
2. լուծելու գծային, քառակուսային հավասարումներ, անհավասարումներ,
3. կառուցելու աստիճանային ֆունկցիաների գրաֆիկներ, հասկանալու հիմնական հատկությունները, գտնելու նրանց մեծագույն և փոքրագույն արժեքները,
4. հաշվարկելու պարզագույն երկրաչափական պատկերների մակերեսները, ծավալները,
5. տարբերերակելու պրոգրեսիաները այլ հաջորդականություններից և հետազոտել դրանք,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
կիրառելու յուրացված մեթոդների այլ տեսություններում։v
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ներկայացնել հանրահաշվի և երկրաչափության հիմունքները դպրոցական դասընթացի շրջանակներում,
· ներկայացնել տեսության մատչելի մեթոդները,
· ծանոթացնել ներկայացվող տեսության ընդհանրացումներին և կիրառություններին՝ ըստ ուսանողների մասնագիտության։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. գործնական պարապմունքներ,
2. դասախոսություններ,
3. ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Բ. Նահապետյան, Ա.Աբրահամյան, Մաթեմատիկա-6, Հիմնական դպրոցի 6-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2016
  • Ս.Գոգյան, Վ.Դիլանյան, Հանրահաշիվ-7, «Մասնակցային դպրոց» ԿՀ, Երևան, 2023
  • Ս. Նիկոլսկի և այլոք, Հանրահաշիվ-7,8,9, դպրոցի 7-9-րդ դասարանների դասագրքեր,
  • Երևան, 2016, 2017
  • Գ.Գևորգյան, Ա. Սահակյան, Հանրահաշիվ և մաթեմատիկական անալիզի տարրեր-10, 11, 12, Հանրակրթական դպրոցի 10-12-րդ դասարաններիի դասագրքեր (ընդհանուր և հումանիտար հոսքերի համար), Երևան, 2017
  • Ն.Պողոսյան, Սովորենք մաթեմատիկա, Օժանդակ ձեռնարկ V-IX դասարաններ, Երևան, 2011
  • , Ս.Փարվանյան, Մաթեմատիկա, 9-րդ դասարանի ավարտական քննության առաջադրանքներ, Շտեմարան, Երևան, 2022
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Բնական թվեր, ամբողջ թվեր, ռացիոնալ թվեր, նրանց գրառումը, համեմատումը, կլորացումը, բաժանումը մնացորդով, բազմապատիկ, բաժանարար, բաժանելիության հայտանիշներ, պարզ և բաղադրյալ թվեր։ Թեմա 2. Թվի ամբողջ և կոտորակային մասերը, տասնորդական կոտորակներ։ Մեծության բաժանումը տրված հարաբերությամբ։ Ուղիղ, հակադիր և հակադարձ համեմատականություններ։ Թվի մասնաբաժին, տոկոս: Թեմա 3. Երկրաչափության տարրեր՝ ուղիղ, հատված, բեկյալ, ճառագայթ, անկյուն, շրջան, շրջանագիծ, եռանկյուն, ուղղանկյուն, երկարություն, պարագիծ, մակերես։ Տարբեր չափման միավորներ։ Զուգահեռ, հատվող, փոխուղղահայաց ուղիղներ, համաչափություն: Թեմա 4. Խորանարդ, ուղղանկյունանիստ, գունդ, սֆերա, գլան, կոն, բուրգ, մակերևույթի մակերես, ծավալ: Թեմա 5. Տառային արտահայտություններ, մեկ անհայտով հավասարումներ և անհավասարումներ: Թեմա 6. Բնական ցուցիչով աստիճան, հիմնական հատկությունները, կրճատ բազմապատկման բանաձևերը։ Ամբողջ ցուցիչով աստիճան։ Թեմա 7. Քառակուսի արմատ, գաղափար իռացիոնալ թվերի մասին, իրական թվեր, միջին թվաբանական և միջին երկրաչափական: Թեմա 8. Բազմանդամներ, գծային երկանդամ, քառակուսի եռանդամ, նրանց նշանը, արմատները, քառակուսի եռանդամի տարբերիչը, վերլուծումը գծային արտադրիչների, մեծագույն և փոքրագույն արժեքները։ Թեմա 9. Գծային և քառակուսային հավասարումներ և անհավասարումներ: Համակարգ, համախումբ։ Թեմա 10. Կոորդինատային հարթություն։ Պարզագույն ֆունկցիաների գրաֆիկները (գծային, քառակուսային, արմատ), պարաբոլ, հիպերբոլ: Ֆունկցիայի մեծագույն և փոքրագույն արժեքները, ֆունկցիայի աճ և նվազում: Թեմա 11. Թվաբանական և երկրաչափական պրոգրեսիաներ: Թեմա 12. Կարգավորություններ, տեղափոխություններ, զուգորդություններ: Գաղափար պատահույթի, պատահույթի հավանականության մասին:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1308/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանելու հոգեբանության, հոգեբանական երևույթների, գործընթացների, անձի հոգեկան առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնելու անձի կառուցվածքային և անհատատիպաբանական առանձնահատ­կություն­ները, պահանջմունքների և դրդապատճառների հիերարխիան,
3. թվարկելու միջանձնային հարաբերությունների, դրանց տեսակների, միջանձնային ընկալման և դրանց դերի մասին կրթական միջավայրում,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
վերլուծելու աշակերտների, աշակերտ-ուսուցիչ հարաբերությունների ձևավորման և զար­գացման վրա տարբեր ներքին և արտաքին հոգեբանական գոր­ծոն­­ների ազդեցության առանձնահատկությունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսումնասիրել մարդու հոգեկանի ծագման և զարգացման, կառուցվածքի առանցքային մեխանիզմները, օրինաչափությունները և առանձնահատկությունները,
· ծանոթացնել ժամանակակից հոգեբանության ուղղություններին, դրանց կիրառման ոլորտներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. սեմինար պարապմունք,
3. քննարկում,
4. պրակտիկ աշխատանքներ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան,
Գնահատման չափանիշները՝ էսսե-ի ներկայացում:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Նալչաջյան Ա. Ընդհանուր հոգեբանության հիմունքներ Գիրք 1., Եր., Լույս. 1991, 512 էջ
  • Հոգեբանություն. դեմքեր, փաստեր / Ուսումնական ձեռնարկ., Ավանեսյան Հ. և համահեղ., Եր. ԵՊՀ հրատ. 2010, 204 էջ:
  • Հոգեբանության հիմունքներ. Դ. Ռ. Հայրապետյան/Դասընթացի ուսումնական ծրագիր. Եր: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2008 թ., 64 էջ
  • Հովհաննիսյան Ս. Մասնագիտական կողմնորոշման հիմունքներ (գործնական հոգեբանություն). Ուս. ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2014 թ., 332 էջ
  • Տարիքային և մանկավարժական հոգեբանություն:/պրոֆ. Ա. Վ. Պետրովսկու խմբագրու­թյամբ. - Թարգմանիչ Ա. Ա. Նալչաջյան. - Երևան, «Լույս» հրատարակչություն. - 1977.
  • Немов Р. С. Психология. Книга 3. М.: ВЛАДОС ИМПЭ им. А. С. Грибоедова, 2002.
  • Психология личности. Хрестоматия в 2-х т. / Под. Ред. Д. Я. Райгородского. - Самара: “Бахрар-М”, 2002.
  • Introduction to Psychology//
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ժամանակակից հոգեբանության մարտահրավերները և ուղղությունները: Հոգեբանական հետազոտության մեթոդները և մեթոդիկաները: Հոգեբանության բնագիտական և սոցիալական հիմքերը:
2. Հոգեկանի կառուցվածքը՝ հոգեկան հատկություններ, վիճակներ, գործընթացներ: Հոգեկանի զարգացման շարժիչ ուժերն ու պայմանները:
3. Անձի կառուցվածքը: Անձի տեսությունները: Դպրոցական տարիքի հոգեբանություն:
4. Միջանձնային ընկալում, միջանձնային հարաբերությունների հոգեբանություն: Հաղորդակցում: Հաղորդակցման հոգեբանական յուրահատկությունները դպրոցում:
5. Մանկավարժի մասնագիտական գործունեության հոգեբանական առանձնահատկությունները:
3-րդ՝ աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1306 /Բ 16
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին
· ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. տարբերակել, անվանել հաղորդակցման հիմնական կատեգորիաները, սահմանել և համեմատել դրանք,
2. վերլուծել հաղորդակցման մեխանիզմները հոգեբանական գիտելիքի դիտանկյունից։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ձևավորել և գնահատել հաղորդակցման ռազմավարություններ,
2. հոգեբանական մեթոդաբանությամբ վերլուծել և գնահատել ռիսկային պայմաններում իրագործվող հաղորդակցումը,
3. մշակել արդյունավետ հաղորդակցման առաջարկներ և իրագործել դրանք:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
կիրառել ընդհանրական գիտելիքներն արդյունավետ կառավարչական և կազմակերպ­չական գործունեություն իրականացնելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել հաղորդակցման առանձնահատկություններին, մեխանիզմներին և օրինաչափություններին
· ձևավորել հմտություններ հաղորդակցման արդյունավետությունը բարձրացնելու համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. խմբային աշխատանք՝ քննարկում:
3. ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով։
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր պատասխան։
Գնահատման չափանիշները՝ ստուգարքն անցկացվում է նախապես տրված հարցաշարի հիման վրա, յուրաքանչյուր ուսանողի՝ 3-ական հարց։ Պատասխանին գումարվում է նաև ամբողջ կիսամյակին ընթացքում ուսանողի կատարած անհատական աշխատանքի (ռեֆերատների, զեկուցումների, տեսասահիկների պատրաստում և այլն) արդյունքը։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գրիգորյան Ա. Մարքեթինգը տնտեսության կառավարման համակարգում, Երևան, 2007 թ.։
  • Կառավարման հոգեբանություն/ կազմ. Սեդրակյան Ս., Եդիգարյան Վ., Ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2004։
  • Կառավարման հոգեբանության մի քանի հարցեր/ կազմ. Սահակյան, Ուսումնական ուղեցույց, Երևան, 2015։
  • Аминов, И.И. Психология делового общения: Учебник / И.И. Аминов. - М.: Юнити, 2018. - 270 c.
  • Берн, Э. Игры, в которые играют люди. Психология человеческих взаимоотношений. Люди, которые играют в игры, Л.,2012.
  • Волков, Б.С. Психология педагогического общения: Учебник для бакалавров / Б.С. Волков, Н.В. Волкова, Е.А. Орлова. - Люберцы: Юрайт, 2016. - 335 c.
  • Ильин, Е.П. Психология общения и межличностных отношений / Е.П. Ильин. - СПб.: Питер, 2013. - 576 c.
  • Измайлова М. А. Деловое общение: Учебное пособие / М. А. Измай- лова. - 4-е изд. - М.: Издательско-торговая корпорация. «Дашков и К°», 2011. - 252 c.
  • Райгородский Д.Я. Психология менеджмента. Учебное посбие. Самара: Изд.дом «Бахран-М», 2005.-768с.
  • 0. Шеламова, Г.М. Деловая культура и психология общения: Учебник / Г.М. Шеламова. - М.: Academia, 2018. - 256 c.
  • S. Shyam Sundar ., (2015), The Handbook of the Psychology of Communication Technology.
  • The Business Communication Handbook Judith Dwyer 9th Edition//https://pdfgoal.com/downloads/the_business_communication_handbook_judit…
  • The Handbook of Communication. By Owen Hargie. Skills//
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բաժին 1՝ Արդյունավետ հաղորդակցում, հիմնական առանձնահատկությունները:
Բաժինը ներառում է հաղորդակցում հասկացության սահմանումը և վերլուծությունը սոցիալական հոգեբանության դիտանկյունից: Հաղորդակցումը քննարկվում է հոգեբանական դասական և ժամանակակից տեսությունների համատեքստում: Դիտարկվում են արդյունավետ հաղորդակցման հիմնական առանձնահատկությունները, օրինաչափությունները, մեխանիզմները:
Բաժին 2՝ Միջանձնային ընկալումը հաղորդակցման գործընթացում:
Բաժինը ներառում է սոցիալական պերցեպցիայի հիմնական օրինաչափություններն ու մեխանիզմները: Քննարկվում են ընկալման կարծրատիպերը և դրանց տեսակները, կարծրատիպային էֆեկտները: Ատրակցիայի և ատրիբուցիայի երևույթները դիտարկվում են հաղորդակցման համատեքստում:
Բաժին 3՝ Հաղորդակցումը սոցիալական տարբեր ոլորտներում:
Բաժինը ներառում է իմացության և հմտությունների ձևավորումը գործարար հաղորդակցման հիմնական օրինաչափությունների մասին: Վերբալ և ոչ վերբալ գործարար հաղորդակցում, գործարար իմիջ, գործարար էթիկա, բանակցությունների վարման առանձնահատկությունները:
Բաժին 4՝ Հեռավար հաղորդակցման առանձնահատկությունները և միտումները, հմտությունների դրսևորման ձևերը։
Բաժինը ներառում է հեռավար հաղորդակցման սահմանումը, ժամանակակաից ձևերի նկարագրությունը։
3-րդ աշնանային կամ 4-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
2101/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին,
· տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ,
ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու կրոնի սահմանումը և կառուցվածքը, տեղն ու դերը հասարակության մեջ,
2. նկարագրելու ժամանակակից կրոնների և կրոնի պատմական ձևերի ձևավորման ու զարգացման պատմությունը, ազգային և համաշխարհային կրոնների բնութագիրը, գլխավոր առանձնահատ­կու­թյուններն ու հիմնական գծերը, ոչ ավանդական կրոնների առանձնահատկությունները և դասակար­գումը,
3. լուսաբանելու Հայոց եկեղեցու պատմությունը, դավանաբանական առանձնահատկություններն ու ՀՀ արդի կրոնական իրավիճակը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծելու կրոնական ու կրոնագիտական գրականությունը,
2. դասակարգելու կրոնի բազմազան և տարատեսակ դրսևորումները, խմբավորելու և համեմատելու տարբեր կրոններ,
3. բացահայտելու և վերլուծելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, ծիսապաշտամուն­քային, դավանաբանական առանձնահատկությունները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. արժևորելու ժամանակակից կրոնների աշխարհայացքային, դավանաբանական և ծիսապաշտա­մուն­քային առանձնահատկությունները,
կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները գործնականում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· տալ ընդհանուր համակարգված գիտելիքներ կրոնի, դրա պատմական դրսևորումների առաջացման, ձևավորման և զարգացման, հասարակակական և հոգևոր կյանքում դերակատարության մասին, ծանոթացնել ժամանակակից կրոնագիտության տեսական հիմունքներին ու հիմնախնդիրներին, աշխարհում գոյություն ունեցող կրոններին, դրանց դասակարգման սկզբունքներին, օրինաչափություններին ու առանձնահատկություններին,
· տալ ընդհանուր գիտելիքներ Հայոց եկեղեցու դավանաբանության, ծիսապաշտամունքային, կառուցվածքային առանձնահատկությունների և պատմության վերաբերյալ,
ծանոթանացնել ժամանակակից առավել մեծ տարածում ունեցող կրոնների դավանաբանական հիմնարար սկզբունքներին և պաշտամունքային առանձնահատկություններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասավանդման ընթացքում դասախոսը կարդում է դասախոսություն, անց է կացնում քննարկում հանձնարարված թեմաների վերաբերյալ:
2. ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսությունները և մասնակցում թեմատիկ քննարկումներին:
3, ուսանողներին հանձնարարվում է գրականության ընթերցում և ինքնուրույն աշխատանք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. ստուգարքն անցկացվում է նախօրոք տրված հարցաշարով՝ բանավոր ներկայացման հիման վրա:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Կրոնագիտություն: Ուսումնական ձեռնարկ, Մաս 1, Կրոնագիտության ներածություն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2020, (համահեղ.` Անուշավան եպս. Ժամկոչյան, Հովհաննես Հովհաննիսյան, Պարգև Բարսեղյան, Գոհար Սարգսյան):
  • Քրիս­տոնյա Հայաս­տան։ Հան­րա­գիտա­րան, Երևան, Հայկ. հան­րա­գիտ., 2002։
  • История религии (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) Т. 1-2. М., 2007.
  • Лебедев В. Ю. Религиоведение; учебник для бакалавров, М. 2013.
  • Основы религиоведения (учеб. Под общ. Ред. И. Н. Яблокова) М., 2005.
  • , Религиоведение, (учеб. Под общ. Ред. М. М. Шахнович), СПб, 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Կրոնագիտությունն իբրև գիտություն: «Կրոնագիտության հիմունքներ» դասընթացի կառուցվածքը, բովանդակությունը, հիմնական հասկացությունների և կատեգորիաների հա­մա­կարգը։ «Կրոն» հասկացությունը, կառուցվածքը, գործառույթները, Կրոնի տի­պա­բանությունը և պատ­մա­կան ձևերի դա­սա­կարգման սկզ­բուն­քները։ Կրոնի վաղ ձևերը: Նախ­նա­դարյան (վաղ) հա­վա­տա­լիք­ներ. Դիցաբանություն և կրոն: Բազ­մաստվածություն և միաստվածություն։ Հայոց դիցաբանություն: Ազգային և համաշխարհային կրոնների սահմանումն ու համառոտ բնութագիրը: Ժամանակակից ազգային կրոններ: Կրոնը ժամանակակից աշխարհում: Հնդկաստանի ազգային կրոնները (հինդուրիզմ, ջայնիզմ, սիկհիզմ), Չինաստանի և ճապոնիայի ազգային կրոնները, (դաոսականություն, կոնֆուցիականություն, սինտո), Հուդայականության էու­թյունը և բնու­թագ­րիչ ա­ռանձնա­հատ­կու­թյուն­ները։ Բուդդայականության առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Քրիստոնեության առաջացումը և զարգացումը: Քրիստոնեության դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Ուղղափառություն. Կա­թո­լիկություն. Բո­ղո­քա­կանություն, բողոքական ավանդական և ոչ ավանդական հարանվանություններ, Հայոց եկեղեցու դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները: Իսլամի առաջացումը և զարգացումը, դավանաբանական և ծիսապաշտամունքային առանձնահատկությունները, հիմնական ուղղությունները: Հայաստանի Հանրապետությունում կրոնական իրավիճակի ընդհանուր բնութագիրը:
3-րդ աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ գործն.
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0105/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
· սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպել վիճակագրական խնդիրներ,
2. կառուցել նմուշին համապատասխան հաճախությունների սյունապատկերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծելով առկա տվյալները` կատարել վիճակագրական հետևություններ,
2. կարողանալ ստանալ տարբեր բնութագրիչների գնահատականներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
համակարգել և վերլուծել ստացած տեղեկատվությունը, անել հետևություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել կիրառական վիճակագրության հիմնական մեթոդների հետ,
· սովորեցնել ուսանողներին կիրառել վիճակագրության մեթոդները գործնական խնդիրներ լուծելու համար,
ծանոթացնել ուսանողներին կիրառական վիճակագրության տարբեր բաժինների հետ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական աշխատանք,
3. ինքնուրույն աշխատանք։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Գասպարյան Կ. Վ., <<Վիճակագրության խնդիրների ժողովածու>>, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 2017,
  • Ивченко Г. И., Медведев Ю. И., “Математическая статистика’’, кн. дом “ Либроком’’, М., 2014,
  • Ն. Գ. Ահարոնյան, Ե. Լ. Իսրաելյան, <<Հավանականությունների տեսության խնդրագիրք>>, ԵՊՀ, 2016,
  • , Ե. Հարությունյան և այլոք, Հավանականություն և կիրառական վիճակագրություն, 2000։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Նկարագրական վիճակագրություն:
· Նմուշային եղանակ:
· Գնահատման տեսություն:
· Միջակայքային գնահատականներ։
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1901/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. բնութագրել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի արդի ձևերը, իրավական կարգավորման կառուցակարգը, իրավունքի համակարգի հիմնական ճյուղերը, դրանց կարգավորման հիմնական աղբյուրները,
2. տարբերել օրինականություն, իրավաչափ և իրավախախտ վարքագիծ, իրավական պատասխանատվություն հասկացությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. համեմատել և տարբերակել պետաիրավական հիմնական հասկացությունները, իրավունքի աղբյուրները, դրանց աստիճանակարգությունը,
2. իրականացնել իրավական և սեփական իրավունքների պաշտպանության գործողություններ։
3. դրսևորել իրավական աշխարհայացք և իրավական մշակույթ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ինքնուրույն ուսումնասիրել իրավական կարգավորման աղբյուրները,
2. օգտվել իրավական տեղեկատվության տարատեսակ աղբյուրներից (ինտերնետ ռեսուրսներ, օրենսգրքեր, օրենքներ),
3. օժանդակել օրինականության ապահովմանը, ցուցաբերել ակտիվություն, հարգել օրենքը և իրավական պետության արժեքները, ունենալ բարոյաիրավական պատշաճ գիտակցություն, պատասխանատվության զգացում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Սովորեցնել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտների իրավական-օրենսդրական կարգավորման հիմունքները, ձևավորել ստացած իրավական գիտելիքները գործնականում կիրառելու հմտություններ, ինչպես նաև ձևավորել իրավական աշխարհայացք ու մշակույթ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. ինքնուրույն աշխատանք,
2. գրավոր և բանավոր ստուգում/ հարցում,
3. իրավիճակային խնդիրների քննարկում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր կամ գրավոր: Տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • ՀՀ Սահմանադրություն, 2015 թ. խմբագրությամբ:
  • ՀՀ քաղաքացիական, քրեական, ընտանեկան, աշխատանքային, քրեական և քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքերը:
  • Ա.Գ. Վաղարշյան ''Պետության և իրավունքի տեսություն -1'', Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
  • , Ա.Գ. Վաղարշյան Պետության և իրավունքի տեսություն-2, Դասախոսություններ, Երևան, 2016:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հասարակություն և պետություն: Իրավունք: Իրավական կարգավորման կառուցակարգը և իրավունքի կենսագործումը։ Իրավունքի ձևերը: Իրավունքի համակարգը: Օրինականություն, իրավաչափ վարքագիծ, իրավախախտում: Կոռուպցիայի դեմ պայքարի իրավական հիմնահարցերը: Սահմանադրական իրավունք: Դատական իշխանություն և դատական համակարգ: Քաղաքացիական իրավունք: Աշխատանքային իրավունք: Ընտանեկան իրավունք: Էկոլոգիական իրավունք: Քրեական
իրավունք:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
2 ժամ դասախոսություն
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1005/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
· ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
· ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանել ձեռնարկատիրական գործունեության էությունը և հիմնական հասկացությունները, բնորոշիչները, գործարարության փուլային զարգացման առանձնահատկությունները,
2. ներկայացնել գործարարության տեսա-մեթոդական և տեսա-գործնական հենքերը,
3. լուսաբանել գործարարության կազմակերպման ձևերը, կառավարման սկզբունքները և մոտեցումները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծել և տարբերակել գործարարության համակարգերն ու տիպերը, գտնել բիզնեսի զարգացման համարժեք մոտեցումները,
2. գնահատել ՀՀ-ում գործարար միջավայրը, ներկայացնել գործարարության զարգացման հնարավորությունները, խնդիրներն ու ռիսկերը, կանխատեսել գործարարության զարգացման հնարավորություններն ու հեռանկարները,
3. օգտվել բիզնես-պլանների մշակման գործիքներից, կիրառել Պորտերի մրցակցային հինգ ուժերի և SWOT վերլուծական գործիքները, կատարել բիզնես նախագծի արդյունավետության գնահատում։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
օգտվել տեղեկատվական-վերլուծական տարատեսակ աղբյուրներից՝ ինտերնետային ռեսուրսներ, էլեկտրոնային գրադարաններ, գիտական հոդվածներ, հաշվետվություններ, միջազգային կազմակերպությունների տարեկան զեկույցներ, կատարել անհրաժեշտ վերլուծություններ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· տրամադրել գործարարության էության և դրսևորման առանձնահատկությունների, ինչպես նաև գործարարության զարգացման հիմնախնդիրների վերաբերյալ գիտելիք և իմացություն,
· ուսուցանել գործարարության տեսա-մեթոդական հենքերը, ինչպես նաև գործարարության կազմակերպման տեսա-գործնական անհրաժեշտ հմտությունները,
· ձևավորել բիզնես պլանների մշակման կարողություններ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ
2. ինքնուրույն աշխատանք՝ որպես դասընթացի նյութի յուրացման առավել արդյունավետ միջոց,
- անհատական և խմբային քննարկումներ,
- իրավիճակային խնդիրների լուծում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարք. Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր եղանակով՝ համաձայն հաստատված հարցաշարի:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Դավոյան Ս., Բիզնեսի կառավարում, ուսումնական ձեռնարկ, Երևան, 2017 թ.։
  • Бекетова О.Н, В.И.Найденков, Бизнес-план, Уч.пособие для вузов, Теория и практика, М., 2009, 288с.
  • Буров В.Ю. “Основы предпринимательства” Уч.пособие Чита, 2011. - 441 с.
  • Питер Ф.Друкер, Бизнес и инновации, пер. с англ.-М: “И.Д.Вильямс”, 2009, 432с.
  • Business Management, L. loykie, M. Mushena, Robert A. Pierce, 2022
  • , Principles of Business Management, Dr. S. C., Saksena, 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Գործարարության էությունը և զարգացման փուլային բնորոշիչները
Թեմա 2. Ձեռներեցական որոշումների կայացման գործընթացը. ձեռներեցական հաշվարկներ
Թեմա 3. Ձեռնարկատիրական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները և եղանակները։
Թեմա 4. Ձեռներեցի գործողությունների տրամաբանությունը և ձեռներեցական գործընթացը
Թեմա 5. Ձեռնարկատիրական գործունեության տեսակները և դրանց չափորոշիչները:
Թեմա 6. Ձեռներեցության ձևերը և մոդելները
Թեմա 7. Բիզնեսի ռազմավարական զարգացումը և բիզնես ռազմավարությունը:
Թեմա 8. Բիզնեսի ռազմավարական պլանավորումը և ռազմավարական կառավարումը.
իրագործման փուլային առանձնահատկությունները:
Թեմա 9. Բիզնեսի ռազմավարական պլանի մշակման և ռազմավարական կառավարման գործնական քննարկումներ՝ անհատական (խմբային) աշխատանքների շրջանակներում:
Թեմա 10. Ձեռնարկատիրական գործունեության կազմակերպումը. բիզնես պլան
Թեմա 11. Բիզնեսի իրավիճակային վերլուծություններ և խնդիրներ:
3-րդ՝աշնանային կամ 4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացումներ ժամանակակից բնագիտության՝ ֆիզիկայի, քիմիայի և կենսաբանության, զարգացման ուղղությունների, վերջին ժամանակներում ձեռք բերված նվաճումների, տնտեսության մեջ վերջիններիս կիրառության վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել ժամանակակից բնագիտության բնագավառում կատարված հայտնագործությունները,
2. պարզաբանել բնագիտության նշանակությունը ժամանակակից տնտեսության և հասարակության զարգացման մեջ,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ՝
1. կիրառել ժամանակակից բնագիտության գիտելիքները առօրյա կյանքում ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)՝
1. համակցել բնագիտական գիտելիքները հումանիտար գիտությունների ոլորտի հետ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացումներ ժամանակակից բնագիտության՝ ֆիզիկայի, քիմիայի և կենսաբանության, զարգացման ուղղությունների, վերջին ժամանակներում ձեռք բերված նվաճումների, տնտեսության մեջ վերջիններիս կիրառության վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1.Դասախոսություններ,
2. Սեմինարներ, քննարկումներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Ստուգարքն անցկացվում է բանավոր և հիմնված է կիսամյակի ընթացքում արված տարբեր ստուգողական աշխատանքների արդյունքների և բանավոր հարցման ձևով անցած նյութերի վրա: Ստուգարքի ընթացքում տրվում է առավելագույնը 4 հարց` նախապես տրամադրված հարցաշարից:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ժամանակակից բնագիտության կոնցեպցիաներ. առցանց դասընթաց, ԵՊՀ, ՏՏ կենտրոն, 2012
  • А.П. Садохин. Концепции современного естествознания. 445с. Москва, 2006.
  • , Концепции современного естествознания. Учебник для вузов, Под редакцией Л. Михайлова, 335с. Москва, 2008.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Բնագիտությունը և հասարակության զարգացնան փուլերը: Թեմա 2. Միկրոաշխարհի օրինաչափությունները: Ատոմների և մոլեկուլների կառուցվածքի առանձնահատկություննեը և դրանց դրսևորումները ժամանակակից սարքերում: Թեմա 3. Մակրոաշխարհի օրինաչա­փու­թյունները: Էներգիայի ստացման միջոցները ներկայումս և ապագայում: Էներգիայի վերականգ­նելի աղբյուրներ: Պոլիմերների, պլաստմսսաների, մանրաթելերի և կաուչուկների ստացման և օգտա­գործման հնարավորությունները: Թեմա 4. Մեգաաշխարհի օրինա­չա­փու­թյունները: Արեգակնային համակարգի և տիեզերքի կառուցվածքը:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.-2.
2 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
1302/Բ16
1. Դասընթացի նպատակ
· վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
· կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
· ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել բարոյական հարաբերությունների հիմունքները և տիպաբանությունը,
2. ձևակերպել սիրո մետաֆիզիկայի, ընտանիքի պլանավորման և սիրո հոգեվերլուծության արդի մարտահրավերները,
3. մատնանշել բարոյական կոնֆլիկտների լուծման և հաղթահարման տեխնոլոգիաները, բիզնես էթիկայի և քաղաքական էթիկայի գործառնական սկզբունքները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. առանձնացնել բարոյական ընտրության գործընթացներում վճռորոշ գործոնները և մեխանիզմները,
2. ընտրել տարբեր միջավայրերում բարոյական կոնֆլիկտների հաղթահարման արդյունավետ մոդելները,
3. գնահատել բարոյականության դերը հասարակական կյանքի կազմակերպման ու կանոնակարգման գործում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. պահպանել մասնագիտական էթիկայի նորմերը,
2. վերլուծել արդի քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական տեսանկյունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· վերլուծել ժամանակակից քաղաքակրթական մարտահրավերների բարոյական հիմնախնդիրները,
· կանխատեսել բարոյական շարժառիթներ ունեցող ճգնաժամային երևույթները և դրանց հետևանքները,
· ծանոթացնել սիրո, ընտանիքի, կյանքի իմաստի, կրոնի, իրավունքի բարոյական հիմնահարցերին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ, տեսական առաջադրանքներ և քննարկումներ,
2. տեքստերի մեկնաբանում և հայեցակարգերի համեմատական վերլուծություն,
3. տարբեր մոտեցումների համադրման առաջադրանքներ։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Դասընթացն ավարտվում է ստուգարքով:
Գնահատման մեթոդները՝ բանավոր հարցում ըստ առաջադրված հարցաշարի,
Գնահատման չափանիշները՝ անցած նյութի յուրացման և վերարտադրության աստիճան,
պատասխանների ամբողջականություն և հիմնավորվածություն, հարցերի առանցքային կողմերի իմացություն, վերլուծական պատասխաններ։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Апресян Ю. Этика. М., 2004.
  • Бодрийяр Ж. Забыть Фуко. СПБ, 2011.
  • Матвеев П. Религиозная этика. М., 2014.
  • Фромм Э. Искусство любить. М., 2008.
  • , Щвейцер А. Культура и этика. М., 2010.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Բարոյականության էությունը և կառուցվածքը:
2. Բարոյական հարաբերությունների էությունը
3. Կրոնական էթիկա:
4. Բիոէթիկա:
5. Քաղաքական էթիկա:
6. Սիրո մետաֆիզիկա:
7. Կյանքի իմաստը:

Մասնագիտական կառուցամաս

Ամբիոնի կոդը Պարտադիր դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
դաս. - 2
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Բ21
1. Դասընթացի նպատակ
· Ծանոթացնել տիեզերական ճառագայթների գրանցման դետեկտորների, ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկիչների, դետեկտորների կառուցվածքի և աշխատանքի սկզբունքի, ստացվող տվյալների հետ, ինչպես նաև SEVAN դետեկտորների Եվրոպական ցանցի հետ:
· Սովորեցնել ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկչի վոլտ-ամպերային բնութագրի ստացման, սցինտիլացիոն դետեկտորին միացման և որպես ամբողջական դետեկտոր տրամաչափման մեթոդներին:
· Սովորեցնել աշխատել դետեկտորներից ստացվող տվյալների մշակման, հետազոտման և արտացոլման ADEI համակարգի հետ: Սովորեցնել դետեկտորներում գրանցվող տարբեր մասնիկների հոսքերի բարոմետրական գորցակիցների հաշվարկման և այդ հոսքերի բարոմետրական ուղղումներ կատարելու մեթոդին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Յյուրացնելու պլաստիկ սցինտիլյատորի և ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկչի աշխատանքի սկզբունքները:
2. Յյուրացնելու ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկչի վոլտ-ամպերային բնութագրի ստացման, սցինտիլացիոն դետեկտորին միացման և որպես ամբողջական դետեկտոր տրամաչափման մեթոդնեը:
3. Ծանոթանալու SEVAN դետեկտորի կառուցվածքին և աշխատանքի սկզբունքին:
4. Իմանալու SEVAN դետեկտորում միաժամանակ գրանցվող լիցքավորված և էլեկտրաչեզոք մասնիկների հոսքերի և դրանց նույնականացման սկզբունքները:
5. Իմանալու SEVAN դետեկտորների ցանցի մասին, որն ունի լայն կիրառություն բարձր էներգիայի ժամանակակից ֆիզիկայում, մասնավորապես՝ ամպրոպային երևույթների, միջմոլորակային տիեզերական եղանակի և արև երկիր կապերի հետազոտման ոլորտներում:
6. Իմանալու տվյալների մշակման, հետազոտման և արտացոլման ADEI համակարգի մասին և կկարողանա աշխատել այդ միջավայրում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Յյուրացնելու դետեկտորներում գրանցվող տարատեսակ երկրորդային տիեզերական ճառագայթների հոսքերի բարոմետրական գորցակիցների հաշվարկման և այդ հոսքերի բարոմետրական ուղղումներ կատարելու մեթոդները :
2. Տիրապետելու մասնիկների դետեկտորների տրամաչափման մեթոդներին
3. Կիրառելու վերոնշյալ մեթոդները տիեզերական ճառագայթների ֆիզիկայի խնդիրների լուծման համար:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Օգտագործելու ստացված գիտելիքները տարբեր գիտափորձեր իրականացնելու համար դետեկտորների պատրաստման և տրամաչափման համար.
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ծանոթացնել տիեզերական ճառագայթների գրանցման դետեկտորների, ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկիչների, դետեկտորների կառուցվածքի և աշխատանքի սկզբունքի, ստացվող տվյալների հետ, ինչպես նաև SEVAN դետեկտորների Եվրոպական ցանցի հետ:
· Սովորեցնել ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկչի վոլտ-ամպերային բնութագրի ստացման, սցինտիլացիոն դետեկտորին միացման և որպես ամբողջական դետեկտոր տրամաչափման մեթոդներին:
· Սովորեցնել աշխատել դետեկտորներից ստացվող տվյալների մշակման, հետազոտման և արտացոլման ADEI համակարգի հետ: Սովորեցնել դետեկտորներում գրանցվող տարբեր մասնիկների հոսքերի բարոմետրական գորցակիցների հաշվարկման և այդ հոսքերի բարոմետրական ուղղումներ կատարելու մեթոդին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն
2. Լաբորատոր պարապմունք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար¬ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան¬չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Клаус Групен. Детекторы элементарных частиц (Particle Detectors). 408 с. 1999
  • .
  • .
  • .
  • New electronics for the Aragats …. FORGES 2008
  • Space Environmental Viewing and Analysis Network (SEVAN), A. Chilingarian et.al., Earth Moon Planet (2009) 104:195-210.
  • Photomultiplier Tubes principles & applications
  • Calculation of the barometric coefficients at the start of the 24th solar activity cycle for particle detectors of Aragats Space Environmental Center A. Chilingarian, T. Karapetyan, Advances in Space Research 47 (2011) 1140-1146.v
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ներածություն:
2. Սցինտիլյատորի և ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկչի աշխատանքի սկզբունքները: Ֆոտոէլեկտրոնային բազմապատկչի վոլտ-ամպերային բնութագրի ստացում և դետեկտորի տրամաչափման մեթոդները:
3. SEVAN դետեկտորի կառուցվածքը և աշխատանքի սկզբունքը:
4. Լիցքավորված և էլեկտրաչեզոք մասնկների հոսքերի գրանցումը:
5. SEVAN դետեկտորների ցանց:
6. Տվյալների մշակման ADEI համակարգ:
7. Երկրորդային մասնիկների հոսքերի բարոմետրական գորցակիցներ:
8. Երկրորդային մասնիկների հոսքերի բարոմետրական ուղղումներ:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
գործն.- 4 Ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ40
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում գիտական վիրտուալ և իրական փորձերի իրականացման մասին` անձնական համակարգչի, տվյալների խմբա­վորման և LabVIEW-ի միջավայրում տվյալների մշակման և կարգավորման ծրագրավորման հիման վրա
ծանոթացնել տվիչների և նրանց կիրառման հետ ֆիզիկական մեծությունների չափման համար, ինչպես նաև միկրոկոնտրոլեռների կիրառմանը ֆիզիկական գիտա­փոր­ձում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ստեղծելու ավտոմատացման համակարգ ֆիզիկական գիտափորձ կազմակերպելու համար մի քանի ծրագրավորման միջավայրում,
2. կազմակերպելու ծրագրային ապահովում, տվյալների չափման, հավաքման և մշակման համար,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ծրագրավորելու C ++-ի և LabVIEW ծրագրավորման միջավայրում,
2. ղեկավարելու արտաքին սարքերը` միացված համակարգչին,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
վերլուծելու էքսպերիմենտի ավտոմատացմանը և կիրառություններին վերաբերող տեղե­կա­տվու­թյան հավաքման և մասնագիտական խնդիրների լուծման համար անհրաժեշտ գրա­կա­նության մշակման մեթոդները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողների մոտ ձևավորել պատկերացում գիտական վիրտուալ և իրական փորձերի իրականացման մասին` անձնական համակարգչի, տվյալների խմբա­վորման և LabVIEW-ի միջավայրում տվյալների մշակման և կարգավորման ծրագրավորման հիման վրա
ծանոթացնել տվիչների և նրանց կիրառման հետ ֆիզիկական մեծությունների չափման համար, ինչպես նաև միկրոկոնտրոլեռների կիրառմանը ֆիզիկական գիտա­փոր­ձում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն,
քննարկում,
գործնական պարապմունք,
լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելա-գույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունա-կում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավոր-ների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամ¬յակի սկզբում։
Մասնակցությունը գնահատվում է առավելագույնը 2 միավոր, ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Тревис Дж. LabVIEW для всех-М.:ДМК- Прес,2005-544с.
  • Пей. Ан., Сопряжение Пк с внешними устройствам- Москва ,2001.
  • Յու. Չիլինգարյան, Վ. Էլբակյան, Ն.Սահակյան,Ա. Կարախանյան , LabVIEW -ի կիրառու­թյունը գիտափորձի ավտոմատացման համար.Երևան -2005.
  • П. Хоровиц, У. Хилл. «Искусство схемотехники, 2001.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Տեղեկատվության ներմուծումը ԷՀՄ: Հաշվարկման համակարգեր: Թվերի տեղափոխում մի համակարգից մյուսը: Անձնական համակարգչի կազմակերպում: LabVIEW վիր­տուալ լա­բո­րա­տորիայի ապարատա-ծրագրային կոմպլեքս: Ծանոթացում LabVIEW-ի ծրագրավոր­ման միջավայրի հետ: Անալոգային և թվային ազդանշաններ: Չափումները LabVIEW-ի աշխատան­քային միջավայրում: Չափողական տվիչներ (սեն­սոր­ներ): Թերմիստրի և USB 6008-ի միջոցով ջերմաստիճանի ճափման ծրագիրը: Սար­քավորումների ավտոմատացման սկզբունքները գիտական հետազոտություններում: Սպեկտրո­­ֆոտոմետրի ավտոմատացման օրինակ:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ, գործն- 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ39
1. Դասընթացի նպատակ
· հավասարակշիռ թերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի օրինաչափությունների վերաբերյալ,
· դասական և քվանտային դեպքերում մակրոսկոպական համակարգերը նկարագրելու համար կանոնական բաշխման մեթոդների վերաբերյալ ,
· ֆլուկտուացիաների տեսության մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու կանոնական բաշխման մեթոդը դասական և քվանտային դեպքերում
2. լուսաբանելու ստանդարտ խնդիրները տարբեր մակրոսկոպական օբյեկտների համար
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական սկզբունքները
2. կիրառելու վիճակագրական ֆիզիկայի մեթոդները կոնդենսացված ֆիզիկայի բնագավառում
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. քննարկելու վիճակագրության հիմնական օրինաչափությունները ոչ հավասարակշիր թերմոդինամիկայում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· հավասարակշիռ թերմադինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի օրինաչափությունների վերաբերյալ,
· դասական և քվանտային դեպքերում մակրոսկոպական համակարգերը նկարագրելու համար կանոնական բաշխման մեթոդների վերաբերյալ ,
· ֆլուկտուացիաների տեսության մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ և սեմինարներ
2. գործնական և ինքնուրույն աշխատանքի ստուգում և քննարկում
3. ինքնուրույն աշխատանաք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր ։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.5, Статистическая физика, ч.1, М., Наука, 2013.
  • Квасников И.А., Термодинамика и статистическая физика, Теория Равновесных систем, М., Наука, 1991.
  • Базаров И.П., Геворгян Э.В., Николаев Н.П.,Термодинамика и статистическая физика, М., изд.. МГУ, 1986.
  • Кубо Р., Термодинамика, М., Мир, 1970.
  • Кубо Р., Статистическая механика, М., Мир, 1976.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Թերմոդինամիկայի և վիճակագրական ֆիզիկայի հիմնական գաղափարներն ու օրենքները:
· Կայունության պայմանները:
· Թերմոդինամիկական պոտենցիալների մեթոդը:
· Հավասարակշիռ վիճակագրական ֆիզիկայի հիմունքները:
· Կանոնական բաշխման մեթոդը դասական և քվանտային դեպքերում:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2, լաբ.-2
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0406/Բ38
1. Դասընթացի նպատակ
· ատոմի միջուկի կառուցվածքի, նրա հատկությունների և նրանում ինքնաբերաբար կատարվող պրոցեսների մասին: Միջուկային փոխազդեցությունների և նրանց բնույթի մասին:
· ատոմի միջուկը նկարագրող ժամանակակից մոդելների վերաբերյալ:
· տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմնախնդիրներին և մոդելային պատկերացումների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Արտահայտելու ատոմի միջուկներներին բնութագրող հատկությունները և թվարկել նրանց տեսակները:
2. Սահմանելու ատոմի միջուկի և տարրական մասնիկների կառուցվածքային առանձնահատկությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Հաշվարկելու անկայուն միջուկներում տեղի ունեցող պրոցեսները, ինչպես նաև միջուկ-միջուկ և մասնիկ-միջուկ փոխազդեցությունները:
2. Կիրառելու միջուկային ֆիզիկայի հետազոտական մեթոդները գիտության և տեխնոլոգիաների տարբեր ոլորտներում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Քննարկել ատոմային էլեկտրակայաններում և աստղերում տեղի ունեցող միջուկային պրոցեսները:
Գնահատել հիմնարար և կիրառական բնույթի զանազան խնդիրներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ատոմի միջուկի կառուցվածքի, նրա հատկությունների և նրանում ինքնաբերաբար կատարվող պրոցեսների մասին: Միջուկային փոխազդեցությունների և նրանց բնույթի մասին:
· ատոմի միջուկը նկարագրող ժամանակակից մոդելների վերաբերյալ:
· տարրական մասնիկների ֆիզիկայի հիմնախնդիրներին և մոդելային պատկերացումների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. գործնական պարապմունքներ,
3. լաբորատոր պարապմունքներ
4. խորհրդատվություն
5. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
6. քննարկումների մասնակցություն
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ա.Ս. Դանագուլյան, Միջուկային ֆիզիկա տարրական մասնիկներ,Երևան-2006
  • Ա.Ռ. Բալաբեկյան, Գ.Ս. Կարապետյան, Ջ.Ռ. Դռնոյան, Միջուկային ֆիզիկայի խնդիրների և թեստերի ժողովածու, Երևան-2009
  • К.Н.Мухин, Экспериментальная ядерная физика (в двух томах), Москва Энергоатомиздат, 2022
  • Ю.М.Широков, Н.П.Юдин, Ядерная физика, Москва «Наука», 1980
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Գաղափար սուբատոմային մասնիկների մասնիկային և ալիքային հատկությունների մասին:
· Ատոմային միջուկի կառուցվածքը և վիճակագրական հատկությունները:
· Հհիմնարար փոխազդեցությունները միջուկային ֆիզիկայում, միջուկային ուժերի բնույթը:
· Միջուկների սպինը և մագնիսա կան մոմենտը:
· Միջուկների բնական ռադիոակտիվություն:
· Միջուկային ռեակցիաներ:
· Միջուկների բաժանումը:
· Տարրական մասնիկների հատկությունները, դրանց դասակարգումը լեպտոնների և հադրոնների:
· Բարիոնային և լեպտոնային մուլտիպլետներ:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
Գործն.- 60 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ25
1. Դասընթացի նպատակ
ծրագրավորումը դիտելով որպես համակարգչի միջոցով խնդիրների լուծման ժամանակ սկզբնական տվյալների, ձևերի, պրոցեսների և արդյունքների նկարագրման միջոցների ամբողջու­թյուն` ուսանող­նե­րին ներկայացնել ծրագրավորման հիմնական գաղափարները, մեթոդները և կիրառական հնարնե­րը: Ալգորիթմների ձևակերպումը, ենթածրագրերի միջոցով։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու արդի համակարգիչների հիմնական հանգույցները և բացատրելու դրանց դերը աշխա­տանքի պրոցեսում,
2. թվարկելու ծրագրավորման լեզվի կառուցվածքները և պարզաբանել դրանց առանձնահատկություն­նե­րը,
3. վերաշարադրելու խնդրի լուծման ալգորիթմի և ծրագրավորման լեզվով ծրագրերի կազմման հիմ­նական օրինաչափությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ինքնուրույն կառուցելու պարզ խնդիրների լուծման ալգորիթմներ և գրել դրանց իրականաց­ման ծրագրեր
2. իրականացնելու սեփական ծրագրերի կազմարկում և խմբագրում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. փոխանցելու ծրագրավորման գիտելիքները տարբեր բնագավառներում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ծրագրավորումը դիտելով որպես համակարգչի միջոցով խնդիրների լուծման ժամանակ սկզբնական տվյալների, ձևերի, պրոցեսների և արդյունքների նկարագրման միջոցների ամբողջու­թյուն` ուսանող­նե­րին ներկայացնել ծրագրավորման հիմնական գաղափարները, մեթոդները և կիրառական հնարնե­րը: Ալգորիթմների ձևակերպումը, ենթածրագրերի միջոցով։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունա-կում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավոր-ների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամ¬յակի սկզբում։
Մասնակցությունը գնահատվում է առավելագույնը 2 միավոր, ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Х. Дейтел, П.Дейтел. Как программировать на С ++ .: М.: Бином, Лаборатория знаний, 2014.
  • Б.Страуструп. Язык программирования С ++ .: М.: Бином, Лаборатория знаний, 2008.
  • Дж. Либерти. Освой самостоятельно С ++ за 21 день. М.: Изд. Вильямс, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Համակարգչի կառուցվածքը։ Ծրագրի կառուցվածքը : 2. Արտահայտությունները և Օպերատորնե­րը, մուտքի, ելքի և վերագրման գործողություններ, մաթեմատիկական և համեմատման գործողություններ, օպերատորների առաջնայնությունը: 3. Խնդրի ալգորիթմավորում. ալգորիթմի վերից-վար մշակում, փսևդոկոդ, բլոկ-դիագրամներ: Ղեկավարող կառուցվածքները. հետևման, ընտրության և կրկնման կառուցվածքներ: 4. Ֆունկցիաներ. ֆաթեմատիկական ֆունկցիաներ, ֆունկցիայի նախատիպ և իրականացում: Զանգվածներ և կառուցվածքներ: Միաչափ և բազմաչափ զանգվածներ: Զանգվածների սահմանումը և հաղորդումը ֆունկցիաներին: Որոնումը զանգվածներում: Ֆայլեր։
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս-6 ժամ, լաբ- 6 ժամ
12 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0405/Բ42
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել բյուրեղների համաչափության հատկությունները,
· ծանոթացնել պինդմարմնային համակարգերի ցանցային դինամիկային և էլեկտրոնային վիճակ­ներին, հնարավոր փոխազդեցությունների առանձ­նա­հատ­կություններին,
· ծանոթացնել բյուրեղների ջերմային և մագնիսական հատկու­թյուններին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու պինդմարմնային համակարգերի ցանցային դինամիկան դասական և քվանտա­մե­խանիկական մոտեցմամբ,
2. նկարագրելու պինդմարմնային համակարգերում էլեկտրոնային վիճակները և ցանցային տատանողական մոդերը,
3. նկարագրելու թույլ և ուժեղ մագնիսական նյութերի կառուցվածքն ու դրանց հիմնական առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու դասական և քվանտային մեխանիկայի մեթոդները ցանցային դինամիկայի խնդիրներում,
2. հայտնի տեսությունների շրջանակներում հաշվելու տարբեր (ատոմական, էլեկտրոնային) համակարգերի մագնիսացվածությունը և ջերմունակությունը,
3. կատարելու տեսական արդյունք­ների համեմատում գոյություն ունեցող փորձարարական տվյալների հետ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
քննարկելու բնագավառի զարգացման հեռանկարները և կիրառության հնարավորու­թյունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել բյուրեղների համաչափության հատկությունները,
· ծանոթացնել պինդմարմնային համակարգերի ցանցային դինամիկային և էլեկտրոնային վիճակ­ներին, հնարավոր փոխազդեցությունների առանձ­նա­հատ­կություններին,
· ծանոթացնել բյուրեղների ջերմային և մագնիսական հատկու­թյուններին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· դասախոսություն,
· լաբորատոր աշխատանք,
· խորհրդատվություն,
· ուսումնառության ձևեր և մեթոդներ՝
· մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ա.Ա. Կիրակոսյան, Պինդ մարմնի ֆիզիկայի ներածություն, ԵՊՀ հրատ., մաս I, II, 2015։
  • C. Kittel, Introduction to Solid State Physics. 8th edn., Wiley, 2005.
  • H. Ibach, H. Lüth, Solid-State Physics: An Introduction to Principles of Materials Science, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2009.
  • R.P. Huebener, Conductors, Semiconductors, Superconductors: An Introduction to Solid-State Physics, Springer, Nature Switzerland AG 2019.
  • J.D. Patterson, B.C. Bailey, Solid-State Physics: Introduction to the Theory, Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2010.
  • Ա. Կիրակոսյան, Ա. Վարդանյան, Ա. Ասատրյան, Պինդ մարմնի ֆիզիկայի խնդիրներ, ԵՊՀ հրատ., մաս I, 2015։
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Բյուրեղային կառուցվածքներ: Հակադարձ ցանց: Դի­ֆրակցիան բյուրեղներում: 2. Բյու­րեղային ցանցի դինամիկան: Ձայնային և օպտի­կա­կան տատա­նում­նե­ր: 3. Գաղափար վիճակների խտության մասին։ 4. Բյուրեղային ցանցի ջեր­մային հատ­կու­թյունները: Պինդ մարմնի ջերմու­նա­կության տեսությունը: 5. Տատանումների աններդաշնակությամբ պայմանավորված երևույթներ: 6. Բյուրեղների գոտիական կառուցվածքը և դասակարգումն ըստ հաղորդականության։ 7. Պինդ մարմինների մագնիսական հատ­կու­թյունները: Դիամագնիսականություն: Պարամագնիսա­կանու­թյուն: 8. Մագ­նիսական կարգավոր­վածություն: Ֆեռոմագնիսականություն: Հակաֆեռո­մագ­նիսա­կա­նու­թյուն: Ֆեռիմագնիսականություն:
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս-6 ժամ, լաբ-63 ժամ
12 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/ Բ05
1. Դասընթացի նպատակ
ֆիզիկական պրոցեսներում համակարգչային սիմուլյացիայի մասին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. համակարգչով մոդելավորելու ֆիզիկական հետազոտությունների էտապները ։
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու մոդելավորման մեթոդները ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
փոխանցելու համակարգչային ծրագրավորման մեթոդները և նրանց համատեղումը
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ֆիզիկական պրոցեսներում համակարգչային սիմուլյացիայի մասին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություն
2.Լաբորատոր աշխատանք համակարգչի կիրառմամբ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Òóð÷àê Ë.È. Îñíîâû ÷èñëåííûõ ìåòîäîâ. Ì., Íàóêà, 1987.
  • Ïîòòåð Ä. Âû÷èñëèòåëüíûå ìåòîäû â ôèçèêå. Ì., Ìèð, 1975.
  • Êóíèí Ñ. Âû÷èñëèòåëüíàÿ ôèçèêà. Ì., Íàóêà, 1992.
  • Õîêíè Ð., Èñòâóä Äæ. ×èñëåííîå ìîäåëèðîâàíèå ìåòîäîì ÷àñòèö. Ì., Ìèð, 1987.
  • Êðûëîâ Â.È., Áîáêîâ Â.Â., Ìîíàñòûðíûé Ï.È. Âû÷èñëèòåëüíûå ìåòîäû, òò.1 è 2, Ì., Íàóêà, 1976.
  • Áàõâàëîâ Í.Ñ. ×èñëåííûå ìåòîäû. Ì., Íàóêà, 1975.
  • Âû÷èñëèòåëüíûå ìåòîäû â ýëåêòðîäèíàìèêå. Ï/ð. Ð. Ìèòðû, Ì., Ìèð, 1977.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Հաշվիչ մեքենայի օգնությամբ խնդրի լուծման հիմնական փուլերը: Մաթեմատիկական մոդելներ, դիսկրետ մոդել: Թվային եղանակներ, թվային փորձ:
· ԷՀՄ-ում թվերի ներկայացման հիմնական ֆորմատները: Մոտավոր թվերի հետ գոր¬ծո-ղություններ: Բացարձակ և հարաբերական սխալներ: Խնդ¬րի լուծման ճշգրիտ և մոտավոր ալգորիթմներ: Սխալների կուտակում: Կայու¬նու¬թյուն, կոռեկտություն, զուգամիտություն:
· Ֆիզիկական և մաթեմատիկական դիսկրետ մոտարկումներ
· Ֆիզիկական գիտափորձի և թվային փորձերի տվյալների մշակում
· Թվային մեթոդների կիրառումը պարզագույն համակարգերի համար
· Թվային դիֆերենցում և ինտեգրում
· Գծային ձևափոխությունների հետազոտման թվային եղանակներ
· ֆիզիկական համալուծում և հարմոնիկ ինտերպոլյացիայի եղանակներ
· Դինամիկ համակարգերի հետազոտման թվային եղանակներ
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս. 2 ժամ, գործ. 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ37
1. Դասընթացի նպատակ
· միկրոաշխարհում գործող օրինաչափումների, քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքների մասին
· ոչ ռելյատիվիստական քվանտային մեխանիկայի տեսական խնդիրների և նրանց հիմնավորումների վերաբերյալ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկելու քվանտային օբյեկտներին վերաբերվող ստանդարտ խնդիրները
2. ներկայացնելու ոչ ռելյատիվիստական քվանտային մեխանիկայի օրինաչափությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքները
2. բացահայտելու քվանտային երևույթների առանձնահատկությունները
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. մեկնաբանելու քվանտային մեխանիկայի սկզբունքները քվանտային վիճակագրության շրջանակներում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· միկրոաշխարհում գործող օրինաչափումների, քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքների մասին
· ոչ ռելյատիվիստական քվանտային մեխանիկայի տեսական խնդիրների և նրանց հիմնավորումների վերաբերյալ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասախոսություններ և սեմինարներ
2. գործնական պարապմունքներ
3. ուսանողների ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքների քննարկում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր ։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Սահակյան Գ.Ս., Չուբարյան Է,Վ., Քվանտային մեխանիկա, Երևան, Լույս, 1972.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.3, Квантовая механика, М., Наука, 2003.
  • Флюгге З., Задачи по квантовой механике, т. I, II, Мир, 1974.
  • Галицкий В.М., Карнаков Б.М., Коган В.И., Задачи по квантовой механике, М., Наука, 1981.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Գաղափար ալիքային ֆունկցիայի մասին:
· Քվանտային մեխանիկայի մաթեմատիկական ապարատը:
· Անորոշությունների առնչությունները:
· Սեփական արժեքներ և սեփական ֆունկցիաներ:
· Քվանտային մեխանիկայի մատրիցական ձևակերպումը:
· Վիճակի փոփոխությունը ժամանակի ընթացքում:
· Միաչափ շարժման որոշ խնդիրներ:
· Շարժման քանակի մոմենտ:
· Մոտավոր մեդոդներ:
· Մասնիկի շարժումը կենտրոնահամաչափ դաշտում:
· Ատոմներ: Ճառագայթման դաշտի ու մասնիկների փոխազդեցության կիսադասական տեսությունը:
· Մոլեկուլներ: Բախումների տեսություն:
· Շարժումը էլեկտրամագնիսական դաշտում:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս. 2 ժամ, գործ. 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ36
1. Դասընթացի նպատակ
· էլեկտրադինամիկայի և մագնիտոստատիկայի հարցերի, քվազիստացիոնար էլեկտրամագնիսական դաշտերի վերաբերյալ
· դիպոլային, քվադրուպոլային, մագնիսական դիպոլային ճառագայթումների մասին
· նյութի էլեկտրական և մագնիսական հատկությունների վերաբերյալ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու էլեկտրադինամիկայի հիմնական դրույթները
2. բացատրելու էլեկտրադինամիկայի ստանդարտ խնդիրները
3. հետագայում ընտրելու քվանտային էլեկտրադինամիկան
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու տարաբնույթ տեսական խնդիրները ֆիզիկայի այլ բաժիններում
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. ստեղծագործաբար մեկնաբանելու ձեռք բերած գիտելիքները
2. ինքնուրույն լուծելու տրված առաջարկությունները
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· էլեկտրադինամիկայի և մագնիտոստատիկայի հարցերի, քվազիստացիոնար էլեկտրամագնիսական դաշտերի վերաբերյալ
· դիպոլային, քվադրուպոլային, մագնիսական դիպոլային ճառագայթումների մասին
· նյութի էլեկտրական և մագնիսական հատկությունների վերաբերյալ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասախոսություններ, սեմինարներ
2. ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների օգտագործում
3. ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն ար­ժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т.2, Теория поля, М., Наука.
  • Бредов М.М., Румянцев В.В., Топтыгин И.Н., Классическая элект8одинамика, М., Наука, 1985.
  • Батыгин В.В., Топтыгин И.Н., Сборник задач по электродинамике, М., Наука, 1977.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Հարաբերականության հատուկ տեսության տարրերը:
· Մաքսվելի հավասարումների համակարգը:
· Էլեկտրամագնիսական դաշտը նկարագրող 4-չափանի մեծություններ: Փոքրագույն գործողության սկզբունքը էլեկտրադինամիկայում:
· Մասնիկների շարժումը էլեկտրական և մագնիսական դաշտերում:
· Հաստատուն էլեկտրական և մ,ագնիսական դաշտերը վակուումում:
· Էլեկտրամագնիսական ալիքներ:
· Կամայական օրենքով շարժվող լիցքի էլեկտրամագնիսական դաշտը:
· Մակրոսկոպիկ էլեկտրադինամիկայի հավասարումները:
· Ժամանակային և տարածական դիսպերսիա:
· Դիսպերսիոն առնչություններ:
· Էլեկտրամագնիսական ալիքները միջավայրում:
· Քվազիստացիոնար էլեկտրամագնիսական դաշտեր:
· Սկին էֆեկտ:
· Գծային շղթաներ:
· Չերենկովյան ճառագայթում:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս-2, լաբ-2
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0405/Բ35
1. Դասընթացի նպատակ
միկրոաշխարհում դասական ֆիզիկայի օրենքների անկիրառելիության, ատո­մային պրո­ցես­ների ընդհանուր օրինաչափությունների, հիմնարար փորձարարական հետա­զոտություննե­րի և դրանց մեկնաբանումի մասին, որոնց հիմքի վրա ստեղծվեց և զարգացավ քվանտային ֆիզիկան:վ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. լուսաբանելու տարրերի պարբերական համակարգի կառուցման հիմնական դրույթները և տարրերի հիմնական հատկությունները,
2. նկարագրելու ատոմային սպեկտրների առա­ջաց­ման մեխանիզմները,
3. բացատրելու ատոմային սպեկտրների (օպ­տի­կական և ռենտգենյան) հիմնական օրինաչա­փու­թյունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գործնականում իրականացնելու քվանտային ֆիզիկայի փորձարարական հիմքերը ներկայացնող հիմնարար հետազոտությունները,
2. մեկնաբանելու ատոմային սպեկտրների կառուցվածքը,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
համակարգելու գիտահանրամատչելի տեղեկատվությունը, վերլուծել ստացված արդյունքները և փաստերը, կատարել եզրահանգումներ և անել հետևություններ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
միկրոաշխարհում դասական ֆիզիկայի օրենքների անկիրառելիության, ատո­մային պրո­ցես­ների ընդհանուր օրինաչափությունների, հիմնարար փորձարարական հետա­զոտություննե­րի և դրանց մեկնաբանումի մասին, որոնց հիմքի վրա ստեղծվեց և զարգացավ քվանտային ֆիզիկան:վ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. գործնական աշխատանքներ,
3. լաբորատոր աշխատանքներ,
4. խորհրդատվություն,
ուսումնառության ձևեր և մեթոդներ՝
5. խնդիրների լուծում,
6. փորձերի կատարում հատուկ սարքավորումներով,
7. մասնակցություն քննարկումներին:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Д.В. Сивухин, Общий курс физики. Атомная и ядерная физика, М., Наука, 1986.
  • Э.В. Шпольский, Атомная физика. Введение в атомную физику, т. I, Лань, Санкт-Петербург, 2010.
  • А.Н. Матвеев, Атомная физика. М. Высшая школа, 1989.
  • C.J. Foot, Atomic Physics, Oxford University Press, 2005.
  • C.E. Burkhardt, J.J. Leventhal, Topics in Atomic Physics, Springer-Verlag New York, 2006.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Ատոմի ֆիզիկայի ակունքները. դասական ֆիզիկայի դժվարությունները: Ատոմային վիճակների ընդհատությունը (Ռելեյ-Ջինսի բանաձև, Պլանկի բանաձև, Այնշտայնի գործակիցներ)
2. Ֆրանկի և Հերցի փոր­ձերը: Ատոմային սպեկտրներ:
3. Ատոմի միջուկային մոդելը. Ռեզերֆորդի փորձերը և a-մասնիկների ցրման տեսությունը: Ջրածնի և ջրածնանման ատոմների տեսությունը (Բոր, Զոմերֆելդ)
4. Շտեռնի և Գեռլախի փորձերը: Ատոմի մագնիսական մոմենտը: Էլեկտրոնի սպինը: Ատոմի վեկտորական մոդելը: Մենդելեևի տարրերի պար­բերական համակարգը:
5. Զեեմանի երևույթը (պարզ և բարդ), Պաշեն-Բակի երևույթը:
6. Ռենտգենյան ճառա­գայթ­ում: Ռենտգենյան սպեկտրներ: Մոզլիի օրենքը: Քոմպտոնի երևույթը:
7. Դը Բրոյլի վարկածը: Դևիսոնի և Ջերմերի փորձերը: Դը Բրոյլի ալիքների վիճակագրական մեկնաբանումը:
5-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ, գործ. -2 ժամ, լաբ.- 2 ժամ
6 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Բ34
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել տիեզերքի` երկնային մարմինների և նրանց համակարգի առաջացման, կառուցվածքի, շարժման և զարգացման մասին:
· ուսանողներին տրամադրել ինքնուրույն հետազոտություն կատարելու համար պա­հանջվող կարողություններ, ինչպես նաև գործնական նախագծեր կատարելու օգնու­թյամբ խնդիրներ լուծելու մեթոդներ:
· խրախուսել ուսանողների ինքնուրույն աշխատանքը և պրակտիկ փորձի վրա հիմ­նված ուսումնառությունը:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Լուսաբանելու երկնոլորտում երկնային մարմինների(Արեգակի, արեգակնային համակարգի մոլորակների և նրանց արբանյակների, աստղերի, գալակտիկաների) բնույթը և շարժումների օրինաչափությունները
2. Ներկայացնելու աստղագիտության մասնագիտացման հիմնարար գիտելիք:
3. Դասակարգելու աստղագիտության փորձարարական և կիրառական մեթոդները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տարանջատելու երկնքի վրա համաստեղությունները և նրանցում դիտվող պայծառ աստղերը,
2. հաշվարկելու տվյալ օբյեկտի լավագույն դիտման ժամանակահատվածը
3. մասնակցելու դիտողական աշխատանքների:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար զարգացնելու և կիրառելու ունեցած գիտելիքները:,
վերլուծելու առկա խնդիրները հանձնարարականում և կատարելու առաջարկու­թյուն­ներ դրանց քննարկման կամ լուծման վերաբերյալ:վ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել տիեզերքի` երկնային մարմինների և նրանց համակարգի առաջացման, կառուցվածքի, շարժման և զարգացման մասին:
· ուսանողներին տրամադրել ինքնուրույն հետազոտություն կատարելու համար պա­հանջվող կարողություններ, ինչպես նաև գործնական նախագծեր կատարելու օգնու­թյամբ խնդիրներ լուծելու մեթոդներ:
· խրախուսել ուսանողների ինքնուրույն աշխատանքը և պրակտիկ փորձի վրա հիմ­նված ուսումնառությունը:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
· Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպա­տա­կով,
· Անհատական ռեֆերատներ և դրանց միասնական քննարկում սեմինար պարապ­մունքների ժա­մա­նակ,
· Լաբորատոր աշխատանքներ (այդ թվում նաև համակարգչային)
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ս.Ներսիսյան Աստղագիտական խնդիրների և վարժությունների ժողովածու Երևան 2016
  • Э.В. Кононович, В.И. Мороз. Курс общей астрономии, Москва, 2014.
  • Р.И. Бакулин,Э.В. Кононович, В.И. Мороз. Курс овщей астрономии, Издательство: "Едиториал УРСС" , 2001.
  • Б.А. Воронцов-Вельяминов. Сборник задач и упражнений по астрономии. Москва, 1985.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հիմնական տեղեկություններ սֆերիկական աստղագիտությունից, մոլորակների տեսանելի և իրական շարժումները: Կեպլերի օրենքները: Աստղաֆիզիկայի հի­մունք­ները, ջերմաստի­ճանների որոշման մեթոդները, սպեկտրալ գծերի դոպլերյան շեղումները, երկնային մարմինների քիմիական կառուցվածքը: Դիտակներ և ընդունիչ սարքեր: Տե­ղե­կություններ մեր գալակտիկայի մասին: Գալակտիկաներ, նրանցով կազմված զույգեր, խմբեր և գեր­կույտեր: Մետա­գալակտիկա:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս- 2 ժամ, գործն- 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ33
1. Դասընթացի նպատակ
· Ֆիզիկայում հանդիպող խնդիրները մաթ. մոդելավորման և արդյունքում ստացվող գծային 2-րդ կարգի մասնակի ածանցյալներով հավասարումների վերաբերյալ
· եզրային խնդիրները (ամբողջ տարածության, կիսատարածության և վերջավոր տարածության դեպքերում) լուծելու համար գոյություն ունեցող տեսությունների մասին
· կարողություն օգտագործել այդ տեսությունները կիրառություններում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնել մաթեմատիկական ֆիզիկայի մեթոդները,
2. լուսաբանել մաթեմատիկական ֆունկցիաների տեսության հիմունքները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Օգտագործել մաթեմատիկական ֆիզիկայի մեթոդները,
2. Վերլուծել մաթեմատիկական ֆունկցիաների տեսության հիմունքներից:
գ. ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
մեկնաբանել ֆիզիկայում հանդիպող օգտակար խնդիրները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ֆիզիկայում հանդիպող խնդիրները մաթ. մոդելավորման և արդյունքում ստացվող գծային 2-րդ կարգի մասնակի ածանցյալներով հավասարումների վերաբերյալ
· եզրային խնդիրները (ամբողջ տարածության, կիսատարածության և վերջավոր տարածության դեպքերում) լուծելու համար գոյություն ունեցող տեսությունների մասին
· կարողություն օգտագործել այդ տեսությունները կիրառություններում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասընթացներ, սեմինարներ
2. առաջարկների կատարում և քննարկում
3. ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ղ. Աֆյան. Մաթեմատիկական ֆիզիկայի հավասարումներ, Երևան, 2007:
  • Robert C, Mc Owen. Partial defferential equations: methods and applications, New Jersey, 2003.
  • Тихонов А.Н., Самарский А.А. Уравнения математической физики,Москва, Наука, 1970.
  • Кошляков Н.С., Глинер Э.Б., Смирнов М.М. Уравнения в частных производных математической физизки, Москва, Высшая школа, 1970.
  • Арсенин В.Я. Методи математической физики и специальные функции, Москва, Наука, 1974.
  • Бицадзе А.В. Уравнения математической физики, Москва, Наука, 1976.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Մասնակի ածանցյալներով հավասարումների բերվող ֆիզիկայի խնդիրներ:
· Առաջին կարգի մասնակի ածանցյալներով հավասարումներ:
· Բնութագրիչների մեթոդը երկրորդ կարգի քվազիգծային հավասարումների համար:
· Երկրորդ կարգի գծային հիպերբոլական,պարաբոլական և էլիպտական տեսակի հավասարումներ:
· Անվերջ, կիսանվերջ և վերջավոր տարածությունների համար եզրային խնդիրներ (Կոշիի, խառը, Դիրիխլե-Նեյմանի խնդիրները):
· Փոփոխականների անջատման Ֆուրիեի մեթոդ:
· Կոշիի և եզրային խնդիրների լուծման գոյության և միակության թեորեմներ:
· Շիտակ (կոռեկտ) և ոչ շիտակ դրվածքով խնդիրներ:
· Խնդիրների լուծումների ֆիզիկական մեկնաբանումներ
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
գործն.-2
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ29
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողին ներկայացնել MATLAB & Simulink մոդելավորման և սիմուլյացիայի առաջա­տար ծրագրավորման միջավայրը, որը լայնորեն օգտագործվում է հետազոտող­ների, ինժեներների և ծրագրավորողների կողմից բազմաբնույթ դինամիկ համակարգերի ծրագրավորման և վերլուծման համար։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Կիրառելու MATLAB & Simulink միջավայրը մասնագիտական խնդիրների մոդելավորման և լուծման ընթացքում,
բ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
Կիրառելու թվային մոդելավորման և ծրագրավորման հենքային գիտելիքները գիտության և տեխնիկայի այլ ոլորտներում հետազոտու­թյուն­ներ կատարելու համար։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողին ներկայացնել MATLAB & Simulink մոդելավորման և սիմուլյացիայի առաջա­տար ծրագրավորման միջավայրը, որը լայնորեն օգտագործվում է հետազոտող­ների, ինժեներների և ծրագրավորողների կողմից բազմաբնույթ դինամիկ համակարգերի ծրագրավորման և վերլուծման համար։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
գործնական պարապմունքներ՝ փոխգործակցային մեթոդով։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար¬ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • S.Attaway “Matlab: A Practical Introduction to Programming and Problem Solving” Fourth Edition, Elsevier Inc., 2017.
  • Տարոն Հարությունյան «Ռադիոֆիզիկայի խնդիրների համակարգչային մոդելավո­րումը Matlab միջավայրում», ԵՊՀ հրատ., 2016թ., 254 էջ։
  • B.R.Hunt, R.L.Lipsman, J.M.Rosenberg, A Guide to MATLAB for Beginners and Experienced Users, 2001.
  • Getting Started with MatLab R2015a, TheMathworks, Inc, 2015.
  • Amos Gilat, MatLab. An introduction with applications, A John Wiley & Sons, Inc., 2011.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Ներածություն MATLAB ծրագրավորման միջավայրի մասին, հանրահաշվական գործողություններ՝ մատրիցներով և վեկտորներով, ֆայլեր, գրաֆիկական ներկայացումը MATLAB-ում, Simulink միջավայրի հիմանական գործիքակազմը, գործնական առաջա­դրանք­­­ներ ֆիզիկայի տարբեր բնագավառներից:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.- 2 ժամ, գործ.- 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ18
1. Դասընթացի նպատակ
· մաթեմատիկական անալիզի առարկայի առաջին բաժնի հիմնական գաղափարների մասին
· ֆիզիկայի ֆակուլտետի բոլոր մասնագիտությունների ուսանողներին երեք հիմնական մոտեցումների վերաբերյալ
· մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի անընդհատության և ածանցյալի գաղափարների ու դրանց կիրառությունների մասին որոնք օգտագործվում են կոնկրետ խնդիրներ լուծելու համար
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանելու մեկ փոփոխականի ֆունկցիաների հաշվի հիմնական թեորեմները,
2. գիտակցելու այդ թեորեմների կապը, ֆունկցիայի անընդհատության և
ածանցյալի գաղափարների էությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու ստացված գիտելիքները գիտության և տեխնիկայի տարբեր բնագավառներում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
քննարկելու կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծությունը խնդիրների լուծման ժամանակ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· մաթեմատիկական անալիզի առարկայի առաջին բաժնի հիմնական գաղափարների մասին
· ֆիզիկայի ֆակուլտետի բոլոր մասնագիտությունների ուսանողներին երեք հիմնական մոտեցումների վերաբերյալ
· մեկ փոփոխականի ֆունկցիայի անընդհատության և ածանցյալի գաղափարների ու դրանց կիրառությունների մասին որոնք օգտագործվում են կոնկրետ խնդիրներ լուծելու համար
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասընթացներ, սեմինարներ
2. առաջարկների կատարում և քննարկում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր ։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Фихтенгольц Г. Курс дифференциального и интегрального исчисления, т. 1,2,3, Москва,2003.
  • Ֆիխտենգոլց Գ.,Մաթեմատիկական անալիզի հիմունքներ, հ.1,2, Երևան.1970,
  • Ильин В., Садовничий В., Сендов Б., Математический анализ, Москва, 1985.
  • Кудрявцев Л. Курс математического анализа, т. 1, 2,Москва, 1981.
  • ԳրիգորյանՄ.,ԳալոյանԼ., ԿոբելյաանԱ. , Իրականանալիզիընտրովիբաժիններ, Երևան. 2015
  • Демидович Б., Сборник задач и упражнений по математическому анализу,Москва, 1997.
  • Գևորգյան Գ. և ուրիշներ, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք,I,II,Երևան, 1999:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Թվային բազմություններ և նրանց հատկությունները:
· Հաջորդականության սահման, նրա հատկությունները:
· Ֆունկցիայիսահման, անընդհատություն, անընդհատ ֆունկցիաների հատկությունները:
· Ածանցյալ, դիֆերենցիալ, դիֆերենցելի ֆունկցիաների հատկությունները
և նրա կիրառությունները:
· Ֆունկցիայի հետազոտումը ածանցյալների միջոցով, գրաֆիկի կառուցում
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. - 1 ժամ, գործ. - 1 ժամ
2 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ32
1. Դասընթացի նպատակ
հավանականության գաղափա­րի ու նրա կիրառությունների, ինչպես նաև մաթեմատիկական վիճակա­գրու­թյան վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. օգտագործելու հավանականության գաղափարն ու նրա կիրառությունները, մա­­թեմա­տիկական վիճա­կագրության տարրերը,
2. գնահատելու հավանականության գաղափարի և մաթեմատիկական վի­ճա­կա­գրության դերը գիտության տարբեր ոլորտներում:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
ֆիզիկայի խնդիրները ուսումնասիրելիս հմտորեն կիրառելու հա­վա­­նականության տեսության մեթոդները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
հավանականության գաղափա­րի ու նրա կիրառությունների, ինչպես նաև մաթեմատիկական վիճակա­գրու­թյան վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ю. Н. Тюрин, А. А. Макаров, И. Р. Высоцкий, И. В. Ященко. Теория вероятностей и статистика. М. МЦНМО, 2008, 256стр.
  • Д. Худсон. Статистика для физиков. М. Мир, 1970.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Պատահական մեծություններ:
2. Հավանականության գա­­­ղա­փարը:
3. Մաթե­մա­տի­կական սպասում և դիսպերսիա:
4. Բաշխ­­­ման օրենքները:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս- 2 ժամ, գործն- 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0402/Բ31
1. Դասընթացի նպատակ
· տեսական ֆիզիկայի առաջին դասընթացը՝ <<Դասական մեխանիկա>> առարկայի հիմնական գաղափարների վերաբերյալ
· երեք հիմնական մոտեցումների՝ Լագրանժի, Համիլտոնի և Համիլտոն-Յակոբիի մասին, որոնք օգտագործվում են կոնկրետ խնդիրներ լուծելու համար
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. անվանելու տեսական մեխանիկայի հիմնական սկզբունքները արդի խնդիրներ լուծելու համար
2. նկարագրելու ոչ ռելյատիվիստական մեխանիկայի օրինարափությունները
3. ներկայացնելու դասական մեխանիկայի ստանդարտ խնդիրները և կարողանալ մոդելավորել թվային մոդելներում
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու դասական մեխանիկայի սկզբունքները տեսական ֆիզիկայի այլ բաժիններում
2. խորացնելու գիտելիքները դասական մեխանիկային վերաբերվող բարդ դինամիկ համակարգեր նկարագրելու համար
3. կառուցելու փուլային հետագծեր
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. կիրառելու դասական մեխանիկայի օրինաչափությունները գիտության և տեխնիկայի տարբեր բնագավառներում
կիրառելու մեխանիկայի վարիացիոն սկզբունքները տեսական ֆիզիկայի այլ բաժիններում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· տեսական ֆիզիկայի առաջին դասընթացը՝ <<Դասական մեխանիկա>> առարկայի հիմնական գաղափարների վերաբերյալ
· երեք հիմնական մոտեցումների՝ Լագրանժի, Համիլտոնի և Համիլտոն-Յակոբիի մասին, որոնք օգտագործվում են կոնկրետ խնդիրներ լուծելու համար
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասընթացներ, սեմինարներ
2. առաջարկների կատարում և քննարկում
3. ինքնուրույն աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ландау Л.Д., Лифшиц Е.М., Теоретическая физика, т. 1 Механика, 2004.
  • Голдстейн Г., Классическая механика, М. Наука, 1975.
  • Папоян В.В., Классическая мешаника, УНЦ ОИЯИ, Дубна, 2002.
  • Коткин Г.Л., Сербо В.Г., Сборник по классической механике, М.Наука, 1970
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Վեկտորական և թենզորական անալիզի տարրերը:
· Փոքրագույն գործողության սկզբունք.
· Լագրանժի հավասարումներ:
· Շարժման ինտեգրալներ:
· Շարժման հավասարումների ինտեգրում:
· Համիլտոնյան ֆորմալիզմը:
· Շարժումը կենտրոնահամաչափ դաշտում:
· Բախումներ:
· Տատանումներ:
· Պինդ մարմնի շարժումը:
4-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. 2, գործ.-2, լաբ.-2
6 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ30
1. Դասընթացի նպատակ
· օպտիկական երևույթների հետ կապված՝ հիմնարար փորձերի և պատկերացումների զարգացման մասին,
· լույսի էլեկտրամագնիսական տեսությանն ու փորձարարական հիմունքնարի, լույսի քվանտային բնույթի և փորձերի վերաբերյալ, որոնք հիմնաքվորում են դրանք,
· փորձարարական օպտիկայի հնարավորությունների և արդի տեխնոլոգիաներում դրանց կիրառության վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու օպտիկական երևույթներն ու դրանց հետ կապված հիմնարար փորձերը մարդկային մտածողության փոփոխության տեսանկյունից,
2. լուսաբանելու լույսի ինտերֆերենցի, դիֆրակտի ու դիսպերսի հետ կապված դասական երևութները,
3. մեկնաբանելու լույսի քվանտային բնույթի հետ կապված դասական երևույթներն ու փորձերը,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու լույսի էլեկտրամագնիսական տեսությունը,
2. կիրառելու լույսի քվանտային տեսությունը,
3. վերլուծելու օպտիկական երևույթները և եզրակացություններ անելու
գ. ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. քննարկելու օպտիկական երևույթների հետ կապված խնդիրները,
2. մեկնաբանելու օպտիկայի վերջին նվաճումները աշխատանքային գործունեության ընթացքում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· օպտիկական երևույթների հետ կապված՝ հիմնարար փորձերի և պատկերացումների զարգացման մասին,
· լույսի էլեկտրամագնիսական տեսությանն ու փորձարարական հիմունքնարի, լույսի քվանտային բնույթի և փորձերի վերաբերյալ, որոնք հիմնաքվորում են դրանք,
· փորձարարական օպտիկայի հնարավորությունների և արդի տեխնոլոգիաներում դրանց կիրառության վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. սեմինար պարապմունքներ
3. լաբորատոր պարապմունքներ
4. խորհրդատվություն
5. հանձնարարված գրականության ընթերցում,
6. քննարկումների մասնակցություն
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Е. И. Бутиков. Оптика, М. Высшая школа, 2003.
  • А. М. Саржевский. Оптика. Полный курс, 2018.
  • С. К. Стафеев, К. К. Боярский, Г. Л. Башнина. Основы оптики. Питер, М. 2006.
  • Д. В. Сивухин. Общий курс физики. Том IV. Оптика, 2006.
  • Г. С. Ландсберг. Оптика. Учебное пособие, 2017.
  • Ë.Â. Òàðàñîâ. Ââåäåíèå â êâàíòîâóþ îïòèêó. Ì. Âûñøàÿ øêîëà, 2014.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Համառոտ պատմական ակնարկ` օպտիկայի զարգացման հիմնական փուլերը: Լույսի տարածման վերջավոր արագությունը` ՀՀՏ փորձարարական հիմունքները:
· Լույսի ֆիզիկական բնույթը` լույսը որպես էլեկտրամագնիսական ալիք, լույսի բևեռացումը: Երկու միջավայրերի բաժանման սահմանում ընթացող երևույթներ:
· Լույսի ֆիզիկական բնույթը` լույսի քվանտ, Պլանկի հաստատուն: Լույսի կլանումը և ճառագայթումը ատոմների կողմից:
· Լույսի ինտերֆերենցիան: Լույսի դիֆրակտը: Լույսը միջավայրում, լույսի դիսպերսիան:
· Մեծ ինտենսիվություններ, ոչ գծային օպտիկա:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս. 2 ժամ, գործ. 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ28
1. Դասընթացի նպատակ
· թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի զուգամիտության վերաբերյալ
· աստիճանային և Ֆուրիեի շարքերի զուգամիտություն մասին
· կորագիծ, կրկնակի, եռակի և մակերևութային ինտեգրալների և դրանց կիրառությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն.
1. սահմանելու թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի և բազմաչափ ինտեգրալների տեսության հիմնական թեորեմները,
2. ձևակերպելու այդ թեորեմների կապը, շարքերի և անիսկական ինտեգրալների նմանություններն ու տարբերությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու տարաբնույթ տեսական խնդիրները ֆիզիկայի այլ բաժիններում
2. լուծելու խնդիրներ
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերած գիտելիքները
2. ինքնուրույն լուծելու տրված առաջարկությունները
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· թվային և ֆունկցիոնալ շարքերի զուգամիտության վերաբերյալ
· աստիճանային և Ֆուրիեի շարքերի զուգամիտություն մասին
· կորագիծ, կրկնակի, եռակի և մակերևութային ինտեգրալների և դրանց կիրառությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասախոսություններ և սեմինարներ
2. ուսանողների ինքնուրույն աշխատանքի արդյունքների քննարկում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Фихтенгольц Г. Курс дифференциального и интегрального исчисления, т.1,2,3, Москва,2003.
  • Ֆիխտենգոլց Գ.,Մաթեմատիկական անալիզի հիմունքներ, հ.1,2, Երևան.1970,
  • Ильин В., Садовничий В., Сендов Б., Математический анализ, Москва, 1985.
  • Кудрявцев Л. Курс математического анализа, т. 1, 2,Москва, 1981.
  • ԳրիգորյանՄ.,ԳալոյանԼ., Կոբելյան Ա. , Իրականան ալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Демидович Б., Сборник задач и упражнений по математическому анализу,Москва, 1992.
  • Գևորգյան Գ. և ուրիշներ, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք,I,II,Երևան, 1999:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թվային շարքեր, նրանց զուգամիտությունը և հատկությունները:
Ֆունկցիոնալ շարքեր, Թեյլորի և Ֆուրիեի շարքեր, նրանց զուգամիտությունը և հատկությունները:
Կորագիծ և կրկնակի ինտեգրալներ, նրանց հատկությունները և կիրառությունները:
Մակերևութային և եռակի ինտեգրալներ, նրանց հատկությունները և կիրառությունները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.- 2ժամ, գործն.- 2ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ27
1. Դասընթացի նպատակ
· կոմպլեքս փոփոխականի անալիտիկ ֆունկցիաների հիմնական տեսության մասին, այդ թվում
· ինտեգրալ հաշվի,
· կոնֆորմ արտապատկերումների,
· մնացքների տեսության և դրանց կիրառությունների:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. գիտակցելու կոմպլեքս անալիզի հիմունքները,
2. հասկանալու կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության հիմունքները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Օգտագործելու անալիտիկ ֆունկցիաների տեսության հիմունքները, կոմպլեքս ինտեգրալ հաշվի հիմնական թեորեմները,
Կիրառելու կոմպլեքս շարքերի տեսության հիմնական թեորեմները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· կոմպլեքս փոփոխականի անալիտիկ ֆունկցիաների հիմնական տեսության մասին, այդ թվում
· ինտեգրալ հաշվի,
· կոնֆորմ արտապատկերումների,
· մնացքների տեսության և դրանց կիրառությունների:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասախոսություններ և սեմինարներ
2. գործնական և ինքնուրույն աշխատանքի ստուգում և քննարկում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն ար¬ժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքան¬չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի:
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Պրիվալով, Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների տեսության ներածություն, Երևան, 1969.
  • Лаврентьев, Шабат.Методы теории функций комплексного переменного, Москва,1973
  • Маркушевич. Краткий курс теории аналитических функций, Москва,1967.
  • Волковыский и др. Сборник задач по теории функций комплексного переменного,Москва,1975.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Կոմպլեքս փոփոխականի հաշիվ, բազմություններ և ֆունկցիաներ:
· Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների հաջորդականություններ, շարքեր, անընդհատություն, դիֆերենցելիություն, Կոշի-Ռիմանի պայմաններ:
· Կոմպլեքս հարթության բազմությունների կոնֆորմ արտապատկերումներ, սիմետրիա, ինվերսիա և կիրառություններ:
· Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիայի ինտեգրալ: Կոշու ինտեգրալային թեորեմը և բանաձևը:
· Կոմպլեքս փոփոխականի անալիտիկ ֆունկցիաների ներկայացումը աստիճանային և Լորանի շարքեր:
· Կոմպլեքս փոփոխականի ֆունկցիաների եզակի կետերը, մոդուլի մաքսիմումի սկզբունքը:
· Մնացքների տեսությունը և դրանց կիրառությունները:
3-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.–2 ժամ, գործ.–2 ժամ, լաբ.-2 ժամ
6 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Բ26
1. Դասընթացի նպատակ
· էլեկտրականության և մագնիսականության օրենքների հայտնագործման, դրանց առնչվող հիմնական փորձերի մասին, ներկայացնել այդ օրենքները ինտեգրալային և դիֆերենցիալ տեսքերով,
· նրանց հիմնական կիրառությունների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկելու էլեկտրականության և մագնիսականության հիմնական օրենքները, դրանց առնչվող կարևորագույն փորձերը, երևույթները,
2. ներկայացնելու այդ երևույթների, փորձերի, օրենքների կապը, օրենքների համակարգի ներքին տրամաբանությունը, այդ համակարգից բխող հիմնական հետևությունները և արդյունքները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ստացած գիտելիքները կիրառել կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության, խնդիրների լուծման համար,
2. ցուցադրելու էլեկտրա-մագնիսական հիմնարար օրինաչափություններ մեկնաբանող փորձեր ուսումնական լաբորատոր սարքերի վրա:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. վերլուծելու փաստեր և կատարելու հետևություններ,
առաջարկելու առկա մասնագիտական խնդիրների լուծման հնարավոր եղանակներ
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· էլեկտրականության և մագնիսականության օրենքների հայտնագործման, դրանց առնչվող հիմնական փորձերի մասին, ներկայացնել այդ օրենքները ինտեգրալային և դիֆերենցիալ տեսքերով,
· նրանց հիմնական կիրառությունների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություն,
2. քննարկում,
3. գործնական պարապմունք,
4. լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Դ. Սեդրակյան, Ա. Պապոյան. Էլեկտրականություն և մագնիսականություն, Էդիթ Պրինտ, Երևան, 2010.
  • Д.В. Сивухин. Общий курс физики: Электричество. Москва, Физматлит, 2009.
  • С.Г. Калашников. Электричество. Москва, Физматлит, 2003.
  • И.Г. Тамм. Основы теории электричества. Москва, Наука, 1989.
  • С.П. Стрелков, Д.В. Сивухин, С.Э. Хайкин, И.А. Эльцин, И.Я. Яковлев. Сборник задач по общемы курсу физики; Электричество и магнетизм. Москва, Наука, 2005.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Էլեկտրաստատիկ դաշտը վակուումում և միջավայրում:
· Էլեկտրական հոսանք:
· Հաստատուն մագնիսկան դաշտը վակուումում և միջավայրում:
· Էլեկտրամագնիսկան մակածում: Քվազիստացիոնար երևույթներ:
· Մաքսվելի հավասարումների համակարգը:
· Էլեկտրական հոսանքը տարբեր միջավայրերում:
· Լիցքավորված մասնիկների շարժումը էլեկտրամագնիսկան դաշտերում:
· Էլեկտրամագնիսկան ալիքների ճառագայթումը:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. -2 ժամ, գործն. 2- ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ24
1. Դասընթացի նպատակ
· վեկտորների, առաջին և երկրորդ կարգի կորերի և մակերևույթների, մատրիցների և որոշիչների գաղափարների վերաբերյալ,
· գծային հանրահաշվական հավասարումների լուծման ճշգրիտ և մոտավոր մեթոդների մասին,
· գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածություններին, գծային օպերատորների տեսության վերաբերյալ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. թվարկելու վերլուծական երկրաչափության հիմնական բաժիններից` վեկտորական հանրահաշիվ, հանրահաշվական գծեր, կորեր և մակերևույթներ,
2. սահմանելու գծային հանրահաշվի տեսության հիմունքներից` մատրիցներ և որոշիչներ, գծային հանրահաշվական հավասարումներ, գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածություններ:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. լուծելու խնդիրներ վերլուծական երկրաչափության տարբեր բաժիններից,
2. լուծելու գծային հանրահաշվական հավասարումներ` կիրառելով լուծման ինչպես ճշգրիտ, այնպես էլ մոտավոր մեթոդներ,
3. տարանջատելու գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածությունների, գծային օպերատորների ապարատի առանձնահատկություններն ու նրբությունները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
ստացած գիտելիքները կիրառելու կոնկրետ բնույթ կրող հարցերի վերլուծության, խնդիրների լուծման համար
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· վեկտորների, առաջին և երկրորդ կարգի կորերի և մակերևույթների, մատրիցների և որոշիչների գաղափարների վերաբերյալ,
· գծային հանրահաշվական հավասարումների լուծման ճշգրիտ և մոտավոր մեթոդների մասին,
· գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածություններին, գծային օպերատորների տեսության վերաբերյալ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ և սեմինարներ
2. գործնական և ինքնուրույն աշխատանքի ստուգում և քննարկում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն ար­ժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • В.А. Ильин, Э.Г. Позняк. Аналитическая геометрия, Москва, 2006.
  • Д.В. Беклемишев. Курс аналитической геометрии и линейной алгебры, Москва, 1987.
  • Գայանե Ղազարյան.Վերլուծական երկրաչափություն, Երևան, 2010:
  • Д.В. Клетеник. Сборник задач по аналитической геометрии,Москва, 1980.
  • В.А. Ильин, Э.Г. Позняк. Линейная алгебра, Москва, 2002.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Վեկտորների և դրանց կիրառությունները, հանրահաշվական կորեր և մակերևույթներ,
երկրորդ կարգի կորերի և մակերևույթներ:
· Մատրիցներ, մատրիցի որոշիչ:
· Գծային հանրահաշվական հավասարումների համակարգեր, դրանց լուծման ճշգրիտ և մոտավոր մեթոդներ:
· Գծային, էվկլիդեսյան, նորմավորված տարածություններ:
· Գծային օպերատորներ:
· Սեփական արժեք, սեփական վեկտոր:
2-րդ կիսամյակ՝ գարնանային
դաս.-2 ժամ, գործ.-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ
6 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0407/Բ23
1. Դասընթացի նպատակ
· նյութի ֆիզիկական հատկություն­ների գազային, հեղուկ և պինդ վիճակների վերաբերյալ,
· վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունների մասին,
· արտաքին գործոնների ազդեցությամբ նյութում տեղի ունեցող ֆիզիկական պրոցեսներին վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը,
2. Լուսաբանելու մասնիկների համակարգի ուսումնա­սիր­ման ջերմադինամիկական մեթոդը,
3. Լուսաբանելու նյութի ֆիզիկական հատ­կությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում, այդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Կիրառելու նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային - կինետիկ տեսությունը,
2. Կիրառելու մասնիկների համակարգի ուսումնա­սիր­ման ջերմադինամիկական մեթոդը,
3. Վերլուծելու նյութի ֆիզիկական հատ­կությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Օգտվելու տարբեր աղբյուրներից, տեղեկատվություն հայթայթել և վերլուծել,
2. Արդյունավետ օգտագործելու նյութի ֆիզիկական հատ­կությունները գազային, հեղուկ և պինդ վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունները խնդիրներ լուծելիս:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· նյութի ֆիզիկական հատկություն­ների գազային, հեղուկ և պինդ վիճակների վերաբերյալ,
· վիճակներից մեկից մյուսին անցնելու օրինաչափությունների մասին,
· արտաքին գործոնների ազդեցությամբ նյութում տեղի ունեցող ֆիզիկական պրոցեսներին վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· Դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է գործնական և լաբորատոր պարապմունքներ, անց է կացնում քննարկում,
· Ուսանողները լսարանում ունկնդրում են դասախոսություն, մասնակցում քննարկումներին, գործնական պարապմունքի ժամերին կիրառում դասախոսություններից ստացած գիտելիքները,
· Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում,
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Матвеев А. Н., Молекулярная физика. Изд.Вышая Школа, 1981.
  • Сивухин Д.В., Общий курс физики, том 2, Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 1990.
  • ԲարխուդարյանՎ., Մոլեկուլային ֆիզիկա, ԵՊՀ հրատարակչություն, Երևան, 2014:
  • Сивухин Д.В., Сборник задач по общему курсу физики.Термодинамика и молекулярная физика, Изд. Наука, 2006.
  • Վարդանյան Վ., Դալյան Ե., Վարդանյան Ի., Թումյան Վ., Մոլեկուլային ֆիզիկայի խնդիրների ժողովածու, ԵՊՀ , Երևան, 2009:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Նյութի կառուցվածքի մոլեկուլային-կինետիկ տեսություն:
· Վիճակագրական բաշխումներ:
· Ջերմադինամիկայի առաջին, երկրորդ և երրորդ սկզբունքները:
· Իդեալական և իրական գազեր:
· Փո­խանցման երևույթները գազերում:
· Փուլային հավասարակշռություն և փու­­լային անցումներ:
· Հեղուկներ: Մակերևութային լար­վա­ծություն:
2-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. -2 ժամ, գործն.- 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0409/Բ22
1. Դասընթացի նպատակ
· ինտեգրալ հաշվի հիմնական գաղափարներին և մեթոդների, այդ թվում անիսկական ինտեգրալների և պարամետրից կախված ինտեգրալների վերաբերյալ:
· մի քանի փոփոխականների ֆունկցիաների դիֆերենցիալ հաշվի վերաբերյալ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. սահմանելու մաթեմատիկական անալիզի հիմնական դրույթները
2. լուսաբանելու ինտեգրալների տեսության և մի քանի փոփոխականների
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու տարաբնույթ տեսական խնդիրները ֆիզիկայի այլ բաժիններում
2. լուծելու խնդիրներ
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերած գիտելիքները
2. ինքնուրույն լուծելու տրված առաջարկությունները
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ինտեգրալ հաշվի հիմնական գաղափարներին և մեթոդների, այդ թվում անիսկական ինտեգրալների և պարամետրից կախված ինտեգրալների վերաբերյալ:
· մի քանի փոփոխականների ֆունկցիաների դիֆերենցիալ հաշվի վերաբերյալ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասախոսություններ, սեմինարներ
2. ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների օգտագործում
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր ։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Фихтенгольц Г. Курс дифференциального и интегрального исчисления, т. 1,2,3,Москва,2003.
  • Ֆիխտենգոլց Գ.,Մաթեմատիկական անալիզի հիմունքներ, հ.1,2, Երևան.1965,
  • Ильин В., Садовничий В., Сендов Б., Математический анализ, Москва, 1985.
  • Кудрявцев Л. Курс математического анализа, т. 1, 2,Москва, 1981.
  • ԳրիգորյանՄ.,ԳալոյանԼ., ԿոբելյաանԱ. , Իրական անալիզի ընտրովի բաժիններ, Երևան. 2015
  • Демидович Б., Сборник задач и упражнений по математическому анализу,Москва, 1992.
  • ԳևորգյանԳ. ևուրիշներ, Մաթեմատիկական անալիզի խնդրագիրք,I,II,Երևան, 1999:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1՝ Ռիմանի որոշյալ ինտեգրալը և նրա հատկությունները:
Թեմա 2`Անիսկական ինտեգրալ, հաշվման մեթոդներ, զուգամիտություն:
Թեմա 3` Ռիմանի որոշյալ ինտեգրալի կիրառությունները:
Թեմա 4` Մի քանի փոփոխականների ֆունկցիայի սահման, անընդհատություն և նրանց հատկություններ:
Թեմա 5` Մի քանի փոփոխականների ֆունկցիայի մասնակի ածանցյալներ,
դիֆերենցելիություն և էքստրեմումներ:
Թեմա 6` Պարամետրից կախված ինտեգրալներ, հատկություններ և նրանց կիրառություններ:
Թեմա 7` Անբացահայտֆունկցիաներ:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.–2, գործ.–2, լաբ.-2
6 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0410/Բ20
1. Դասընթացի նպատակ
· նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքների վերաբերյալ, օրենքների և նրանց կոնկրետ կիրառությանը տեսական և գործնական խնդիրներ լուծելիս:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքների և օրենքների նրբությունները,
2. լուսաբանելու մեխանիկական երևույթները և դրանց առանձնահատկությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ձեռք բերված գիտելիքները մեխանիկայի տեսական և գործնական խնդիրներ լուծելիս,
2. ցուցադրելու կինեմատիկ և դինամիկ օրինաչափություններ մեկնաբանող փորձեր ուսումնական լաբորատոր սարքերի վրա:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
օգտվելու գրականության տարաբնույթ աղբյուրներից, ստեղծագործաբար կիրառելու ունեցած գիտելիքները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· նյուտոնյան մեխանիկայի հիմնական սկզբունքների վերաբերյալ, օրենքների և նրանց կոնկրետ կիրառությանը տեսական և գործնական խնդիրներ լուծելիս:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություն, քննարկում, գործնական պարապմունք, լաբորատոր պարապմունք:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր, եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 8 միավոր ։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Մ.Գ. Աբրահամյան: Մեխանիկայի ֆիզիկական հիմունքները: Երևան, ԵՊՀ հրատ., 1997:
  • Մ.Գ. Աբրահամյան: Մեխանիկա. Դասախոսությունների և խնդիրների համառոտ ձեռնարկ: Երևան, Էդիթ Պրինտ, 2013:
  • И.В. Савельев. Курс общей физики. Т.1, Москва, 2004.
  • С.Э. Хайкин. Физические основы механики. Москва, Наука, 1971, 2008.
  • И.Б. Иродов. Задачи по общей физике. Москва, Наука, 1979, 1988, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Կինեմատիկա:
· Նյուտոնի օրենքները: Նյուտոնի օրենքների հետևանգքները և կիրառությունները:
· Աշխատանք և էներգիա:
· Շարժման քանակի մոմենտ:
· Ներդշնակ տատանումներ:
· Պինդ մարմնի մեխանիկա:
· Ձգողություն:
· Շարժումը ոչ իներցիալ հաշվարկման համակարգերի նկատմամբ:
· Առաձգական մարմինների մեխանիկա:
· Հեղուկների և գազերի մեխանիկա:
1-ին՝ աշնանային կիսամյակ
5. Գործն.- 4 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ՊԱՐՏԱԴԻՐ
0404/Բ02
1. Դասընթացի նպատակ
ծրագրավորումը դիտելով որպես համակարգչի միջոցով խնդիրների լուծման ժամանակ սկզբնական տվյալների, ձևերի, պրոցեսների և արդյունքների նկարագրման միջոցների ամբողջու­թյուն` ուսանող­նե­րին ներկայացնել ծրագրավորման հիմնական գաղափարները, մեթոդները և կիրառական հնարնե­րը: Ալգորիթմների ձևակերպումը, ենթածրագրերի միջոցով։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու արդի համակարգիչների հիմնական հանգույցները և բացատրելու դրանց դերը աշխա­տանքի պրոցեսում,
2. թվարկելու ծրագրավորման լեզվի կառուցվածքները և պարզաբանել դրանց առանձնահատկություն­նե­րը,
3. վերաշարադրելու խնդրի լուծման ալգորիթմի և ծրագրավորման լեզվով ծրագրերի կազմման հիմ­նական օրինաչափությունները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ինքնուրույն կառուցելու պարզ խնդիրների լուծման ալգորիթմներ և գրել դրանց իրականաց­ման ծրագրեր
2. իրականացնելու սեփական ծրագրերի կազմարկում և խմբագրում,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. փոխանցելու ծրագրավորման գիտելիքները տարբեր բնագավառներում
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ծրագրավորումը դիտելով որպես համակարգչի միջոցով խնդիրների լուծման ժամանակ սկզբնական տվյալների, ձևերի, պրոցեսների և արդյունքների նկարագրման միջոցների ամբողջու­թյուն` ուսանող­նե­րին ներկայացնել ծրագրավորման հիմնական գաղափարները, մեթոդները և կիրառական հնարնե­րը: Ալգորիթմների ձևակերպումը, ենթածրագրերի միջոցով։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Գործնական աշխատանք
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, 1-ին ընթացիկը՝ 5 միավոր առավելագույն արժեքով, 2-րդը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունա-կում է համապատասխանաբար 5 և 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավոր-ների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամ¬յակի սկզբում։
Մասնակցությունը գնահատվում է առավելագույնը 2 միավոր, ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Х. Дейтел, П.Дейтел. Как программировать на С ++ .: М.: Бином, Лаборатория знаний, 2014.
  • Б.Страуструп. Язык программирования С ++ .: М.: Бином, Лаборатория знаний, 2008.
  • Дж. Либерти. Освой самостоятельно С ++ за 21 день. М.: Изд. Вильямс, 2007.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Համակարգչի կառուցվածքը։ Ծրագրի կառուցվածքը : 2. Արտահայտությունները և Օպերատորնե­րը, մուտքի, ելքի և վերագրման գործողություններ, մաթեմատիկական և համեմատման գործողություններ, օպերատորների առաջնայնությունը: 3. Խնդրի ալգորիթմավորում. ալգորիթմի վերից-վար մշակում, փսևդոկոդ, բլոկ-դիագրամներ: Ղեկավարող կառուցվածքները. հետևման, ընտրության և կրկնման կառուցվածքներ: 4. Ֆունկցիաներ. ֆաթեմատիկական ֆունկցիաներ, ֆունկցիայի նախատիպ և իրականացում: Զանգվածներ և կառուցվածքներ: Միաչափ և բազմաչափ զանգվածներ: Զանգվածների սահմանումը և հաղորդումը ֆունկցիաներին: Որոնումը զանգվածներում: Ֆայլեր։
Ամբիոնի կոդը Կամընտրական դասընթացի անվանումը Կրեդիտներ
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. - 2ժամ, լաբ.- 2ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ60
1. Դասընթացի նպատակ
Բջջի կառուցվածքը, նուկլեինաթթուների և սպիտակուցների կառուցվածքը և ֆունկցիաները: Գենետիկական կոդի և բջջում բնականոն ընթացող պրոցեսների մոլեկուլային մեխանիզմները։ Մուտացիաների տեսակները։ Կանցերոգենեզի մոլեկուլային հիմունքները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու սպիտակուցների և նուկլեինաթթուների կառուցվածքը։
2. Սահմանելու և մեկնաբանելու կենսաբանական պոլիմերային մոլեկուլների տարածական կառուցվածքի կապը կայունացնող ուժերը:
3. Բացատրելու սպիտակուցների և նուկլեինաթթուների ակնկալվող հատկությունները նրանց կառուցվածքից ելնելով:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. փորձով ստացված տվյալներից պատկերացոմ կազմելու հետազոտվող մակրոմոլեկուլի կառուցվածքի մասին:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
Կիրառելու ստացված գիտելիքները կենսաբանական մակրոմոլեկուլի կառուցվածքիը պարզաբանելու համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Բջջի կառուցվածքը, նուկլեինաթթուների և սպիտակուցների կառուցվածքը և ֆունկցիաները: Գենետիկական կոդի և բջջում բնականոն ընթացող պրոցեսների մոլեկուլային մեխանիզմները։ Մուտացիաների տեսակները։ Կանցերոգենեզի մոլեկուլային հիմունքները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ,
գործնական առաջադրանքներ,
գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Финкельштейн А.В., Птицын О.Б. Физика белка. Курс лекций. Москва: Книжный Дом Университет, 2002, или http://phys.protres.ru/lectures/protein_physics/
  • Волькенштейн М.В. - Биофизика. - М: Наука, 1981; гл.4,6.
  • Зенгер В. Принципы структурной организации нуклеиновых кислот, М, Мир, 1987.
  • Шульц Г.Е., Ширмер Р.Х. - Принципы структурной организации белков. - М: Мир, 1982.
  • Кантор Ч., Шиммел П. - Биофизическая химия, т. 1, гл. 2,5; т.3, гл.17, 20, 21. М: Мир, 1982.
  • V.Bloomfield, D.Crothers, I.Tinoco - Nucleic Acids: structures, properties and functions, University Science Books, Sausalito, California, 2000.
  • И.Ф.Жимулев Общая и молекулярная генетика , Сибир. универ. изд.Новосибирск, 2003
  • Рубин А.Б. -Биофизика. Т.1 ,2. - М., Книжный дом "Университет", 2005.
  • Marky, L. A. and Breslauer, K. J. Calculating thermodynamic data for transitions of any molecularity from equilibrium melting curves, Biopolymers 26, 1601-1620, (1987) .
  • 0. J. L. Huppert Four-stranded DNA: cancer, gene regulation and drug development Phil. Trans. R. Soc. A 365, 2969-2984 (2007)
  • Sugimoto N. Noncanonical structures and their thermodynamics of DNA and RNA under molecular crowding: beyond the Watson-Crick double helix. Int. Rev. Cell. Mol. Biol. 2014; 307: 205-273.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Բջջի կառուցվածք։
Նուկլեինաթթուների /ԴՆԹ և ՌՆԹ/ և սպիտակուցների կառուցվածքը և ֆունկցիաները:
Ամինաթթուների դասակարգումը: Սպիտակուցների առաջնային կառուցվածքը: Պեպտիդային կապ: fy-կոնֆորմացիոն քարտեզներ:
Ջուրը որպես կենսաբանական համակարգի միակ լուծիչ։ Ջրի կառուցվածքը և անոմալ հատկությունները: Ջրածնային կապ։ Ջրի դերը կենսապոլիմերների տարածական կառուցվածքի ձևավորման մեջ։ Կապված ջուր։
Էլեմենտար փոխազդեցությունները կենսապոլիմերներում:
Սպիտակուցներում պոլիպեպտիդային շղթայի երկրորդային /α- պարույր և β-շերտ/ և տարածական /երրորդային և չորորդային/ կառուցվածքների ձևավորման ֆիզիկական մեխանիզմները:
Նուկլեինաթթուների կառուցվածքը առաջնայինից մինչև քրոմոսոմ: ԴՆԹ-ի կրկնակի պարույրի ձևերը: Գենոմի կառուցվածքը:
Գենետիկական կոդ և նրա հատկությունները:
Տրանսկրիպցիա, տրանսլյացիա, ռեպլիկացիա:
Մուտացիաների տեսակները: Մուտագենեզի մոլեկուլային մեխանիզմները։ Ռեպարացիոն համակարգը բջջում։
Կանցերոգենեզի մոլեկուլային հիմունքները: Կենսաբանական մակրոմոլեկուլների կառուցվածքային փոփոխությունների ջերմադինամիկական վերլուծություն:
ԴՆԹ-ի ոչ կանոնավող ձևերը՝ եռաթել պարույր, քառաթել G- քվադրուպլեքս և i-մոտիֆ: Նրանց դերը որպես մոլեկուլային անջատիչներ կանցերոգենեզի և օրգանիզմի ծերացման պրոցեսներում:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս -2 ժամ, սեմ – 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ58
1. Դասընթացի նպատակ
· Ներկայացնել օպտիկական ազդանշանների հիմունքները
· Ծանոթացնել օպտիկական ազդանշանների կառավարման և փոխանցման հետ
· Սովորեցնել աշխատելու օպտիկական ազդանշանների ոլորտում նորագույն սարքավորումների հետ
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու օպտիկական ազդանշանների հիմունքները
2. Օգտագործելու օպտիկական ազդանշանների կառավարման և փոխանցման հիմնական եղանակները
3. Կիրառելու օպտիկական ազդանշանների մշակման ոլորտում գործող հիմնական սարքավորումների աշխատանքի սկզբունքները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Իրականացնելու օպտիկական ազդանշանների կառավարում և փոխանցում
2. Աշխատեցնելու օպտիկական ազդանշանների մշակման ոլորտում գործող որոշ օպտոէլեկտրոնային սարքավորումներ
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները այլ օպտիկական և օպտոէլեկտրոնային սարքավորումների կառուցման և աշխատեցման համար
Օգտագործելու օպտիկական ազդանշանների մշակման մեթոդները մեքենայական ուսուցման այլ խնդիրներում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ներկայացնել օպտիկական ազդանշանների հիմունքները
· Ծանոթացնել օպտիկական ազդանշանների կառավարման և փոխանցման հետ
· Սովորեցնել աշխատելու օպտիկական ազդանշանների ոլորտում նորագույն սարքավորումների հետ
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է սեմինար պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
2. ուսանողները լսարանում կատարում են իրական՝ ոչ երևակայական (ոչ վիրտուալ) լաբորատոր աշխատանքներ, օգտագործելով դասական և ժամանակակից սարքավորումներ և միջոցներ:
3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցա¬տոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Երկու ընթացիկ ստուգում գործնական աշխատանքից (խնդիրների լուծում)՝ յուրաքանչյուրը մեկական միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Goodman, J. W. (2005). Introduction to Fourier optics. Roberts and Company publishers.
  • Bhattacharyya, Shuvra S.; Deprettere, Ed F.; Leupers, Rainer; Takala, Jarmo et al (2019). Handbook of Signal Processing Systems. Springer International Publishing.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Միաչափ և երկչափ օպտիկական ազդանշանների Ֆուրիե մշակում [գիրք 1, բաժիններ 1,2]
2. Ալիքների տարածման դիֆրակցիոն տեսություններ [գիրք 1, բաժիններ 3,4]
3. Ազդանշանների մշակման մեթոդները դիսպլեյների համար [գիրք 2, էջեր 3-50]
4. Սենսորներ և դրանց կիրառություններ [գիրք 2, էջեր 51-87]
5. Ազդանշանների մշակման հեռանկարները [գիրք 2, էջեր 133-165]
6. Ազդանշանների կառավարում [գիրք 2, էջեր 193-213]
7. Ազդանշանների մշակում անլար հաղորդիչների համար [գիրք 2, էջեր 251-310]
8. Ազդանշանների մշակում ռադիոաստղագիտության համար [գիրք 2, էջեր 311-361]
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս. 2 ժամ, լաբ. 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ66
1. Դասընթացի նպատակ
ծանոթացնել ուսանողներին օրգանիզմի բջիջների վնասվածքների մոլեկուլային մեխանիզմնեերի և ախտորոշման հիմնական սկզբունքների հետ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրելու բջջի մոլեկուլային պաթոլոգիաների տեսակները և բացատրելու նրանց առաջացման պատճառները
2. Կիրառելու ժամանակակից ախտորոշման մոլեկուլային մեթոդները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու համապատասխան մեթոդը տարբեր պաթոլոգիաների ախտորոշման նպատակով (արյան pH- ի չափում, բջիջների մանրադիտակային զննում, սպիտակուցների և ԴՆԹ-ի սպեկտրալ հետազոտություն և Էլեկտրաֆոռեզ)։
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
Օգտագործելու ԴՆԹ-ի և սպիտակուցների անջատման մեթոդները։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ծանոթացնել ուսանողներին օրգանիզմի բջիջների վնասվածքների մոլեկուլային մեխանիզմնեերի և ախտորոշման հիմնական սկզբունքների հետ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձեւաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով եւ տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է առավելագույնը 2 միավոր, ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Пропедевтика и частная патология внутренних болезней: учебное пособие. Обрезан А.Г., Бобров Л.Л., Дударенко С.В. 2-е изд., перераб. и доп. 2010.- 352 с. http://www.studmedlib.ru/ru/book/ISBN9785299004564
  • Молекулярная онкология : от вирусной теории к лечению рака / Ф.Л. Киселёв, Е.Н. Имянитов, Н.П. Киселёва, Е.С. Левина ; Рос. онколог. науч. центр им. Н. Н. Блохина и др. . Москва : ГЕОС, 2013. 151 с.
  • Синдромная патология, дифференциальная диагностика и фармакотерапия: Учебное пособие / Г.Д. Тобулток, Н.А. Иванова. - 3-e изд., испр. и доп. - М.: Форум: НИЦ ИНФРА-М, 2014. - 336 с. http://znanium.com/catalog.php?bookinfo=451056
  • Нахаева, В. И. Практический курс общей генетики [Электронный ресурс] : учеб. пособие для студентов биологических специальностей педагогических высших учебных заведений / В. И. Нахаева. - 2-е изд., стереотип. - М. : ФЛИНТА, 2011. - 210 с.
  • Коничев А.С., Севастьянова Г.А. Молекулярная биология: учеб. для студентов вузов, обучающихся по специальности 032400 "Биология". - М.: Академия, 2005. - 396 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Բջջի և օրգանիզմի բնականոն գործունեությունը։ Օրգանիզմի թթվահիմնային հավասարակշռու­թյու­նը։ Արյան բուֆերային համակարգեր. Ինչ է pH հավասարակշռությունը և ինչու է կյանքը կախված դրանից:
2.Բջջի մոլեկուլային պաթոլոգիաներ։ Բջիջների վնասման մոլեկուլային մեխանիզմները։ Թաղանթների անվտանգության և թափանցելիության խախտում։ Ռեակտիվ թթվածնի տեսակները և բջիջի օքսիդատիվ ստրես: ԴՆԹ-ի վնասվածքների պատճառները և հետևանքները։ Բջջային մահ՝ ապոպտոզ, նեկրոզ և աուտոֆագիա:
3.Գենային մուտացիաների տեսակները։ Գենային մուտացիաների մոլեկուլային մեխանիզմները։ Փոփոխություններ ԴՆԹ-ի ազոտային հիմքերի հաջորդականության մեջ:
4.Ծերացման մոլեկուլային մեխանիզմները։
5.Կարցինոգենեզի մոլեկուլային հիմունքները։ Օրգանիզմի նորմալ բջիջների ուռուցքայինի փոխակերպման պատճառները։
6.Մոլեկուլային ախտորոշման հիմնական սկզբունքները։ Մոլեկուլային բժշկության մեթոդներ. մարդու հիվանդությունների ախտորոշում, մարկերներ։ Կենսաչիպերի տեխնոլոգիաներ։ Նանոմասնիկների և նանոմագնետիկների կիրառումը պաթոլոգիաների ախտորոշման նպատակով։
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/ Բ63
1. Դասընթացի նպատակ
ուսուցանել մակրոմոլեկուլների, այդ թվում կենսապոլիմերների ուսումնասիրման ժամանակակից ֆիզիկական մեթոդները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու և մեկնաբանելու նուկլեինաթթուների և սպիտակուցների կառուցվածքի ուսումնասիրման ֆիզիկական և կենսաֆիզիկական մեթոդները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Հետազոտելու և պարզաբանելու կենսապոլիմերների կառուցվածքը զանազան միջավայրերում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
Բացահայտելու կապը կենսապոլիմերների կառուցվածքի և նրանց հատկությունները միջև:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսուցանել մակրոմոլեկուլների, այդ թվում կենսապոլիմերների ուսումնասիրման ժամանակակից ֆիզիկական մեթոդները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
փորձարարական առաջադրանքներ,
գիտական սեմինար
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Ն.Հ.Կարապետյան,Գ.Վ.Անանյան.Կենսապոլիմերների ուսումնասիրման մեթոդներ: Երևան 2008.
  • Д. Фрайфелдер. Физическая биохимия. Мир, 1980.
  • Ч. Кантор, П. Шиммел. Биофизическая химия. Т.2. Мир,1984
  • Л. А.Остерман. Хроматография белков и нуклеиновых кислот. Наука, 1985.
  • Л. А.Остерман. Методы исследования белков и нуклеиновых кислот. Наука, 1981.
  • Зенгер В. Принципы структурной организации нуклеиновых кислот-Москва, Мир,1987г.
  • А. Б. Рубин. Современные методы биофизических исследований. Практикум по биофизике. М.1988.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Կենսապոլիմերների կառուցվածքի ուսումնասիրման ժամանակակից մեթոդները: Կլանման սպեկտրոսկոպիա: Մոլեկուլների կողմից լույսի կլանման տեսությունը: Կլանումը չափող սարքեր: Կլանման սպեկտրոսկոպիա տեսանելի և ՈՒՄ-տիրույթներում: ԴՆԹ-ի հալման կորերի հետազոտումը: Ֆլուորեսցենտ սպեկտրոսկոպիա: Ֆլուորեսցենցիան չափող սարքեր:Սեփական ֆլուորեսցենցիա: Ֆլուորեսցենտ թիրախներ: Ֆլուորեսցենցիայի բեվեռացում: Ֆլուորեսցենցիայի կիրառումը սպիտակուցների և նուկլեինաթթուների ուսումնասիրման համար: Օպտիկական պտույտի դիսպերսիա և շրջանային դիխրոիզմ: ՕՊԴ և ՇԴ ընդհանուր տեսությունը: ՕՊԴ և ՇԴ չափման սարքավորում: ՕՊԴ և ՇԴ կորերի մեկնաբանում: Կոնֆորմացիոն փոփոխությունների հետազոտումը ՇԴ մեթոդով: Սպիտակուցների և նուկլեինաթթուների կառուցվածքի ուսումնասիրումը ՕՊԴ և ՇԴ մեթոդներով: Միկրոկալորիմետրիա: Կենսապոլիմերների կոնֆորմացիոն անցումների թերմոդինամիկական հետազոտություն: Ջերմակլանման կորերի ստացում և վերլուծություն: Էլեկտրոֆորեզ: Կենսապոլիմերների վարքը ուժային դաշտում:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս. -2 ժամ, սեմ. – 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ55
1. Դասընթացի նպատակ
· Ներկայացնել օպտիկական սպեկտրոսկոպիայի առանձնահատկությունները և տեխնիկական հենքը
· Քննարկել սպեկտրոսկոպիայի մի շարք մեթոդներ, մասնավորապես, լազերային սպեկտրոսկոպիայի առաջադեմ մեթոդները
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Տարբերակելու ժամանանկակից սպեկտրոսկոպիայի մեթոդները տվյալ հետազոտման համար
2. Օգտագործելու լազերային սպեկտրոսկոպիայի հնարավորությունները ու առավելությունները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
3. տարբերակելու բազմաֆոտոնային սպեկտրասկոպիայի կիրառման եղանակներն ու տեխնիկական հնարավորությունները,
4. գործնականում կիրառելու ձեռք բերած հետազոտական ունակությունները,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
5, ծրագրելու և իրականացնելու սպեկտրասկոպիկ հետազոտութըուններ՝ լազերային աղբյուրների կիրառմամբ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ներկայացնել օպտիկական սպեկտրոսկոպիայի առանձնահատկությունները և տեխնիկական հենքը
· Քննարկել սպեկտրոսկոպիայի մի շարք մեթոդներ, մասնավորապես, լազերային սպեկտրոսկոպիայի առաջադեմ մեթոդները
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
Դասախոսույուններ, սեմինարներ
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • В. Демтрёдер “Лазерная спектроскопия” Наука, Москва, 1985
  • С. Стенхольм “Осноаы лазерной спектроскопии” Мир, Москва, 1987
  • В.С. Летохов, В.П. Чеботаев “Принципы нелинейной лазерной спектроскопии” Наука, Москва, 1975
  • Р. Данелюс, А.пискарскас и др. “Параметрические генераторы света и пикосекундная спектроскопия”, Мокслас, Вильнюс, 1983
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թեմա 1. Լազերը որպես լույսի աղբյուր սպեկտրոսկոպիայում: Թեմա 2. Սպեկտրալ գծերի լայնությունը : Թեմա 3. Սպեկտրալ սարքեր: Թեմա 4. Աբսորբցիոն և ֆլյուորէսցենցիոն սպեկտրոսկոպիա: Թեմա 5. Օպտիկական մղում: Կրկնակի ռեզոնանսի մեթոդներ: 6. Բազմաֆոտոն սպեկտրոսկոպիայի մեթոդներ: Թեմա 7. Կոմբինացիոն ցրման մեթոդներ: Թեմա 8. Ներդոպլերյան լուծողունակության սպեկտրոսկոպի: Կոլիմացված (իոնների) փնջեր: Բևեռացումային (պոլյարիզացիոն) սպեկտրոսկոպիա: Թեմա 9. Ոչ ստացիոնար պրոցեսների սպեկտրոսկոպիա: Պիկովայրկյանային սպեկտրոսկոպիա:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս. 2 ժամ, գործ. 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ65
1. Դասընթացի նպատակ
տարածական կառուցվածքի մոդելավորման մոլեկուլային դինամիկայի մեթոդի հիմունքները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. պարզաբանելու հիմնական փոխազդեցությունները, որոնք կայունացնում են սպիտակուց­ների և նուկլեինաթթուների բնական վիճակը:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
մեկնաբանելու արտաքին գործոնների ազդեցության տակ կենսաբանական մակրոմոլե­կուլներում և դրանց կոմպլեքսներում արաջացած կոնֆորմացիոն փոփոխությունները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
տարածական կառուցվածքի մոդելավորման մոլեկուլային դինամիկայի մեթոդի հիմունքները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելա-գույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձեւաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով եւ տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է առավելագույնը 2 միավոր, ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
GROMACS մոդելավորման փաթեթի նկարագրությունը: Սպիտակուցների և նուկլեինաթթուների կառուցվածքը և կառուցվածքային փոփոխությունները արտաքին գործոնների ազդեցության պատճառով: Հիմնական փոխազդեցությունները կայունացնում են սպիտակուցի և նուկլեինաթթուների բնական վիճակը: Ուժային դաշտեր, որոնք անհրաժեշտ են կենսաբանական մակրոմոլեկուլների մոդելավորման համար: Գործնական հմտություններ, որոնք անհրաժեշտ են կենսաբանական մակրոմոլեկուլների և դրանց կոմպլեքսների մոդելավորման համար:
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս -2 ժամ, սեմ – 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ57
1. Դասընթացի նպատակ
· Ծանոթացնել էլեկտրամագնիսական դաշտերի տարածման տեսության հետ
· Բացատրել օպտիկական փնջերի տարածման մոդելավորումը և թվային մեթոդները
· Ներկայացնել օպտիկական փնջերի տարածման մոդելավորման առկա ծրագրային ապահովումները
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու էլեկտրամագնիսական դաշտերի տարածնան տեսական հիմունքներիը
2. Օգտագործելու օպտիկական փնջերի տարածման հիմնական մոդելները և թվային մեթոդները
3. Կիրառելու հաշվարկային օպտիկայի առկա ծրագրային ապահովումները և դրանց աշխատանքի հիմնական սկզբունքները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Իրականացնելու օպտիկական փնջերի տարածման մոդելավորում բարդ միջավայրերում
2. Աշխատեցնելու հաշվարկային օպտիկայի պատրաստի ծրագրային ապահովումներ
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Տիրապետելու հաշվարկային օպտիկայի հիմնական կիրառություններին
Օգտագործելու հաշվարկային օպտիկայում գիտելիքները այլ հաշվարկային և օպտիմիզացիոն խնդիրներում ։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ծանոթացնել էլեկտրամագնիսական դաշտերի տարածման տեսության հետ
· Բացատրել օպտիկական փնջերի տարածման մոդելավորումը և թվային մեթոդները
· Ներկայացնել օպտիկական փնջերի տարածման մոդելավորման առկա ծրագրային ապահովումները
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է սեմինար պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
2. ուսանողները լսարանում կատարում են լաբորատոր աշխատանքներ, օգտագործելով նորագույն հաշվարկային օպտիկայի ծրագրային ապահովման միջոցներ:
3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Երկու ընթացիկ ստուգում գործնական աշխատանքից (խնդիրների լուծում)՝ յուրաքանչյուրը մեկական միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Miroslav Kolesik (2017). Computational Optics: Beam Propagation Methods. Nova Science Pub Inc.
  • Goodman, J. W. (2005). Introduction to Fourier optics. Roberts and Company publishers.
  • Bhandari, A., Kadambi, A., & Raskar, R. (2022). Computational Imaging. MIT Press.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Մաքսվելի հավասարումներ. թվային մոդելավորման հեռանկար [գիրք 1, գլուխ 1]
2. Փնջերի տարածումը համասեռ միջավայրերում [գիրք 1, գլուխ 2]
3. Սկալյար դիֆրկցիոն տեսության հիմունքները [գիրք 2, գլուխ 3]
4. Ֆրենելի և Ֆրաունհոֆհերի դիֆրակցիա [գիրք 2, գլուխ 4]
5. Վերջավոր տարբերությամբ ճառագայթների տարածման մեթոդների հիմունքները [գիրք 1, գլուխ 3]
6. Փնջերի տարածումը ոչ գծային և թույլ ուղղորդող միջավայրերում [գիրք 1, գլուխ 6]
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
Դաս.- 2 ժամ, գործ.-1 ժամ, սեմ.-1 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0402/Բ50
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել քվանտային տեղեկատվության տեսության հիմունքներին
· ներկայացնել քվանտային վիճակների նկարագրման և կառավարման եղանակները
· ներկայացնել քվանտային հաշվարկների մոդելները, դրանց բարդության նկարագրումը և հիմնական քվանտային ալգորիթմները
ներկայացնել քվանտային հաղորդակցության և տելեպորտացիայի հիմունքները։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. հասկանալու քվանտային տեսության հիմունքները, քվանտային վիճակները, դրանց էվոլյուցիան և չափումները
2. իմանալու հաշվողական և հաղորդակցման խնդիրների քվանտային մոդելավորում
3. օգտագործելու քվանտային ալգորիթմները, ամպլիտուդային ուժեղացումը, քվանտային Ֆուրիե ձևափոխությունը
4. գնահատելու և կառավարելու քվանտային հաշվարկների սխալների
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու քվանտային համակարգիչների հզորությունը
2. գնահատելու խնդրի հաշվողական բարդությունը
3. մոդելավորելու ֆիզիկական խնդիրներ քվանտային ալգորիթմների միջոցով
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. կիրառելու քվանտային հաշվարկներ տարբեր ոլորտներում
օգտագործելու քվանտային մոդելավորման համակարգչային մեթոդներ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել քվանտային տեղեկատվության տեսության հիմունքներին
· ներկայացնել քվանտային վիճակների նկարագրման և կառավարման եղանակները
· ներկայացնել քվանտային հաշվարկների մոդելները, դրանց բարդության նկարագրումը և հիմնական քվանտային ալգորիթմները
ներկայացնել քվանտային հաղորդակցության և տելեպորտացիայի հիմունքները։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասընթացներ
2. սեմինար պարապմունքներ
3. առաջադրանքների կատարում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • M.A. Nielsen, I.L. Chung, Quantum computing and quantum information. Cambridge University Press, 2012.
  • D. N. Mermin, Quantum computer science: An introduction. Cambridge University Press, 2007.
  • M. Fayngold, V. Fayngold, Quantum mechanics and quantum information. Wiley, 2013.
  • M.L. Bellac, A short introduction to quantum information and quantum computation. Cambridge University Press, 2012.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Քվանտային վիճակներ։ Օպերատորներ, քվանտային դինամիկա և չափումներ։ Խտության մատրից։ Երկվիճակ համակարգեր։ Բաղադրյալ համակարգեր և խճճվածություն։ Խառը վիճակների խճճվածություն և քանակական նկարագրում։ Բելլի անհավասարություններ։ Դասական հաշվարկների ընդհանուր ակնարկ։ Դասական տեղեկատվության երկուական ներկայացում և քանականացում, հաշվողական առաջադրանքների բարդություն։ Քվանտային տեղեկատվության ներկայացում և մշակում։ Քվանտային բիթ։ Գերհաղորդիչ և սպինային քուբիթներ։ Տոպոլոգիական քվանտային հիշողություններ։ Քվանտային հաշվողական ճարտարապետություններին ներկայացվող պահանջները: Քվանտային հաշվարկ և քվանտային ալգորիթմներ։ Քվանտային դարպասներ և ունիտար օպերացիաներ։ Միաքուբիթ և երկքուբիթ դարպասներ։ Դարպասների բաղադրում։ Թվերի գումարում։ Դոյչ-Յոսժայի ալգորիթմ։ Քվանտային որոնման Գրովերի ալգորիթմ։ Քվանտային հաղորդակցություն: Գերխիտ կոդավորում: Քվանտային տելեպորտացիա: Անվտանգ հաղորդակցություն: Քվանտային Ֆուրիե ձևափոխություն։ Կիրառություններ.փուլերի գնահատում, պարզ ֆակտորիզացիա։ Քվանտային ծածկագրություն; Սխալներ և սխալների ուղղում։ Քվանտային սխալների ուղղման կոդերի հատկությունները։
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս.-2 ժամ, գործն.-2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0410/Բ49
1. Դասընթացի նպատակ
1. ներկայացնել աստղագիտական ժամանակակից դիտողական տվյալները, նրանց առանձնահատկությունները` դիտվող սպեկտրի ամբողջ տիրույթում։ Տրվում են սպեկտրների մշակման ծրագրեր։ Ծանոթացնել ներկայումս գործող ամենամեծ GAIA, Սլոունյան և այլ շրջահայությունների հետ:
2. ներկայացնել աստղագիտական դիտումների և հաշվարկների ժամանակ ի հայտ եկող տարբեր սխալ­ների գնահատման մեթոդները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. նկարագրելու ընդունիչ և գրանցող աստղագիտական սարքերի հիմնական բնութագրերը և աշխատանքի սկզբունքները,
2. բացատրելու սպեկտրների հիմնական բնութագրերը:
3. ներկայացնելու ուղղակի և անուղղակի չափումների, սարքի սխալի, սիստեմատիկ և պատահական սխալների, չափման ճշտության մեթոդները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. օգտագործելու ժամանակակից աստղագիտական փաթեթները սպեկտրների մշակման համար
2. հաշվելու ուղղակի և անուղղակի չափման բացարձակ և հարաբերական սխալները, գնահատելու սարքի սխալի և թվերի կլորացման ներդրումը չափման սխալների մեջ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. ստանալու պարամետրեր (կարմիր շեղում, հեռավորություն, պտտման արագություն, զանգ­ված, գազային բաղադրիչի էլեկտրոնային խտություն և զանգված) տվյալ օբյեկտի համար:
կազմելու պատկերացում չափման միջին արժեքի և դիսպերսիայի (s2), չափման վստահելիության միջակայքի, հուսալիություն (a) և միջին քառակուսային սխալի վերաբերյալ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
1. ներկայացնել աստղագիտական ժամանակակից դիտողական տվյալները, նրանց առանձնահատկությունները` դիտվող սպեկտրի ամբողջ տիրույթում։ Տրվում են սպեկտրների մշակման ծրագրեր։ Ծանոթացնել ներկայումս գործող ամենամեծ GAIA, Սլոունյան և այլ շրջահայությունների հետ:
2. ներկայացնել աստղագիտական դիտումների և հաշվարկների ժամանակ ի հայտ եկող տարբեր սխալ­ների գնահատման մեթոդները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
2. Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպատակով,
3. Անհատական ռեֆերատներ և դրանց միասնական քննարկում սեմինար պարապ­մունքների ժա­մա­նակ,
4. Լաբորատոր աշխատանքներ (այդ թվում նաև համակարգչային)
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Introduction to Linux, 2008 Machtelt Garrels.
  • A Beginner's Guide to Using IRAF, Jeannette Barnes, August 1993.
  • Guide to the Slit Spectra Reduction Task DOSLIT, Francisco Valdes, February, 1993.
  • IRAF Helps for the splot, specplot, plot, images, noao/imred tasks, PC-IRAF VERSION 2.14, Updated September 16, 2016
  • Агекян Т.А. Основы теории ошибок для астрономов и физиков, Наука, Москва, 1972.
  • Агекян Т.А. Теория вероятностей для астрономов и физиков, Наука, Москва, 1974.
  • Кассандрова О.Н., Лебедев В.В. Обработка результатов наблюдений, Наука, Москва, 1970.
  • Wall J.V., Jenkins C.R. Practical Statistics for Astronomers, Cambridge University Press, Cambridge, 2003.
  • http://simbad.u-strasbg.fr/simbad/
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Աստղագիտական ժամանակակից դիտողական տվյալները: Սլոունյան շրջահայություն: Ծանոթացում սպեկտրների մշակման ADOC ծրագրի հետ: Ծանոթացում սպեկտրների մշակման MIDAS և AIRAF ծրագրի հետ: ADOC ծրագրով իզոֆոտերի կառուցում: ADOC ծրագրով գալակտիկաների ձևաբանություն: Splat-vo ծրագրով Սլոունյան սպեկտրների ուսումնասիրություն: Պարամետրերի որոշում:
Ուղղակի և անուղղակի չափումներ, սարքի սխալ, սիստեմատիկ և պատահական սխալներ, չափման ճշտություն, ուղղակի չափման միջին արժեք և դիսպերսիա (s2), Գաուսի նորմալ բաշխում, ուղղակի չափման վստահելիության միջակայք, հուսալիություն (a) և միջին քառակուսային սխալ, Ստյուդենտի բաշխում, Ստյուդենտի գործակից, հարաբերական սխալ, c2 բաշխում, g2 գործակիցներ, ուղղակի չափման վրիպակների հայտնաբերում և բացառում, անուղղակի չափման բացարձակ և հարաբերական սխալներ, էմպիրիկ կախման պարամետրերի որոշումը փոքրագույն քառակուսիների մեթոդով:
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-6 ժամ, լաբ -6 ժամ
12ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ64
1. Դասընթացի նպատակ
Ծանոթացնել ուսանողներին բժշկության մեջ կիրառվող նանոմասնիկներին ներկայացվող պահանջներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Կիրառելու նանոնյութերի կենսահամատեղելիությունը բժշկության բնագավառում:
2. Օգտագործելու դեղերի հասցեական առաքման սկզբունքներն ու մեթոդները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Բացատրելու նանո-համակարգերի փոխազդեցության մեխանիզմները կենսաբանական և մոդելային թաղանթների հետ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Ստանալու տեղեկատվություն ` վերլուծելով տրանսպորտի կինետիկան և դեղապատիճի փոխազդեցությունը բջջի հետ:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Ծանոթացնել ուսանողներին բժշկության մեջ կիրառվող նանոմասնիկներին ներկայացվող պահանջներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթա-ցիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելա-գույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն արժեքով: Հար-ցա¬տոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքանչյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասա¬¬խոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է առավելագույնը 2 միավոր, ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Хенч Л., Джонс Д. Биоматериалы, искусственные органы и инжиниринг тканей. - М.: Техносфера, 2007 - 304 с.
  • Биосовместимые материалы: учеб. пособие /Под ред. В.И. Севастьянова, М.П. Кирпичникова. М.: ООО «Издательство «Медицинское информационное агентство», 2011.
  • Кулакова И.И., Лисичкин Г.В., Яковлев Р.Ю., Селезенев Н.Г. Направленный транспорт лекарственных средств: от идеи до внедрения, Рязань, 2018, с.104.
  • Марголис, Л.Б. Липосомы и их взаимодействие с клетками/ Л.Б. Марголис, Л.Д. Бергельсон. - М.: Наука, 1986. - 240 с.
  • Биосенсоры: основы и приложения, М., Мир, 1992,с.614.
  • Варфоломеев С.Д., Гуревич К.Г. Биокинетика, М., 1999, с.720.
  • Тараховский Ю.С. Интеллектуальные липидные наноконтейнеры в адресной доставке лекарственных веществ / Ю.С. Тараховский.- М.: Изд-во ЛКИ, 2011.- 280 с.
  • Лампрехт А. Нанолекарства. Концепции доставки лекарств в нанонауке: пер. с англ. / А. Лампрехт; науч.ред. Н.Л. Клячко.- М.: Научны ймир, 2010.- 232 с.
  • Biomaterials and Bioengineering Handbook; DL Wise, Marcel Dekker Inc., 2020.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Նյութերի կենսահամատեղելիության տեսական հիմունքները: 2.Բժշկական նյութերի հատկությունների ուսումնասիրության մեթոդներ: 3.Ֆիզիկական փոխազդեցություններ, որոնք ընկած են առաքման համակարգերի աշխատանքի հիմքում: 4. Կենսհամատեղելիության հայեցակարգը։ Կենսաբանական համակարգերի առքելափակման հատկությունները: 5. Նանոմասնիկներ, որոնք օգտագործվում են դեղամիջոցների առաքման համար:՝ Լիպոսոմներ: 6. Ոչ լիպոսոմային կրիչներ, պոլիմերային նանոկառուցվածքներ, ածխածնային նանոխողովակներ, քվանտային կետեր: 7. Դեղերի առաքման նոր միջոցների որոնում և առաքման նոր միջոցների մշակում և դասակարգում: 8.Կենսաճիպեր և կենսատվիչներ: 9. Նանոմասնիկների բջիջ ներթափանցման ուղիները: 10. Դեղամիջոցների առաքման և բջջից արտազատման կինետիկան: 11.Բջջթաղանթների հետ նանոմասնիկների փոխազդեցության և դրանց մոդելների (ԵԼԹ, լիպոսոմներ) ուսումնասիրությունները։ 12. Դեղերի և կենսամոլեկուլների ազդցության ֆիզիկական հիմումքները:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2ժամ, գործ. 2ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ62
1. Դասընթացի նպատակ
ծանոթացնել կենսապոլիմերների տարածական կառուցվածքի մոդելավորման հիմնական սկզբունքների հետ: Մաթեմատիկական մեթոդների օգնությամբ ձևավորել գիտելիք կենսապոլիմերների տարածական կառուցվածքի մոդելավորման համակարգրային մեթոդների հետ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու կենսապոլիմերների համակարգչային մոդելավորման սկզբունքները և հիմնական ծրագրերը:
2. Ձևակերպելու կենսաբանական պրոցեսների մաթեմատիկական մոդելավորման հիմնական խնդիրները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Կիրառելու գիտելիքները մակրոմոլեկուլների կառուցվածքը հետազոտելու համար:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
Ընտրելու և համակողմանի վերլուծելու կենսաբանական մակրոմոլեկուլների կառուցվածքը օգտվելով համապատասխան համակարգչային ծրագիրը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ծանոթացնել կենսապոլիմերների տարածական կառուցվածքի մոդելավորման հիմնական սկզբունքների հետ: Մաթեմատիկական մեթոդների օգնությամբ ձևավորել գիտելիք կենսապոլիմերների տարածական կառուցվածքի մոդելավորման համակարգրային մեթոդների հետ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
2 ընթացիկ քննություն. քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը 4 միավոր առավելագույն արժեքով։ Միավորների քայլը 0,5 է։
Ինքնուրույն աշխատանք. ներկայացվում է զեկուցման տեսքով, 2 միավոր առավելագույն արժեքով։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի. 2 միավոր առավելագույն արժեքով։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է 8 միավոր առավելագույն արժեքով։ Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց. 3, 3 և 2 միավոր։ Միավորների քայլը 0,5 է։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • D. Frenkel, B. Smit, Understanding Molecular Simulation (Acad. Press, 2002)
  • J. Baschnagel, J. P. Wittmer, H. Meyer, Monte Carlo Simulation of Polymers: Coarse-Grained Models, in Computational Soft Matter: From Synthetic Polymers to Proteins, Lecture Notes, N. Attig, K. Binder, H. Grubmuller, K. Kremer (Eds.), John von Neumann Institute for Computing, Julich, NIC Series, Vol. 23, ISBN 3-00-012641-4, pp. 83-140, 2004.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Կենսաբանական մակրոմոլեկուլներ` սպիտակուցներ, ԴՆԹ,ՌՆԹ: Նրանց կառուց­ված­քային կազ­մա­­­վորման հիմունքները: Մոլեկուլային մոդելավորման հիմնական մեթոդները և դրանց համե­մա­տա­կան վերլուծությունը: Մոլեկուլային և լանժևենյան դինամիկա: Մոնթե-Կարլոյի մեթոդը: GROMACS ծրագրային փաթեթ:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2 ժամ, լաբ.-2ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ61
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին հաղորդել խորացված և հիմնավորված գիտելիքներ ճառագայթումների տեսակների, տարբեր կենսաբանական օբյեկտների վրա թողած ազդեցությունների,
ինչպես նաև բժշկության մեջ նրանց կիրառությունների վերաբերյալ:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու Ճառագայթների տեսակները:
2. Մեկնաբանելու տարբեր ճառագայթումների ազդեցությունը կենսաբանական մակրոմոլեկուլների, բջիջների, հյուսվածքներիի, օրգանների, օրգանիզմի վրա:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Հետազոտելու և մեկնաբանելու ճառագայթման հետևանքով մակրոմոլեկուլների կառուցվածքում առաջացած դեֆեկտները:
2. ընտրելու և կիրառելու դոզաների հաշվարկման մեթոդները հյուսվածքների համարժեք միջավայրերում, այդ թվում նաև մարդու օրգանիզմում:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
Կիրառելու ստացված գիտելիքները այլ բնագավառներում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին հաղորդել խորացված և հիմնավորված գիտելիքներ ճառագայթումների տեսակների, տարբեր կենսաբանական օբյեկտների վրա թողած ազդեցությունների,
ինչպես նաև բժշկության մեջ նրանց կիրառությունների վերաբերյալ:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
դասախոսություններ,
առաջադրանքներ,
գիտական սեմինար.
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Radiation oncology physics: a handbook for teachers and students// IAEA, Vienna, 2005
  • Edward Alpen, Radiation Biophysics// San Francisco, California,1997
  • Кудряшов Ю. Б. Радиационная биофизика (ионизирующие излучения). - М.: Физматлит, 2004.
  • Джойнер М. С., Когель О. Д. Основы клинической радиобиологии //М.: Бином. Лаборатория знаний. - 2013.
  • А.Н. Ремизов, А.Г. Максина, А.Я. Потапенко, Медицинская и биологическая физика // М.: ДРОФА - 2003.
  • Դասախոսությունների տեքստեր՝ էլեկտրոնային կրիչով:
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Ճառագայթումները, նրանց բնութագրիչները:
· ԴՆԹ որպես բջջի զգայուն թիրախ: Ճառագայթման ազդեցությունը բջջի և ԴՆԹ-ի վրա: Կենսաբանական ազդեցության կախումը կլանված դոզայից:
· Մուտացիաների տեսակները: Ռադիացիոն մուտագենեզ: Ռադիացիոն կոնցերագենեզ: Փոքր դոզաների ազդեցությունը: Ռադիացիոն անվտանգության հիգիենա:
· Ճառագայթման ազդեցությունը օրգանիզմի վրա: Ռադիոզգայնության մոդիֆիկացիա: Մարդու ճառագայթային հիվանդությունը:
· Ճառագայթման կիրառությունը բժշկության մեջ:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
Դաս.- 3 ժամ, սեմ.-1 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0402/Բ43
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել գրավիտացիոն դաշտը որպես տարածա-ժամանակի երկրաչափություն,
· ծանոթացնել կոր տարածա-ժամանակում թենզորական հանրահաշվի և անալիզի հիմունքներին,
· ստանալ գրավիտացիոն դաշտի հավասարումները և քննարկել դրանց կենտրոնա-համաչափ լուծումները որպես աստղային կազմավորումների մոդելներ,
· ներկայացնել հիմնական դիտողական տվյալները ռելատիվիստական գրավիտացիոն երևույթների վերաբերյալ և դրանց տեսական նկարագրումը,
· ծանոթացնել գրավիտացիոն ալիքների առաքման, տարածման և գրանցման առանձնահատկությունների հետ,
· ներկայացնել Տիեզերքի մեծամսաշտաբ կառուցվածքը և էվոլյուցիայի մոդելները հարաբերականության ընդհանուր տեսության շրջանակներում, նկարագրել դրանց դինամիկան տարբեր աղբյուրների առկայությամբ,
· ծանոթացնել ժամանակակից կոսմոլոգիայի հիմնական նվաճումներին ու դիտողական մեթոդներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. հիմնավորելու գրավիտացիոն դաշտի մեկնաբանումը որպես տարածա-ժամանակի երկրաչափություն
2. ստանալու նյութի և ոչ-գրավիտացիոն դաշտերի շարժման հավասարումներ արտաքին գրավիտացիոն դաշտերում
3. արտածելու գրավիտացիոն դաշտի հավասարումներ փոքրագույն գործողության հիման վրա
4. նկարագրելու կենտրոնահամաչափ գրավիտացիոն դաշտի մետրիկան, դրա ֆիզիկական առանձնահատկությունները և կիրառությունները աստղաֆիզիկայում
5. իմանալու Տիեզերքի մեծամասշտաբ կառուցվածքը և դինամիկան նկարագրող մոդելները
6. կիրառելու տեսական ֆիզիկայի մեթոդները մոդելները նկարագրող հավասարումների վերլուծության ու ֆիզիկական եզրակացություններ կատարելու համար
7. վերլուծելու դիտողական արդյունքները և մեկնաբանել դրանք կոսմոլոգիական մոդելի շրջանակներում,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ստանալու ֆիզիկական համակարգի շարժման հավասարումները վարիացիոն սկզբունքից
2. ստանալու գրավիտացիոն դաշտերում մարմինների շարժումը և լույսի տարածումը նկարագրող հավասարումների լուծումները
3. լուծելու գերխիտ աստղերի ներքին կառուցվածքը նկարագրող հավասարումները
4. իրականացնելու գրավիտացիոն դաշտի հավասարումների ալիքային լուծումների վերլուծություն
5. կատարելու կոսմոլոգիական հավասարումների որակական վերլուծություն և դրա հիման վրա ֆիզիկական եզրակացություններ
6. լուծելու Ֆրիդմանի հավասարումները տարբեր տիպի գրավիտացիոն աղբյուրների առկայությամբ և դիտարկելու կիրառությունները վաղ Տիեզերքի կոսմոլոգիայում
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. իրականացնելու կոր տարածա-ժամանակում պրոցեսների ֆիզիկական մոդելավոման մեթոդների կիրառություն կոնդենսացված միջավայրերի ֆիզիկայում
կիրառելու կարողությունները ֆիզիկական այլ համակարգերի դինամիկայի որակական վերլուծության համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել գրավիտացիոն դաշտը որպես տարածա-ժամանակի երկրաչափություն,
· ծանոթացնել կոր տարածա-ժամանակում թենզորական հանրահաշվի և անալիզի հիմունքներին,
· ստանալ գրավիտացիոն դաշտի հավասարումները և քննարկել դրանց կենտրոնա-համաչափ լուծումները որպես աստղային կազմավորումների մոդելներ,
· ներկայացնել հիմնական դիտողական տվյալները ռելատիվիստական գրավիտացիոն երևույթների վերաբերյալ և դրանց տեսական նկարագրումը,
· ծանոթացնել գրավիտացիոն ալիքների առաքման, տարածման և գրանցման առանձնահատկությունների հետ,
· ներկայացնել Տիեզերքի մեծամսաշտաբ կառուցվածքը և էվոլյուցիայի մոդելները հարաբերականության ընդհանուր տեսության շրջանակներում, նկարագրել դրանց դինամիկան տարբեր աղբյուրների առկայությամբ,
· ծանոթացնել ժամանակակից կոսմոլոգիայի հիմնական նվաճումներին ու դիտողական մեթոդներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասընթացներ
2. սեմինար պարապմունքներ
3. առաջադրանքների կատարում
4. գիտական հոդվածների ուսումնասիրում և վերլուծություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Л.Д. Ландау, Е.М. Лифшиц, Курс теоретической физики. Теория поля. Том 2, М., Мир, 1988.
  • Ч. Мизнер, К. Торн, Дж. Уилер, Гравитация. М., Мир, 1977.
  • С. Вейнберг, Гравитация и космология. М., Мир, 1975.
  • Г.С. Саакян, Пространство, время и гражитация. Изд. ЕГУ, 1985.
  • S. Carroll, Spacetime and geometry. Addison Wesley, 2004.
  • V. Mukhanov, Physical foundations of cosmology. Cambridge University Press, 2005.
  • P. Coles, F. Lucchin, Cosmology. John Wiley & Sons, 2002.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Հարաբերականության հատուկ տեսության համառոտ ակնարկ։ Գրավիտացիայի Նյուտոնյան տեսության անհամատեղելիությունը հարաբերականության հատուկ տեսության հետ։ Համարժեքության սկզբունքը և գրավիտացիոն դաշտ որպես տարածա-ժամանակի կորացում։ Մետրիկական թենզորը որպես գրավիտացիոն դաշտի ֆիզիկական բնութագիր։ Թենզորները կոր տարածա-ժամանակում, կովարիանտ ածանցյալ, Քրիստոֆելի սիմվոլներ։ Մասնիկի շարժումը գրավիտացիոն դաշտում, գեոդեզիական գծեր։ Էլեկտրադինամիկայի հավասարումները գրավիտացիոն դաշտում։ Ռիմանի թենզորը որպես տարածա-ժամանակի կորության բնութագիր և նրա հատկությունները։ Ռիչիի թենզոր և կորության սկալյար։ Հիլբերտ-Այնշթայնի գործողությունը գրավիտացիոն դաշտի համար։ Էներգիա-իմպուլսի մետրիկական թենզորը որպես գրավիտացիոն դաշտի աղբյուր։ Գրավիտացիոն դաշտի համար Այնշթայնի հավասարումները։ Նյուտոնյան սահմանը թույլ գրավիտացիոն դաշտերի համար։ Կենտրոնա-համաչափ գրավիտացիոն դաշտ, Շվարցշիլդի լուծումը։ Սև խոռոչներ։ Մարմինների շարժումը և լույսի տարածումը կենտրոնահամաչափ գրավիտացիոն դաշտերում և համեմատումը դիտողական տվյալների հետ։ Թույլ գրավիտացիոն ալիքներ, դրանց տարածման արագությունը, բևեռացումը և գրանցումը։ Գրավիտացիոն ալիքների առաքումը և դրանց հիմնական աղբյուրները։ Հիմնական դիտողական տվյալները Տիեզերքի մեծամասշտաբ կառուցվածքի վերաբերյալ։ Կոսմոլոգիական սկզբունք: համասեռ և իզոտրոպ կոսմոլոգիական մոդելներ: Ֆրիդման-Ռոբերտսոն-Ուոկերի մետրիկա: Համասեռ և իզոտրոպ մոդելների երկրաչափական հատկությունները: Կարմիր շեղում: Հաբբլի օրենքը: Կոսմոլոգիական հեռավորություններ: Կոսմոլոգիական հորիզոններ: Ֆրիդմանի հավա­սարումները: Տիեզերքի էվոլյուցիայի հիմնական փուլերը, համապատասխան վիճակի հավասարումները և Ֆրիդմանի հավասարումների լուծումներ: Ռելիկտային ճառագայթում։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս. 2 ժամ, լաբ. 2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0407/Բ59
1. Դասընթացի նպատակ
Ծանոթացնել ուսանողներին կենսաթաղանթների կառուցվածքի և հատկությունների ֆիզիկական սկզբունքների հետ։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Նկարագրելու կենսաթաղանթների կառուցվածքը և նրա ֆունկցիաները:
2. Պատկերացնելու նյութերի փոխադրումը թաղանթների միջով
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Բացատրելու հիվանդությունների պատճառները կենսաբանական թաղանթների կառուցվածքի և հատկությունների փոփոխությամբ:
2. Ներկայացնելու թաղանթի հաղորդականության ֆլուկտուացիաները
3. Բացատրելու դեղանյութերի ազդեցության մեխանիզմները:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան):
Նկարագրելու ինֆորմացիայի ստացումը թաղանթային հաղորդականության ֆլուկտուացիաների վերլուծության միջոցով:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
Ծանոթացնել ուսանողներին կենսաթաղանթների կառուցվածքի և հատկությունների ֆիզիկական սկզբունքների հետ։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսություններ,
2. առաջադրանքներ,
3. գիտական սեմինարներ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
2 ընթացիկ քննություն. քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը 4 միավոր առավելագույն արժեքով։ Միավորների քայլը 0,5 է։
Ինքնուրույն աշխատանք. ներկայացվում է զեկուցման տեսքով, 2 միավոր առավելագույն արժեքով։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի. 2 միավոր առավելագույն արժեքով։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է 8 միավոր առավելագույն արժեքով։ Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց. 3, 3 և 2 միավոր։ Միավորների քայլը 0,5 է։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Рубин А.Б. “Биофизика”, т.1 , т.2 , 2005.
  • Владимиров Ю.А. Биофизика, 2008.
  • Ивков В.Г., Берестовский Г.Н. Динамическая структура липидного бислоя. 1981.
  • Котык А., Янычек К. “Мембранный транспорт” 1980г.
  • Мембраны : Ионные каналы, 1981 г.
  • Самойлов В.О. Медицинская биофизика. Санкт-Петербург, Спец.Лит. 2004.
  • Чизмаджев Ю.А., Аракелян В.Б., Пастушенко В.Ф. Биофизика мембран, М., 1981.
  • Сборник задач по биофизике, под редакцией Рубин А.Б., М., 2011, с.184.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Թաղանթների կառուցվածք: Թաղանթների կայունություն: Թաղանթի կյանքի միջին տևողություն: Թաղանթների էլեկտրական քայքայում: Նյութերի փոխադրումը թաղանթների միջով, ոչ էլեկտրոլիտների և էլեկտրոլիտների փոխադրում: Կրկնակի էլեկտրական շերտ (Գուի-Չեպմենի մոտավորությունը) : Նյարդային իմպուլս: Գործողության պոտենցիալ: Գործողության պոտենցիալի գրանցման մեթոդները: Իոնային հոսանքների կինետիկան՝ նատրիումային և կալիումային անցուղիներ: Խոջկին-Խակսլիի հավասարումը: Նյարդային իմպուլսի տարածումը։Փոխադրումը իոնային անցուղիներով: Փոխադրման դիսկրետ նկարագրումը: Անցուղիների ընտրողականությունը: Թաղանթի հաղորդականության ֆլուկտուացիաները: Ջերմային աղմուկ և 1/f աղմուկ:
8-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
դաս -6 ժամ, սեմ – 6 ժամ
12 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ56
1. Դասընթացի նպատակ
· Ծանոթացնել օպտիկական ճարտարագիտության մեթոդների հետ
· Բացատրել տարբեր օպտիկական սարքերի տեսությունը, դիզայնը և պատրաստումը
· Տեղեկացնել օպտիկական կոմպոնենտների կիրառելիությանը մեծ համակարգերում
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու օպտիկական ճարտարագիտության հիմնական մեթոդների տեսությունները
2. Ներկայացնելու տարբեր օպտիկական սարքերի աշխատանքի սկզբունքները
3. Պատկերացնելու մեծ համակարգերում օպտիկակա էլեմենտների ինտեգրման և աշխատանքի սկզբունքների վերաբերյալ
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Իրականացնելու օպտիկական ճարտարագիտությանը վերաբերող հիմնական մեթոդները
2. Աշխատեցնելու տարբեր օպտիկական և օպտոէլեկտրոնիկական սարքավորումներ
3. Ինտեգրելու որոշ հիմնական օպտիկական կոմպոնենտներ մեծ համակարգերում
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. Կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները այլ օպտիկական և օպտոէլեկտրոնային համակարգերի կառուցման և աշխատեցման համար
Օգտագործելու օպտիկական ճարտարագիտության մեթոդները գիտահետազոտական և փորձարարական հետագա աշխատանքներում։
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ծանոթացնել օպտիկական ճարտարագիտության մեթոդների հետ
· Բացատրել տարբեր օպտիկական սարքերի տեսությունը, դիզայնը և պատրաստումը
· Տեղեկացնել օպտիկական կոմպոնենտների կիրառելիությանը մեծ համակարգերում
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է սեմինար պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
2. ուսանողները լսարանում կատարում են իրական՝ ոչ երևակայական (ոչ վիրտուալ) լաբորատոր աշխատանքներ, օգտագործելով դասական և ժամանակակից սարքավորումներ և միջոցներ:
3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար¬ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան¬չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Francis, T. S., & Yang, X. (1997). Introduction to optical engineering. Cambridge University Press.
  • Walker, B. H. (2008). Optical engineering fundamentals (Vol. 82). Bellingham: Spie Press.
  • Malacara, D. (2001). Handbook of optical engineering. CRC press.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Օպտիկական ճարտարագիտություն. պատմական ակնարկ [գիրք 2, գլուխ 2]
2. Լույսի հիմնական հասկացությունները [գիրք 2, գլուխ 3]
3. Բարակ ոսպնյակների տեսություն [գիրք 2, գլուխ 4]
4. Օպտիկական դիզայնի հիմունքներ [գիրք 3, գլուխ 5]
5. Ոսպնյակների առաջնային աբերացիաները [գիրք 2, գլուխ 6]
6. Հիմնական օպտիկական տարրեր [գիրք 2, գլուխ 7]
7. Հիմնական օպտիկական սարքեր [գիրք 2, գլուխ 8]
8. Օպտիկական նյութեր և ծածկույթներ [գիրք 2, գլուխ 9]
9. Վիզուալ օպտիկական համակարգեր [գիրք 2, գլուխ 10]
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2, լաբ.-2
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404Բ54
1. Դասընթացի նպատակ
· Ծանոթացնել հեղուկ բյուրեղային միջավայրերի յուրահատկություններին:
· Ներկայացնել հեղուկ բյուրեղների նկարագրման մեթոդներին և մոդելներին:
· Բացատրել հեղուկ բյուրեղների ուսումնասիրման փորձարարական մեթոդները:
· Ծանոթացնել հեղուկ բյուրեղների ֆիզիկայի ժամանակակից նվաճումներին և կիրառական տեսանկյունից կարևորությանն ու հեռանկարներին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ներկայացնելու հեղուկ բյուրեղներում ընթացող հիմնական երևույթներն ու դրանց ուսում­նասիրման հիմնական մեթոդները;
2. տարբերակելու և մեկնաբանելու հեղուկ բյուրեղներում ընթացող հայտնի պրոցեսները;
3. ստեղծագործաբար օգտագործելու գիտության մեջ, նորագույն տեխնոլոգիաներում և պաշտպանական համակարգերում հեղուկ բյուրեղների հատկությունները:
բ.գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. ճիշտ կողմնորոշվելու առօրյայում, նորագույն տեխնոլոգիաներում և պաշտպանական համակարգերում հեղուկ բյուրեղների կիրառության տեսանկյունից;
2. կիրառելու հեղուկ բյուրեղների ուսումնասիրման հիմնական փորձարարական մեթոդները;
գ. ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. տարբեր աղբյուրներից հեղուկ բյուրեղներում ընթացող երևույթների հետ կապված տեղեկույթ հայթայթելու և վերլուծելու,
Հմտորեն օգտագործելու հեղուկ բյուրեղների առանձնահատկությունները հետազոտական աշխատանքներում և ժամանակակից տեխնոլոգիաներում:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· Ծանոթացնել հեղուկ բյուրեղային միջավայրերի յուրահատկություններին:
· Ներկայացնել հեղուկ բյուրեղների նկարագրման մեթոդներին և մոդելներին:
· Բացատրել հեղուկ բյուրեղների ուսումնասիրման փորձարարական մեթոդները:
· Ծանոթացնել հեղուկ բյուրեղների ֆիզիկայի ժամանակակից նվաճումներին և կիրառական տեսանկյունից կարևորությանն ու հեռանկարներին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. դասախոսը լսարանում կարդում է դասախոսություն, վարում է սեմինար պարապմունք, անց է կացնում քննարկում,
2. ուսանողները լսարանում կատարում են իրական՝ ոչ երևակայական (ոչ վիրտուալ) լաբորատոր աշխատանքներ, օգտագործելով դասական և ժամանակակից սարքավորումներ և միջոցներ:
3. Լսարանից դուրս հանձնարարված գրականության ընթերցում, տեղեկատվության հայթայթում:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Երկու ընթացիկ ստուգում գործնական աշխատանքից (խնդիրների լուծում)՝ յուրաքանչյուրը մեկական միավոր։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Коншина Е. А. Оптика жидкокристаллических сред. Учебное пособие-СПб: ИТМО, 2013.- 128 с.
  • Հակոբյան Ռ. Ս., Չիլինգարյան Յու. Ս. Մակածված փուլային անցումներ և հիդրոդինամիկական անկայունություններ հեղուկ բյուրեղներում:- Երևան: Մանկավարժ, 2000, 184 էջ:
  • Khoo I. Ch. Liquid crystals. Wiley-Interscience. 2007, 369p.
  • Блинов Л. М. Жидкие кристаллы: Структура и свойства. М.:Книжный дом, 2013. - 480 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Անիզոտրոպ հեղուկներ: Հեղուկ բյուրեղների դասերը, կողմնորոշման եղանակներն ու տեսակները:
2. Ստատիկ դաշտերով մակածված դեֆորմացիաներ: Նեմատիկ հեղուկ բյուրեղի դեֆորմացիայի ազատ էներգիան: Հեղուկ բյուրեղ­ները մագնիսական դաշտում: Հեղուկ բյուրեղները էլեկտրաստատիկ դաշտում:
3. Ֆրեդերիքսի անցում մագնիսական դաշ­տում: Ֆրեդե­րիքսի անցում էլեկտրաստատիկ դաշտում:
4. Հեղուկ բյուրեղի դիրեկ­տո­րի վերակողմնորոշման գրանցումը:
5. Խոլեստերիկ հեղուկ բյուրեղներ:
6. Կողմնորոշումային - հիդրոդինամիկական անհավասարակշռություններ հեղուկ բյուրեղներում: Պարզա­գույն հիդ­րոդինամիկական հոսքերի անկայունությունները նեմատիկներում:
7. Լուսամակածված կողմնորոշումային փուլային անցումներ: Հեղուկ բյու­րե­ղի ազատ էներգիայի լուսային մասը: Առանց շեմի վերակողմնորոշում: Լու­սա­մակածված Ֆրեդերիքսի անցում: Լուսահիդրոդինամիկական վերակողմ­նո­­րո­շում:
8. Թերմոմեխանիկական երևույթներ հեղուկ բյուրեղներում:
6-րդ գարնանային կիսամյակ
դաս -2 ժամ, լաբ -2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ53
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել լազերային լույսի և տարբեր տիպի միջավայրերի փոխազդե­ցու­թյան ժամանակ դրսևորվող ոչգծային օպտիկական երևույթներին և, որպես արդյունք, ձևա­­վո­րել պատշաճ մասնագիտական պատկերացում այդ ասպարեզի արդի նվաճում­նե­րի և կիրա­ռա­կան ասպեկտների մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կատարելու ժամանակակից ոչգծային օպտիկական երևույթների խորքային վեր­լու­ծու­թյուններ,
2. կողմնորոշվելու ոչգծային օպտիկական երևույթների կիրառական ասպեկտ­ների բնագավա­ռում
3. դրսևորելու մասնագիտության զարգացման ժամանակակից միտումների և կիրա­ռու­թյունների իմացություն,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կիրառելու մոտավոր մեթոդների զինանոցը՝ ոչգծային օպտիկական երևույթների տա­­րա­­բնույթ տեսական խնդիրների լուծման ժամանակ,
2. կիրառելու ոչգծային օպտիկական երևույթների փորձարարական մեթոդների զի­նա­նոցը,
3. լազերային ճառագայթման և միջավայրի փոխազդեցության ժամանակ առա­ջացող տարբեր երևույթները հանգեցնելու պարզ նկարագրական մոդելների և վերլուծելու,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. ստեղծագործաբար կիրառելու ձեռք բերված գիտելիքները, ընկալել և տարածել նո­րե­րը,
2. ձևակերպելու նոր գիտական խնդիրներ և մասնակցել քննարկումներին
ինքնուրույն զբաղվելու գիտական աշխատանքով
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել լազերային լույսի և տարբեր տիպի միջավայրերի փոխազդե­ցու­թյան ժամանակ դրսևորվող ոչգծային օպտիկական երևույթներին և, որպես արդյունք, ձևա­­վո­րել պատշաճ մասնագիտական պատկերացում այդ ասպարեզի արդի նվաճում­նե­րի և կիրա­ռա­կան ասպեկտների մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
2. Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպա­տա­կով,
3. Ոչգծային օպտիկական որոշ երևույթների փորձարարական ցուցադրումներ,
4. Հետազոտական բաղադրիչ՝ ձևակերպված ավարտական աշխատանքին ներկա­յաց­վող պահանջներին համապատասխան և պաշտպանություն՝ մասնագիտական հանձ­նաժողովի առջև
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • R. W. Boyd. Nonlinear optics, Academic press, New York, 2020.
  • B.E.A.Saleh, M.C. Teich. Fundamentals of phofonics. John Wiley & Sons, Inc. 2019
  • Chunfei Li. Nonlinear optics. Principles and application.Springer, 2017.
  • N. Kamanina. Nonlinear Optics. Published by InTech Janeza Trdine 9, 51000 Rijeka, Croatia, 2012.
  • В. Г. Дмитриев. Нелинейная оптика и обращение волнового фронта, Москва, Физматлит, 2003.
  • М. Б. Виноградова, О.В. Руденко, А.П. Сухоруков.Теория волн, Москва, Наука, 1979.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
· Ընդհանուր դրույթներ: Ոչ գծային օպտիկական բևեռացում:
· Էլեկտրադինամիկայի հավասարումները ոչգծային միջավայրում:
· Ըստ դաշտի քառակուսային երևույթներ:
· Ըստ դաշտի խորանարդային երևույթներ:
· Օպտիկական անկայունությունները Կերրի ոչ գծայնությամբ միջավայրում:
· Լույսի դինամիկ ինքնադիֆրակցիայի երևույթը:
· Մակերևութային ոչ գծային օպտիկա:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ52
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսուցանել ժամանակակից ֆոտոնիկայի հիմունքները,
· ծանոթացնել պարբերական միջավայրերի հետ լույսի փոխազդեցության երևույթներին,
· ծանոթացնել լույսի տարածման առանձնահատկություններին արտաքին դաշտերով ղեկավարվող բյուրեղներում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. կիրառելու պարբերական միջավայրերում լույսի տարածման առանձնահատկությունները
2. օգտագործելու տարբեր տեխնոլոգիական պրոցեսներում ղեկավարվող բյուրեղների կիրառության սկզբունքները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. գնահատելու պարբերական միջավայրերում լույսի տարածման նրբությունները,
2. հաշվարկելու և մշակելու տրված արգելման գոտիով պարզագույն ֆոտոնային կառուցվածքներ,
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
առաջարկելու տարբեր պարբերական կառուցվածքներ լազերային ճառագայթման ղեկավարման համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսուցանել ժամանակակից ֆոտոնիկայի հիմունքները,
· ծանոթացնել պարբերական միջավայրերի հետ լույսի փոխազդեցության երևույթներին,
· ծանոթացնել լույսի տարածման առանձնահատկություններին արտաքին դաշտերով ղեկավարվող բյուրեղներում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
2. Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպատակով,
3. Անհատական ռեֆերատներ և դրանց միասնական քննարկում սեմինար պարապմունքների ժա­մա­նակ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • R. W. Boyd. Nonlinear optics. Academic press. New York, 2003.
  • H. Benisty, V. Berger, J.-M. Gerard, D. Maystre, A. Tchelnokov. Photonic Crystals, Springer, 2005.
  • А.А. Иванов, М.В. Алфимов, А.М. Желтиков. Фемтосекундные импульсы в нанофотонике, 2004.
  • S. Kasap, H. Ruda, Y. Boucher. An Illustrated Dictonary of Optoelectronics and Photonics: Important Terms and Effects, 2002.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Պարբերական միջավայրերի օպտիկա:
2. Պարբերական միջավայրերի փորձարարական հետազոտման մեթոդները:
3. Բյուրեղներն արտաքին դաշտերում: Արտաքին դաշտերով ղեկավարվող ինքնաձևավորվող ֆոտոնային կառուցվածքներ:
4. Արգելված ֆոտոնային գոտի: Արգելված ֆոտոնային գոտու հայտնաբերումն ու փորձարարական հետազոտումը:
5. Ալիքատարային և մանրաթելային պարբերական միջավայրերի օպտիկա:
6. Նանոմասնիկներով հարստացված պարբերական միջավայրերի նանոօպտիկա:
7. Օպտիկական դաշտերով մակածված պարբերական միջավայրերը և նրանց դերը ժամանակակից ֆոտոնիկայում:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-2, լաբ.-2,
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0404/Բ51
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսուցանել լազերների կիրառության հիմնական դրույթները և նորագույն լազերային տեխնոլոգիաները գիտության և տեխնիկայի տարբեր ոլորտներում:
· ծանոթացնել ֆիզիկական մոդելային պատկերացումներին և հասկացություններին, որոնք ընկած են լազերային տեխնոլոգիաների շրջանակներում լազերների կիրառության հիմքում:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. օգտագործելու գիտության և տեխնիկայի տարբեր ոլորտներում լազերների կիրառության հիմնական առավելությունները
2. հասկանալու այն հիմնական պրոցեսները, որոնք ընկած են լազերային տեխնոլոգիաների հիմքում,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. հասկանալու և գնահատելու տվյալ տեխնոլոգիական պրոցեսում լազերների կիրառության հնարավորությունները,
2. ընտրելու տեխնոլոգիական պրոցեսի համար համապատասխան լազերային սարքավորում,
3. մշակելու պարզագույն լազերային տեխնոլոգիական սարքավորումներ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելիկարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
հասկանալու և առաջարկելու լազերային սարքավորումներ ոչ բարդ տեխնոլոգիական պրոցեսների համար:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսուցանել լազերների կիրառության հիմնական դրույթները և նորագույն լազերային տեխնոլոգիաները գիտության և տեխնիկայի տարբեր ոլորտներում:
· ծանոթացնել ֆիզիկական մոդելային պատկերացումներին և հասկացություններին, որոնք ընկած են լազերային տեխնոլոգիաների շրջանակներում լազերների կիրառության հիմքում:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
2. Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպատակով,
3. Անհատական ռեֆերատներ և դրանց միասնական քննարկում սեմինար պարապմունքների ժա­մա­նակ:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • И. М. Нагибина. Прикладная физическая оптика, Москва, ВШ, 2002.
  • В. Запорожченко и др. Лазерные источники ультракоротких импульсов с активной синхронизацией мод, Фотоника, №5, с.10, 2007.
  • О. Н. Крохин. Передача электрической энергии посредством лазерного излучения, УФН, т. 176, но.4, с.441-444, 2006.
  • В. Е. Поляков, С. Е. Парахуда, А. И. Потапов. Лазерная техника и технологя. СПб.: СЗТУ, 2004.-106 с.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
1. Լազերային ճառագայթման հիմնական հատկությունները և լազերների կիրառության ֆիզի­կական սկզբունքները:
2. Լազերային ճառագայթման քվանտացվածությունը, լազերային ճառագայթման կոհե­րեն­տու­թյունը, լազերային ճառագայթման միագունությունը, լազերային ճառագայթման ուղղորդվա­ծու­թյունը, լազերային փնջի տարածական կառուցվածքը, մոդեր, իմպուլսի տեվողությունը:
3. Լազերային տեխնիկա. պինդ մարմնային լազերներ, գազային լազերներ, քիմիական լազեր­ներ, ներկանյութային լազերներ, կիսահաղորդչային լազերներ:
4. Լազերների կիրառությունների առաջընթացը ֆիզիկայում: Ֆիզիկական երեվույթների «լազե­րային սանդղակ», լազերների կիրառմամբ հիմնարար փորձերը ֆիզիկայում: ՈՒնիվերսալ հաստատունների լազերային չափումներ:
5. Լազերները ատոմային ֆիզիկայում:
6. Լազերները միջուկային ֆիզիկայում:
7. Լազերային տեխնոլոգիական սարքավորում:
8. Լազերների կիրառմամբ իրականացվող տեխնոլոգիական օպերացիաներ. լազերային կտրում եվ եռակցում, լազերային զոդում, նյութերի լազերային չափամշակում, լազերային ջերմամ­շա­կում, կիսահաղորդիչների լազերային տեխնոլոգիա:
9. Տեղեկույթի լազերային գրառում. տեղեկույթի թվային սկավառակային գրառում, տեղեկույթի անալոգային գրառումը, հոլոգրաֆիկ պատկերներ, մագնիսաօպտիկական գրառում:
10. Լազերների կիրառությունը պաշտպանական համակարգերում. մթնոլորտի լազերային իոնա­ցումը, տետանայզերներ, երկրային եվ տիեզերական տեղակայման լազերային զենք:
11. Լազերներն էկոլոգիայում:
12. Լազերները բժշկության մեջ:
8-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս.-6 ժամ, լաբ.-6 ժամ
12 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0410/Բ48
1. Դասընթացի նպատակ
կառուցվածքային առանձնահատկությունները, դրանց ծագման ու էվոլյուցիայի պրոբլեմները:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. Ճանաչելու գալակտիկաների բազմալիք շրջահայությունները
2. Ձևակերպելու գալակտիկաների ձևաբանական և սպեկտրային դասերը
3. Լուսաբանելու գալակտիկաների միջուկների ակտիվության, գալակտիկաների խմբերում և կույտերում կինեմատիկայի և դինամիկայի պրոբլեմները:
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. Օգտագործելու գալակտիկաների և արտագալակտիկական օբյեկտների համար գոյություն ունեցող աստղագիտական արխիվները
2. Մշակելու գալակտիկաների համար ստացված սպեկտրները
3. Կառուցելու գալակտիկաների և նրանց կույտերում զանգված-ջերմաստիճան, զանգված-արագությունների դիսպերսիա, զանգված-լուսատվություն կախվածությունները
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
Որոշելու գալակտիկաների հեռավորությունները, լուսատվության ֆունկցիան և տարբեր մոդելներով հաշվելու այլ ֆիզիկական պարամետրեր:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
կառուցվածքային առանձնահատկությունները, դրանց ծագման ու էվոլյուցիայի պրոբլեմները:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
2. Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպատակով,
3. Անհատական ռեֆերատներ և դրանց միասնական քննարկում սեմինար պարապ­մունքների ժա­մա­նակ,
4. Լաբորատոր աշխատանքներ (այդ թվում նաև համակարգչային)
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված է 1 եզրափակիչ քննություն՝ առավելագույնը 9 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 5 միավոր, ինքնուրույն աշխատանք՝ առավելագույնը 4 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 9 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 3 հարց, յուրաքան­չյուրը` 3 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների և ինքնուրույն աշխատանքի ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Воронцов-Вельяминов Б.А. Внегалактическая астрономия, Наука, Москва, 1978.
  • Горбацкий В.Г. Введение в физику галактик и скоплений галактик, Наука, Москва, 1986.
  • Мартынов Д.Я. Курс общей астрофизики, Наука, Москва, 1988.
  • Kembhavi A.K., Narlikar J.V. Quasars and Active Galactic Nuclei: An Introduction, Cambridge University Press, Cambridge, 1999.
  • Schneider P. Extragalactic Astronomy and Cosmology: An Introduction, Springer, Berlin, 2006.
  • Sparke L.S., Gallagher J.S. III. Galaxies in the Universe: An Introduction, Cambridge University Press, Cambridge, 2007.
  • van den Bergh S. The galaxies of the Local Group, Cambridge University Press, Cambridge, 2000.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Մեր գալակտիկան: Գալակտիկաների դասակարգում:Տարբեր ձևաբանական դասակարգում ունեցող գալակտիկաների կառուցվածքային առանձնահատկություններ: Դիտումների լուսաչափական, սպեկտրալուսաչափական և բևեռաչափական մեթոդներ: Գգալակտի­կա­ների տեղական խմբի առանձնահատկություններ: Տեղական գերկույտ և գալակտիկաների մեծամասշտաբ բաշխվածություն: Տիեզերքի կառուցվածքի մոդելներ: Գալակտիկաների ծագման և էվոլյուցիայի պրոբլեմներ:
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս-2 ժամ, գործ.-2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0410/Բ46
1. Դասընթացի նպատակ
ուսանողներին ծանոթացնել տիեզերքի` երկ­նային մարմինների և նրանց համակարգի կառուցվածքի, շարժման և բաշխ­վածության մասին:
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. իմանալու աստղերի արագությունների ցենտրոիդի գաղափարը, պեկուլ­յար արագությունների բաշխումը, Ստրյոմոերգի ասիմետրիայի առանց­քը, Գալակտիկայի պտույտը, Բոտլինգերի և Օօրտի բանաձևերը, Կամի ֆունկցիան,
2. հասկանալու լույսի կլանումը միջաստղային միջավայրում, աստղային վիճակագրության ինտեգրալ հավասարումները,
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. կարողանալու որոշել գալակտիկ կոորդինատները, աստղային մեծութ­յունների լուսաչափական մեծությունները, աստղերի հեռավորություն­ները և տարածական արագությունները:
2. որոշելու աստղերի դասերը սպեկտրալ առանձնահատկությունների միջոցով
3. կիրառելու գիտելիքները աստղերի և գալակտիկաների զանգվածները որոշելու համար
4. կատարելու գալակտիկաների, դրանց միջուկների սպեկտրների դասակարգում, կառուցելու դիագնոստիկ դիագրամներ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծելու դիտողական տվյալները
օգտվելու աստղագիտության տվյալների էլեկտրոնային բազաներից,
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
ուսանողներին ծանոթացնել տիեզերքի` երկ­նային մարմինների և նրանց համակարգի կառուցվածքի, շարժման և բաշխ­վածության մասին:
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
· Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպա­տակով
· Լաբորատոր աշխատանքներ (այդ թվում նաև համակարգչային)
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։
2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն ար­ժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքան­չյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է:
Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում ։
Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Кононович Э.В., Мороз В.И. Общий курс астрономии, М: УРСС, 2014
  • Михайлов А.А. Курс астрофизики и звёздной астрономии, том II, М: Физматгиз, 1962.
  • Куликовский П.Г. Звёздная астрономия, М: Наука, 1978.
  • Локтин А. В., Марсаков В. А. Звездная астрономия в лекциях, 2010.
  • Encyclopedia of the Solar System, eds. McFadden L.-A., Weissman P.R., Johnson T.V., Elsevier, 2007
  • The Solar System (encyclopedia), eds. Fisher D.G., Ericson R.R., Salem Press, 2010.
  • Физика Космоса (малая энциклопедия), ред. Сюняев Р., Советская энциклопедия, 1986.
  • Jones B.W., Discovering the Solar System, John Wiley & Sons, Ltd, 2007.
  • Cole G.H.A., Woolfson M.M., Planetary Science, IOP Publishing Ltd, 2002.
  • 0. Garlick M.A., The Story of the Solar System, Cambridge Univ. Press, 2003.
  • Դասախոսությունների տեքստեր` էլեկտրոնային կրիչով
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Աստղերի սպեկտրալ դասսա­կար­գում (միաչափ, երկչափ, եռաչափ): Աստղային մեծությունների ֆոտոմետրիկ համակարգեր, գույնի ցուցիչ, գույնի ավելցուկ, բոլոմետրիկ աստղային մեծություն։ Բացարձակ աստղային մեծություն, սպեկտր-լուսատվություն դիագրամ։ Ֆոտոմետրիկ հեռավորություններ (սպեկտրալ պարալաքս, ցեֆեիդային պարալաքս)։ Աստղի եռանկյունաչափական պարալաքս, սեփական շարժում, տեսագծային արագություն։ Աստղերի տարածական շարժում, ապեքս, Արեգակի ստանդարտ շարժում, հիմնական շարժում։Ստատիստիկ պարալաքս, Սեփական շարժման բաղադրիչները։Աստղային շարժման ասիմետրիա։ Գալակտիկայի պտույտի խնդրի ընդհանուր դիտարկում (կոմբինացված պտույտ)։ Գալակտիկայի պտույտը (Բոտլինգերի, Օորտի բանաձևեր)։ Գալակտիկայի առաջին մոդելը, Զելինգերի թեորեմ, Գալակտիկայի աստղերի թվի առաջին գնահատականը։ Լուսատվության ֆունկցիա, աստղային խտություն։ Լույսի միջաստղային կլանում, կլանման օրենք, ընդհանուր և սելեկտիվ կլանում, մթնոլորտային թուլացում։ Գալակտիկայի զանգվածը, կառուցվածքը, բնակչությունը։ Աստղակույտեր, աստղասփյուռներ։
7-րդ՝ աշնանային կիսամյակ
Դաս.- 3 ժամ, սեմ.-1 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0402/Բ47
1. Դասընթացի նպատակ
· ծանոթացնել ռելատիվիստական քվանտային մեխանիկայի հիմունքներին
· ներկայացնել դաշտի քվանտային տեսության կիրառությունները մասնիկների և կոնդենսացված միջավայրերի ֆիզիկայում
· ներկայացնել դաշտի քվանտային տեսության կիրառությունները տարրական մասնիկների ֆիզիկայում
· ծանոթացնել քվանտային երևույթների դրսևորումներին մեզոսկոպական համակարգերում։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ձևակերպելու ռելատիվիստական քվանտային մեխանիկայի հիմնական սկզբունքները
2. ներկայացնելու դաշտերի քվանտացման տարբեր եղանակների ընդհանուր նկարագիրը
3. նկարագրելու և վերլուծելու տարատեսակ քվանտային երևույթներ մասնիկների և կոնդենսացված միջավայրերի ֆիզիկայում
4. հասկանալու ժամանակակից նվաճումները տարրական մասնիկների ֆիզիկայում
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. վերլուծելու գործողության համաչափությունները և նույնականացնելու պահպանվող մեծությունները
2. կառուցելու և վերլուծելու տարբեր պրոցեսներ ներկայացնող դիագրամներ
3. հաշվարկելու տարրական մասնիկների տարբեր փոխազդեցությունների կտրվածքներ
4. առանձնացնելու և վերլուծելու պրոցեսների կտրվածքներում տարամիտություններ
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
օգտագործելու դաշտին քվանտային տեսության սկզբունքները հիմնարար և կիրառական խնդիրներում, ներառյալ կոնդենսացված միջիվայրի ֆիզիկայի տարատեսակ համակարգերը:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ծանոթացնել ռելատիվիստական քվանտային մեխանիկայի հիմունքներին
· ներկայացնել դաշտի քվանտային տեսության կիրառությունները մասնիկների և կոնդենսացված միջավայրերի ֆիզիկայում
· ներկայացնել դաշտի քվանտային տեսության կիրառությունները տարրական մասնիկների ֆիզիկայում
· ծանոթացնել քվանտային երևույթների դրսևորումներին մեզոսկոպական համակարգերում։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասընթացներ
2. սեմինար պարապմունքներ
3. առաջադրանքների կատարում
4. գիտական հոդվածների ուսումնասիրում և վերլուծություն:
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • М.Е. Пескин, Д. В. Шрёдер, Введение в квантовую теорию поля. М., 2001.
  • Л. Райдер, Квантовая теория поля М., 1998.
  • Н.Н. Боголюбов, Д.В. Ширков, Введение в теорию квантованных полей. М., Наука, 1984.
  • К. Ициксон, Ж.-Б. Зюбер, Квантовая теория поля. М., Мир, 1984.
  • M. Kaku, Quantum field theory. Oxford University Press, 1993.
  • V.P. Nair, Quantum field theory. Springer, 2005.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Դաշտի քվանտային տեսությունը և տարրական մասնիկների ֆիզիկան։ Մինկովսկու տարածա-ժամանակ, Պուանկարեի խումբ։ Լագրանժիան ֆորմալիզմ, գործողություն, համաչափությունները և պահպանման օրենքները։ Նյոթերի թեորեմ։ Էներգիա-իմպուլսի թենզոր։ Սկալյար դաշտ: Քլայն-Գորդոնի հավասարումը։ Սկալյար դաշտի քվանտացումը։ Սկալյար դաշտի երկկետային ֆունկցիաները, պրոպագատոր։ Լիցքավորված սկալյար դաշտ, մասնիկներ և հակամասնիկներ։ Սկալյար դաշտը արտաքին էլեկտրամագնիսական դաշտում։ Ֆերմիոնային դաշտ։ Դիրակի հավասարումը։ Դիրակի հավասարումը կովարիանտ տեսքով և համաչափությունները։ Կովարիանտ մեծությունների կառուցումը։ Լիցքային համալուծություն։ Ազատ էլեկտրոն, հարթ ալիքներ։ Դիրակյան դաշտի քվանտացումը։ Դիրակյան դաշտի պրոպագատոր։ Դիրակյան դաշտը արտաքին էլեկտրամագնիսական դաշտում։ Փոխազդող սկալյար դաշտ։ Էվոլյուցիայի օպերատոր։ Ֆեյնմանի դիագրամներ և Ֆեյնմանի կանոններ։ Պրոցեսների ամպլիտուդների հաշվարկ։ Վերանորմավորվող, սուպերվերանորմավորվող և չվերանորմավորվող տեսություններ։ Ազատ էլեկտրամագնիսական դաշտի քվանտացում։ Տրամաչափային դաշտերի քվանտացման դժվարությունները։ Քվանտային էլեկտրադինամիկայի տարրեր, Ֆեյնմանի դիագրամներ և պարզագույն պրցեսների հաշվարկ։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
դաս-2 ժամ, լաբ.-2 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0410/Բ45
1. Դասընթացի նպատակ
· ուսանողներին ծանոթացնել տարբեր հիերարխիկ մակարդակների պատկանող տիեզերական օբյեկտների`աստղերի (այդ թվում` ավելի մանրամասն Արեգակի), միգամածությունների, գալակտիկաների և գալակտիկաների կույտերի ֆիզիկական բնութագրերին:
· ուսուցանել ուսանողներին աստղերի վերաբերյալ արդի աստղաֆիզիկայի հիմնական գիտելիքները։
· բացատրել աստղերի բազմազանությունը պայմանավորող հիմնական պատճառները։
· ծանոթացնել աստղերի և գալակտիկաների առաջացման վերաբերյալ արդի պատկերացումներին։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. ներկայացնելու Արեգակի, նրա արտաքին շերտերի կառուցվածքը, ճառագայթման սպեկտրի առանձնահատկությունները
2. բացատրելու աստղերի դասակարգման եղանակները
3. հասկանալու ակտիվ գալակտիկաների և դրանց ակտիվ միջուկների էներգիայի հիմնական աղբյուրների ֆիզիկական էությունը
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. որոշելու աստղերի դասերը սպեկտրալ առանձնահատկությունների միջոցով
2. կիրառելու գիտելիքները աստղերի և գալակտիկաների զանգվածները որոշելու համար
3. կատարելու գալակտիկաների, դրանց միջուկների սպեկտրների դասակարգում, կառուցելու դիագնոստիկ դիագրամներ:
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ
1. վերլուծելու դիտողական տվյալները
2. տարբերակելու աստղային դասերը
օգտվելու արտագալակտիկ աստղագիտության տվյալների էլեկտրոնային բազաներից,
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ուսանողներին ծանոթացնել տարբեր հիերարխիկ մակարդակների պատկանող տիեզերական օբյեկտների`աստղերի (այդ թվում` ավելի մանրամասն Արեգակի), միգամածությունների, գալակտիկաների և գալակտիկաների կույտերի ֆիզիկական բնութագրերին:
· ուսուցանել ուսանողներին աստղերի վերաբերյալ արդի աստղաֆիզիկայի հիմնական գիտելիքները։
· բացատրել աստղերի բազմազանությունը պայմանավորող հիմնական պատճառները։
· ծանոթացնել աստղերի և գալակտիկաների առաջացման վերաբերյալ արդի պատկերացումներին։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
· Դասախոսություններ` ժամանակակից տեխնիկական մեթոդների կիրառմամբ,
· Սեմինար պարապմունքներ` դժվար յուրացվող հարցերի պարզաբանման նպա­տակով
· Լաբորատոր աշխատանքներ (այդ թվում նաև համակարգչային)
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • А.В.Засов, К.А.Постнов, Общая астрофизика, Фрязино, 2006.
  • Д.Я.Мартынов, Курс общей астрофизики, Москва, 1988.
  • Э.В. Кононович, В.И. Мороз, Общий курс астрономии, Москва, 2004.
  • П.И. Бакулин, Э.В. Кононович, В.И. Мороз, Курс общей астрономии, 1983.
  • В.В.Соболев, Курс теоретической астрофизики, Москва, 1985.
  • T. Padmanabhan, Theoretical Astrophysiscs, Cambridge University Press, 2005.
  • Засова А.В., Постнова К.А., Общая Астрофизика, Век-2, Москва, 2015.
  • Winn J.N., Introduction to Astrophysics Great courses, Teaching Company, 2018
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Արեգակը որպես աստղ: Արեգակի հիմնական բնութագրերը: Աստղերի հարվարդյան դասա­կարգում: Աստղերի ստանդարտ քիմիական բաղադրությունը և շեղումներ դրանից: Աստ­ղերի երկչափ դասակարգում: Սպեկտրների առաջացման առանձնահատկությունները: Պատ­կերացումներ աստղերի նեքին կառուցվածքի վերաբերյալ: Ջերմամիջուկային ռեակցիաներ: Մեծ խտությամբ աստղեր՝ սպիտակ թզուկներ, բաբախիչներ: Կրկնակի աստ­ղե­րի կիրառական նշանակությունը: Պարբերական փոփոխականներ: Անկայուն աստղեր: Ժամանակակից պատկերացումներն աստղերի առաջացման վերաբերյալ: Աստղերի էվոլյուցիան: Արտագալակտիկ աստղագիտության առաջացման պայմանները, գալակ­տի­կաների հիմնական բնութագրերը: Գալակտիկաների ձևաբանական և սպեկտրալ դասա­կար­գում: Գալակտիկաների հեռավորությունների որոշման մեթոդներ, Գալակտիկաների անկյու­նային չափերը, պայծառությունը, գույնի ցուցիչը, նրանց իրական չափերը, պտտման արագությունը, զանգվածների որոշման մեթոդները: Գալակտիկաների աստղային բնակչություն, միջաստղային նյութ: Աստղառաջացումը գալակտիկաներում: Ակտիվ գալակ­տիկաներ, Սեյֆերտի և Մարգարյանի գալակտիկաներ, դրանց միջուկների սպեկտրները, ակտիվ միջուկների էներգիայի հիմնական աղբյուրների ֆիզիկական էությունը։ Բազմակի գալակտիկաների և դրանց խմբերի, կույտերի և գերկույտերի բնութագրերն ու դասակար­գումը, քվազարների էությունը և հիմնական առանձնահատկությունները, ֆիզիկական բնու­թագրերը։
6-րդ՝ գարնանային կիսամյակ
Դաս.- 3 ժամ, գործ.-1 ժամ
4 ժամ/շաբ.
ԿԱՄԸՆՏՐԱԿԱՆ
0402/Բ44
1. Դասընթացի նպատակ
· ներկայացնել հիդրոդինամիկայի հիմնական հավասարումները և դրանցով նկարագրվող երևույթներ,
· ծանոթացնել առաձգականության տեսության հիմունքներին,
· ձևակերպել Մաքսվելլի հավասարումները միջավայրում և ներկայացնել դրանցով նկարագրվող երևույթներ,
· նկարագրել էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածումը և ճառագայթային պրոցեսները միջավայրում։
2. Կրթական վերջնարդյունքներ
ա. մասնագիտական գիտելիք և իմացություն
1. օգտագործելու հիդրոդինամիկայի հիմնական հավասարումները և դրանցով նկարագրվող ֆիզիկական երևույթները
2. կիրառելու առաձգական միջավայրի հիմնական բնութագրերը և առնչությունները դրանց միջև
3. ձևակերպելու էլեկտրամագնիսական դաշտի հավասարումները միջավայրում և ներկայացնել միջավայրի էլեկտրամագնիսական բնութագրերը
4. օգտագործելու միջավայրերում էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածման օրինաչափությունները և միջավայրի բևեռացմամբ պայմանավորված ճառագայթային պրոցեսները
բ. գործնական մասնագիտական կարողություններ
1. տիրապետելու միջավայրում էլեկտրամագնիսական դաշտերի որոշման մեթոդներին դրանց կիրառությանը կոնկրետ խնդիրներում
2. լուծելու անհամասեռ միջավայրերում Մաքսվելլի հավասարումները տարբեր եզրային պայմաններով
3. կիրառելու հոծ միջավայրերի էլեկտրադինամիկան ժամանակակից նյութագիտությունում
4. օգտագործելու միջավայրում ճառագայթային պրոցեսների վերլուծությունը լիցքավորված մասնիկների տարբեր շարժումների համար և կիրառությունները լիցքավորված մասնիկների փնջերի բնութագրերի որոշման համար
գ. ընդհանրական/փոխանցելի կարողություններ (եթե այդպիսիք կան)
1. տիրապետելու միջավայրում էլեկտրամագնիսական պրոցեսների հետազոտման մեթոդներին,
օգտագործելու ֆիզիկական պրցեսների մոդելավորման համակարգչային մեթոդները:
3. Դասընթացի ընդհանուր նկարագիր
· ներկայացնել հիդրոդինամիկայի հիմնական հավասարումները և դրանցով նկարագրվող երևույթներ,
· ծանոթացնել առաձգականության տեսության հիմունքներին,
· ձևակերպել Մաքսվելլի հավասարումները միջավայրում և ներկայացնել դրանցով նկարագրվող երևույթներ,
· նկարագրել էլեկտրամագնիսական ալիքների տարածումը և ճառագայթային պրոցեսները միջավայրում։
4. Դասավանդման և ուսումնառության ձևերն ու մեթոդները
1. տեսական դասընթացներ
2. սեմինար պարապմունքներ
3. առաջադրանքների կատարում։
5. Գնահատման մեթոդները ու չափանիշները
Նախատեսված են 2 ընթացիկ քննություններ՝ յուրաքանչյուրը, առավելագույնը 4 միավոր, ընթացիկ ստուգումներ՝ առավելագույնը 2 միավոր, մասնակցություն՝ առավելագույնը 2 միավոր։ 2 ընթացիկ քննությունները գրավոր են, յուրաքանչյուրը՝ 4 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 1 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: ՀԲ ներառող դասընթացի դեպքում երկու ընթացիկ քննություններից մեկի գնահատականը համարվում է հետազոտական աշխատանքի արդյունք։ Եզրափակիչ քննությունը բանավոր է, 8 միավոր առավելագույն արժեքով: Հարցատոմսը պարունակում է 4 հարց, յուրաքանչյուրը` 2 միավոր: Միավորների քայլը 0,5 է: Ընթացիկ ստուգումների ձևաչափը որոշում է դասախոսը՝ դասընթացի պլանում զետեղելով և տեղեկացնում է ուսանողներին կիսամյակի սկզբում։ Մասնակցությունը գնահատվում է ըստ սանդղակի։
6. Հիմնական գրականության ցանկ.
  • Л.Д. Ландау, Е.М. Лифшиц, Курс теоретической физики. Гидродинамика. Том 6, М., Мир, 1988.
  • Л.Д. Ландау, Е.М. Лифшиц, Курс теоретической физики. Электродинамика сплошных сред. Том 8, М., Мир, 1988.
  • В.Г. Левич, Ю.А. Вдовин, В.А. Мямлин, Курс теоретической физики. Т.II. М. Наука.
  • J.D. Jackson, Classical electrodynamics. John Wiley & Sons, 1999.
  • М.М. Бредов, В.В. Румянцев, И.Н. Топтыгин, Классическая электродинамика. М., Наука, 1985.
7. Դասընթացի հիմնական բաժիններ
Անխզելիության հավասարում: Էյլերի հավասարում: Հիդրոստատիկա: Բեռնուլիի հավասարում: Էներգիայի և իմպուլսի հոսք: Արագության ցիրկուլյացիա, Կիրհոֆի թեորեմ: Պոտենցիալ շարժում: Անսեղմելի հեղուկ: Նավյե-Ստոքսի հավասարումը մածուցիկ հեղուկի համար: Էներգիայի դիսիպացիան սեղմելի հեղուկում: Ձայնային ալիքներ: Ձայնային ալիքների էներգիա և իմպուլս: Ձայնային ալիքների անդրադարձումը և բեկումը։ Դեֆորմացիայի թենզոր: Լարվածությունների թենզոր: Հուկի օրենք: Էլեկտրամագնիսական դաշտը միջավայրում: Միջավայրի բևեռացումն էլեկտրական դաշտում: Միջինացված հոսանքի և լիցքի խտությունները միջավայրում: Էլեկտրամագնիսական դաշտի հավասարումների համակարգը միջավայրում, նյութական հավասարումներ: Եզրային պայմաններ: Նյութական հավասարումների կիրառելիության սահմանները, տարածական և ժամանակային դիսպերսիա: Էներգիայի պահպանման օրենքը միջավայրում: Էլեկտրաստատիկ դաշտ, հաղորդիչներն էլեկտրաստատիկ դաշտում: Հաղորդիչների համակարգի էներգիա: Հաստատուն էլեկտրական հոսանք, Օհմի օրենք: Հոլլի էֆեկտ: Հաստատուն հոսանքների մագնիսական դաշտ: Դիամագնիսականություն և պարամագնիսականություն: Ֆերոմագնիսականություն և հակաֆերոմագնիսականություն: Թերմոդինամիկական առնչությունները էլեկտրական և մագնիսական դաշտերում: Քվազիստացիոնար էլեկտրամագնիսական դաշտ: Ինդուկցիայի օրենքը շարժվող մարմիններում: Մաքսվելլի հավասարումները քվազիստացիոնար դաշտերի համար, գծային հաղորդիչներ: Քվազիստացիոնար հոսանքների համակարգի էներգիա: Ֆլուկտուացիաններ հաղորդիչներում, Նայքվիստի բանաձև: Սկին-էֆեկտ: Էլեկտրամագնիսական ալիքները համասեռ և իզոտրոպ միջավայրում: Էլեկտրամագնիսական ալիքները ալիքատարներում և ռեզոնատորներում։ Չերենկովյան ճառագայթում։ Անցումային ճառագայթում։

Կրթական այլ մոդուլներ

Հասցե` ՀՀ, ք. Երևան, 0025, Ալեք Մանուկյան 1 (+37460) 710000 info@ysu.am